[Vulkanen] The ring of fire #7: Gaia's hete inborst

In dit en komende topics, zal informatie gegeven worden over vulkanen door enthousiaste FOK!kers, en iedereen die wat weet over vulkanisme, mag hier z'n bijdrage erbij toevoegen.

Hoofdzakelijk zijn het de aardse vulkanen in belangstelling staan. Maar als er op een andere planeet/maan vulkanische activiteit wordt waargenomen, zijn bijdrages welkom.

Mocht er een zeer heftige/gewelddadige uitbarsting van een vulkaan plaatsvinden komt er naast dit topic ook nog een eigen topic.

De Aarde
Het Systeem Aarde bestaat uit verschillende sferen. De atmosfeer is het gasvormige deel, de hydrosfeer het vloeibare oppervlaktewater, de biosfeer het leven op Aarde en de geosfeer, de vaste Aarde.

De aardkorst
De bovenste ~8-100 km van de Aarde wordt de korst genoemd. De dikte van de korst is sterk variabel over de Aarde. Continentale korst, bestaande uit graniet, gneis, schist en andere metamorfe gesteenten is lichter en dikker dan oceanische korst, die vooral uit basalt en andere basische gesteenten bestaat.

De aardkorst beweegt zich over de mantel, het onderliggende plastischere deel van de Aarde in verschillende platen. Langs en tussen deze platen wordt korst gevormd (spreiding, extensie) dan wel opgenomen door de mantel (subductie, compressie). Dit gaat gepaard met vulkanisme, van verschillende soort, afhankelijk van het soort gesteente, temperatuur en tektonische krachten.

De zogenaamde Ring van Vuur is een bijna ringvormige keten aan vulkanisch actieve gebieden. Deze Ring "verbindt" zo de Zuidelijke Pacifische Oceaan nabij Nieuw_Zeeland met de klok mee over Kamtsjatka en Alaska tot aan zuid-Chili.

Ring van Vuur


De Mantel
De aardmantel of kortweg mantel is de laag in de opbouw van de Aarde die direct onder de korst ligt. De mantel begint op enkele tientallen kilometers diepte, en is ongeveer 2900 km dik. Ze neemt 83% van het volume van de Aarde in en bevat 67,5 % van haar massa.



Soorten vulkanen
Er zijn 6 verschillende soorten vulkanen.

• De spleetvulkaan
Een lange scheur in de aardkorst waardoor magma naar buiten komt. Deze ontstaat als twee tektonische platen uit elkaar drijven. Je vindt deze vooral bij oceaanruggen.

• De schildvulkaan
Dit is een brede, ondiepe vulkaankegel, die ontstaat doordat het lava dat eruit stroomt, dun en heet is en heel langzaam afkoelt.

• De koepelvulkaan
Deze kent een steile, bolle helling die gevormd is door dikke snel afkoelende lava.

• De slakkenkegel
Een vulkaan die naast lava ook veel as uitspuugt. De berg die door deze vulkaan gevormd wordt, is dan ook opgebouwd uit lagen as en lava die elkaar afwisselen.

• De samengestelde vulkaan
Deze is net zo opgebouwd als de slakkenkegel maar heeft naast de hoofdkrater nog meerdere kleinere kraters op haar flanken.

• De calderavulkaan
Dit is een oudere vulkaan met aan de bovenkant een grote brede krater. In deze krater hebben zich weer kleinere nieuwe kraters gevormd.

• Hotspots
Doordat een zeer hete brandhaard (hot-spot) in de mantel, door de aardkorst heen brandt.

Andere vormen van vulkanisme zijn de geisers en de hete bronnen. Die vind je vaak in de buurt van vulkanen waar de aardkorst dunner is en de warmte van het magma verder doordringt in de aardkorst. Een geiser is een holte in de aardkorst of een waterhoudende grondlaag, die door het onderliggende magma wordt verwarmd tot het kookpunt. Het water kan dan tot 500 meter in de lucht spuiten. Een hete bron werkt op dezelfde manier alleen wordt het water daar niet zo verhit, dat het onder druk van stoom eruit spuit.

Heeft Nederland een vulkaan?
Jazeker! De naam ervan is Zuidwalvulkaan, en ligt 17 km ten westen van Harlingen
maar ... die is letterlijk allang dood en begraven. Deze ligt namelijk vele honderden meters onder de bodem van de huidige Waddenzee. De vulkaan was actief in het Laat-Jura, zo'n 152 miljoen jaar geleden.

Actieve vulkanen

Met dank aan Volcano Discovery


Links
• Status vulkanen Indonesie *NEW*
• Volcano webcams all over the world
• BBC-How volcanoes work
• (Nieuws-)Updates van Vulkaanjager Jon Seach
• Global Volcanism Program
• Volcano Discovery
• Live Science - Volcanoes
• 37 Volcano Cams
• Vulkanen.nl
• Mediatheek - Vulkanen
• vulkaan.startpagina.nl
• Kennislink (Zuidwalvulkaan)
• Vulkanen in de Eifel (Duitsland)
• Planet-wissen [vulkanen](Duitstalig)

Foto's
• Meest spectaculaire vulkaanuitbarstingen op foto

Verwante (actuele) WKN-vulkaantopics
• Uitbarsting El Hierro Canarische Eilanden
• Vulkaanuitbarsting Chili
• Tungaruhua Ecuador
• Vulkanen IJsland #18
• WKN / De Riftvallei, Nieuwe oceaan kan Afrika in tweeën splitsen

Archief en Verzameltopics
• Krakatoa
• Etna
• Supervulkaan Yellowstone #2
• Supervulkaan Yellowstone #1
• Uitbarsting Merapi 2010
• Supervulkaan bij Napels
• Mount St.Helens

Deze OP in FOK!Wiki
• Klik hier

De vorige deeltjes:
• WKN / [vulkanen] The ring of Fire
• WKN / [Vulkanen] The ring of Fire #2:
• WKN / [Vulkanen] The ring of Fire #3: Eruption of Mayon?
• WKN / [Vulkanen] The ring of fire #4: Veel aktiviteit!
• WKN / [Vulkanen] The ring of fire #5: Het blijft actief
• WKN / [Vulkanen] The ring of fire #6: Waar diverse vulkanen puffen



[ Bericht 8% gewijzigd door Frutsel op 16-06-2017 10:55:03 ]

quote:

Op maandag 8 december 2014 11:02 schreef bwt het volgende:
Fogo update
En het dorpje is weggevaagd. Je kan alleen nog wat daken zien. Maar die zullen weldra ook verdwenen zijn.

twitter:

VolcanoReport twitterde op zondag 07-12-2014 om 22:55:34 This was #Portela, Cabo Verde To the world press: not dramatic enough to cover? #Fogo volcano http://t.co/4AugXjIVLC http://t.co/X1aWvwTU8U reageer retweet

[ afbeelding ]