Dat woont zomaar tegenover je. M'n overbuurman in de Koningstraat........
Eén van de beste en grootste sportjournalisten van Nederland ooit.
Ik deed in 1997 mee met een voetbalkwis op TV, bij de KRO. Had als specialiteit Gerald Vanenburg. Aangebeld, en gevraagd of ie artikelen had. Wat heet ? Hele boeken en zelf geschreven verhalen. Ik verdronk in z'n boekenkasten. Eric van der Aa en Chris van Brakel kunnen als buurmannen denk ik beamen dat het een inspirerende en bijzondere man is.
De legendarische opmerking Voetbal is oorlog is niet door Rinus Michels verzonnen, maar door sportjournalist Ed van Opzeeland. Ed van Opzeeland is inmiddels 85. Deze journalist heeft nog veel meer sporen achtergelaten in de sport, zoals de naam Studio Sport.
Heeft Rinus Michels nu wel of niet de uitdrukking Voetbal is oorlog zelf verzonnen? Ewoud Sanders zocht dat eens uit voor het NRC Handelsblad. Sanders merkte toen op dat Michels op 10 maart 1971 sprak met John le Noble van het Algemeen Dagblad. Hierin zei de trainer: “Topvoetbal is zoiets als oorlog. Wie netjes blijft, is verloren.” Niet helemaal letterlijk dus, maar dit zou wel het begin zijn van de gevleugelde uitdrukking Voetbal is oorlog.
Maar naar eigen zeggen was Ed van Opzeeland degene, die deze uitdrukking heeft verzonnen, en in verband heeft gebracht met Michels! Op 5 september 2005 had Van Opzeeland een lang gesprek met Henri van der Steen in het Brabants Dagblad. Van Opzeeland zei toen:
“Ik werkte voor de wekelijkse uitgave van Revue. Na die sensationele wedstrijden tegen Liverpool in 1966 heb ik Michels geïnterviewd. Bij het uitwerken van dat interview zocht ik nog een mooi slot. Toen bedacht ik dat. Nee, Michels heeft dat nooit gezegd, hij had het wel kúnnen zeggen. Hij heeft het later trouwens zelf overgenomen.”
Met andere woorden: Van Opzeeland is geestelijk vader van één van de beroemdste voetbaluitspraken. Daarnaast is Voetbal is oorlog niet in 1971 verzonnen, maar al in 1966.
Deze Ed van Opzeeland debuteerde in 1952 op de sportredactie van Het Parool en was later werkzaam bij onder meer Het Vrije Volk, VNU en De Telegraaf Tijdschriftengroep. Verder is hij de bedenker van de naam Studio Sport en verleende langdurig medewerking aan het programma.
Ook schreef hij talrijke boeken, zoals Koningen van de bokssport, Koud vuur en onlangs de biografie Ben Bril, Davidster als ereteken. Tevens is hij de bedenker en maker van de REVU-schaatsspecials, die verschenen in het tijdperk van Ard en Keessie.
Ed van Opzeeland is een gewaardeerd collega. Guus van Holland (vroeger de Volkskrant, nu NRC) zegt over hem:
"Wij kennen elkaar van het ijshockey van een jaar of dertig geleden, toen dat in Nederland op hoog niveau werd gespeeld. Hij had in 1981 het boek Koud Vuur geschreven over ijshockey. Ik pakte dat boek er in die tijd altijd bij.
Hij heeft het ijshockey groot gemaakt in Nederland, samen met Frans Henrichs. Die twee moet je in een adem noemen. Ed was ook van de voetbaljaarboeken over de Europa Cup. Die moest je hebben om alles te weten, en alles terug te kunnen vinden.
Toen ik Ed leerde kennen, werkte ik voor de linkse Volkskrant. Hij zat toen juist bij de rechtse media als De Telegraaf. Ed vond alles geweldig, waar wij toen veel kritischer waren. Tenslotte was Ben de Graaf mijn chef, die nooit complimenten gaf.
Ed schreef ook anders dan wij: heel beeldend, soms wat gezwollen. Dat maakt zijn verhalen wel heel meeslepend om te lezen, maar in de jaren zeventig was dat eigenlijk ouderwets, not-done. Die manier van schrijven komt nu echter weer terug, waardoor Eds manier van schrijven weer aansluit bij de huidige tijd."
Ed van Opzeeland was ook de enige Nederlander bij de eerste finale om de Europa Cup voor landskampioenen. Van Opzeeland tegen Henri van der Steen: "En bij de tweede, zelfs bij de derde finale was ik volgens mij de enige.”
Van Opzeeland ging toen op eigen houtje naar die wedstrijden. "Ik werkte bij Het Parool, maar mijn chef, Rien Bal, hield alles over dat nieuwerwetse gedoe uit de krant, die moest er niks van hebben, kon het ook niet zo goed verkroppen als iemand moderne ideeën had. En ik vond het prachtig, die Europa Cup, vanaf de eerste dag.”
Al snel werd de Europa Cup een hit. Dat bracht de Geïllustreerde Pers op het idee Van Opzeeland weg te kapen bij Het Parool en hem de sector sporttijdschriften te laten opzetten. Dat bleek een goede zet.
Volgens Het Brabants Dagblad kwamen beide partijen met een briljant plan. Van Opzeeland bedacht namelijk het jaarlijkse Europa Cup-boek, dat door de uitgeverij met overweldigend succes werd uitgevent.
Van Opzeeland: "Dat gebeurde in die dagen nog huis-aan-huis - vooral de Margriet was op die manier een enorm succes. Voor de kinderen was er elk jaar een paasboek en een kerstboek, maar de huisvrouwen konden ook breipatronen kopen. En voor hun man dus ook een Europa Cup-boek. En dat deden ze, als alibi om voor zichzelf zo’n boekje met breipatronen aan te schaffen. Het eerste Europa Cup-boek, in 1962, verkocht op die manier 750.000 exemplaren. Later maakten we er drie per jaar.”
Ed en Guus.
Ze gingen naar Benfica-Feyenoord. Het Legioen liet zich daar zien en horen. Duizenden Feyenoord-fans togen naar Lissabon met de schepen De Grote Beer en De Waterman.
Van Opzeeland is op zijn tachtigste nog steeds actief. In het laatste nummer van Achilles schreef hij een meeslepend verhaal over de catcher in het honkbal. Zoals Van Holland al zei: heel beeldend, met gezwollen taal.
Ik spreek hem nog wel eens op straat. Mooie gesprekken. Hoewel ie een beetje afscheid geeft genomen van het huidige voetbal wegens de commercie en financiële belangen. Hij is inmiddels 85. Misschien een beetje vergeten. Iemand die 'Voetbal is oorlog' en 'Studio Sport' heeft bedacht, en als enige Nederlandse journalist bij de eerste drie EC-1 finales aanwezig was, mag wel even in het zonnetje.
Ik wil mijn top 3 van sportlui uit Bommel veranderen.......
Eén Adrie van Houwelingen.......Twee Ed van Opzeeland.......Drie Michael Sengers........Excuses Joost, had Maarten Ducrot te veel eer gegeven.
Ik noem een Tony van Heemschut,een Loeki Knol,een Brammetje Biesterveld en natuurlijk een Japie Stobbe !