Een land van 16 miljoen kletskousenAdjunct-hoofdredacteur Pieter Klein over wat hem opvalt in het nieuws.
'To secure peace is to prepare for war' (
Carl von Clausewitz, On War)
Er is iets met uniformen wat mij niet bevalt. Het past niet zo bij mijn karakterstructuur. Ze doen me te veel denken aan hiërarchie, aan bevelsstructuren, aan foute generaals, aan commando's die worden afgeblaft, en 'bek houden jij'. Ik heb niets met tanks, vliegtuigen, torpedojagers, mijnen, bommen en granaten. Ik ben, denk ik soms, een a-typische man. Ik heb dus helemaal niets met defensie (behalve dat ik dolgraag nog eens in een F-16 zou vliegen). En ik haat oorlog.
Al weken ligt om onduidelijke redenen thuis op mijn bureau dat indringende boek van Erich Maria Remarque, 'Im Westen nichts Neues'. Op de achterflap zie ik elke ochtend die sombere kop van Remarque, een foto uit 1929 (zie foto links). Bijna iedere ochtend draai ik het boek om, om te kijken naar de houtsnede op de voorpagina: een troosteloos slagveld. Om dan voor de duizendste maal deze zinnen te herlezen: 'Dit boek wil noch een aanklacht noch een bekentenis zijn. Het wil alleen een poging wagen verslag uit te brengen over een generatie die door de oorlog vernield werd, ook wanneer het haar was gelukt om aan de granaten te ontkomen'.
Het is natuurlijk wel een aanklacht. Als je het verhaal van de Duitse soldaat Paul Baumer over de verschrikkingen en de waanzin van de Eerste Wereldoorlog nog nooit zou hebben gelezen, doe dat alsnog en je bent voorgoed genezen van de gedachte dat oorlog iets anders voortbrengt dan ellende.
En toch denk ik - nog steeds - dat er omstandigheden kunnen zijn waarin oorlog, of oorlogshandelingen gerechtvaardigd zijn.
Herinner je je die indrukwekkende toespraak van generaal Van Uhm
? - de militair die zijn zoon verloor in Afghanistan - was voor één avond de nationale lieveling. Het was ook Peter van Uhm die ooit die fascinerende lezing hield:
. Nooit gezien? Kijken!
Het was een geloofsbelijdenis van onze toenmalige hoogste militair. Wat mij fascineerde waren niet alleen de verwijzingen naar de grondwettelijke opdracht van landsverdediging of internationale rechtsorde, hier sprak een democraat die zich uitsprak voor het hoogste goed van onze samenleving: vrijheid, onze democratische kernwaarden, en de morele component die besloten ligt in het beschermen daarvan. Hier en elders.
In al het politieke gekrakeel van de afgelopen week over de voorgenomen aanschaf van de Joint Strike Fighter (JSF) mis ik die noties ten enenmale - ze zijn volstrekt onderbelicht. Zijn wij Nederlanders nog een beetje van de internationale rechtsorde? Of mag dat uit de Grondwet worden geschrapt? En, geldt dat motto van de Pruisische militair-theoreticus Von Clausewitz nog ('To secure peace is to prepare for war') of denken we dat dat ook achterhaald is? Onze politici durven het nog maar net op te schrijven in het
regeerakkoord (pag.16), maar durven ze het ook luid en duidelijk te verdedigen tegenover het electoraat?
"Hallo, kan iemand er svp even bij vertellen dat de aanschaf van de JSF niet meer kost dan wat we nu jaarlijks kwijt zijn aan onze F-16's?"
Toegegeven, het ministerie van Defensie heeft er een potje van gemaakt, de hele voorbereiding. Van het jarenlange gerotzooi met cijfers, van de keuze tussen verschillende kandidaten. Er hangt de geur van een onfrisse lobby omheen, van wapenexploitanten en politiek voorgekookte keuzes. Tot in de laatste fase is onwaarheid gesproken, en PvdA-leider Samsom heeft het er met zijn salto mortale niet geloofwaardiger op gemaakt. Defensieminister Hennis heeft gelijk als ze zegt dat er inmiddels 16 miljoen vliegtuigexperts zijn, van wie er heel veel tegen zijn.
En dus wordt het debat overvleugeld door beeldvorming, en - ten dele - onjuistheden of halve waarheden. Vliegende Fyra. Kat in de zak. De F-35 die nog niet kan vliegen. De miljarden die worden afgezet tegen de bezuinigingen in 2014. Hallo, kan iemand er svp even bij vertellen dat de aanschaf van de JSF niet meer kost dan wat we nu jaarlijks kwijt zijn aan onze F-16's? Waarom kletst iedereen elkaar na? Lees het nou eens even heel precies na in het
rapport van de Rekenkamer.
En als je bereid bent om je in het dossier te verdiepen, lees dan ook
dat stuk van Clingendael eens na, de tekentafelexercities, waarin wordt gesuggereerd dat vervanging van de F-16 'niet noodzakelijk' is - mede vanwege de financiële kaders.... Dank je de koekoek. Ergo: we willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten, en nooit is er een defensieminister die zegt: Genoeg is genoeg. En ernaar handelt.
De Koude Oorlog ligt allang achter ons, en de tijden zijn voorgoed veranderd. Maar kijk voor de lol eens naar hoeveel er is gesneden in defensieuitgaven, jaar op jaar op jaar. Nog even, en we houden alleen een paar mislukte zandhazen, drie dikbuikige commando's op leeftijd, een tank zonder boordkanon en een uitgeklede blaaskapel over.
"Houdt iemand eigenlijk nog rekening met zoiets als een escalatie in een internationale crisis? Met conflicten over grondstoffen, energie, voedsel?"
Persoonlijk vind ik het een geruststellende gedachte dat de krijgsmacht 24 uur per dag, zeven dagen per week het luchtruim bewaakt. Persoonlijk vind ik het voorwaardelijk dat onze jongens en meisjes die door 'de politiek' op missie worden gestuurd, zich gesteund weten door jachtvliegtuigen als ze in het nauw komen. Of het nou een 'peace keeping' of 'peace enforcing'-operatie is. Persoonlijk had ik trouwens liever gezien dat (Nederlandse) jachtvliegtuigen de troepen van Mladic in de heuvels rond Srebrenica kapot hadden gebombardeerd...
Een massaslachting voorkomen in Libië? Welnee, dat laten we over aan de Fransen en de Britten, die toch weer moeten bedelen bij Obama. Zelf vechten mocht niet - we vlogen een beetje mee. Orde op zaken stellen in Mali, dat ten prooi viel aan de islamitische terreur die op het Afrikaanse continent woekert? We laten eerst anderen orde op zaken stellen.
Stel nou dat we anderhalf jaar geleden een 'safe haven' hadden kunnen creëren in Syrië, of dat internationaal een 'no-fly zone' mogelijk was geweest om het geweld tegen de bevolking te stoppen, hadden we dan ook niet thuis gegeven? Denken we dat de islamitische terreur en oorlogvoering - in Afrika, op de deurmat van Turkije - voor ons zonder gevaar is? Houdt iemand eigenlijk nog rekening met zoiets als een escalatie in een internationale crisis? Met conflicten over grondstoffen, energie, voedsel?
Welnee, we zitten te millimeteren over 37 jachtvliegtuigen, en oefenuren voor piloten, en de eindejaarsmarge bij Defensie. En of het schadelijk is voor het milieu en voor een beschermde diersoort waarvan de naam me is ontschoten. En of de samenwerking met de Belgen wel van de grond zal komen. We schamperen over onze eigen rol op het wereldtoneel, met dezelfde gemakzuchtige, populistische ondertoon als waarmee we onze eigen positiebepaling door kabinet en Kamer inzake buitenlandse en defensiepolitiek belachelijk maken. Houd toch alsjeblieft eens op.
Laten we het debat voeren over waar het over hoort te gaan: (mogelijke) dreigingen, onze verplichtingen aan EU, NAVO en VN, onze bijdrage aan de internationale rechtsorde - en de middelen die daar als ultimum remedium bijhoren. Nee, ik heb geen aandelen in Lockheed Martin, en die F-35 interesseert me niets. Maar dat debat moet toch op feiten gevoerd kunnen worden, zelfs in een land van 16 miljoen dominees, 16 miljoen kooplieden - van 16 miljoen kletskousen? Of ben ik nou een oorlogshitser?
Bron:
http://www.rtlnieuws.nl/n(...)-miljoen-kletskousen
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC