Meer info over de Academie op 2 oktober 1900-2300 uur:
De kunst van het vreedzaam vechten en het gevaar van de Utopie met Hans Achterhuis
Bij deze Academie hebben we het over de wijze waarop geweld zich tegenwoordig wèl of juist niet manifesteert in samenlevingen, naar aanleiding van het boek 'De kunst van het vreedzaam vechten' van Hans Achterhuis en Nico Koning. En bespreken we hoe het komt dat utopisch denken vaak uitloopt op een gevaarlijke mislukking.
Hans Achterhuis werd in 2011 uitgeroepen tot de eerste Denker des Vaderlands en zijn oeuvre kenmerkt zich door de verbinding van filosofie met actuele maatschappelijke vraagstukken rond ontwikkelingshulp, welzijnswerk en de milieuproblematiek. Begrippen als utopie, arbeid, schaarste en geweld spelen een belangrijke rol bij Achterhuis in het begrijpen en ervaren van actuele problemen.
Zowel strijd als solidariteit zijn zo oud als de mensheid, of eigenlijk veel ouder nog. In een lang beschavingsproces zijn mensen waarschijnlijk niet meer of minder solidair geworden en ook niet meer of minder strijdvaardig. Zij hebben wel vaardigheden ontwikkeld die hen in staat stellen conflicten aan te gaan op een wijze die veel minder bedreigend is dan vroeger.
Moderne samenlevingen zijn gebouwd op die vaardigheden. Het gaat om het vermogen tot gereguleerde confrontaties, waarbij mensen - als elkaars gelijken - onderworpen zijn aan disciplines die hun verhoudingen regelen. Nooit eerder in de geschiedenis zaten de levens van mensen zo vol met conflicten. Nooit eerder zelfs was een beschaving zo effectief in het bewaren van vrede. Hoe lukt dat in onze moderne samenleving, wat is het geheim?
Een wereld zonder conflicten is niet alleen ondenkbaar, maar ook onwenselijk. Botsingen van tegengestelde meningen en belangen zijn een groot goed in een open samenleving. De vraag is alleen: hoe gaan we hiermee om en welke middelen zetten we in? Of anders gezegd: hoe gaan we krachtig het conflict aan en zorgen we er tegelijkertijd voor dat het niet uit de hand loopt?
Naast deze analyse zal Hans Achterhuis laten zien wat voor een gevaar er in utopisch denken besloten is. Grote idealen lijken zich altijd te richten op een perfecte, vreedzame en ideale samenleving. Toch zijn alle samenlevingen uit het verleden die op ideologie waren gebouwd uitgelopen op vaak geweldadige fiasco's.
We gaan op de avond dus eerst in op de wijze waarop mensen vreedzaam naast elkaar kunnen bestaan. Vervolgens gaan we in op de vraag hoe het komt dat grote idealen ondanks hun positieve richting in een samenleving vaak uitdraaien op iets negatiefs.