bijzonder beheer ing eist verwarlozing koeien

Joris Heijn

Een gezonde kudde koeien werd in een jaar tijd gereduceerd tot een vermagerde en hongerige veestapel. Het is het gevolg van een conflict tussen hun eigenaar en de afdeling bijzonder beheer van ING. Een bank die nota bene deze week werd uitgeroepen tot meest duurzame in zijn soort.

De melkkoeien bij boer Erik Reintjes staan in grote open stallen rustig hooi en stro te eten. Op het eerste gezicht lijkt er weinig aan de hand. Maar de hoeven van een deel van de koeien zijn tijden niet bekapt en veel te lang gegroeid. Zo’n tachtig stuks jongvee staat in stallen waar ze in de loop van de weken te groot voor zijn geworden, maar ze kunnen niet verplaatst worden naar een ruimere stal verderop. Omdat de transportwagen kapot is. Net als de trekker.

Reintjes is een Nederlandse boer met zo’n 2500 koeien verspreid over meerdere locaties in Duitsland. De mensen die dagelijks met zijn koeien omgaan zijn de wanhoop nabij. ‘Het is treurig,’ zegt een dierenarts die de boerderij al jarenlang kent. ‘Vroeger waren er relatief weinig problemen bij Reintjes.’ Maar die tijden zijn voorbij sinds Reintjes vorig jaar bij de afdeling bijzonder beheer van ING belandde. De boer verloor steeds meer de controle over de boerderij vanaf het moment dat ING, en later de bewindvoerder, de touwtjes steviger in handen namen.

Het ging mis toen de bouw van een nieuwe stal vertraging opliep

De boer en zijn medewerkers moesten met lede ogen aanzien hoe het lot van de koeien in handen kwam van mensen die meer verstand hebben van spreadsheets dan van boeren. Dat ging niet alleen ten koste van de financiële gezondheid van het bedrijf, maar ook ten koste van de fysieke gesteldheid van de levende have. Zozeer dat het Duitse Veterinäramt dreigde in te grijpen. Wrang en opmerkelijk, want deze week werd ING nog door Dow Jones uitgeroepen tot de meest duurzame bank in zijn categorie.
Honger

Wat ging er mis met boer Reintjes? In de kern is het een financieel gezond bedrijf, zegt Sachwalter (een soort bewindvoerder) Hubertus Freiherr von Erffa. Hij werd in mei verantwoordelijk voor de boerderij nadat Reintjes surséance van betaling had aangevraagd. Het ging volgens Von Erffa mis toen de bouw van een nieuwe stal vertraging opliep en de bouwer een rechtszaak aanspande. De kosten rond de bouw namen toe, terwijl de extra inkomsten die de stal moest opleveren langer op zich lieten wachten. De onzekerheid rond het bedrijf nam toe en de bodem van de kas kwam in zicht. En zo belandde Reintjes’ boerenbedrijf in een dodelijke spiraal.

Huisbankier ING plaatste Reintjes vorig jaar bij Bijzonder Beheer, de gevreesde afdeling van de bank die de slechte kredieten onder haar hoede heeft. De laatste tijd komen er steeds meer klachten naar buiten over de afdelingen bijzonder beheer van de banken. Vorige week kondigde toezichthouder AFM een onderzoek aan naar de praktijken van deze ‘intensive care’-afdeling van de banken. Op dit moment zit zo’n 20 tot 25 procent van de MKB’ers met een lening bij bijzonder beheer.

Ook bij Reintjes had het ‘bijzonder beheer’ van zijn bank onvoorziene en – in de geval letterlijk – pijnlijke gevolgen. ING draaide de financiële duimschroeven aan, waardoor de boer inteerde op zijn voedselvoorraad. Slechts mondjesmaat werd nieuw eten aangevoerd. De koeien kregen vanaf maart nauwelijks meer te eten dan maïs en stro.

Gevolg: de dieren vermagerden vanaf maart dit jaar sterk, de melkproductie holde achteruit, honderden koeien moesten naar de slacht en er werden enkele mismaakte kalfjes geboren. Op het dieptepunt begin mei, werd de kudde bijna in beslag genomen door de Duitse toezichthouder op het dierenwelzijn. Sindsdien verbeterde de situatie weer, maar het personeel ziet de laatste weken de voedseltekorten weer terugkomen en de melkproductie begint alweer te dalen.

‘ALS EEN TOPSPORTER DIE OP WATER EN BROOD MOEt’

Normaal gesproken krijgen melkkoeien naast hooi en gras ook nog een portie mineralen, vetten en krachtvoer, maar dat zat er voor de koeien van Reintjes niet meer in. ‘Als een topsporter die op water en brood moet leven,’ omschrijft een betrokkene de situatie. ‘De melkproductie halveerde in die tijd van 35 liter naar 17 liter.’

Uit armoede begonnen de koeien de kunststofvulling van hun matrassen op te eten. Volgens een dierenarts die de boerderij goed kent, waren de dieren op de boerderij altijd relatief gezond. Reintjes’ koeien werden relatief oud. De gemiddelde leeftijd was zes jaar, terwijl in Nederland het gemiddelde op ongeveer vier jaar ligt. Het jaar bijzonder beheer haalt een streep door die statistieken. Honderden koeien werden naar de slacht gebracht, een deel van het vermagerde jongvee werd verkocht aan andere boeren waardoor de ooit productieve veestapel met zo’n 40 procent slonk.


Koe bijzonder beheer

Zieke koe in april



Maar niet alleen het voer is een probleem. Er was ook geen geld meer om de mest op te halen en de kadavers bleven soms lang aan de weg liggen, zo herinneren medewerkers zich. De gierkelders werden extra onder druk gezet doordat een deel van de melkvoorraad daarin moet worden geloosd, omdat deze niet meer verkoopbaar bleek door de slechte voeding van de koeien.
Richting uitgang

In april lijkt Reintjes bij ING een stapje dichter bij de bevrijdende uitgang te zetten. De medewerker van bijzonder beheer wordt vervangen door iemand die gespecialiseerd is in ‘recovery’. Hoewel de functietitel doet vermoeden dat het hier gaat om een bankier die probeert het bedrijf weer op de poten te krijgen, gaat het hier juist om het ‘afwikkelen’ van de kredietrelatie en het proberen om zoveel mogelijk van het uitgeleende geld terug te krijgen. Een woordvoerder van ING benadrukt desgevraagd dat het dierenwelzijn bij de afwikkeling ‘uiteraard altijd vooropstaat’.

Begin mei was van die diervriendelijke taakopvatting nog weinig te bespeuren. Reintjes moet samen met een bankier van ING langskomen bij de Duitse toezichthouder op vee. Als de bank niet mee zou komen, dan dreigt deze instantie de koeien in beslag te nemen. Dat zou een potentiële strop van zo’n een miljoen euro opleveren voor de bank die het pandrecht op de koeien van Reintjes heeft.
Ommekeer

Het dreigement van de toezichthouder zorgt voor een ommekeer. Een paar weken later wordt Von Erffa benoemt tot bewindvoerder. Vanaf dat moment moet hij met de pet langs ING. ‘Juridisch gezien zijn de koeien van Reintjes, maar economisch gezien zijn ze van ING, omdat zij er pandrecht op hadden,’ legt hij uit. De behoefte aan geld is groot omdat de zomer een dure tijd is voor boeren. Er moet mest worden uitgereden en het gras moet gemaaid. Daar komt bij dat de inkomsten van de boerderij uit de melkproductie flink zijn afgenomen door de problemen in de maanden daarvoor.


Kalf bijzonder beheer 2

Mismaakt kalfje uit de stal van boer Reintjes



De koeien zijn weliswaar wat aangesterkt en de melkproductie komt terug naar zo’n 30 liter per koe per dag. Maar de gevolgen van het eerdere voedseltekort worden pijnlijk duidelijk bij de kalveren. Door het voedselgebrek bij de moederdieren is bij de geboorte met eenderde van de kalfjes iets mis: te klein, te zwak en twee zijn er mismaakt. Normaal komen dat soort zaken nauwelijks voor.
Angst terug

Hoewel het sinds mei beter leek te gaan, is sinds enkele weken bij het personeel de angst weer terug, omdat zij weer voedseltekorten zien ontstaan. ‘We hebben een halve dag geen soyahullen gehad, hebben acht dagen zonder mineralen gezeten en we zitten nu al dagen zonder vetten. Maandag worden pas weer vetten geleverd,’ zegt een van de medewerkers. Von Erffa ontkent dat er voedseltekorten zijn, ook al zou de melkproductie weer enkele liters zijn gedaald. ‘Door de problemen kunnen de dieren niet zo verzorgd worden als je zou willen. We moeten nu vaker dan vroeger dieren laten inslapen of naar de slacht brengen’, zegt de dierenarts. De hoefbekapper, die normaal gesproken een keer in de twee weken langskomt om onder meer kreupelheid te voorkomen, is uit geldgebrek al tweeënhalve maand niet langs geweest, wat tot problemen kan leiden.

Het koeienvoer kost zo’n honderdduizend euro per maand. ING zou de bewindvoerder gedreigd hebben geen nieuw geld meer beschikbaar te stellen als de kudde niet met 20 procent inkrimpt. ‘Je kunt altijd een discussie hebben over hoeveel koeien je het beste kunt houden op een locatie,’ zegt Von Erffa over de geëiste reductie. ‘Bij een grote kudde is mest een duur probleem. Daarom brengen we de kudde een klein beetje terug. We verkopen jonge dieren die naar gespecialiseerde afnemers gaan. Ze worden niet geslacht.’


IMG_2920

Voorraad soyahullen, genoeg voor enkele dagen voer



Op de boerderij vreest men echter voor een sterfhuisconstructie, waarbij steeds meer koeien moeten worden verkocht om eten te kopen voor de overgebleven koeien. De zorgvuldig opgebouwde kudde wordt bedreigd, evenals de werkgelegenheid van de werknemers. Volgens hen is het bovendien kapitaalvernietiging om de kudde nog verder te verkleinen. Jonge dieren kunnen nog verkocht worden, maar de oudere dieren kunnen eigenlijk niet meer verkocht worden. Melkkoeien zijn kuddedieren die na een jaar of twee feitelijk niet meer kunnen worden verkocht.
Snelle verkoop

Op de boerderij begrijpt men niet dat het zover heeft moeten komen met een boerderij die in principe goed draaide. Zij laken het feit dat het lot van de dieren al tijden in handen is van bijzonder beheer en een bewindvoerder; partijen die volgens hen weinig verstand hebben van koeien. Von Erffa zegt zelf ‘ervaring te hebben met koeien, maar geen boer te zijn’.

Ook snapt men niet waarom een mogelijke verkoop zo lang op zich laat wachten. Er zou een concreet bod liggen van ruim 7 miljoen euro. Von Erffa wil geen uitspraken doen over individuele biedingen, maar volgens hem zijn er twintig partijen geïnteresseerd, waarvan ‘meer dan twee’ concrete biedingen. Hij hoopt binnen zes weken tot een akkoord te komen met een koper. Volgens de Von Erffa heeft Reintjes zo’n 15 tot 20 miljoen euro schuld, het overgrote deel daarvan is bij ING. De bank zal dus waarschijnlijk een zwaar verlies moeten incasseren.
Omvang probleem onduidelijk

Het is onduidelijk hoe vaak boerderijdieren de dupe zijn van een conflict tussen hun eigenaar en bijzonder beheer. Follow the Money schreef eerder over een boer bij bijzonder beheer waarbij de bank wel bijna honderdduizend euro afschreef voor de afkoop van een renteswap, maar die geen betalingen voor diervoer meer wilde doorvoeren. In zijn geval sprongen zijn ouders financieel bij om de dieren te eten te geven. Nieuwsuur bracht vorige week het verhaal van een schapenhouder die geen eten meer kon kopen.

De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit NVWA zegt als toezichthouder echter geen cijfers te hebben. Ook de branchevereniging van mengvoederfabrikanten Nevedi en het Vertrouwensloket Welzijn Landbouwhuisdieren, een waakhond die door de sector zelf is opgericht, hebben geen data over boerenbedrijven die geen voer meer kunnen kopen na een conflict met de bank.

Erik Reintjes wil niet reageren op de problemen op zijn boerderij. ING zegt niet op zaken rond individuele klanten te kunnen reageren. ‘Maar in zijn algemeenheid staan de belangen van de dieren voorop,’ zegt een woordvoerder van de bank. ‘Hoe gezond is je bedrijf als je veestapel niet gezond is, vraag ik me af.’

quote:

Op woensdag 17 september 2014 09:41 schreef Ouder1 het volgende:

[..]

Dat wil niet zeggen dat de bewindvoerder bepaalt waar hoeveel geld aan uitgegeven mag worden.
Kan ook zijn dat er potjes vrij worden gegeven zoals ¤*** voor voer ¤*** voor medische kosten enz. Als de boer dan vervolgens verkeerd met die potjes omgaat of in het ergste geval daar geld uithaalt voor zijn eigen levensonderhoud.. dan gaat het mis en komt een bewindvoerder daar bij goed bewind te laat achter of bij slecht bewind helemaal niet.

nee de boer is alleen nog maar juridisch eigenaar, dit betekend dat ing over de potjes gaat.

De boer heeft al zijn spaargeld opgemaakt voor voer en heeft een overnamebod van 7 miljoen geregeld op voorwaarde dat de dieren meteen weer te eten krijgen.

De bewindvoerder moet geld aanvragen bij ing en daar de lasten van betalen(inclusief voer), bij ing hebben een stel knappe koppen bedacht dat de bewindvoerder alleen het minimale voer mag kopen,geen krachtvoer, geen mineralen.

Het gaat hier om een duits probleem met een duitse bewindvoerder, wat betekend dat boer niks meer zelf mag, geen rooie cent kan hij zelf uitgeven, dus hij kan ook de potjes niet misbruiken.