[F-35] deel 9 (de discussie)

Nederlandse testvliegers Koninklijke Luchtmacht lyrisch over F-35

Op eenzame hoogte

Charles Sanders

Nederlandse vliegers draaien rond de klok uren met beide door Defensie gekochte F-35’s. Volgens Amerikaanse collega’s „op superieure wijze”. Afgelopen week werd ’323’ het eerste operationele JSF testsquadron van de Koninklijke Luchtmacht. De F-001 en F-002 scheren door Florida’s azuurblauwe lucht.

Dreigend staat hij daar, in de tegen fel zonlicht en orkanen beschermende shelter op US Airforce base Eglin. De gespierde, matgrijs gespoten F-001. Eerste Joint Strike Fighter van de Koninklijke Luchtmacht.

Majoor-vlieger Laurens-Jan Vijge is lyrisch. „Alle hightech maakt deze Lightning II zó gemakkelijk te vliegen. Veel werklast en beslommeringen in de cockpit worden zo weggenomen. Daardoor is de focus op de missie zelf optimaal. Multirole: verkenning, luchtgevecht, elektronische oorlogsvoering, grondaanval.”

In ons land werd vervanging van de uit 1979 stammende F-16 een hoofdpijndossier. Besluitvorming duurde uiteindelijk ruim twintig jaar. Tot definitief voor de aankoop van 37 nieuwe JSF’s werd gekozen. Met een prijskaartje van 4,5 miljard euro tevens de grootste militaire aankoop uit de Nederlandse historie.
Defensiebudget

Ook in Amerika ligt het defensiebudget onder vuur, maar dat de sfeer aan de andere kant van de oceaan toch ietsje anders is blijkt vlak bij vliegbasis Eglin, in het slaperige Fort Walton Beach aan de Golf van Mexico. Een reclamebord toont een lasergestuurde bom, in vogelvlucht op weg richting doel. Mét wervende tekst. Mission: change the game. Small Diameter Bomb II. By Raytheon.

Als we op de flightline staan, vliegen F-35’s af en aan. De Nederlandse detachementscommandant slaat zijn vuisten op de borst en steekt vervolgens zijn armen wijd de lucht in als een toestel met Amerikaans registratienummer langs taxiet. De piloot, met futuristische helm die hem op Darth Vader doet lijken, maakt dezelfde vreemde bewegingen.

„Groet van de mensaap, hier traditie”, lacht kolonel Bert de Smit breeduit. „Want we zijn op Eglin ondergebracht bij het 58e ’Mighty Gorilla’-squadron van de Amerikaanse luchtmacht.”

Die gorilla werd al in de Tweede Wereldoorlog door het 58e squadron als mascotte geadopteerd. Toen de piloten nog met het eerste vliegtuig van de Lockheedfabriek dat Lightning heette guerrilla-achtige missies tegen Japan vlogen.

Ze zijn blij, de bijna veertig Nederlanders van het luchtmachtdetachement in de VS, met de keuze voor die in de volksmond nog altijd Joint Strike Fighter (JSF) genoemde opvolger van onze F-16. Hoewel militairen beseffen dat zij zich afzijdig van politieke besluitvorming en uitspraken moeten houden, willen ze best kwijt dat deze ’vijfde-generatie-jager’ geen concurrent kent.

Wereldwijd worden er minstens 3000 gebouwd, waardoor voortdurende verdere ontwikkeling van de F-35 – net als gedurende die lange en succesvolle F-16 loopbaan – gegarandeerd lijkt. Dat is bij andere jachtbommenwerpers, tot voor kort nog in beeld, anders. De Franse Dassault Rafale en de van een Europees consortium afkomstige Eurofighter Typhoon bijvoorbeeld. Veel minder sensoren en infraroodcamera’s, nauwelijks stealth-capaciteit.

Bovendien nóg duurder in aanschaf en onderhoud, mede door de dubbele motoren. Laatste andere mededinger, Saab’s Gripen, overstijgt qua capaciteiten amper de huidige F-16 en zal slechts mondjesmaat uit de Zweedse fabriek rollen. Op lange termijn een stap terug in de tijd.

Ook het JSF-project is zeker niet louter een succesverhaal. Het programma kampte met tegenslagen en vertragingen, onder andere omdat productie en ontwikkeling in dit project worden gecombineerd. Maar nu ligt het schema van fabrikant Lockheed Martin op koers. Als we deze week op Eglin Airforce Base zijn, vliegen de F-35’s af en aan. Het luchtruim lijkt veroverd door de jagers met dubbele staart en korte neus.

De Nederlandse piloten Laurens-Jan Vijge, Bert de Smit, Pascal Smaal en Ian Knight zullen komende jaren een zwaar testprogramma afwerken. Zodat de vliegtuigen, die vanaf 2020 de huidige F-16’s gaan vervangen, in optimale staat op Volkel en Leeuwarden staan. Klaar voor de klus, net als de vliegers.

Vijge ging 18 december vorig jaar als eerste Nederlander met de F-35A Lightning II, officiële naam van de Joint Strike Fighter, omhoog. Nu zit de majoor op bijna honderd vlieguren en leidde hij als ’instructor pilot’ zijn baas en detachementscommandant De Smit op. De vier testvliegers zijn allen wapeninstructeurs en behoren internationaal tot ’de besten van de beste’. Beroemde kreet, sinds bioscoopkraker Top Gun.

Eglin Airforce Base heeft veel weg van de Top Gun Fighter Weapons School waar Tom ’Maverick’ Cruise en zijn kameraden werden klaargestoomd voor hun wittedoekoorlog. Zo is daar ’Boss’, een vrouwelijke militair die als een tweede Kelly McGillis onze vliegers bijstaat tijdens training in de hoogtekamer. Daar wordt onderzocht hoe piloten reageren op het terugschroeven van de zuurstoftoevoer.

In een kraakhelder gebouw op Eglin staan 1:1-kopieën van de F-35, in drie stukken gesneden, om technisch personeel op te leiden. En er is die simulator voor vliegers. Geheim en dus hermetisch van de buitenwereld afgesloten. Ook vanwege de vrees voor spionage door Chinezen en Russen.

„Serieus item”, zegt Laurens-Jan Vijge, als we met hem onder de warme zon van Florida over het JSF-project praten. „De F-35 is vijfde generatie door het totaalpakket van sensoren, infraroodcamera’s, gebruik van composiet materiaal en stealth-eigenschappen. Alleen de veel duurdere en voor exclusief gebruik van de Amerikaanse luchtmacht gebouwde F-22 Raptor is als grote broer vergelijkbaar.”

Om die geheimen te bewaren, is het verboden foto’s van details als de binnenzijde van het bommenluik, delen van de cockpit en de open uitlaat te maken. Een mysterieus ogende veiligheidsmedewerker van fabrikant Lockheed Martin wijkt tijdens het bezoek aan Eglin geen meter van onze zijde.

Want de Amerikanen hebben geleerd van het verleden, zo is op de basis te horen. Refererend aan het verlies in maart 1999 van een destijds ook topgeheime F-117A Nighthawk boven Budanovci, voormalig Joegoslavië. Het stealth-vliegtuig werd door een luchtdoelraket neergehaald.

De Servische kolonel Zoltan Dani onthulde zes jaar later dat hij door de Russische geheime dienst FSB op de hoogte was gebracht van een kwetsbaar punt in het F-117-concept. Bij open bomluiken kon het toestel door zoekradar worden gevangen. „Vervolgens hebben we onze verouderde SA-3-raketsysteem aangepast en was het gedaan met de Nighthawk”, aldus Dani.

Deze week werd het beroemde 323 squadron – mascotte Diana, godin van de jacht – van vliegbasis Leeuwarden overgeheveld naar de Verenigde Staten. Een van de redenen voor basiscommandant Gerbe Verhaaf om naar Florida te reizen.

De kolonel, met 3500 F-16 uren en missies boven de Balkan en Afghanistan op zijn cv: „Ons jachtwapen is vrijwel 21 jaar internationaal onafgebroken op missie. Hard nodig, deze Lightning II, gezien de wereld om ons heen. Oekraïne, Islamitische Staat, Russen die met Bears en Sukhois steeds vaker hun spierballen laten zien… Het is allemaal niet meer ver weg. We zijn de zestiende mondiale economie en moeten onszelf kunnen verdedigen. Met de F-35 kan dat.”

Als een Amerikaanse F-18 Super Hornet langs de Nederlandse F-001 op Eglin taxiet, oogt dat eerste toestel opeens verouderd. De motoren maken ook veel meer lawaai dan de Pratt & Whitney F135 van de Lightning II. Met de twee toestellen verkast het Nederlandse detachement in januari naar Edwards Airforce Base in Californië. Daar wordt verder gevlogen en getest. Vooral in tactiek en gebruik van alle wapensystemen.

Deze week kreeg de enige vrouw van het detachement, sergeant eerste klas Anna Goinga, haar brevet om als logistiek onderofficier aan het JSF-project te mogen werken. Komende jaren zal ze in de VS wonen, bewuste keuze.

„Er waren 22 sollicitanten, ik bleef over”, zegt ze. „De kans, die uitdaging, een nieuw wapensysteem. Mijn man diende bij het Korps Mariniers, ook in Afghanistan, en ging onlangs over naar de marechaussee. Hij begreep mijn keuze, zegde zijn baan op en komt straks naar Californië. Dit is de toekomst van de luchtmacht en daaraan mag ik meewerken!”
Vederlicht

Majoor Laurens-Jan Vijge laat ons de Generation II vlieghelm zien. Vederlicht en met twee lenzen bovenin die alle gegevens op het vizier projecteren. Ook die helm wordt komende jaren verder ontwikkeld. Over het prijskaartje doen de wildste verhalen de ronde.

„Van 250.000 euro tot wel 500.000 dollar”, zegt Vijge. „De waarheid zal ergens in het midden liggen. Door al die nieuwe techniek kunnen we ’s nachts 360 graden rondom kijken. Dan hoor ik ’experts’ op tv zeggen dat de cockpit van de F-35 geen zicht naar achteren biedt… Maar dankzij die infraroodsensoren zie ik in het donker de hele wereld om me heen!”

Voor hij wegloopt bij de F-001 aait hij de neus van het toestel en zegt tegen zijn crewchief: „Gooi er even wat olie in, beetje benzine ook. Bandjes oppompen en we kunnen weer gaan!”

Bron: http://www.telegraaf.nl/p(...)tm_campaign=facebook

Fokker krijgt nieuwe opdracht bij bouw JSF

Fokker heeft een nieuwe opdracht binnengesleept in verband met de bouw van de JSF-straaljager (F-35). Het Nederlandse luchtvaarttechnologiebedrijf mag de klep gaan maken waaruit de remparachute klapt.

Daarover sloot Fokker donderdag een contract met de Amerikaanse vliegtuigfabrikant Lockheed Martin. De werkzaamheden starten nog voor het eind van dit jaar op de vestiging in Hoogeveen.

Fokker ziet de opdracht als mooie aanvulling op de andere onderdelen die het bedrijf al maakt voor de JSF. Maar het gaat nu wel om een kleine opdracht, goed voor ''een aantal miljoenen euro's'', zegt een woordvoerster.

De remparachute is slechts een optioneel onderdeel van de JSF. Tot nu toe heeft alleen Noorwegen besloten om zijn vijftig JSF's van de betreffende klep te voorzien.

Fokker verwacht dat ook Nederland en Canada, en mogelijk meer landen, voor het aanschaffen van het onderdeel zullen kiezen. Een remparachute is vooral handig bij gebruik van de straaljager op ijzige of korte landingsbanen.

Fokker sloot eerder al contracten af voor het vervaardigen van onder meer de bekabeling van de JSF, de vliegkleppen en de stophaak voor het landen op vliegdekschepen. Fokkers totale orderportefeuille gerelateerd aan de straaljager is verspreid over tientallen jaren goed voor circa 5 miljard euro.

Bron: http://www.nu.nl/economie(...)ht-bij-bouw-jsf.html

Dat zal wel gaan gebeuren ja.

Nederland kan motoronderhoud F-35 uitvoeren
Nieuwsbericht | 11-12-2014 | 21:31

Het F-35 Joint Program Office in de Verenigde Staten heeft vandaag bekendgemaakt dat Nederland een van de Europese landen is die in de toekomst het onderhoud aan de F-35-motoren kan gaan uitvoeren. Andere Europese landen aan wie dit is toegekend zijn Noorwegen en Turkije.

Al in 2006 heeft Nederland de ambitie geformuleerd om op termijn het onderhoud aan F-35-motoren uit te voeren voor Nederlandse toestellen en die van andere Europese F-35 gebruikers. Deze bekendmaking is dan ook goed nieuws. Minister Hennis van Defensie is blij met de selectie van Nederland: “Nu het signaal vanuit de Verenigde Staten op groen staat, moeten we niet aarzelen om die kans te verzilveren.”

Hoogwaardige kennis
Als het toekomstige F-35-motorenonderhoud in Nederland plaatsvindt, betekent dit onder meer dat hoogwaardige kennis over motorenonderhoud behouden blijft en dat op het Logistiek Centrum Woensdrecht een stevige basis voor onderhoudsactiviteiten voor de komende 30 jaar ontstaat. Dat is ook gunstig voor onderhoud aan andere wapensystemen.

Nieuwe kansen
Minister Kamp van Economische Zaken: “De keuze voor Nederland biedt nieuwe kansen voor de defensie-industrie om opdrachten voor motorenonderhoud uit te voeren. Dit versterkt de innovatiekracht van de Nederlandse economie en is goed voor de werkgelegenheid, met name in Zuidwest-Brabant”.

Stevige impuls
Het motorenonderhoud is een stevige impuls voor Maintenance Valley, een gezamenlijk initiatief van de Rijksoverheid en de Nederlandse industrie waarbij onderhoudsactiviteiten centraal staan. Ook komt dit de gebiedsontwikkeling Aviolanda in Zuid West Brabant ten goede. Bert Pauli, gedeputeerde Economische zaken en Bestuur van de provincie Noord-Brabant: ‘We zijn blij met dit besluit. Voor Brabant is dit echt een prachtige kans om samen met deskundigen te werken aan innovatie en daarmee West-Brabant van perspectief te voorzien. Met het motorenonderhoud als basis ontstaan er mogelijkheden om verbindingen met sectoren als high tech, maintenance en logistiek te leggen en zo de economische structuur van Brabant te verstevigen.‘

Het streven is dat de motorenonderhoudsfaciliteit eind 2019 volledig operationeel is. Turkije begint in 2018 met het daadwerkelijk uitvoeren van het motorenonderhoud, Nederland start 2 tot 3 jaar later. Met het oog op economische en werkgelegenheidseffecten van de toekenning op regionaal en nationaal niveau voeren de ministeries van Economische Zaken, Defensie en de provincie Noord-Brabant gesprekken. Het ministerie van Economische Zaken en de provincie Noord-Brabant zullen bij een investeringsbesluit de bredere economische effecten meewegen en laten daartoe nader onderzoek doen.

Bron: http://www.defensie.nl/ac(...)-f-35-gaan-uitvoeren

Bestelling eerste 8 F-35 toestellen in zicht
Nieuwsbericht | 15-12-2014 | 22:40

Defensie is klaar om de eerste 8 F-35-jachtvliegtuigen te bestellen, die in 2019 moeten binnenkomen. Deze week heeft Defensie de zogeheten ‘verwervingsvoorbereidingsfase’ van het project Vervanging F-16 voltooid. Dat gebeurde via een brief aan de Tweede Kamer.

F-35
In deze brief concluderen de ministers Hennis en Kamp dat de aanschaf van de F-35 past binnen de eerder vastgestelde financiële kaders. Verder gaat Defensie in op vragen of het aantal toestellen voldoende is voor het ambitieniveau en of het toestel geschikt is voor de beoogde taken. Ook aspecten als geluid en de prognoses voor de werkgelegenheid komen aan de orde. Eerder nam Defensie 2 F-35 testtoestellen af. Vanaf volgend jaar nemen die deel aan de operationele testfase in de Verenigde Staten.

Toekomstgericht
Vorig jaar besloot het kabinet de F-16 te vervangen door de F-35. Met de aanschaf van de F-35 kiest Defensie weloverwogen voor een technisch hoogwaardig en toekomstgericht jachtvliegtuig. De F-35 biedt in militair-operationeel perspectief de meeste opties. Het toestel is het beste opgewassen tegen mobiele luchtverdedigingssystemen en biedt sterk verbeterde waarnemingscapaciteiten die bij alle voorkomende missies van grote waarde zijn. Met de F-35 levert Nederland ook een belangrijke bijdrage aan het oplossen van militaire tekortkomingen die de NAVO en de EU hebben vastgesteld.

37 F-35's
In totaal schaft Nederland 37 F-35 toestellen aan. Als thuisbasis krijgen die de vliegbases Leeuwarden en Volkel. In de tweede helft van 2019 arriveren de eerste 2 toestellen op Leeuwarden, eind 2021 volgen de eerste F-35's voor Volkel. Tijdens de transitiefase van 2019 tot en met 2023 beschikt Defensie over zowel de F-16 als de F-35. Het aantal F-16’s neemt in die periode wel af, terwijl het aantal F-35’s toeneemt.

Nederland en België
Van de 37 F-35's komen er 32 in Nederland. De andere 5 blijven in de Verenigde Staten voor opleiding en testen. Naast de permanente inzet voor bewaking van het eigen en bondgenootschappelijk luchtruim, zijn er 4 gevechtsvliegtuigen gelijktijdig en onafgebroken inzetbaar voor missies. Dit kan vanaf 2024, wanneer alle toestellen volledig zijn ingevoerd. Ook willen België en Nederland gaan samenwerken op het gebied van luchtruimbewaking. De voorbereiding van een verdrag vordert. De beoogde samenwerking zal leiden tot het beter benutten van de operationele capaciteit voor beide landen. Er zijn dan 9 vliegers beschikbaar voor missies, waardoor in een inzetgebied meerdere vluchten per dag per toestel mogelijk zijn.

Geluid
Voor omwonenden van de vliegbases en Leeuwarden en Volkel is de komst van de F-35 een belangrijke verandering. De komende jaren zorgt Defensie voor uitgebreide voorlichting en is er op verschillende niveaus overleg. Er zijn regels om de geluidsbelasting voor omwonenden en het milieu te beperken. Hierbij wordt gekeken naar het geluid in de lucht en op de grond. De kennisinstituten TNO en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium hebben aan de hand van recente meetgegevens over de geluidsproductie vastgesteld dat de F-35 valt in te zetten binnen de geluidszones op Leeuwarden en Volkel. Wel zal de helft van het aantal avondvluchten op Volkel elders, bijvoorbeeld in het buitenland, moeten worden uitgevoerd.

9 miljard
Niet alleen Defensie heeft belang bij de F-35. De komst van het gevechtstoestel levert ook opdrachten, en daarmee werkgelegenheid op voor de Nederlandse industrie. De totale waarde van gesloten productiecontracten ligt op dit moment boven een miljard dollar, met een potentieel voor 9 miljard over de gehele productieperiode tot 2040. Daarnaast worden vanaf dit jaar ook contracten voor de instandhoudingsfase afgesloten.

Afgelopen donderdag maakte het F-35 Joint Program Office in de Verenigde Staten bekend dat Nederland één van de Europese landen is die in de toekomst het onderhoud van de F-35 motoren gaat uitvoeren. Als het toekomstige F-35 motorenonderhoud in Nederland is, betekent dit onder meer dat hoogwaardige kennis over motorenonderhoud behouden blijft. Daarnaast geeft dit onderhoud de werkgelegenheid een positieve impuls.

Bron: http://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2014/12/15/bestelling-f35

Kamerbrief minister Jeanine Hennis-Plasschaert vervanging F-16

quote:

Op woensdag 17 december 2014 00:13 schreef remlof het volgende:
Ah, dus de F-16 wordt in slechts vier jaar uitgefaseerd van 2020 t/m 2023.

Ja, gaat snel dan.

quote:

Op woensdag 17 december 2014 00:53 schreef remlof het volgende:

[..]

Nou ja, de F-104 is er in vijf jaar uitgegaan volgens mij, tussen 1979 en 1984 en dat waren veel meer toestellen.

Scheelt dat we toen een eigen productielijn hadden bij Fokker gok ik.

It could yet prove to be the most expensive defense purchase in Canadian history -- $25 billion and counting. The military promises it's the best fighter jet available, but some critics are saying it's a turkey hatched from a bad idea: a do-it-all plane that might not do anything well-at-all.