C&H Cultuur & Historie
Van Soemerië tot Moskovië en van de Gouden Eeuw tot de Slag bij de Somme. Je vindt het in dit forum.
Welkom beste tijdreiziger!
Je bevindt je in Cultuur & Historie in het Nieuws (Deel 8).
Laat je verwonderen door de geschiedenis!
Cultuur & Historie in het Nieuws
Cultuur & Historie in het Nieuws (Deel 2)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 3)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 4)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 5)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 6)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 7)
We gaan verder met de laatste paar berichten uit het vorige topic:
Je bevindt je in Cultuur & Historie in het Nieuws (Deel 8).
Laat je verwonderen door de geschiedenis!
Cultuur & Historie in het Nieuws
Cultuur & Historie in het Nieuws (Deel 2)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 3)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 4)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 5)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 6)
Cultuur & Historie in het Nieuws (deel 7)
We gaan verder met de laatste paar berichten uit het vorige topic:
quote:15-09-2012
Boekenspecial Tweede Wereldoorlog
Ook anno 2012 blijft de Tweede Wereldoorlog een onuitputtelijke bron van boeiende historische verhalen en nieuwe inzichten. De periode 1939 – 1945 is dan ook een geliefd onderwerp bij schrijvers en liefhebbers van geschiedenisboeken. De volgende recente oorlogsboeken zijn volgens de Kennislink-redactie Geschiedenis & Archeologie zeker het lezen waard.
Afbeelding: © Uitgeverij Ambo/Anthos
Anthony Beevor – De Tweede Wereldoorlog
Door Maarten Muns
‘Als we Amerikanen zijn’, schreef de Amerikaanse journaliste Anne Applebaum, ‘denken we dat de ’de Oorlog’ een gebeurtenis is die in 1941 met Pearl Harbor begon en in 1945 met de atoombom eindigde. Als we Britten zijn, denken we aan de Blitz van 1940 en de bevrijding van concentratiekamp Bergen-Belsen. Als we Nederlanders zijn denken we aan Anne Frank. Zelfs als we Duitsers zijn, kennen we slechts een deel van het hele verhaal.’
In De Tweede Wereldoorlog doet de beroemde Britse militair historicus Anthony Beevor een poging dat hele verhaal te vertellen. Beevor schreef al eerder prachtige boeken over keerpunten in de Tweede Wereldoorlog, zoals de Slag om Stalingrad, D-Day en de Slag om Berlijn. Beevor werd daarom vaak een ‘expert op het gebied van de oorlog’ genoemd. ‘Ik voelde me altijd een beetje een bedrieger als iemand dat weer eens zei. Ik wist weliswaar veel van bepaalde aspecten, maar van de oorlog als geheel wist ik te weinig. Daar moest maar eens verandering in komen’, zei Beevor in een interview met NRC Handelsblad.
De oorlog begon volgens Beevor niet met de Duitse veldtocht tegen Polen, maar al enkele maanden eerder met een veldslag tussen de Sovjet-Unie en Japan in het uiterste oosten van Mongolië. De slag bij Halhin-Gol werd gewonnen door de Russen. Japan richtte de blik hierna op de verovering van China en de westerse koloniën in Azië. Omdat de Japanse dreiging geweken was, kon Sovjetdictator Stalin zich op het Westen richten. Tijdens de oorlog hing alles met alles samen, wil Beevor maar zeggen.
Beevor beschrijft de Tweede Wereldoorlog dan ook primair als een militair conflict. Wat gebeurde er op de slagvelden, hoe bepaalden de generaals hun strategie. Niet alleen in Europa, maar ook in China, op de Atlantische Oceaan of in de Birmese Jungle. Beevor beschrijft de strategieën en tactieken behoorlijk uitputtend, maar gelukkig laat hij ook ruimte voor sprekende anekdotes uit het leven van de geteisterde burgerbevolking, die er achter het prikkeldraad het beste van probeerden te maken. Ook schroomt Beevor niet in detail de dagelijkse gang van zaken in vernietigingskampen als Treblinka of Sobibor te beschrijven.
Die afwisseling maakt het werk van Beevor een compleet en overzichtelijk, maar bij vlagen gruwelijk verhaal. De wreedheid van het conflict druipt van veel bladzijdes af. Iedereen die een compleet beeld wil van de grootste catastrofe die de mensheid ooit veroorzaakte, is bij Beevor aan het juiste adres.
Afbeelding: © uitgeverij Boom
Bart van der Boom – ‘Wij weten niets van hun lot’
Gewone Nederlanders en de Holocaust
Door Marjolein Overmeer
Dit boek leest als een protest. Een protest tegen de huidige tendens in de geschiedschrijving waarin de gewone Nederlander als onverschillige omstander niet veel beter was dan de moordende SS’er.
De historici die in de jaren ’50 en ’60 over de Jodenvervolging schreven, waren het er over eens dat de gewone Nederlander niet wist wat hun Joodse medeburgers stond te wachten in het Oosten. Naarmate de jaren vorderde werd deze visie steeds minder geloofd. Dit resulteerde in de schuldige en antisemitische omstander als het andere uiterste in 2006. Bart van de Boom wil met zijn onderzoek aantonen dat de vroegste schrijvers over de Holocaust het wel bij het echte eind hadden. Hiervoor heeft hij 164 dagboeken van Joden en niet-Joden, geletterd en ongeletterd, als bron gebruikt.
Nederlanders, Jood of niet, dachten zo lang de oorlog duurde dat de Joden in Polen zouden gaan werken. Dit zou zwaar worden maar de overlevingskansen achtte men hoger dan die bij onderduiken. Dan opgepakt worden betekende het einde, zo dreigden de Duitsers. Deze gedachtegang verklaart het geringe aantal onderduikers, het afwijzen van schuilplekken en het grote aantal Joden dat zich meldde voor transport. Meewerken was veiliger en op de lange termijn verstandiger dan protest, voor Joden en voor niet-Joden. En zo lang zou die oorlog niet meer duren, dacht iedereen bij het begin van de deportaties in de zomer van 1942.
De Duitsers hadden arbeiders nodig dus het idee dat alle Joden direct bij aankomst zouden worden vermoord, kwam niet eens bij de mensen op. En als nieuws over de moord op Joden de illegale pers bereikte, wisten de Nederlanders niet wat ze er van moesten denken. Veel dagboeklezers klaagden over het gebrek aan betrouwbaar nieuws. Moordfabrieken op massale schaal waren nooit eerder voorgekomen in de geschiedenis en de weinige klokkenluiders die hier over vertelden werden niet geloofd. Ook niet door de geallieerden, die de meeste ‘geruchten’ binnenkregen.
Daarnaast dachten Joden en niet-Joden dat de discriminerende maatregelen voor alle Nederlanders zouden gaan gelden. De Joden waren alleen eerst aan de beurt omdat de Duitsers een hekel aan hen hadden, wat Nederlanders verschrikkelijk en barbaars vonden. Eerst moesten Joden hun radio en fiets inleveren en daarna de Nederlander. Eerst moesten de Joden in Polen gaan werken en vervolgens de Nederlandse mannen vanwege de instelling van de Arbeidsinzet. Dat de doelen van de laatste twee soorten ‘deportaties’ totaal verschillend waren, daar ging niemand van uit. De door de Duitsers gehandhaafde geheimhouding van de Holocaust, om verzet tegen te gaan, werkte.
Het boek komt door de vele dagboekfragmenten tot leven. De inhoud hiervan ondersteunt de argumentatie van Van der Boom. De gewone Nederlander wist niet dat zijn Joodse landgenoot, waar hij wel degelijk mee meeleefde, de onvermijdelijke dood in de gaskamer tegemoet ging. Van der Boom duikt in de oorlogstijd in plaats van er later op terug te kijken en te oordelen. Het boek verklaart alleen niet waarom andere Europese landen na de oorlog procentueel een stuk minder Joodse slachtoffers hadden te betreuren.
Afbeelding: © Uitgeverij Contact
Bas Kromhout – De Voorman. Henk Feldmeijer en de Nederlandse SS
Door Maarten Muns
Tijdens de bezettingstijd in Nederland had je verschillende soorten collaborateurs die meehielpen ons land aan de Duitsers over te leveren. De belangrijkste tegenstelling was die tussen de aanhang van NSB-leider Anton Mussert, die Nederland onafhankelijk van Duitsland op nationaal-socialistische leest wilde schoeien en Meinout Rost-van Tonningen, die Nederland het liefst zag opgaan in een Groot-Germaans Rijk. Dat laatste wilden Nazi-kopstukken als Heinrich Himmler en Adolf Hitler zelf ook.
Bas Kromhout schreef een biografie, waarop hij onlangs zelfs promoveerde, van een veel minder bekende collaborateur. Henk Feldmeijer had grofweg dezelfde ideeën als Rost-van Tonningen, maar stond hoger in de nazi-pikorde. Hij was door Himmler uitverkoren om een Nederlandse afdeling van de SS op te richten om Nederland te nazificeren. Kromhout zet Feldmeijer neer als een radicale en rechtgeaarde nazi, die qua fanatisme niets onderdeed voor zijn collega’s uit het Derde Rijk.
Zo vertrok Feldmeijer als ‘rechtgeaarde SS-man’ in 1941 naar het Oostfront, om te strijden tegen de bolsjewistische aartsvijand. Daar is hij getuige van de ondergang van de Duitse Wehrmacht bij Stalingrad. ‘De les van het front’ maakte een onuitwisbare indruk op Feldmeijer. Vanaf dat moment was de stijd van het nationaal-socialisme een alles-of-niets-strijd. Die overtuiging leidde ertoe dat hij na terugkeer in Nederland moordpartijen op verzetsmensen begon te coördineren.
Naast historicus is Kromhout vooral ook journalist. Hij heeft weinig op met de veronderstelling dat een academisch proefschrift per definitie saai moet zijn. Dat is te merken aan de spekende manier waarop hij het leven van zijn hoofdpersoon en de bijbehorende tijdgeest beschrijft. De Voorman geeft dan ook een levendige kijk in het leven en de radicalisering van een van Neerlands’ belangrijkste collaborateurs.
(Kennislink)
quote:Reusachtig fossiel in Maastricht gevonden
MAASTRICHT - In de mergelgroeve bij cementfabriek ENCI in Maastricht is een enorm fossiel gevonden. Het gevaarte stamt uit de tijd van de dinosaurussen. Dat maakten het Natuurhistorisch museum en de ENCI in Maastricht woensdag bekend.
Om welk prehistorisch dier het gaat wilde een woordvoerster van het museum woensdag niet zeggen. Ze verwees naar een persconferentie donderdag in de ENCI-groeve.
Het museum spreekt van een „bijzondere vondst”. Onduidelijk is of het om een soortgelijke vondst gaat als de Mosasaurus, die vele jaren geleden in Maastricht is gevonden.
Maastricht was 65 miljoen jaar geleden bedekt door een ondiepe zee, en daarmee leefgebied van deze 'Tyrannosaurus van de zee'.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)in_Maastricht__.html
quote:18-09-2012
Enorm Romeins mozaïek ontdekt in Turkije
Wetenschappers hebben in Turkije een 148 vierkante meter groot Romeins mozaïek aangetroffen. Het is veruit het grootste mozaïek dat ooit in dit gebied werd teruggevonden en laat zien dat de culturele invloed van de Romeinen ook in deze uithoek enorm was.
De onderzoekers deden hun vondst aan de zuidelijke kust van Turkije. Hier zijn sinds 2005 al opgravingen bezig: archeologen leggen er de Romeinse stad Antiochus ad Cragum bloot. “We beginnen nu te begrijpen dat het veel Romeinser was en veel meer in lijn was met de rest van de Romeinse wereld dan we altijd vermoedden,” vertelt onderzoeker Michael Hoff. Het mozaïek onderschrijft dat. “Het benadrukt hoe Romeins deze stad echt was.”
Het mozaïek bestaat uit vierkanten die elk weer op verschillende manieren zijn versierd. Foto: University of Nebraska-Lincoln.
Badhuis
Het mozaïek maakt deel uit van een badhuis en grenst aan een meer dan 7,5 meter lang bad. Het mozaïek bestaat uit grote vierkanten die weer gevuld zijn met verschillende geometrische vormen en andere versieringen. Een deel van het mozaïek zou ooit bedekt zijn geweest met een dak dat op pijlers rustte.
Veertig procent
De onderzoekers schatten dat het mozaïek zo’n 148 vierkante meter groot is. Ongeveer 40 procent daarvan is nu blootgelegd. Naar verwachting is de overige 60 procent vergelijkbaar met wat de archeologen nu al gezien hebben: ook dat zou rijkelijk versierd zijn.
Dat zich hier een mozaïek zou bevinden, werd in 2001 duidelijk toen een boer op een veld naast overgebleven resten van een badhuis enkele stukjes mozaïek tegenkwam. Twee jaar later werd een klein stukje van het mozaïek blootgelegd en nu ziet bijna de helft ervan dus het daglicht. Een bijzondere gewaarwording, vertelt onderzoeker Phalin Strong. “Het is vreemd om te realiseren dat je de eerste persoon in eeuwen bent die dit weer ziet.” De onderzoekers hopen volgend jaar het andere deel van het mozaïek bloot te leggen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Fossiel blijkt monsterlijk zeereptiel
MAASTRICHT - Het fossiel dat is gevonden in een kalksteengroeve in Maastricht, blijkt een dertien meter lange Mosasaurus. Het zeereptiel zwom 68 miljoen jaar geleden rond in Limburg.
Mosasauriërs zijn uitgestorven zeereptielen, die aan het eind van het dinosaurustijdperk leefden, ruim 65 miljoen jaar geleden. De omgeving van Maastricht was toen bedekt door een ondiepe zee. Carlo Brauer, groevemachinist bij de groeve van ENCI-Maastricht, ontdekte de reusachtige tanden van het fossiel in de laadschop van zijn graafmachine. Brauer: “Ik zag ze glinsteren in het ochtendlicht.”
ENCI, de uitbater van de groeve, heeft haar werkzaamheden op de betreffende plek onmiddellijk stilgelegd en contact opgenomen met het Natuurhistorisch Museum Maastricht. Paleontologen van het museum konden meteen bevestigen dat het hier om een unieke vondst ging.
Brauer “Ik werk al 23 jaar bij ENCI en heb altijd gehoopt om nog een keer een groot fossiel als dit te vinden. Ik vind het fantastisch en ben er echt opgetogen over. Vooral omdat onze groeve-activiteiten nog maar zes jaar zullen duren. De kans op een vondst als deze wordt dus steeds kleiner…”
Het fossiel wordt in de komende maanden in het museum verder geconserveerd, geprepareerd en onderzocht. Het is naar verwachting vanaf de kerstvakantie voor het publiek te zien. In de afgelopen tien dagen hebben medewerkers van het museum grote delen van de schedel en een deel van de buik en de staart van het ongeveer 13 meter lange skelet geborgen.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)siel_gevonden__.html
MAASTRICHT - Het fossiel dat is gevonden in een kalksteengroeve in Maastricht, blijkt een dertien meter lange Mosasaurus. Het zeereptiel zwom 68 miljoen jaar geleden rond in Limburg.
Mosasauriërs zijn uitgestorven zeereptielen, die aan het eind van het dinosaurustijdperk leefden, ruim 65 miljoen jaar geleden. De omgeving van Maastricht was toen bedekt door een ondiepe zee. Carlo Brauer, groevemachinist bij de groeve van ENCI-Maastricht, ontdekte de reusachtige tanden van het fossiel in de laadschop van zijn graafmachine. Brauer: “Ik zag ze glinsteren in het ochtendlicht.”
ENCI, de uitbater van de groeve, heeft haar werkzaamheden op de betreffende plek onmiddellijk stilgelegd en contact opgenomen met het Natuurhistorisch Museum Maastricht. Paleontologen van het museum konden meteen bevestigen dat het hier om een unieke vondst ging.
Brauer “Ik werk al 23 jaar bij ENCI en heb altijd gehoopt om nog een keer een groot fossiel als dit te vinden. Ik vind het fantastisch en ben er echt opgetogen over. Vooral omdat onze groeve-activiteiten nog maar zes jaar zullen duren. De kans op een vondst als deze wordt dus steeds kleiner…”
Het fossiel wordt in de komende maanden in het museum verder geconserveerd, geprepareerd en onderzocht. Het is naar verwachting vanaf de kerstvakantie voor het publiek te zien. In de afgelopen tien dagen hebben medewerkers van het museum grote delen van de schedel en een deel van de buik en de staart van het ongeveer 13 meter lange skelet geborgen.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)siel_gevonden__.html
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
21-09-2012
Oudste vulling ontdekt in 6500 jaar oude tand
Wetenschappers hebben bewijs gevonden dat er 6500 jaar geleden al tandartsen op aarde rondliepen. Ze vonden een kaakbeen terug met een tand waarin sporen van bijenwas werden aangetroffen. Waarschijnlijk werd het gat in de tand met bijenwas opgevuld.
Dat schrijven de onderzoekers in het blad PLoS ONE. Ze vonden de tand in Slovenië, nabij Triëste terug. “Deze vondst is wellicht het oudste bewijs van prehistorische tandheelkunde in Europa,” vertelt onderzoeker Federico Bernardini.
Pijn verzachten
De onderzoekers stellen dat de vulling waarschijnlijk kort voor of kort na de dood van de patiënt werd aangebracht. Ze vermoeden ervoor. Waarschijnlijk was de vulling bedoeld om de pijn te verzachten. In de tand troffen de onderzoekers namelijk een flinke verticale scheur in het glazuur en de dentinelaag aan. En dat moet gevoelig en pijnlijk zijn geweest.
De tand met de scheur erin. Foto: Bernardini F, Tuniz C, Coppa A, Mancini L, Dreossi D, et al. (2012) Beeswax as Dental Filling on a Neolithic Human Tooth. PLoS ONE 7(9): e44904. doi:10.1371/journal.pone.0044904.
Weven
Hoe kon de tand van deze persoon zo versleten raken? Ook daar hebben de onderzoekers over nagedacht. Ze wijzen erop dat tanden in die tijd niet alleen gebruikt werden om te eten, maar ook als een soort derde hand tijdens diverse activiteiten. Bijvoorbeeld het weven van kleding.
Het is niet voor het eerst dat onderzoekers hele oude bewijzen van tandheelkunde vinden. In de meeste gevallen was dat ingrijpen echter bedoeld om een patiënt echt te genezen. Zo werd in Egypte bijvoorbeeld al eens een kunsttand teruggevonden. Het is echter voor het eerst dat onderzoekers bewijs vinden van een tandheelkundige behandeling die niet als doel heeft het genezen van de patiënt, maar het verlichten van de pijn.
(scientias.nl)
Oudste vulling ontdekt in 6500 jaar oude tand
Wetenschappers hebben bewijs gevonden dat er 6500 jaar geleden al tandartsen op aarde rondliepen. Ze vonden een kaakbeen terug met een tand waarin sporen van bijenwas werden aangetroffen. Waarschijnlijk werd het gat in de tand met bijenwas opgevuld.
Dat schrijven de onderzoekers in het blad PLoS ONE. Ze vonden de tand in Slovenië, nabij Triëste terug. “Deze vondst is wellicht het oudste bewijs van prehistorische tandheelkunde in Europa,” vertelt onderzoeker Federico Bernardini.
Pijn verzachten
De onderzoekers stellen dat de vulling waarschijnlijk kort voor of kort na de dood van de patiënt werd aangebracht. Ze vermoeden ervoor. Waarschijnlijk was de vulling bedoeld om de pijn te verzachten. In de tand troffen de onderzoekers namelijk een flinke verticale scheur in het glazuur en de dentinelaag aan. En dat moet gevoelig en pijnlijk zijn geweest.
De tand met de scheur erin. Foto: Bernardini F, Tuniz C, Coppa A, Mancini L, Dreossi D, et al. (2012) Beeswax as Dental Filling on a Neolithic Human Tooth. PLoS ONE 7(9): e44904. doi:10.1371/journal.pone.0044904.
Weven
Hoe kon de tand van deze persoon zo versleten raken? Ook daar hebben de onderzoekers over nagedacht. Ze wijzen erop dat tanden in die tijd niet alleen gebruikt werden om te eten, maar ook als een soort derde hand tijdens diverse activiteiten. Bijvoorbeeld het weven van kleding.
Het is niet voor het eerst dat onderzoekers hele oude bewijzen van tandheelkunde vinden. In de meeste gevallen was dat ingrijpen echter bedoeld om een patiënt echt te genezen. Zo werd in Egypte bijvoorbeeld al eens een kunsttand teruggevonden. Het is echter voor het eerst dat onderzoekers bewijs vinden van een tandheelkundige behandeling die niet als doel heeft het genezen van de patiënt, maar het verlichten van de pijn.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Resten NSB'ers en SS'ers op 'vergeten' begraafplaats Westerbork
In de buurt van het kamp Westerbork zijn bij bodemonderzoek een aantal graven van NSB'ers en SS'ers ontdekt. Dat werd vrijdag bekendgemaakt door het Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
De resten werden gevonden op een begraafplaats die pas vorige week is ontdekt. Het was al decennia bekend dat er ergens een begraafplaats moest zijn, maar de exacte locatie bleef altijd een mysterie.
De doden zijn tussen 1945 en 1947 anoniem begraven in het bos. Het gaat om Nederlanders die na de oorlog in het kamp werden vastgezet, omdat zij veroordeeld waren voor collaboratie met de nazi's. De resten worden na identificatie elders herbegraven.
(Ad.nl)
In de buurt van het kamp Westerbork zijn bij bodemonderzoek een aantal graven van NSB'ers en SS'ers ontdekt. Dat werd vrijdag bekendgemaakt door het Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
De resten werden gevonden op een begraafplaats die pas vorige week is ontdekt. Het was al decennia bekend dat er ergens een begraafplaats moest zijn, maar de exacte locatie bleef altijd een mysterie.
De doden zijn tussen 1945 en 1947 anoniem begraven in het bos. Het gaat om Nederlanders die na de oorlog in het kamp werden vastgezet, omdat zij veroordeeld waren voor collaboratie met de nazi's. De resten worden na identificatie elders herbegraven.
(Ad.nl)
Ура для россии
21-09-2012
Romeins legerkamp uit Caesars tijd
De resten van een Romeins legerkamp dertig kilometer ten zuiden van de Duitse stad Trier leveren nieuw inzicht in de Gallische Oorlog.
Al meer dan een eeuw waren de archeologische resten nabij het plaatsje Hermeskeil bekend, maar er was geen eensluidende interpretatie. Intensief onderzoek heeft nu aangetoond dat het een Romeins kamp was, waar destijds duizenden soldaten verbleven, zowel infanterie als cavalerie. Op vijf kilometer afstand, in het zicht van de legerplaats, bevond zich tegelijkertijd een Keltische versterking, die men nu Hunnenring noemt. Daar leefden Treveri, leden van een Keltisch volk dat destijds het bergachtige gebied tussen de Maas en de Rijn bewoonde.
Archeologen van de Johannes Gutenberg-universeit in Mainz denken dat het kamp is gebouwd tijdens de Gallische Oorlog, rond 50 v.Chr. Julius Caesar beschrijft die oorlog in zijn werk De Bello Gallico. Mogelijk begon vanuit het gevonden legerkamp de campagne waarin de Romeinen de weerstand van opstandige Treveri braken.
Plaveisel
Het fort besloeg een oppervlak van 182.000 vierkante meter. Daarnaast was er nog een uitbouw van 76.000 vierkante meter die een waterbron omvatte, zodat de Romeinse soldaten beschikking hadden over vers water. Het fort was omgeven door een muur en een greppel. De archeologen hebben een van de geplaveide wegen opgegraven die toegang tot het fort gaven.
Te midden van het plaveisel vonden ze tal van schoennagels, die ooit de leren zolen van Romeinse sandalen beschermden. Die nagels zijn kenmerkend voor de tijd van de Late Romeinse Republiek of de Gallische Oorlog. Datering van scherven aardewerk bevestigde de ouderdom van het fort.
Tussen het plaveisel ligt een ijzeren nagel die ooit de zool van de sandaal van een Romeinse soldaat beschermde. (Afb.: Sabine Hornung, Arno Braun)
De nabije Hunnenring bestaat uit een ringvormige stenenmassa die resteert waar ooit een muur van twintig meter hoog en twintig meter breed stond. Binnen die ring huisde een stam van de Treveri. In de 1e eeuw v.Chr. hebben ze de versterking verlaten, terwijl er later nog een Romeinse tempel is gebouwd. Tot nog toe was er speculatie over de reden dat de Kelten de nederzetting hadden verlaten, maar nu lijkt het erop dat dit inderdaad komt door de strijd tussen Romeinen en Treveri. Caesar beschrijft in De Bello Gallico dat er binnen het volk der Treveri zowel anti-Romeinse als pro-Romeinse stammen waren. Dat leidde in 53 v.Chr. en 51 v.Chr. tot strijd met de Treveri aangevoerd door Indutiomarus, gewonnen door de Treveri.
Erick Vermeulen
(nwtonline.nl)
Romeins legerkamp uit Caesars tijd
De resten van een Romeins legerkamp dertig kilometer ten zuiden van de Duitse stad Trier leveren nieuw inzicht in de Gallische Oorlog.
Al meer dan een eeuw waren de archeologische resten nabij het plaatsje Hermeskeil bekend, maar er was geen eensluidende interpretatie. Intensief onderzoek heeft nu aangetoond dat het een Romeins kamp was, waar destijds duizenden soldaten verbleven, zowel infanterie als cavalerie. Op vijf kilometer afstand, in het zicht van de legerplaats, bevond zich tegelijkertijd een Keltische versterking, die men nu Hunnenring noemt. Daar leefden Treveri, leden van een Keltisch volk dat destijds het bergachtige gebied tussen de Maas en de Rijn bewoonde.
Archeologen van de Johannes Gutenberg-universeit in Mainz denken dat het kamp is gebouwd tijdens de Gallische Oorlog, rond 50 v.Chr. Julius Caesar beschrijft die oorlog in zijn werk De Bello Gallico. Mogelijk begon vanuit het gevonden legerkamp de campagne waarin de Romeinen de weerstand van opstandige Treveri braken.
Plaveisel
Het fort besloeg een oppervlak van 182.000 vierkante meter. Daarnaast was er nog een uitbouw van 76.000 vierkante meter die een waterbron omvatte, zodat de Romeinse soldaten beschikking hadden over vers water. Het fort was omgeven door een muur en een greppel. De archeologen hebben een van de geplaveide wegen opgegraven die toegang tot het fort gaven.
Te midden van het plaveisel vonden ze tal van schoennagels, die ooit de leren zolen van Romeinse sandalen beschermden. Die nagels zijn kenmerkend voor de tijd van de Late Romeinse Republiek of de Gallische Oorlog. Datering van scherven aardewerk bevestigde de ouderdom van het fort.
Tussen het plaveisel ligt een ijzeren nagel die ooit de zool van de sandaal van een Romeinse soldaat beschermde. (Afb.: Sabine Hornung, Arno Braun)
De nabije Hunnenring bestaat uit een ringvormige stenenmassa die resteert waar ooit een muur van twintig meter hoog en twintig meter breed stond. Binnen die ring huisde een stam van de Treveri. In de 1e eeuw v.Chr. hebben ze de versterking verlaten, terwijl er later nog een Romeinse tempel is gebouwd. Tot nog toe was er speculatie over de reden dat de Kelten de nederzetting hadden verlaten, maar nu lijkt het erop dat dit inderdaad komt door de strijd tussen Romeinen en Treveri. Caesar beschrijft in De Bello Gallico dat er binnen het volk der Treveri zowel anti-Romeinse als pro-Romeinse stammen waren. Dat leidde in 53 v.Chr. en 51 v.Chr. tot strijd met de Treveri aangevoerd door Indutiomarus, gewonnen door de Treveri.
Erick Vermeulen
(nwtonline.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Archeologen hebben bewijzen gevonden die erop wijzen dat mensen 13.000 jaar geleden
aan recycling deden. Stenen gereedschappen werden met wat aanpassingen moeiteloos voor andere doeleinden ingezet.
Dat er in het verre verleden wel eens gereedschappen gerecycled werden, viel te vermoeden. Maar bewijs vinden dat dat daadwerkelijk gebeurde, is lastig, zo legt onderzoeker Manuel Vaquero uit. “Om recycling te kunnen bewijzen, moet er onderscheid worden gemaakt tussen twee stadia waar het object doorheen is gegaan: het moment voor het werd veranderd en het moment erna.”
Verbrande resten
En de onderzoekers hebben nu dus bewijs van die twee stadia gevonden. Ze stuitten in Spanje op flink wat verbrande resten die zo’n 13.000 jaar oud waren. “We kozen deze verbrande resten, omdat ze ons op een heel simpele manier kunnen vertellen of ze na blootstelling aan vuur zijn veranderd,” zo stellen de onderzoekers. De objecten waren beschadigd geraakt door het vuur, maar op sommige plekken was die schade weer weggewerkt. Zo konden de onderzoekers precies achterhalen hoe objecten er voordat deze beschadigd raakten door het vuur uitzagen en welke functie ze eerst hadden. Ook konden ze achterhalen welke functie de mensen de door vuur beschadigde objecten daarna gaven.
Voor huishoudelijk gebruik
Het onderzoek wijst erop dat recycling zo’n 13.000 jaar geleden veelvuldig voorkwam. Maar: lang niet alle objecten waren geschikt om gerecycled te worden. Zo bleken vooral gereedschappen voor huishoudelijk gebruik regelmatig hergebruikt te worden. Gereedschap voor de jacht (bijvoorbeeld pijlpunten) werden zelden van gerecyclede materialen gemaakt, zo schrijven de onderzoekers in het blad Journal of Archaeological Science. Ook objecten die twee functies hadden, bleken vaak gerecycled te worden. “Dat wijst erop dat een groot deel van deze gereedschappen beschouwd werd als één gereedschap en dat pas later wanneer het object gerecycled werd, de tweede functie werd toegevoegd.”
Recycling had zeker voordelen, zo benadrukken de onderzoekers. Mensen hoefden niet voortdurend op zoek naar nieuwe materialen en konden dus meer tijd in hun kamp doorbrengen. “Ze namen gewoon de producten die door groepen die voor hen in dat gebied leefden, waren achtergelaten.” En ook in tijden van schaarste, was recycling bijzonder nuttig.
(scientias.nl)
Ура для россии
23-09-2012
Maak kennis met Ceren: het Pompeii van de Maya’s
Pompeii staat niet op zichzelf. Ook de Maya’s hebben zo’n stad die voortreffelijk bewaard is gebleven onder een dikke laag as. Het resultaat is verbluffend.
Het dorpje heet Ceren en ligt in El Salvador. Het vertelt net als Pompeii een verhaal waarin het noodlot keihard toesloeg. En net als Pompeii is dat verhaal uitstekend bewaard gebleven.
Ontdekking
In 1976 rijdt een bulldozer richting een heuvel met maar één missie: die heuvel met de grond gelijk maken. Terwijl de bulldozer daarmee bezig is, stuit deze opeens op iets bijzonders. Jaren van onderzoek volgen en anno 2011 kunnen wetenschappers maar één conclusie trekken: dit is het Pompeii van de Maya’s.
Het jaar 630
In het jaar 630 na Christus moet het noodlot hier zijn toegeslagen. Een nabijgelegen vulkaan barstte uit en bedekte Ceren met een dikke laag as. Dankzij dat as is Ceren uitstekend bewaard gebleven: beter nog dan Pompeii. Vingerafdrukken in kommen, mieren, de resten van muizen en planten: het is er allemaal nog te zien. In totaal zijn twaalf gebouwen blootgelegd. Het gaat onder meer om huizen, voorraadkamers, keukens, tempels en een sauna. En volgens de onderzoekers is er nog genoeg te ontdekken. Onder het as zouden zich nog tientallen gebouwen bevinden en mogelijk zijn er zelfs nog één of twee complete nederzettingen te vinden.
De resten van Ceren. Foto: Mariordo (Mario Roberto Durán Ortiz) (via Wikimedia Commons).
Augustus
Dankzij de goede staat van Ceren zijn onderzoekers zelfs in staat om met ongekende precisie te stellen wanneer de uitbarsting plaatsvond. Waarschijnlijk was het op een avond in augustus, rond een uur of zeven. Hoe ze dat weten? De borden verraden dat het eten al geserveerd was, maar dat de afwas nog moest plaatsvinden. Ook waren de slaapmatten nog niet uitgerold.
Zoek de verschillen
Hoewel er zo op het eerste gezicht veel overeenkomsten zijn tussen Ceren en Pompeii zijn de verschillen toch echt in de meerderheid. Pompeii was een belangrijke plaats: een stad met invloed. Ceren was dat niet: hier woonden voornamelijk boeren. Een ander groot verschil is dat in Ceren tot op heden geen mensen zijn teruggevonden. In Pompeii wel: de resten van mensen die letterlijk door de vulkaanuitbarsting werden overvallen en als het ware in hun slaap versteenden en sindsdien de tand des tijds doorstaan, staan bij velen in het geheugen gegrift. Ceren heeft dat alles niet. Waarschijnlijk hebben de meeste inwoners zich op tijd uit de voeten kunnen maken. “We weten dat er een feest gaande was toen de eruptie plaatsvond,” vertelt onderzoeker Payson Sheets. De mensen zouden het op een rennen hebben gezet richting het zuiden. Mogelijk liepen ze zelfs over een weg die onlangs in Ceren werd ontdekt. Het is niet ondenkbaar dat in de toekomst nog lichamen worden gevonden. Ouderen of kinderen konden de as misschien niet voorblijven. Maar tot op heden lijkt iedereen Ceren veilig te hebben verlaten.
De resten van Ceren. Foto: Foto: Mariordo (Mario Roberto Durán Ortiz) (via Wikimedia Commons).
Cassave
Zoals Pompeii mensen veel geleerd heeft over de Romeinse tijd, zo leert Ceren ons veel over de tijd van de Maya’s. Zo hebben wetenschappers er bijvoorbeeld de restanten van cassave teruggevonden. En niet zo weinig ook: de Maya’s produceerden enorme hoeveelheden. Het is het eerste bewijs dat in dit deel van Amerika op grote schaal cassave werd geteeld.
UNESCO
Het belang van Ceren wordt onderschreven door het feit dat de archeologische vindplaats op de Werelderfgoedlijst pronkt. En het lijkt erop dat Ceren alleen maar belangrijker wordt. Want nog lang niet alles is ontdekt. Wetenschappers vermoeden dat ze er nog makkelijk een eeuw rond kunnen neuzen en nieuwe dingen kunnen vinden. Wetenschappers en studenten blijven zich dan ook in Ceren vastbijten. Geen wonder: zo’n stilleven blijft fascineren en heeft ons nog heel veel te vertellen.
Ooit woonden hier naar schatting zo’n 200 mensen. Wat is er van ze geworden? Hebben ze het overleefd? Hebben ze een nieuw dorpje gesticht? En hoe zag hun leventje er voor de eruptie uit? Prangende vragen genoeg. Het antwoord ligt te wachten. Het weet zich al zo’n 1400 jaar veilig omsloten door een dikke laag as, maar is nu toch echt wel klaar om ontdekt te worden en onze vraagtekens uit te wissen.
Op deze foto zijn de lagen as die Ceren bedekten goed te zien. Mariordo (Mario Roberto Durán Ortiz) (via Wikimedia Commons).
(scientias.nl)
Maak kennis met Ceren: het Pompeii van de Maya’s
Pompeii staat niet op zichzelf. Ook de Maya’s hebben zo’n stad die voortreffelijk bewaard is gebleven onder een dikke laag as. Het resultaat is verbluffend.
Het dorpje heet Ceren en ligt in El Salvador. Het vertelt net als Pompeii een verhaal waarin het noodlot keihard toesloeg. En net als Pompeii is dat verhaal uitstekend bewaard gebleven.
Ontdekking
In 1976 rijdt een bulldozer richting een heuvel met maar één missie: die heuvel met de grond gelijk maken. Terwijl de bulldozer daarmee bezig is, stuit deze opeens op iets bijzonders. Jaren van onderzoek volgen en anno 2011 kunnen wetenschappers maar één conclusie trekken: dit is het Pompeii van de Maya’s.
Het jaar 630
In het jaar 630 na Christus moet het noodlot hier zijn toegeslagen. Een nabijgelegen vulkaan barstte uit en bedekte Ceren met een dikke laag as. Dankzij dat as is Ceren uitstekend bewaard gebleven: beter nog dan Pompeii. Vingerafdrukken in kommen, mieren, de resten van muizen en planten: het is er allemaal nog te zien. In totaal zijn twaalf gebouwen blootgelegd. Het gaat onder meer om huizen, voorraadkamers, keukens, tempels en een sauna. En volgens de onderzoekers is er nog genoeg te ontdekken. Onder het as zouden zich nog tientallen gebouwen bevinden en mogelijk zijn er zelfs nog één of twee complete nederzettingen te vinden.
De resten van Ceren. Foto: Mariordo (Mario Roberto Durán Ortiz) (via Wikimedia Commons).
Augustus
Dankzij de goede staat van Ceren zijn onderzoekers zelfs in staat om met ongekende precisie te stellen wanneer de uitbarsting plaatsvond. Waarschijnlijk was het op een avond in augustus, rond een uur of zeven. Hoe ze dat weten? De borden verraden dat het eten al geserveerd was, maar dat de afwas nog moest plaatsvinden. Ook waren de slaapmatten nog niet uitgerold.
Zoek de verschillen
Hoewel er zo op het eerste gezicht veel overeenkomsten zijn tussen Ceren en Pompeii zijn de verschillen toch echt in de meerderheid. Pompeii was een belangrijke plaats: een stad met invloed. Ceren was dat niet: hier woonden voornamelijk boeren. Een ander groot verschil is dat in Ceren tot op heden geen mensen zijn teruggevonden. In Pompeii wel: de resten van mensen die letterlijk door de vulkaanuitbarsting werden overvallen en als het ware in hun slaap versteenden en sindsdien de tand des tijds doorstaan, staan bij velen in het geheugen gegrift. Ceren heeft dat alles niet. Waarschijnlijk hebben de meeste inwoners zich op tijd uit de voeten kunnen maken. “We weten dat er een feest gaande was toen de eruptie plaatsvond,” vertelt onderzoeker Payson Sheets. De mensen zouden het op een rennen hebben gezet richting het zuiden. Mogelijk liepen ze zelfs over een weg die onlangs in Ceren werd ontdekt. Het is niet ondenkbaar dat in de toekomst nog lichamen worden gevonden. Ouderen of kinderen konden de as misschien niet voorblijven. Maar tot op heden lijkt iedereen Ceren veilig te hebben verlaten.
De resten van Ceren. Foto: Foto: Mariordo (Mario Roberto Durán Ortiz) (via Wikimedia Commons).
Cassave
Zoals Pompeii mensen veel geleerd heeft over de Romeinse tijd, zo leert Ceren ons veel over de tijd van de Maya’s. Zo hebben wetenschappers er bijvoorbeeld de restanten van cassave teruggevonden. En niet zo weinig ook: de Maya’s produceerden enorme hoeveelheden. Het is het eerste bewijs dat in dit deel van Amerika op grote schaal cassave werd geteeld.
UNESCO
Het belang van Ceren wordt onderschreven door het feit dat de archeologische vindplaats op de Werelderfgoedlijst pronkt. En het lijkt erop dat Ceren alleen maar belangrijker wordt. Want nog lang niet alles is ontdekt. Wetenschappers vermoeden dat ze er nog makkelijk een eeuw rond kunnen neuzen en nieuwe dingen kunnen vinden. Wetenschappers en studenten blijven zich dan ook in Ceren vastbijten. Geen wonder: zo’n stilleven blijft fascineren en heeft ons nog heel veel te vertellen.
Ooit woonden hier naar schatting zo’n 200 mensen. Wat is er van ze geworden? Hebben ze het overleefd? Hebben ze een nieuw dorpje gesticht? En hoe zag hun leventje er voor de eruptie uit? Prangende vragen genoeg. Het antwoord ligt te wachten. Het weet zich al zo’n 1400 jaar veilig omsloten door een dikke laag as, maar is nu toch echt wel klaar om ontdekt te worden en onze vraagtekens uit te wissen.
Op deze foto zijn de lagen as die Ceren bedekten goed te zien. Mariordo (Mario Roberto Durán Ortiz) (via Wikimedia Commons).
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-09-2012
Oudste ivoorwerkplaats ter wereld ontdekt in Duitsland
Wetenschappers hebben nabij het Duitse plaatsje Zeitz een 35.000 jaar oude werkplaats teruggevonden. In de werkplaats werd het ivoor van mammoeten verwerkt en onder meer tot kralen gemaakt. Het is een unieke vondst: nog nooit werd zo’n oude ivoorwerkplaats teruggevonden.
De onderzoekers hebben bewijzen gevonden dat in de werkplaats stukken ivoor in laagjes werden gehakt. Ook vonden ze bewijzen terug dat het ivoor elders weer tot allerlei vormen werd uitgesneden.
Objecten
In de werkplaats werden ook enkele ivoren objecten teruggevonden. Bijvoorbeeld ivoren kralen en enkele objecten die nog niet helemaal af waren. Ook troffen de onderzoekers een versierde staaf en fragmenten van een kunstobject aan.
Laagje voor laagje leggen de onderzoekers de werkplaats bloot. In het mdiden van de foot ziet u 25 centimeter lange ivoren staafjes liggen. Foto: Cornelia Moors.
Moderne mensen
Maar wie waren 35.000 jaar geleden in deze werkplaats aan het werk? Vroege moderne mensen die in veel opzichten op ons leken, zo stellen de onderzoekers. Het ivoor haalden ze van dode mammoeten af. Onduidelijk is of de moderne mensen zelf op mammoeten joegen of dat de mammoeten waar ze ivoor van af haalden een natuurlijke dood stierven. Een andere mogelijkheid is dat de mammoeten al veel eerder bijvoorbeeld door Neanderthalers gedood waren en het ivoor vele jaren later door moderne mensen werd verwerkt.
Deze gereedschappen werden op zo’n twee meter afstand van de werkplaats gevonden. © MONREPOS; Foto: Olaf Jöris
Breitenbach
De onderzoekers deden hun ontdekkingen in het gebied Breitenbach. Hier bevond zich duizenden jaren geleden een flinke nederzetting die zeker 6000 vierkante meter en mogelijk zelfs 20.000 vierkante meter in beslag nam. Sinds het begin van de twintigste eeuw worden in het gebied opgravingen gedaan. En er zijn al heel wat objecten teruggevonden.
Veel van die objecten zijn op zichzelf niet zo uniek: vergelijkbare objecten van vergelijkbare leeftijd zijn eerder ook al teruggevonden. Maar: de meeste van deze eerder teruggevonden objecten werden in grotten aangetroffen, terwijl Breitenbach een hele open ruimte is. De moderne mensen hadden – in tegenstelling tot moderne mensen in grotten – de vrijheid om die ruimte zelf in te delen. Bestuderen hoe ze die ruimte indeelden, is zeer nuttig. Het geeft ons namelijk een goed beeld van het dagelijks leven van deze mensen.
(scientias.nl)
Oudste ivoorwerkplaats ter wereld ontdekt in Duitsland
Wetenschappers hebben nabij het Duitse plaatsje Zeitz een 35.000 jaar oude werkplaats teruggevonden. In de werkplaats werd het ivoor van mammoeten verwerkt en onder meer tot kralen gemaakt. Het is een unieke vondst: nog nooit werd zo’n oude ivoorwerkplaats teruggevonden.
De onderzoekers hebben bewijzen gevonden dat in de werkplaats stukken ivoor in laagjes werden gehakt. Ook vonden ze bewijzen terug dat het ivoor elders weer tot allerlei vormen werd uitgesneden.
Objecten
In de werkplaats werden ook enkele ivoren objecten teruggevonden. Bijvoorbeeld ivoren kralen en enkele objecten die nog niet helemaal af waren. Ook troffen de onderzoekers een versierde staaf en fragmenten van een kunstobject aan.
Laagje voor laagje leggen de onderzoekers de werkplaats bloot. In het mdiden van de foot ziet u 25 centimeter lange ivoren staafjes liggen. Foto: Cornelia Moors.
Moderne mensen
Maar wie waren 35.000 jaar geleden in deze werkplaats aan het werk? Vroege moderne mensen die in veel opzichten op ons leken, zo stellen de onderzoekers. Het ivoor haalden ze van dode mammoeten af. Onduidelijk is of de moderne mensen zelf op mammoeten joegen of dat de mammoeten waar ze ivoor van af haalden een natuurlijke dood stierven. Een andere mogelijkheid is dat de mammoeten al veel eerder bijvoorbeeld door Neanderthalers gedood waren en het ivoor vele jaren later door moderne mensen werd verwerkt.
Deze gereedschappen werden op zo’n twee meter afstand van de werkplaats gevonden. © MONREPOS; Foto: Olaf Jöris
Breitenbach
De onderzoekers deden hun ontdekkingen in het gebied Breitenbach. Hier bevond zich duizenden jaren geleden een flinke nederzetting die zeker 6000 vierkante meter en mogelijk zelfs 20.000 vierkante meter in beslag nam. Sinds het begin van de twintigste eeuw worden in het gebied opgravingen gedaan. En er zijn al heel wat objecten teruggevonden.
Veel van die objecten zijn op zichzelf niet zo uniek: vergelijkbare objecten van vergelijkbare leeftijd zijn eerder ook al teruggevonden. Maar: de meeste van deze eerder teruggevonden objecten werden in grotten aangetroffen, terwijl Breitenbach een hele open ruimte is. De moderne mensen hadden – in tegenstelling tot moderne mensen in grotten – de vrijheid om die ruimte zelf in te delen. Bestuderen hoe ze die ruimte indeelden, is zeer nuttig. Het geeft ons namelijk een goed beeld van het dagelijks leven van deze mensen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Herbegrafenis Britse veteraan in Oosterbeek
OOSTERBEEK/ARNHEM - De Britse soldaat Lewis Curtis, die in de Tweede Wereldoorlog betrokken was bij de Slag om Arnhem, wordt woensdag herbegraven op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Het stoffelijk overschot van Curtis kwam in 2003 aan de oppervlakte bij bouwwerkzaamheden in de Arnhemse nieuwbouwwijk Schuytgraaf.
Curtis maakte deel uit van het 4e en 5e bataljon Wiltshire Regiment, dat zwaar heeft gevochten aan de zuidzijde van Arnhem, vóór de beroemde brug die de geallieerden in september niet konden houden. Toen de Britse strijders in oktober werden afgelost door de Amerikanen waren er al meer dan 70 manschappen om het leven gekomen. Van hen worden er nog altijd 18 vermist, aldus een woordvoerster van de gemeente Arnhem.
Bij de herbegrafenis van Curtis is een Britse militaire delegatie aanwezig, onder wie de 87-jarige veteraan Robert Purver. Deze oudstrijder heeft in september 1944 zelf bij Arnhem gevochten. Ook familieleden van Curtis reizen af naar Oosterbeek.
In de middag heeft in Schuytgraaf bij het Wiltshire Monument de jaarlijkse herdenking van de strijd in 1944 plaats.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)itse_veteraan__.html
OOSTERBEEK/ARNHEM - De Britse soldaat Lewis Curtis, die in de Tweede Wereldoorlog betrokken was bij de Slag om Arnhem, wordt woensdag herbegraven op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Het stoffelijk overschot van Curtis kwam in 2003 aan de oppervlakte bij bouwwerkzaamheden in de Arnhemse nieuwbouwwijk Schuytgraaf.
Curtis maakte deel uit van het 4e en 5e bataljon Wiltshire Regiment, dat zwaar heeft gevochten aan de zuidzijde van Arnhem, vóór de beroemde brug die de geallieerden in september niet konden houden. Toen de Britse strijders in oktober werden afgelost door de Amerikanen waren er al meer dan 70 manschappen om het leven gekomen. Van hen worden er nog altijd 18 vermist, aldus een woordvoerster van de gemeente Arnhem.
Bij de herbegrafenis van Curtis is een Britse militaire delegatie aanwezig, onder wie de 87-jarige veteraan Robert Purver. Deze oudstrijder heeft in september 1944 zelf bij Arnhem gevochten. Ook familieleden van Curtis reizen af naar Oosterbeek.
In de middag heeft in Schuytgraaf bij het Wiltshire Monument de jaarlijkse herdenking van de strijd in 1944 plaats.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)itse_veteraan__.html
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
01-10-2012
Marxistische historicus Eric Hobsbawm overleden op 95 jaar
Eric Hobsbawm. © epa.
De Britse historicus Eric Hobsbawm, die generaties politici en historici inspireerde, is vandaag overleden op 95-jarige leeftijd. Dat bericht de Britse krant The Guardian.
Hobsbawm overleed vanochtend na een slepende ziekte in een ziekenhuis in Londen, zegt zijn dochter Julia. Hij staat vooral bekend voor zijn vierdelig werk over de geschiedenis van de negentiende en twintigste eeuw. Nog steeds geldt dat vierluik, dat begint met 'De tijd van de revolutie' en eindigt met 'Een eeuw van uitersten', als een standaardwerk over die periode.
Vanwege zijn Marxistische overtuiging gold Hobsbawm wel als een controversieel figuur. Hij was lid van de Communistische Partij van Groot-Brittannië, en bleef dat ondanks de Sovjet-inval van 1956 in Hongarije. Hobsbawm inspireerde niettemin verschillende generaties politici. Neil Kinnock bijvoorbeeld, oud-voorzitter van de sociaaldemocratische Labour-partij, noemde hem "mijn favoriete Marxist". Hobsbawm wordt daarom aanzien als wegbereider voor de nieuwe koers van Labour in de jaren negentig, de zogenaamde 'derde weg'. Toch spaarde Hobsbawm later zijn kritiek niet op de regering van Tony Blair.
In juni vierde Hobsbawm zijn 95ste verjaardag. Hij kreeg toen nog gelukwensen van de Italiaanse president Giorgio Napolitano en de gewezen president van Brazilië, Luiz Inácio da Silva.
(HLN)
Marxistische historicus Eric Hobsbawm overleden op 95 jaar
Eric Hobsbawm. © epa.
De Britse historicus Eric Hobsbawm, die generaties politici en historici inspireerde, is vandaag overleden op 95-jarige leeftijd. Dat bericht de Britse krant The Guardian.
Hobsbawm overleed vanochtend na een slepende ziekte in een ziekenhuis in Londen, zegt zijn dochter Julia. Hij staat vooral bekend voor zijn vierdelig werk over de geschiedenis van de negentiende en twintigste eeuw. Nog steeds geldt dat vierluik, dat begint met 'De tijd van de revolutie' en eindigt met 'Een eeuw van uitersten', als een standaardwerk over die periode.
Vanwege zijn Marxistische overtuiging gold Hobsbawm wel als een controversieel figuur. Hij was lid van de Communistische Partij van Groot-Brittannië, en bleef dat ondanks de Sovjet-inval van 1956 in Hongarije. Hobsbawm inspireerde niettemin verschillende generaties politici. Neil Kinnock bijvoorbeeld, oud-voorzitter van de sociaaldemocratische Labour-partij, noemde hem "mijn favoriete Marxist". Hobsbawm wordt daarom aanzien als wegbereider voor de nieuwe koers van Labour in de jaren negentig, de zogenaamde 'derde weg'. Toch spaarde Hobsbawm later zijn kritiek niet op de regering van Tony Blair.
In juni vierde Hobsbawm zijn 95ste verjaardag. Hij kreeg toen nog gelukwensen van de Italiaanse president Giorgio Napolitano en de gewezen president van Brazilië, Luiz Inácio da Silva.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-10-2012
Handel dreef mensen in Bronstijd al ver van huis
Blijkbaar werd er in de Bronstijd al volop gehandeld tussen ver van elkaar gelegen gebieden. Wetenschappers hebben in een graf in Denemarken namelijk kleding teruggevonden die in Oostenrijk tot stand kwam.
Wetenschappers bestudeerden de grafheuvel Lusehøj en troffen daar de resten van een man aan. Zijn lichaam werd na zijn dood verbrand en zijn botten werden in een kleed gewikkeld. Dat kleed – gemaakt van brandnetels – analyseerden de onderzoekers grondig en dat leverde verrassende resultaten op. “Ik verwachtte dat de netels op Deense grond groeiden,” vertelt onderzoeker Karin Margarita. Maar strontium-isotopen in de vezels van de planeten lieten iets anders zien. “Het wijst erop dat de netels in een gebied met oude grondgesteenten groeiden. We kunnen zulke gesteenten enkel vinden in Zweden en Noorwegen en in het midden van Europa.”
De bronzen urn. Foto: The National Museum of Denmark.
Oostenrijk
Margarita gaat ervan uit dat de grondstoffen voor de kleding uit Oostenrijk komen. In het graf werd namelijk ook een urn aangetroffen die met zekerheid uit het midden van Europa afkomstig is. En een analyse van de twee voorwerpen wijst erop dat ze uit hetzelfde gebied komen.
Het verhaal
Maar hoe is de Oostenrijkse urn en het Oostenrijkse kleed in Denemarken terecht gekomen? Daar hebben de onderzoekers wel ideeën over, vertelt archeoloog Ulla Mannering. “Denen die in de Bronstijd leefden, haalden hun brons uit het midden van Europa en de import werd gecontroleerd door rijke en machtige mannen. Wij kunnen ons voorstellen dat een importeur van brons tijdens een zakenreis naar Oostenrijk stierf. Zijn botten werden in een Oostenrijks kleed gewikkeld en in een urn geplaatst die zijn reisgenoten terug naar Denemarken brachten.” Of het ook echt zo gegaan is? Dat is onduidelijk.
Vaststaat dat het kleed en de urn een verre reis maakten. En dat Denen uit de Bronstijd er voor de handel ver op uittrokken.
(Scientias.nl)
Handel dreef mensen in Bronstijd al ver van huis
Blijkbaar werd er in de Bronstijd al volop gehandeld tussen ver van elkaar gelegen gebieden. Wetenschappers hebben in een graf in Denemarken namelijk kleding teruggevonden die in Oostenrijk tot stand kwam.
Wetenschappers bestudeerden de grafheuvel Lusehøj en troffen daar de resten van een man aan. Zijn lichaam werd na zijn dood verbrand en zijn botten werden in een kleed gewikkeld. Dat kleed – gemaakt van brandnetels – analyseerden de onderzoekers grondig en dat leverde verrassende resultaten op. “Ik verwachtte dat de netels op Deense grond groeiden,” vertelt onderzoeker Karin Margarita. Maar strontium-isotopen in de vezels van de planeten lieten iets anders zien. “Het wijst erop dat de netels in een gebied met oude grondgesteenten groeiden. We kunnen zulke gesteenten enkel vinden in Zweden en Noorwegen en in het midden van Europa.”
De bronzen urn. Foto: The National Museum of Denmark.
Oostenrijk
Margarita gaat ervan uit dat de grondstoffen voor de kleding uit Oostenrijk komen. In het graf werd namelijk ook een urn aangetroffen die met zekerheid uit het midden van Europa afkomstig is. En een analyse van de twee voorwerpen wijst erop dat ze uit hetzelfde gebied komen.
Het verhaal
Maar hoe is de Oostenrijkse urn en het Oostenrijkse kleed in Denemarken terecht gekomen? Daar hebben de onderzoekers wel ideeën over, vertelt archeoloog Ulla Mannering. “Denen die in de Bronstijd leefden, haalden hun brons uit het midden van Europa en de import werd gecontroleerd door rijke en machtige mannen. Wij kunnen ons voorstellen dat een importeur van brons tijdens een zakenreis naar Oostenrijk stierf. Zijn botten werden in een Oostenrijks kleed gewikkeld en in een urn geplaatst die zijn reisgenoten terug naar Denemarken brachten.” Of het ook echt zo gegaan is? Dat is onduidelijk.
Vaststaat dat het kleed en de urn een verre reis maakten. En dat Denen uit de Bronstijd er voor de handel ver op uittrokken.
(Scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Boek belicht de zus van Anne Frank
AMSTERDAM - Het leven van Margot Frank, de 3 jaar oudere zus van de beroemde dagboekschrijfster Anne Frank, is belicht in een roman. Schrijfster Sophie Zijlstra baseerde haar boek op historische gegevens over het korte leven van Margot Frank (1926-1945). Ze deed daarvoor jarenlang onderzoek, onder meer in archieven en door in het Zwitserse Bazel een bezoek te brengen aan Buddy Elias, de neef van Margot.
Het is volgens uitgeverij Querido de eerste keer dat het verhaal wordt verteld van Margot, die samen met haar jongere zusje en haar ouders ondergedoken zat in het Achterhuis in Amsterdam. Ze stierf in concentratiekamp Bergen-Belsen, een paar dagen voor het overlijden van Anne Frank.
De roman 'Margot' speelt zich af in de herfst van 1941. De 15-jarige Margot wordt dan de toegang ontzegd tot het Amsterdamse meisjeslyceum, het tennispark, haar roeiteam en de ijsbaan.
Het boek bevat een non-fictie gedeelte waarin wordt uitgelegd welke feiten aan de roman ten grondslag liggen en een biografie van Margot. Het boek werd dinsdag gepresenteerd in het voormalig Gemeentelijk Lyceum voor Meisjes in Amsterdam, de school waar Margot 3 jaar les heeft gehad voordat zij van school moest.
Zijlstra was al lange tijd nieuwsgierig naar de oudere zus van Anne Frank. „Er is nog vrijwel niets over haar geschreven, behalve een kort artikel met een weinig bevredigende inhoud”, zegt de auteur. „Haar karakter wordt steevast opgebouwd uit de volgende eigenschappen: beheerst, serieus, vlijtig en betrouwbaar.”
Tijdens haar onderzoek stuitte Zijlstra ook op feiten die losstaan van haar verhaal. Zo kreeg Margot op het Gemeentelijk Lyceum wiskundeles van Max Euwe, de Nederlander die in 1935 wereldkampioen schaken werd.
Margot Frank schreef tijdens de oorlog ook een dagboek, maar dat is nooit gevonden. Haar familie in Bazel denkt dat het in een van de meubels in het Achterhuis zat die naar Duitsland zijn gebracht. Het Anne Frank Huis in Amsterdam wijdde vorig jaar een kleine, sobere tentoonstelling aan 'de zus van'.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)us_Anne_Frank__.html
AMSTERDAM - Het leven van Margot Frank, de 3 jaar oudere zus van de beroemde dagboekschrijfster Anne Frank, is belicht in een roman. Schrijfster Sophie Zijlstra baseerde haar boek op historische gegevens over het korte leven van Margot Frank (1926-1945). Ze deed daarvoor jarenlang onderzoek, onder meer in archieven en door in het Zwitserse Bazel een bezoek te brengen aan Buddy Elias, de neef van Margot.
Het is volgens uitgeverij Querido de eerste keer dat het verhaal wordt verteld van Margot, die samen met haar jongere zusje en haar ouders ondergedoken zat in het Achterhuis in Amsterdam. Ze stierf in concentratiekamp Bergen-Belsen, een paar dagen voor het overlijden van Anne Frank.
De roman 'Margot' speelt zich af in de herfst van 1941. De 15-jarige Margot wordt dan de toegang ontzegd tot het Amsterdamse meisjeslyceum, het tennispark, haar roeiteam en de ijsbaan.
Het boek bevat een non-fictie gedeelte waarin wordt uitgelegd welke feiten aan de roman ten grondslag liggen en een biografie van Margot. Het boek werd dinsdag gepresenteerd in het voormalig Gemeentelijk Lyceum voor Meisjes in Amsterdam, de school waar Margot 3 jaar les heeft gehad voordat zij van school moest.
Zijlstra was al lange tijd nieuwsgierig naar de oudere zus van Anne Frank. „Er is nog vrijwel niets over haar geschreven, behalve een kort artikel met een weinig bevredigende inhoud”, zegt de auteur. „Haar karakter wordt steevast opgebouwd uit de volgende eigenschappen: beheerst, serieus, vlijtig en betrouwbaar.”
Tijdens haar onderzoek stuitte Zijlstra ook op feiten die losstaan van haar verhaal. Zo kreeg Margot op het Gemeentelijk Lyceum wiskundeles van Max Euwe, de Nederlander die in 1935 wereldkampioen schaken werd.
Margot Frank schreef tijdens de oorlog ook een dagboek, maar dat is nooit gevonden. Haar familie in Bazel denkt dat het in een van de meubels in het Achterhuis zat die naar Duitsland zijn gebracht. Het Anne Frank Huis in Amsterdam wijdde vorig jaar een kleine, sobere tentoonstelling aan 'de zus van'.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)us_Anne_Frank__.html
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
Sonderkommando-overlevende Shlomo Venezia overleden
Sonderkommando-overlevende Shlomo Venezia is vandaag, 1 oktober, in Rome overleden, dat melden Italiaanse media. De in 1923 in Thessaloniki geboren Venezia werd tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1944 in Venetië gearresteerd door de nazi’s en gedeporteerd naar vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Hij wist daar te overleven als lid van een zogenaamd Sonderkommando. (....) Venezia was een bekende spreker over de Holocaust. In februari 2008 bezocht hij Nederland, waar hij in het Verzetsmuseum Amsterdam, in het bijzijn van belangstellenden, geïnterviewd werd door Prof. Dr. J.Th.M. Houwink ten Cate van het Centrum voor Holocaust en Genocidestudies.
(bron, artikel gaat verder).
Sonderkommando-overlevende Shlomo Venezia is vandaag, 1 oktober, in Rome overleden, dat melden Italiaanse media. De in 1923 in Thessaloniki geboren Venezia werd tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1944 in Venetië gearresteerd door de nazi’s en gedeporteerd naar vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Hij wist daar te overleven als lid van een zogenaamd Sonderkommando. (....) Venezia was een bekende spreker over de Holocaust. In februari 2008 bezocht hij Nederland, waar hij in het Verzetsmuseum Amsterdam, in het bijzijn van belangstellenden, geïnterviewd werd door Prof. Dr. J.Th.M. Houwink ten Cate van het Centrum voor Holocaust en Genocidestudies.
(bron, artikel gaat verder).
04-10-2012
Tombe van beroemde Maya-koningin K’abel ontdekt
Archeologen hebben in Guatemala de tombe van Maya-koningin K’abel teruggevonden. De koningin leefde in de zevende eeuw en wordt gezien als één van de belangrijkste vorsten van de klassieke Maya-beschaving.
De onderzoekers vonden het graf bij de tempel in een oude Maya-stad: El Perú-Waka, op zo’n 75 kilometer afstand van Tikal. De stad moet ooit heel indrukwekkend zijn geweest: in het hart ervan bevonden zich op ongeveer één vierkante kilometer pleinen, paleizen, huizen en tempels. En daaromheen strekte de stad zich nog vele vierkante kilometer uit en waren nog meer huizen en tempels te vinden.
Het graf van koningin K’abel. Foto: Washington University in St Louis.
Vaasje
De onderzoekers vonden het graf op een prominent plekje in de stad. Dat het het graf van K’abel was, ontdekten ze toen ze op een klein vaasje (zie hierboven), gemaakt van albast stuitten. Uit de opening van het vaasje komt het albasten hoofd en een albasten arm van een oudere vrouw. Daarnaast staan op het vaasje ook enkele hiëroglyfen die erop wijzen dat het vaasje aan koningin K’abel toebehoorde. Naast het vaasje werden ook vazen van keramiek in het graf teruggevonden. En buiten het graf stonden steles (stenen platen) met daarop teksten.
Hoogste Strijder
Kan-Koning Yuhknoom Ch’een de Grote veroverde de regio Péten, waarin de stad El Perú ligt, ergens tussen 636 en 686. Hij werd daarbij geholpen door de Wak-koning K’inich Bahlam II. Vervolgens zorgde de Kan-koning ervoor dat de Wak-koning trouwde met een vrouw uit zijn familie (waarschijnlijk zijn dochter): prinses K’abel. K’abel regeerde samen met haar echtgenoot K’inich Bahlam. Samen hadden ze de macht zeker twintig jaar in handen, maar waarschijnlijk nog veel langer. K’abel werd ook wel aangeduid met de titel ‘Kaloomte’ wat zoveel betekent als ‘Hoogste Strijder’ daarmee was haar gezag welbeschouwd groter dan dat van haar echtgenoot.
Rond 800 na Christus kwam er een einde aan de macht van de familie van K’abel en K’inich Bahlam. Maar eerder bleek uit onderzoek al dat de tempel in het stadscentrum zelfs vele generaties daarna nog steeds door aanbidders werd bezocht. Ze brachten offers en zetten fragmenten van koninklijke steles voor de tempel. Onderzoekers konden dit maar niet verklaren, maar de vondst van het graf van K’abel maakt alles duidelijk. Eén van de machtigste vrouwen uit dit gebied werd hier begraven.
Koningin K’abel is een oude bekende voor de archeologen. Enkele decennia geleden werd van haar namelijk een prachtig portret (rechts) teruggevonden. En ook haar echtgenoot werd vereeuwigd (links).
(scientias.nl)
Tombe van beroemde Maya-koningin K’abel ontdekt
Archeologen hebben in Guatemala de tombe van Maya-koningin K’abel teruggevonden. De koningin leefde in de zevende eeuw en wordt gezien als één van de belangrijkste vorsten van de klassieke Maya-beschaving.
De onderzoekers vonden het graf bij de tempel in een oude Maya-stad: El Perú-Waka, op zo’n 75 kilometer afstand van Tikal. De stad moet ooit heel indrukwekkend zijn geweest: in het hart ervan bevonden zich op ongeveer één vierkante kilometer pleinen, paleizen, huizen en tempels. En daaromheen strekte de stad zich nog vele vierkante kilometer uit en waren nog meer huizen en tempels te vinden.
Het graf van koningin K’abel. Foto: Washington University in St Louis.
Vaasje
De onderzoekers vonden het graf op een prominent plekje in de stad. Dat het het graf van K’abel was, ontdekten ze toen ze op een klein vaasje (zie hierboven), gemaakt van albast stuitten. Uit de opening van het vaasje komt het albasten hoofd en een albasten arm van een oudere vrouw. Daarnaast staan op het vaasje ook enkele hiëroglyfen die erop wijzen dat het vaasje aan koningin K’abel toebehoorde. Naast het vaasje werden ook vazen van keramiek in het graf teruggevonden. En buiten het graf stonden steles (stenen platen) met daarop teksten.
Hoogste Strijder
Kan-Koning Yuhknoom Ch’een de Grote veroverde de regio Péten, waarin de stad El Perú ligt, ergens tussen 636 en 686. Hij werd daarbij geholpen door de Wak-koning K’inich Bahlam II. Vervolgens zorgde de Kan-koning ervoor dat de Wak-koning trouwde met een vrouw uit zijn familie (waarschijnlijk zijn dochter): prinses K’abel. K’abel regeerde samen met haar echtgenoot K’inich Bahlam. Samen hadden ze de macht zeker twintig jaar in handen, maar waarschijnlijk nog veel langer. K’abel werd ook wel aangeduid met de titel ‘Kaloomte’ wat zoveel betekent als ‘Hoogste Strijder’ daarmee was haar gezag welbeschouwd groter dan dat van haar echtgenoot.
Rond 800 na Christus kwam er een einde aan de macht van de familie van K’abel en K’inich Bahlam. Maar eerder bleek uit onderzoek al dat de tempel in het stadscentrum zelfs vele generaties daarna nog steeds door aanbidders werd bezocht. Ze brachten offers en zetten fragmenten van koninklijke steles voor de tempel. Onderzoekers konden dit maar niet verklaren, maar de vondst van het graf van K’abel maakt alles duidelijk. Eén van de machtigste vrouwen uit dit gebied werd hier begraven.
Koningin K’abel is een oude bekende voor de archeologen. Enkele decennia geleden werd van haar namelijk een prachtig portret (rechts) teruggevonden. En ook haar echtgenoot werd vereeuwigd (links).
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-10-2012
Indrukwekkend 4200 jaar oud vestingwerk ontdekt in Spanje
Archeologen hebben in Spanje een vestingwerk ontdekt dat ergens rond 2200 voor Christus tot stand kwam. Het vestingwerk bestaat uit een muur van wel twee tot drie meter dik en ooit moet deze muur tot wel zeven meter hoog zijn geweest.
Het vestingwerk bestaat uit een 300 meter lange muur die met grote regelmaat onderbroken wordt door torens. Over een lengte van 70 meter hebben archeologen bijvoorbeeld al zes torens teruggevonden. Om toegang te verkrijgen tot het gebied achter de muur, moest men vroeger door een gang met hele dikke muren en grote deuren op het einde. Deze deuren werden met dikke houten balken dichtgehouden.
Uit het oosten
Naast de grote doorgang troffen de archeologen ook een tweede deur aan: een gebogen deur. Het is voor het eerst dat zo’n deur, afkomstig uit de prehistorie, in Europa wordt teruggevonden. Eerder werden bogen zoals deze en afkomstig uit deze periode wel al teruggevonden in Turkije en het Midden-Oosten (Israël, Jordanië). Het vertelt ons waarschijnlijk iets over de afkomst van de mensen die dit vestingwerk bouwden, stellen de archeologen. Zij kwamen waarschijnlijk uit het oosten. Maar hoe kwamen zij in Spanje terecht? Zij zouden er naartoe zijn getrokken toen een crisis zo’n 4300 jaar geleden hun thuisland verwoestte.
Indrukwekkend
De archeologen zijn overduidelijk onder de indruk van de kennis en kunde van de mensen die dit vestingwerk neerzetten. De bouwers hadden overduidelijk kaas gegeten van architectuur en bouwkunde. Ze zetten torens neer op heuvels met een steilte van wel 40 procent, gebruikten cement dat de constructie bijzonder sterk maakte (zo sterk dat resten ervan 4200 jaar later nog steeds worden aangetroffen) en over de locatie van de tweede, ietwat verstopte, deur is zo goed nagedacht dat de bouw van de muur wel van te voren helemaal moet zijn gepland. Ook vertelt het vestingwerk ons meer over de militaire tactieken van de bouwers: deze mensen hielden er tactieken op na die in het westen totaal onbekend waren.
La Bastida
De onderzoekers deden hun vondst in de Spaanse regio Totana. Hier werden al eerder opgravingen gedaan: ooit bevond zich hier namelijk de stad La Bastida. Deze stad kwam in 2200 voor Christus voor het eerst tot stand en moet tijdens de Bronstijd de machtigste stad van Europa zijn geweest. En ook in de jaren erna was het een stad die indruk gemaakt moet hebben: archeologen hebben resten van grote huizen en publieke gebouwen teruggevonden. Ook stuitten ze op de resten van een groot zwembad waar wel 400.000 liter water in paste. Daarmee was deze stad zijn tijd ver vooruit.
De opgravingen in het gebied gaan nog even door. Archeologen hopen er nog veel meer mooie dingen te vinden. En in de toekomst moet het één groot openluchtmuseum worden waarin mensen de oude schatten met eigen ogen kunnen bewonderen.
(scientias.nl)
Indrukwekkend 4200 jaar oud vestingwerk ontdekt in Spanje
Archeologen hebben in Spanje een vestingwerk ontdekt dat ergens rond 2200 voor Christus tot stand kwam. Het vestingwerk bestaat uit een muur van wel twee tot drie meter dik en ooit moet deze muur tot wel zeven meter hoog zijn geweest.
Het vestingwerk bestaat uit een 300 meter lange muur die met grote regelmaat onderbroken wordt door torens. Over een lengte van 70 meter hebben archeologen bijvoorbeeld al zes torens teruggevonden. Om toegang te verkrijgen tot het gebied achter de muur, moest men vroeger door een gang met hele dikke muren en grote deuren op het einde. Deze deuren werden met dikke houten balken dichtgehouden.
Uit het oosten
Naast de grote doorgang troffen de archeologen ook een tweede deur aan: een gebogen deur. Het is voor het eerst dat zo’n deur, afkomstig uit de prehistorie, in Europa wordt teruggevonden. Eerder werden bogen zoals deze en afkomstig uit deze periode wel al teruggevonden in Turkije en het Midden-Oosten (Israël, Jordanië). Het vertelt ons waarschijnlijk iets over de afkomst van de mensen die dit vestingwerk bouwden, stellen de archeologen. Zij kwamen waarschijnlijk uit het oosten. Maar hoe kwamen zij in Spanje terecht? Zij zouden er naartoe zijn getrokken toen een crisis zo’n 4300 jaar geleden hun thuisland verwoestte.
Indrukwekkend
De archeologen zijn overduidelijk onder de indruk van de kennis en kunde van de mensen die dit vestingwerk neerzetten. De bouwers hadden overduidelijk kaas gegeten van architectuur en bouwkunde. Ze zetten torens neer op heuvels met een steilte van wel 40 procent, gebruikten cement dat de constructie bijzonder sterk maakte (zo sterk dat resten ervan 4200 jaar later nog steeds worden aangetroffen) en over de locatie van de tweede, ietwat verstopte, deur is zo goed nagedacht dat de bouw van de muur wel van te voren helemaal moet zijn gepland. Ook vertelt het vestingwerk ons meer over de militaire tactieken van de bouwers: deze mensen hielden er tactieken op na die in het westen totaal onbekend waren.
La Bastida
De onderzoekers deden hun vondst in de Spaanse regio Totana. Hier werden al eerder opgravingen gedaan: ooit bevond zich hier namelijk de stad La Bastida. Deze stad kwam in 2200 voor Christus voor het eerst tot stand en moet tijdens de Bronstijd de machtigste stad van Europa zijn geweest. En ook in de jaren erna was het een stad die indruk gemaakt moet hebben: archeologen hebben resten van grote huizen en publieke gebouwen teruggevonden. Ook stuitten ze op de resten van een groot zwembad waar wel 400.000 liter water in paste. Daarmee was deze stad zijn tijd ver vooruit.
De opgravingen in het gebied gaan nog even door. Archeologen hopen er nog veel meer mooie dingen te vinden. En in de toekomst moet het één groot openluchtmuseum worden waarin mensen de oude schatten met eigen ogen kunnen bewonderen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-10-2012
Russische jongen ontdekt goed bewaarde mammoet
© afp
Een 11-jarig jongetje heeft in het verre noorden van Rusland het karkas van een naar verluidt 30.000 jaar oude mammoet gevonden. Wetenschappers spreken over de op een na best bewaarde mammoet die ooit is ontdekt.
De jongen, Evgeni Salinder, ontdekte de oerolifant op het schiereiland Taimir. Niet alleen het skelet, maar ook vlees, vet en zelfs organen zijn aangetroffen, aldus Russische media vandaag. Het kostte wetenschappers een week om de resten uit de permanent bevroren grond en sneeuw te halen. Ze gebruikten daarvoor speciale stoomapparaten.
Wetenschappers zijn nog druk doende de mammoet te onderzoeken. Ze denken dat het dier in de zomer is gestorven omdat veel van zijn ondervacht te zien is. Het dier wordt vernoemd naar zijn ontdekker.
(HLN)
Russische jongen ontdekt goed bewaarde mammoet
© afp
Een 11-jarig jongetje heeft in het verre noorden van Rusland het karkas van een naar verluidt 30.000 jaar oude mammoet gevonden. Wetenschappers spreken over de op een na best bewaarde mammoet die ooit is ontdekt.
De jongen, Evgeni Salinder, ontdekte de oerolifant op het schiereiland Taimir. Niet alleen het skelet, maar ook vlees, vet en zelfs organen zijn aangetroffen, aldus Russische media vandaag. Het kostte wetenschappers een week om de resten uit de permanent bevroren grond en sneeuw te halen. Ze gebruikten daarvoor speciale stoomapparaten.
Wetenschappers zijn nog druk doende de mammoet te onderzoeken. Ze denken dat het dier in de zomer is gestorven omdat veel van zijn ondervacht te zien is. Het dier wordt vernoemd naar zijn ontdekker.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-10-2012
Duizenden gekaapte brieven toegankelijk voor iedereen
In 1980 werden ze bij toeval ontdekt in het nationale archief in Londen: duizenden handgeschreven brieven, afkomstig van Nederlandse schepen die in de zeventiende en achttiende eeuw waren buitgemaakt door de Engelsen. Uniek onderzoeksmateriaal voor zowel historici als taalkundigen, aangezien er uit deze periode weinig persoonlijke documenten zijn overgeleverd.
Nicoline van der Sijs.
Tot nu toe was slechts een klein deel van deze brieven door onderzoekers gepubliceerd, bijvoorbeeld in de Brieven van de maand bij het Leidse project Brieven als buit. Daar komt nu verandering in: dankzij het werk van een groot aantal vrijwilligers komen volgende week alvast 3000 getranscribeerde brieven voor iedereen beschikbaar op internet. Voor het eind van het jaar komen daar nog eens even zoveel bij.
Dat is niet alleen goed nieuws voor onderzoekers, ook geïnteresseerde leken kunnen op de website terecht om bijvoorbeeld meer te weten te komen over hun familiegeschiedenis.
Verkortingen
110 vrijwilligers werken sinds 1 december 2011 aan het transcriberen (nauwkeurig overtikken) van de brieven. Daarin worden ze begeleid door Nicoline van der Sijs, onderzoeker op het Meertens Instituut: “De meeste vrijwilligers hadden wel enige ervaring opgedaan of een geschiedenis waardoor ze de moeilijk leesbare handschriften konden lezen. Een klein groepje van tien mensen met veel expertise heeft de correctie gedaan: zij hebben enorm veel werk verricht.”
Met een op het Meertens Instituut ontwikkelde editor konden veel mensen tegelijk aan de brieven werken. Een dergelijke grootschalige vorm van crowdsourcing, waarbij het publiek betrokken wordt bij het onderzoek en taken verricht waarvoor onderzoekers binnen hun werktijd geen mogelijkheden hebben, is voor Nederland relatief nieuw.
Wat de documenten zo moeilijk leesbaar maakt, is niet alleen de slordigheid (of onervarenheid) van de handschriften en de slechte staat ervan (veel brieven zijn opgerold geweest, incidenteel zitten er gaten in), legt de onderzoekster uit, maar ook het grote aantal verkortingen in de teksten: "De vrijwilligers hebben enorm hun best gedaan om uit te zoeken waar die verkortingen voor staan. In de transcripties zijn de vertalingen altijd tussen haakjes geplaatst, zodat je kan zien dat het een interpretatie is. Zo wordt DGG vaak gebruikt voor de vaste formule D(ie) G(od) G(eleide), en gebruikt men m. voor zowel de oude vochtmaat muts als de landmaat morgen, maar ook voor merk en maakt: “Het kan soms een heel gepuzzel zijn om uit te vinden wat er is bedoeld.”
Metadata
De vrijwilligers hebben niet alleen de brieven vertaald, maar ook zogenaamde metadata toegevoegd. Dat zijn gegevens als jaartal, tekstsoort, afzender en geadresseerde. Die metadata vergemakkelijken het doorzoeken van de brievendatabank, zodat iedereen zijn eigen vragen op het materiaal kan loslaten. Van der Sijs: "Je kunt zeggen: geef mij alle brieven en zet ze in chronologische volgorde, of: geef mij alle brieven van een bepaald schip, van een bepaalde afzender of naar een bepaalde kapitein gestuurd.”
Er zijn wel eerder brieven getranscribeerd en toegankelijk gemaakt voor het grote publiek, maar nooit in deze orde van grootte. Bovendien gaat het vaak om fragmenten uit de brieven, waarbij vooral veel achtergrondinformatie wordt gegeven. Van der Sijs: “Ons doel was om de totale hoeveelheid beschikbare scans te ontsluiten, zowel aan de hand van een transcriptie als metadata, zodat leken en onderzoekers geen moeilijke handschriften meer hoeven te lezen en snel door de gegevens kunnen zoeken.”
Taalgebruik
Op het Meertens Instituut zal dit corpus in ieder geval geïntegreerd worden in Nederlab: een database waarin alle gedigitaliseerde teksten die van belang zijn voor de geschiedenis van de Nederlandse taal en cultuur bij elkaar worden gebracht. Daarmee kan een taalwetenschapper straks bijvoorbeeld onderzoeken in hoeverre het taalgebruik van deze handgeschreven egodocumenten uit de 17e en 18e eeuw verschilt van gedrukte teksten uit diezelfde periode.
Van der Sijs: “Nu we zo’n groot tekstbestand hebben, kunnen we het taalgebruik daarvan ook vergelijken met dagboeken of egodocumenten die zijn geschreven door Nederlanders die zich op andere continenten hebben gevestigd. In het vroegere Nieuw-Amsterdam (New York) zijn bijvoorbeeld veel documenten bewaard gebleven. Is het taalgebruik van Nederlanders in de VS veranderd, en zo ja: in welke opzichten en hoe snel is dat gegaan? Tegenwoordig bestaan er computerprogramma’s die de verschillen en overeenkomsten in teksten kunnen vinden, mits de tekstbestanden maar groot genoeg zijn. Ik ben heel erg benieuwd wat dit soort tekstvergelijkend onderzoek in de toekomst aan nieuwe inzichten gaat opleveren.”
Zakelijke post
Het beschikbaar gekomen (onderzoeks)materiaal is heel gevarieerd van aard. Zo is ongeveer de helft van de brieven zakelijke post, weet de onderzoekster: “Denk aan vrachtbrieven en financiële overzichten, die bijvoorbeeld voor economische historici relevant zijn. Er zijn ook hele plantagelijsten uit Suriname met informatie over kasboeken, hoeveel negers er waren, hoeveel ze daarmee verdienden. Het is niet zo dat we daar nu helemaal niets over weten, maar dit is wel een heel mooie aanvullende bron.”
Ook zijn de brieven geschreven door mensen uit alle lagen van de bevolking. Het corpus bevat behalve brieven van en naar bemanningsleden van het schip, ook correspondentie daarbuiten, legt Van der Sijs uit: “Denk bijvoorbeeld aan iemand die een plantage had in de Oost en daar tijdelijk woonde. Wanneer hij een brief wilde sturen aan zijn familieleden gaf hij die mee aan de kapitein van het schip: ‘U vaart nu terug naar Enkhuizen? Neem dan deze brief voor mijn vrouw mee’."
Andere talen
Overigens ligt er nog een schat aan materiaal in de archieven in Kew (Londen). Er zijn nu 9000 scans in Nederland (waarvan er zo’n 6000 worden ontsloten; op de rest staat geen tekst), maar de overige brieven zijn nooit gefotografeerd. Om hoeveel brieven het gaat is niet precies bekend, aldus Van der Sijs: “Er worden altijd getallen genoemd van 38.000, maar dat is een schatting. Die schatting komt van Roelof van Gelder, die destijds een inventarisatie heeft gemaakt. Hij heeft dat heel serieus gedaan, maar hij heeft bijvoorbeeld geen dozen opengemaakt waarop staat dat ze afkomstig zijn van Deense of Franse schepen. We weten dat in die dozen vaak ook Nederlandse teksten zitten.”
“De brieven die wij nu hier hebben zijn ook voor een deel Duitstalig, Franstalig, Spaanstalig, Italiaanstalig. Die komen niet allemaal onmiddellijk op de website: het corrigeren daarvan is wat lastiger omdat we minder vrijwilligers hebben die die handschriften kunnen lezen. Maar begin volgend jaar hopen we toch zeker al het materiaal beschikbaar te hebben gemaakt.”
De website www.gekaaptebrieven.nl gaat maandag 8 oktober online.
(Kennislink)
Duizenden gekaapte brieven toegankelijk voor iedereen
In 1980 werden ze bij toeval ontdekt in het nationale archief in Londen: duizenden handgeschreven brieven, afkomstig van Nederlandse schepen die in de zeventiende en achttiende eeuw waren buitgemaakt door de Engelsen. Uniek onderzoeksmateriaal voor zowel historici als taalkundigen, aangezien er uit deze periode weinig persoonlijke documenten zijn overgeleverd.
Nicoline van der Sijs.
Tot nu toe was slechts een klein deel van deze brieven door onderzoekers gepubliceerd, bijvoorbeeld in de Brieven van de maand bij het Leidse project Brieven als buit. Daar komt nu verandering in: dankzij het werk van een groot aantal vrijwilligers komen volgende week alvast 3000 getranscribeerde brieven voor iedereen beschikbaar op internet. Voor het eind van het jaar komen daar nog eens even zoveel bij.
Dat is niet alleen goed nieuws voor onderzoekers, ook geïnteresseerde leken kunnen op de website terecht om bijvoorbeeld meer te weten te komen over hun familiegeschiedenis.
Verkortingen
110 vrijwilligers werken sinds 1 december 2011 aan het transcriberen (nauwkeurig overtikken) van de brieven. Daarin worden ze begeleid door Nicoline van der Sijs, onderzoeker op het Meertens Instituut: “De meeste vrijwilligers hadden wel enige ervaring opgedaan of een geschiedenis waardoor ze de moeilijk leesbare handschriften konden lezen. Een klein groepje van tien mensen met veel expertise heeft de correctie gedaan: zij hebben enorm veel werk verricht.”
Met een op het Meertens Instituut ontwikkelde editor konden veel mensen tegelijk aan de brieven werken. Een dergelijke grootschalige vorm van crowdsourcing, waarbij het publiek betrokken wordt bij het onderzoek en taken verricht waarvoor onderzoekers binnen hun werktijd geen mogelijkheden hebben, is voor Nederland relatief nieuw.
Wat de documenten zo moeilijk leesbaar maakt, is niet alleen de slordigheid (of onervarenheid) van de handschriften en de slechte staat ervan (veel brieven zijn opgerold geweest, incidenteel zitten er gaten in), legt de onderzoekster uit, maar ook het grote aantal verkortingen in de teksten: "De vrijwilligers hebben enorm hun best gedaan om uit te zoeken waar die verkortingen voor staan. In de transcripties zijn de vertalingen altijd tussen haakjes geplaatst, zodat je kan zien dat het een interpretatie is. Zo wordt DGG vaak gebruikt voor de vaste formule D(ie) G(od) G(eleide), en gebruikt men m. voor zowel de oude vochtmaat muts als de landmaat morgen, maar ook voor merk en maakt: “Het kan soms een heel gepuzzel zijn om uit te vinden wat er is bedoeld.”
Metadata
De vrijwilligers hebben niet alleen de brieven vertaald, maar ook zogenaamde metadata toegevoegd. Dat zijn gegevens als jaartal, tekstsoort, afzender en geadresseerde. Die metadata vergemakkelijken het doorzoeken van de brievendatabank, zodat iedereen zijn eigen vragen op het materiaal kan loslaten. Van der Sijs: "Je kunt zeggen: geef mij alle brieven en zet ze in chronologische volgorde, of: geef mij alle brieven van een bepaald schip, van een bepaalde afzender of naar een bepaalde kapitein gestuurd.”
Er zijn wel eerder brieven getranscribeerd en toegankelijk gemaakt voor het grote publiek, maar nooit in deze orde van grootte. Bovendien gaat het vaak om fragmenten uit de brieven, waarbij vooral veel achtergrondinformatie wordt gegeven. Van der Sijs: “Ons doel was om de totale hoeveelheid beschikbare scans te ontsluiten, zowel aan de hand van een transcriptie als metadata, zodat leken en onderzoekers geen moeilijke handschriften meer hoeven te lezen en snel door de gegevens kunnen zoeken.”
Taalgebruik
Op het Meertens Instituut zal dit corpus in ieder geval geïntegreerd worden in Nederlab: een database waarin alle gedigitaliseerde teksten die van belang zijn voor de geschiedenis van de Nederlandse taal en cultuur bij elkaar worden gebracht. Daarmee kan een taalwetenschapper straks bijvoorbeeld onderzoeken in hoeverre het taalgebruik van deze handgeschreven egodocumenten uit de 17e en 18e eeuw verschilt van gedrukte teksten uit diezelfde periode.
Van der Sijs: “Nu we zo’n groot tekstbestand hebben, kunnen we het taalgebruik daarvan ook vergelijken met dagboeken of egodocumenten die zijn geschreven door Nederlanders die zich op andere continenten hebben gevestigd. In het vroegere Nieuw-Amsterdam (New York) zijn bijvoorbeeld veel documenten bewaard gebleven. Is het taalgebruik van Nederlanders in de VS veranderd, en zo ja: in welke opzichten en hoe snel is dat gegaan? Tegenwoordig bestaan er computerprogramma’s die de verschillen en overeenkomsten in teksten kunnen vinden, mits de tekstbestanden maar groot genoeg zijn. Ik ben heel erg benieuwd wat dit soort tekstvergelijkend onderzoek in de toekomst aan nieuwe inzichten gaat opleveren.”
Zakelijke post
Het beschikbaar gekomen (onderzoeks)materiaal is heel gevarieerd van aard. Zo is ongeveer de helft van de brieven zakelijke post, weet de onderzoekster: “Denk aan vrachtbrieven en financiële overzichten, die bijvoorbeeld voor economische historici relevant zijn. Er zijn ook hele plantagelijsten uit Suriname met informatie over kasboeken, hoeveel negers er waren, hoeveel ze daarmee verdienden. Het is niet zo dat we daar nu helemaal niets over weten, maar dit is wel een heel mooie aanvullende bron.”
Ook zijn de brieven geschreven door mensen uit alle lagen van de bevolking. Het corpus bevat behalve brieven van en naar bemanningsleden van het schip, ook correspondentie daarbuiten, legt Van der Sijs uit: “Denk bijvoorbeeld aan iemand die een plantage had in de Oost en daar tijdelijk woonde. Wanneer hij een brief wilde sturen aan zijn familieleden gaf hij die mee aan de kapitein van het schip: ‘U vaart nu terug naar Enkhuizen? Neem dan deze brief voor mijn vrouw mee’."
Andere talen
Overigens ligt er nog een schat aan materiaal in de archieven in Kew (Londen). Er zijn nu 9000 scans in Nederland (waarvan er zo’n 6000 worden ontsloten; op de rest staat geen tekst), maar de overige brieven zijn nooit gefotografeerd. Om hoeveel brieven het gaat is niet precies bekend, aldus Van der Sijs: “Er worden altijd getallen genoemd van 38.000, maar dat is een schatting. Die schatting komt van Roelof van Gelder, die destijds een inventarisatie heeft gemaakt. Hij heeft dat heel serieus gedaan, maar hij heeft bijvoorbeeld geen dozen opengemaakt waarop staat dat ze afkomstig zijn van Deense of Franse schepen. We weten dat in die dozen vaak ook Nederlandse teksten zitten.”
“De brieven die wij nu hier hebben zijn ook voor een deel Duitstalig, Franstalig, Spaanstalig, Italiaanstalig. Die komen niet allemaal onmiddellijk op de website: het corrigeren daarvan is wat lastiger omdat we minder vrijwilligers hebben die die handschriften kunnen lezen. Maar begin volgend jaar hopen we toch zeker al het materiaal beschikbaar te hebben gemaakt.”
De website www.gekaaptebrieven.nl gaat maandag 8 oktober online.
(Kennislink)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-10-2012
De tien verdwenen dagen van 1582
Europeanen die op 4 oktober 1582 gingen slapen, werden de volgende ochtend op 15 oktober 1582 wakker. In een poging de kalender weer een beetje synchroon te laten lopen met de natuur, besloot de paus namelijk om in één klap tien dagen over te slaan. En dat ging niet zonder slag of stoot.
Wij weten niet beter dan dat de lente elk jaar op of rond 21 maart start. Maar dat de lente altijd rond die datum start, hebben we te danken aan kleine correcties die we voortdurend toepassen. De schrikkeldag, bijvoorbeeld. Hoe belangrijk die correcties zijn, blijkt wel wanneer we in gedachten even terugreizen naar het jaar 1582. De Juliaanse kalender wordt dan nog volop gebruikt, maar deze kalender begint steeds meer uit de pas te lopen met de seizoenen. In 1582 begint de lente al op 10 maart.
Correctie
“Een correctie kon niet uitblijven,” zo vertelt Michiel van Straaten, schrijver van het boek ‘Tien verdwenen dagen’, aan Scientias.nl. “Er moesten ergens tien dagen verwijderd worden. Dat kon geleidelijk gebeuren, maar paus Gregorius XIII besloot toch om het in één keer te doen. En dus stelde hij een bul op waarin hij schreef dat Europeanen die op 4 oktober 1582 gingen slapen, de volgende dag op 15 oktober 1582 wakker werden.”
Chaos
Het klinkt heel simpel, maar dat was het zeker niet. Tegenwoordig brengen tv, radio en internet ons op de hoogte van wat er in de wereld gebeurt en wat er soms van ons verwacht wordt. Zo lezen we bijvoorbeeld in de krant dat het schrikkeljaar is en dat februari dus een dagje extra krijgt. Maar hoe moest paus Gregorius XIII in 1582 zonder al die hulpmiddelen alle neuzen in de juiste richting krijgen en er dus voor zorgen dat iedereen zomaar tien dagen weggaf? “Dat is ook niet helemaal gelukt,” vertelt Van Straaten. “Turkije voerde de Gregoriaanse kalender bijvoorbeeld pas in 1927 in.” En ook in Nederland ging lang niet iedereen in 1582 overstag. “Sommige provincies bleven de Juliaanse kalender handhaven. Wanneer je uit zo’n provincie kwam en naar een provincie reisde waar de Gregoriaanse kalender wel was ingevoerd, reisde je dus eigenlijk vooruit in de tijd. Het was best een chaos.” In een poging de chaos een beetje te bedwingen, spraken mensen wanner ze het over data hadden over ‘nieuwe’ en ‘oude’ stijl. Zo werd duidelijk welke kalender men er precies op nahield.
Rente
Niet alleen organisatorisch was het vergeten van tien hele dagen lastig. Ook persoonlijk hadden sommige mensen het er moeilijk mee. “Bijvoorbeeld mensen die huizen verhuurden of hun inkomsten uit rente haalden of belasting inden: zij waren opeens tien dagen inkomsten kwijt.” En ook strenggelovige mensen maakten zich zorgen. “Zij gingen ervan uit dat hun sterfdatum vaststond en dat ze nu dus opeens tien dagen eerder zouden sterven.” Maar voor u medelijden krijgt met deze mensen: bedenk dat deze tien dagen eigenlijk helemaal niet bestonden. Wij hadden ze gecreëerd met onze kalenders, maar de natuur kende ze niet.
Fascinerend
Het verhaal van de tien verdwenen dagen fascineert Van Straaten. “Het laat zien welke enorme impact een labeltje dat wij aan een dag plakken, heeft. Het doet heel veel met mensen.” Maar hij begrijpt dat ergens ook wel. Meetkunde, tijd, afstand: het geeft ons grip op de wereld. Logisch dus dat het wegnemen van tien dagen voor onrust zorgde.
Tegelijkertijd was het ingrijpen van de paus eigenlijk de enige optie. “Als je de lente op 21 maart wilt houden, dan moet je de kalender aanpassen aan de seizoenen.” En dus zullen onze kalenders – hoe we ze ook inrichten – altijd gecorrigeerd moeten worden. “De natuur houdt zich niet aan de afspraken en dus moeten wij onze afspraken maar aanpassen.”
(scientias.nl)
De tien verdwenen dagen van 1582
Europeanen die op 4 oktober 1582 gingen slapen, werden de volgende ochtend op 15 oktober 1582 wakker. In een poging de kalender weer een beetje synchroon te laten lopen met de natuur, besloot de paus namelijk om in één klap tien dagen over te slaan. En dat ging niet zonder slag of stoot.
Wij weten niet beter dan dat de lente elk jaar op of rond 21 maart start. Maar dat de lente altijd rond die datum start, hebben we te danken aan kleine correcties die we voortdurend toepassen. De schrikkeldag, bijvoorbeeld. Hoe belangrijk die correcties zijn, blijkt wel wanneer we in gedachten even terugreizen naar het jaar 1582. De Juliaanse kalender wordt dan nog volop gebruikt, maar deze kalender begint steeds meer uit de pas te lopen met de seizoenen. In 1582 begint de lente al op 10 maart.
Correctie
“Een correctie kon niet uitblijven,” zo vertelt Michiel van Straaten, schrijver van het boek ‘Tien verdwenen dagen’, aan Scientias.nl. “Er moesten ergens tien dagen verwijderd worden. Dat kon geleidelijk gebeuren, maar paus Gregorius XIII besloot toch om het in één keer te doen. En dus stelde hij een bul op waarin hij schreef dat Europeanen die op 4 oktober 1582 gingen slapen, de volgende dag op 15 oktober 1582 wakker werden.”
Chaos
Het klinkt heel simpel, maar dat was het zeker niet. Tegenwoordig brengen tv, radio en internet ons op de hoogte van wat er in de wereld gebeurt en wat er soms van ons verwacht wordt. Zo lezen we bijvoorbeeld in de krant dat het schrikkeljaar is en dat februari dus een dagje extra krijgt. Maar hoe moest paus Gregorius XIII in 1582 zonder al die hulpmiddelen alle neuzen in de juiste richting krijgen en er dus voor zorgen dat iedereen zomaar tien dagen weggaf? “Dat is ook niet helemaal gelukt,” vertelt Van Straaten. “Turkije voerde de Gregoriaanse kalender bijvoorbeeld pas in 1927 in.” En ook in Nederland ging lang niet iedereen in 1582 overstag. “Sommige provincies bleven de Juliaanse kalender handhaven. Wanneer je uit zo’n provincie kwam en naar een provincie reisde waar de Gregoriaanse kalender wel was ingevoerd, reisde je dus eigenlijk vooruit in de tijd. Het was best een chaos.” In een poging de chaos een beetje te bedwingen, spraken mensen wanner ze het over data hadden over ‘nieuwe’ en ‘oude’ stijl. Zo werd duidelijk welke kalender men er precies op nahield.
Rente
Niet alleen organisatorisch was het vergeten van tien hele dagen lastig. Ook persoonlijk hadden sommige mensen het er moeilijk mee. “Bijvoorbeeld mensen die huizen verhuurden of hun inkomsten uit rente haalden of belasting inden: zij waren opeens tien dagen inkomsten kwijt.” En ook strenggelovige mensen maakten zich zorgen. “Zij gingen ervan uit dat hun sterfdatum vaststond en dat ze nu dus opeens tien dagen eerder zouden sterven.” Maar voor u medelijden krijgt met deze mensen: bedenk dat deze tien dagen eigenlijk helemaal niet bestonden. Wij hadden ze gecreëerd met onze kalenders, maar de natuur kende ze niet.
Fascinerend
Het verhaal van de tien verdwenen dagen fascineert Van Straaten. “Het laat zien welke enorme impact een labeltje dat wij aan een dag plakken, heeft. Het doet heel veel met mensen.” Maar hij begrijpt dat ergens ook wel. Meetkunde, tijd, afstand: het geeft ons grip op de wereld. Logisch dus dat het wegnemen van tien dagen voor onrust zorgde.
Tegelijkertijd was het ingrijpen van de paus eigenlijk de enige optie. “Als je de lente op 21 maart wilt houden, dan moet je de kalender aanpassen aan de seizoenen.” En dus zullen onze kalenders – hoe we ze ook inrichten – altijd gecorrigeerd moeten worden. “De natuur houdt zich niet aan de afspraken en dus moeten wij onze afspraken maar aanpassen.”
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-10-2012
Lasers brengen in Stonehenge 72 graveerwerken aan het licht
© belga.
Britse onderzoekers hebben door een uitgebreid laseronderzoek 72 graveerwerken uit het vroege bronzen tijdperk ontdekt in vijf stenen van de Stonehenge-site. Dat staat in de Britse krant The Independent. "Hoewel Stonehenge een antieke tempel is, doet de site het ook dienst als prehistorische kunstgalerij", luidt het in de krant.
De afbeeldingen van bijlkoppen en dolken waren niet met het blote oog te zien, maar wel zichtbaar via een gedetailleerd onderzoek met lasers. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw werden al 46 tekeningen ontdekt. Door de 72 nieuwe rotstekeningen, is Stonehenge de grootste collectie van prehistorische kunstwerken in het zuiden van Groot-Brittannië.
Bijlkoppen werden in de Indo-Europese traditie vaak geassocieerd met stormgoden. Bovendien werden bijlen die naar boven waren gericht, gebruikt als talismannen om mensen en eigendommen te beschermen tegen onweer en stormschade. Het is ook niet onwaarschijnlijk dat de tekeningen van bijlkoppen en dolken te maken hadden met begrafenisrituelen.
"De nieuwe ontdekkingen zijn heel belangrijk, omdat ze aantonen dat nieuwe technologieën essentiële informatie uit het verleden kunnen vrijgeven", aldus Marcus Abbott van ArcHeritage, het bedrijf dat de resultaten van het laseronderzoek analyseerde.
Ook over de tempel van Stonehenge zelf hebben de onderzoekers meer informatie gekregen. Uit de analyse blijkt dat de tempel gebouwd is om vanuit het noordoosten te bekijken. Dit suggereert dat religieuze processies vanuit die richting de tempel naderden, waarschijnlijk tijdens de zomer- en winterzonnewendes. Bovendien tonen tekeningen aan de zuidwestelijke kant van de tempel, die ruïneus is, dat de tempel ooit volledig functioneel was.
(HLN)
Lasers brengen in Stonehenge 72 graveerwerken aan het licht
© belga.
Britse onderzoekers hebben door een uitgebreid laseronderzoek 72 graveerwerken uit het vroege bronzen tijdperk ontdekt in vijf stenen van de Stonehenge-site. Dat staat in de Britse krant The Independent. "Hoewel Stonehenge een antieke tempel is, doet de site het ook dienst als prehistorische kunstgalerij", luidt het in de krant.
De afbeeldingen van bijlkoppen en dolken waren niet met het blote oog te zien, maar wel zichtbaar via een gedetailleerd onderzoek met lasers. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw werden al 46 tekeningen ontdekt. Door de 72 nieuwe rotstekeningen, is Stonehenge de grootste collectie van prehistorische kunstwerken in het zuiden van Groot-Brittannië.
Bijlkoppen werden in de Indo-Europese traditie vaak geassocieerd met stormgoden. Bovendien werden bijlen die naar boven waren gericht, gebruikt als talismannen om mensen en eigendommen te beschermen tegen onweer en stormschade. Het is ook niet onwaarschijnlijk dat de tekeningen van bijlkoppen en dolken te maken hadden met begrafenisrituelen.
"De nieuwe ontdekkingen zijn heel belangrijk, omdat ze aantonen dat nieuwe technologieën essentiële informatie uit het verleden kunnen vrijgeven", aldus Marcus Abbott van ArcHeritage, het bedrijf dat de resultaten van het laseronderzoek analyseerde.
Ook over de tempel van Stonehenge zelf hebben de onderzoekers meer informatie gekregen. Uit de analyse blijkt dat de tempel gebouwd is om vanuit het noordoosten te bekijken. Dit suggereert dat religieuze processies vanuit die richting de tempel naderden, waarschijnlijk tijdens de zomer- en winterzonnewendes. Bovendien tonen tekeningen aan de zuidwestelijke kant van de tempel, die ruïneus is, dat de tempel ooit volledig functioneel was.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-10-2012
Vijftig schedels en 250 onderkaken ontdekt bij Azteekse tempel
Wetenschappers hebben bij de Azteekse tempelpiramide Templo Mayor een nare vondst gedaan. Ze troffen er 50 schedels en ongeveer 250 menselijke onderkaken aan. Het is zeer waarschijnlijk dat de menselijke resten gebruikt werden tijdens rituelen ter ere van de god van de dood.
De stoffelijke resten zijn ongeveer 500 jaar oud, zo meldt Instituto Nacional de Antropología e Historia in een persbericht. De resten behoren zowel aan mannen als aan vrouwen toe. Waarschijnlijk waren deze mannen en vrouwen tussen de 20 en 35 jaar oud. Het is niet waarschijnlijk dat deze mensen hier ook allemaal stierven: een deel van de stoffelijke resten zou elders zijn opgegraven en hier weer zijn achtergelaten.
Eén van de 250 onderkaken. Foto: Meliton Tapia / INAH.
Maskers
De onderzoekers vonden 45 schedels op een offersteen. Sommige schedels waren enigszins bewerkt en volgens de archeologen waren de Azteken van plan om er maskers van te maken. Zo’n masker bestond aan de voorkant uit een deel van de schedel en werd soms van twee groene stenen voorzien die dienst deden als ogen. Hoewel de Azteken waarschijnlijk dus de intentie hadden om van deze 45 schedels maskers te maken, kwam dat er nooit van: ze maakten de maskers niet af.
De 45 schedels. Foto: Meliton Tapia / INAH.
Tzompantli
Onder de offersteen bleken nog eens vijf schedels te liggen. Deze vijf schedels hebben gaten in hun wanden. Waarschijnlijk hebben ze dan ook deel uitgemaakt van een tzompantli: een soort rek waar schedels op geschoven werden om tentoongesteld te worden (zie hieronder).
De vijf schedels die onder de offersteen zijn gevonden. Rechts ziet u een tzompantli. Foto: Meliton Tapia / INAH.
Niet zachtzinnig
De schedels zijn over het algemeen nog in goede staat en compleet. Toch wijst alles erop dat ze niet zachtzinnig werden begraven. “We hebben gezien dat de resten zonder ogenschijnlijke orde zijn achtergelaten, net alsof ze zo zijn neergegooid,” stelt archeoloog Estíbaliz Aguayo. Hoewel er wel vaker grote hoeveelheden menselijke resten bij gebouwen van Azteken zijn teruggevonden, is deze vondst toch best bijzonder. Niet alleen omdat de schedels zo slordig zijn neergelegd of -gegooid, maar ook omdat er geen stukken aardewerk, versieringen of botten van dieren zijn aangetroffen. In eerdere massagraven werden die wel teruggevonden.
De onderzoekers zetten hun onderzoek ondertussen voort. Zo willen ze onder meer graag achterhalen welke symboliek er zit achter de vijf schedels die onder de offersteen werden aangetroffen.
(scientias.nl)
Vijftig schedels en 250 onderkaken ontdekt bij Azteekse tempel
Wetenschappers hebben bij de Azteekse tempelpiramide Templo Mayor een nare vondst gedaan. Ze troffen er 50 schedels en ongeveer 250 menselijke onderkaken aan. Het is zeer waarschijnlijk dat de menselijke resten gebruikt werden tijdens rituelen ter ere van de god van de dood.
De stoffelijke resten zijn ongeveer 500 jaar oud, zo meldt Instituto Nacional de Antropología e Historia in een persbericht. De resten behoren zowel aan mannen als aan vrouwen toe. Waarschijnlijk waren deze mannen en vrouwen tussen de 20 en 35 jaar oud. Het is niet waarschijnlijk dat deze mensen hier ook allemaal stierven: een deel van de stoffelijke resten zou elders zijn opgegraven en hier weer zijn achtergelaten.
Eén van de 250 onderkaken. Foto: Meliton Tapia / INAH.
Maskers
De onderzoekers vonden 45 schedels op een offersteen. Sommige schedels waren enigszins bewerkt en volgens de archeologen waren de Azteken van plan om er maskers van te maken. Zo’n masker bestond aan de voorkant uit een deel van de schedel en werd soms van twee groene stenen voorzien die dienst deden als ogen. Hoewel de Azteken waarschijnlijk dus de intentie hadden om van deze 45 schedels maskers te maken, kwam dat er nooit van: ze maakten de maskers niet af.
De 45 schedels. Foto: Meliton Tapia / INAH.
Tzompantli
Onder de offersteen bleken nog eens vijf schedels te liggen. Deze vijf schedels hebben gaten in hun wanden. Waarschijnlijk hebben ze dan ook deel uitgemaakt van een tzompantli: een soort rek waar schedels op geschoven werden om tentoongesteld te worden (zie hieronder).
De vijf schedels die onder de offersteen zijn gevonden. Rechts ziet u een tzompantli. Foto: Meliton Tapia / INAH.
Niet zachtzinnig
De schedels zijn over het algemeen nog in goede staat en compleet. Toch wijst alles erop dat ze niet zachtzinnig werden begraven. “We hebben gezien dat de resten zonder ogenschijnlijke orde zijn achtergelaten, net alsof ze zo zijn neergegooid,” stelt archeoloog Estíbaliz Aguayo. Hoewel er wel vaker grote hoeveelheden menselijke resten bij gebouwen van Azteken zijn teruggevonden, is deze vondst toch best bijzonder. Niet alleen omdat de schedels zo slordig zijn neergelegd of -gegooid, maar ook omdat er geen stukken aardewerk, versieringen of botten van dieren zijn aangetroffen. In eerdere massagraven werden die wel teruggevonden.
De onderzoekers zetten hun onderzoek ondertussen voort. Zo willen ze onder meer graag achterhalen welke symboliek er zit achter de vijf schedels die onder de offersteen werden aangetroffen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ze zijn wel erg zeker van hun zaak kijkend naar het hier gepresenteerde bewijs maar goed, zo gaat dat vaak bij oudhistorici.quote:Plek gevonden waar Caesar werd vermoord
Het is wellicht een van de beroemdste moorden uit de geschiedenis. Een geliefd onderwerp van talloze films, theatervoorstellingen en klassieke schilderijen. En ook nog eens aanleiding voor het bekende citaat 'Et tu, Brute?' ('Ook gij, Brutus?').
Of de stervende Romeinse politicus, veldheer en schrijver ook echt die laatste woorden uitsprak bij zijn dood, blijft voer voor discussie. Vast staat in elk geval dat de machtige generaal op 15 maart van het jaar 44 voor Christus werd vermoord.
Bekend is ook dat Caesar met senatoren vergaderde in het Theater van Pompeius.Onduidelijk is echter altijd gebleven waar Caesar precies aan zijn einde kwam.
Ruim twintig eeuwen later hebben archeologen onder leiding van historicus Antonio Monterroso de exacte plek gevonden. waar Caesar destijds door zijn politieke tegenstanders werd vermoord. Midden in de opgravingen van het Theater van Pompeius - aan het huidige Largo di Torre Argentina - troffen de archeologen een betonnen plaat van drie meter breed en twee meter hoog. Deze plaat hoorde niet bij de originele structuur van het gebouw, dat uit 55 voor Christus dateert, maar werd er pas in 20 voor Christus geplaatst.
Volgens historicus Monterroso zou dit zijn gebeurd in opdracht van Keizer Augustus, de aangenomen zoon van Caesar, om de plek te verzegelen waar zijn vader was vermoord. Uit oude geschriften was al duidelijk geworden dat Augustus bij de moordplek een gedenkteken had laten plaatsen. Deze is nu dankzij moderne scantechnieken zichtbaar geworden.
Ik vraag me nu wel af in welke tekst staat dat Augustus een gedenkteken heeft geplaatst, in Suetonius kan ik het in ieder geval zo snel niet vinden.
11-10-2012
300 jaar oud Spaans galjoen in goede staat gevonden
Het Spaans galjoen. © AFP.
Een groepje Italianen heeft in het zand op de zeebodem vlak voor de kust van het uiterste zuidoosten van Sicilië een Spaans galjoen gevonden dat volgens de vinders in verbluffend goede staat verkeert. De vinders zijn een groepje grenswachten die buiten diensttijd aan het duiken waren.
Eerst vonden ze bij Capo Passero een kanon in het zand en vervolgens steeds meer van het vermoedelijk in 1718 tijdens een zeeslag gezonken schip. De Italiaanse kustwacht heeft de ontdekking donderdag openbaar gemaakt. Het is buitengewoon volgens de commandant van de Siciliaansegrenswacht, kolonel Costanzo Ciaprini, 'want het schip is helemaal heel. Het is een foto van drie eeuwen geleden'. Volgens Ciaprini is nog niet besloten wat er met het scheepswrak gaat gebeuren.
De duikers van de grenswacht worden onder meer ingezet bij onderzoek naar de ondergang van boten met vluchtelingen die naar Italië proberen te varen.
(HLN)
300 jaar oud Spaans galjoen in goede staat gevonden
Het Spaans galjoen. © AFP.
Een groepje Italianen heeft in het zand op de zeebodem vlak voor de kust van het uiterste zuidoosten van Sicilië een Spaans galjoen gevonden dat volgens de vinders in verbluffend goede staat verkeert. De vinders zijn een groepje grenswachten die buiten diensttijd aan het duiken waren.
Eerst vonden ze bij Capo Passero een kanon in het zand en vervolgens steeds meer van het vermoedelijk in 1718 tijdens een zeeslag gezonken schip. De Italiaanse kustwacht heeft de ontdekking donderdag openbaar gemaakt. Het is buitengewoon volgens de commandant van de Siciliaansegrenswacht, kolonel Costanzo Ciaprini, 'want het schip is helemaal heel. Het is een foto van drie eeuwen geleden'. Volgens Ciaprini is nog niet besloten wat er met het scheepswrak gaat gebeuren.
De duikers van de grenswacht worden onder meer ingezet bij onderzoek naar de ondergang van boten met vluchtelingen die naar Italië proberen te varen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-10-2012
'Vervalsingen' uit oudheid blijken echt
Twee tekeningen op vele duizenden jaren oude stenen uit Wanssum en Geldrop blijken niet zoals eerder gedacht een vervalsing te zijn, maar echte overblijfselen uit een verre oudheid.
Dat maakte het Limburgs Museum donderdag bekend.
Archeologen vonden tijdens een opgraving in 1962 de Venus van Geldrop, die door een archeologisch instituut in Groningen vals werd verklaard. Tien jaar later dook in de kelder van het gemeentehuis van Venray de Danser van Wanssum op.
Ook die kreeg het predicaat 'vals' in Groningen. Toen in 1995 in Linne bij Roermond opnieuw een gegraveerde steen werd ontdekt, ontstond er twijfel.
Op die steen staat een kleine driehoek. De steen is 12.000 jaar oud en de tekening is de oudste van Nederland.
Alle drie de stenen werden in Bordeaux door deskundigen onder de loep genomen. De conclusie: alle drie zijn echt, aldus het Limburgs Museum donderdag.
Het museum presenteert het onderzoek naar de echtheid op 21 oktober.
Door: ANP .
(nu.nl)
'Vervalsingen' uit oudheid blijken echt
Twee tekeningen op vele duizenden jaren oude stenen uit Wanssum en Geldrop blijken niet zoals eerder gedacht een vervalsing te zijn, maar echte overblijfselen uit een verre oudheid.
Dat maakte het Limburgs Museum donderdag bekend.
Archeologen vonden tijdens een opgraving in 1962 de Venus van Geldrop, die door een archeologisch instituut in Groningen vals werd verklaard. Tien jaar later dook in de kelder van het gemeentehuis van Venray de Danser van Wanssum op.
Ook die kreeg het predicaat 'vals' in Groningen. Toen in 1995 in Linne bij Roermond opnieuw een gegraveerde steen werd ontdekt, ontstond er twijfel.
Op die steen staat een kleine driehoek. De steen is 12.000 jaar oud en de tekening is de oudste van Nederland.
Alle drie de stenen werden in Bordeaux door deskundigen onder de loep genomen. De conclusie: alle drie zijn echt, aldus het Limburgs Museum donderdag.
Het museum presenteert het onderzoek naar de echtheid op 21 oktober.
Door: ANP .
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Scheepswrak gevonden in IJssel bij Kampen
KAMPEN - Op de bodem van de haven bij het Overijsselse Kampen is een scheepswrak ontdekt. Archeologen sluiten niet uit dat het om het wrak van een 14e-eeuwse kogge gaat, een zeilschip dat in de tijd van de Hanzesteden werd gebruikt, aldus Rijkswaterstaat vrijdag.
Rijkswaterstaat is bij Kampen bezig met voorwerk voor het aanleggen van een nevengeul langs de IJssel in het kader van het rivierverruimingsprogramma. Het wrak ligt net buiten de huidige vaargeul van de IJssel bij de ingang van de haven van Kampen.
Dinsdag zullen onderwaterarcheologen de vondst inspecteren om vast te stellen of het inderdaad om een kogge gaat.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)den_in_IJssel__.html
KAMPEN - Op de bodem van de haven bij het Overijsselse Kampen is een scheepswrak ontdekt. Archeologen sluiten niet uit dat het om het wrak van een 14e-eeuwse kogge gaat, een zeilschip dat in de tijd van de Hanzesteden werd gebruikt, aldus Rijkswaterstaat vrijdag.
Rijkswaterstaat is bij Kampen bezig met voorwerk voor het aanleggen van een nevengeul langs de IJssel in het kader van het rivierverruimingsprogramma. Het wrak ligt net buiten de huidige vaargeul van de IJssel bij de ingang van de haven van Kampen.
Dinsdag zullen onderwaterarcheologen de vondst inspecteren om vast te stellen of het inderdaad om een kogge gaat.
Bron: http://www.telegraaf.nl/b(...)den_in_IJssel__.html
"Any officer who goes into action without his sword is improperly dressed." - "Mad Jack" Churchill DSO MC
