Het Grote Klimaatverandering Topic #3 De ondergang van Heartland

Ik vind het knap dat Muller durft te gaan waar zijn resultaten hem leiden en erkent dat de temperatuur reeks groepen CRU, GISS, NSDC enz. hun werk kennelijk goed gedaan hebben. Dat wisten we natuurlijk allang (hoewel Anthony Watts weer doet wat hij moet doen: een nieuwe poging om verwarring te scheppen).

Maar hij gaat mijnsinsziens te ver met zijn conclusie dat CO2 de oorzaak is van de opwarming. Voor zover ik het kan zien is het namelijk gebaseerd op pure curve fitting. Als een skepticus met curve fitting probeert aan te tonen dat het verschoten aantal kogels in The A-team voor de opwarming zorgt zou ik er ook op bashen en nu dus ook: Muller schiet zijn doel voorbij. Maargoed, dat is niet nieuw, dat deed hij namelijk ook toen hij jarenlang -zonder enig onderzoek te doen- onzin verkondigde over de klimaatwetenschap. Muller is gewoon een typisch arrogante natuurkundige (hey, ben ik zelf ook dus ik mag zoiets zeggen).

Anyway, ik vind dat Michael Mann een goede typering van deze publicatie heeft gegeven:

quote:

Some additional thoughts about Muller and 'BEST':
Muller's announcement last year that the Earth is indeed warming brought him up to date where the scientific community was in the the 1980s. His announcement this week that the warming can only be explained by human influences, brings him up to date with where the science was in the mid 1990s. At this rate, Muller should be caught up to the current state of climate science within a matter of a few years!

quote:

Prominent scepticus draait bij: "Climate change is echt en mens is oorzaak"
Professor Richard Muller van het Department of Physics aan de University of California in Berkeley, één van de meest prominente sceptici over de opwarming van de aarde en de rol van de mens daarin, heeft toegegeven dat hij fout zat. "Climate change is echt en het is de mens die ze veroorzaakt", aldus de 68-jarige fysicus. Hij trekt die conclusies uit de resultaten van een grootscheeps onderzoek door zijn team, eentje dat nota bene gefinancierd werd door ondermeer Charles Koch, een notoire kolenmagnaat en financierder van klimaatsceptici. Muller gaf toe dat hij zelf verrast was door de uitkomst, maar "as scientists, it is our duty to let the evidence change our minds."

Muller licht in de New York Times de resultaten van zijn onderzoek toe, het grootste in zijn soort, met een analyse van waarnemingen op 44.455 plaatsen in de wereld, en teruggaand tot 1753. Dat is vijf keer meer en 100 jaar verder terug dan bijvoorbeeld de datasets van de Nasa, van de US National Oceanic and Atmospheric Administration, of van het Met Office van de University of East Anglia's Climate Research Unit.

Muller en zijn Berkeley Earth Surface Temperature Study (BEST) concluderen aan de hand van 1,6 miljard metingen dat onze aarde de jongste 250 jaar 1,5 graden is opgewarmd, en dat 0,9 graden daarvan gebeurde in de jongste 50 jaar. Hij weerlegt ook twee van de populairste theorieën bij sceptici. De rol die de zon zou spelen ("consistent with zero") en die van vulkanische activiteit ("caused short dips in the temperature rise in the period 1750-1850, but only weak analogues in the 20th century").

Volgens Muller wacht ons nog eens een bijkomende opwarming van 1,5 graden in de volgende twintig jaar als we op de huidige manier broeikasgassen blijven uitstoten. Hij ziet vooral in China en het nog altijd explosief toenemend gebruik van fossiele brandstoffen daar een probleem.

Ff wat humor met een boodschap ...

12-08-2012

Arctisch zee-ijs smelt veel sneller dan voorspeld

Het zee-ijs op de Noordpool smelt sneller dan eerder werd gedacht. Dat blijkt uit nieuwe beelden die zijn gemaakt door een speciale satelliet die door de Europese Ruimtevaartorganisatie de ruimte in is gestuurd.


Foto: Thinkstock

Vergeleken met afgelopen zomer is dit jaar 900 kubieke kilometer minder ijs op de Noordpool, aldus metingen van de CryoSat-2-satelliet. De afname is 50% meer dan was voorspeld door wetenschappers, aldus de Britse krant The Guardian.

Het lijkt erop dat de smelt wordt veroorzaakt door het broeikaseffect. Als deze trend zich doorzet zou de Noordelijke IJszee over een aantal jaar zelfs helemaal ijsvrij kunnen zijn in de zomer, met verregaande gevolgen voor de natuur.

De snellere zomerse dooi wordt nu pas opgemerkt omdat voorheen alleen de oppervlakte van het Noordpoolijs werd gemeten. De CryoSat-2-satelliet, die in 2010 werd gelanceerd, kan ook de dikte van het ijs meten.

Daaruit is gebleken dat op plekken waar het ijs voorheen zes meter dik was, er nu nog maar drie meter resteert. Er is deze zomer bijna twee keer zo weinig ijs op de Noordpool als in 2004 het geval was. Afgelopen winter was er ongeveer 20% minder ijs dan in de winter acht jaar daarvoor.

Door: NU.nl/Jeroen Kraan

(nu.nl)

16-08-2012

Groenlands ijs breekt lang voor smeltseizoen afloopt al alle records



Het ijs op Groenland breekt opnieuw alle records: nog nooit zagen satellieten in één smeltseizoen zoveel ijs smelten. Extra opvallend is dat dit record al gebroken werd terwijl het smeltseizoen nog lang niet ten einde is: het duurt nog enkele weken.

Het smeltseizoen op Groenland start in juni en eindigt begin september. Op 8 augustus was er al meer ijs gesmolten dan in 2010 het geval was. En het smeltseizoen duurde toen nog zo’n vier weken. “Er komt nog meer deze maand, dus dit jaar zal het smelten van het ijs ver boven alle andere records uitkomen,” vertelt onderzoeker Marco Tedesco. “Het grootste smeltproces sinds satellieten in 1979 begonnen om ijs in de gaten te houden.”

Index
Tedesco gebruikte de cumulatieve smeltindex om vast te stellen hoe sterk het ijs smelt en om dit te vergelijken met eerdere jaren waarin dezelfde index werd gebruikt. Door het aantal dagen dat ijs op Groenland smelt te vermenigvuldigen door het oppervlak van het gebied dat met smelting te maken heeft, ontstaat deze index. In 2010 werd deze aanpak ook gebruikt. Inmiddels is er in 2012 cumulatief gezien al meer ijs gesmolten dan twee jaar geleden het geval was.

97 procent
Wat ook opvallend is, is dat bijna elk deel van Groenland smelt. Zelfs de hoger gelegen gebieden die normaal gesproken maar enkele dagen per jaar ijs zien smelten, zijn nu al twee maanden aan het smelten. Eerder deze maand maakte NASA al een ander record dat op Groenland werd gevestigd, bekend. Onderzoekers ontdekten toen dat 97 procent van het ijs op Groenland smolt. Dat extreme smeltproces vond in juli plaats. Het ijs dat smolt, vroor na enkele dagen echter weer aan. Het enige wat veranderde, waren de eigenschappen van het ijs. Het zorgde niet voor meer smeltwater in de oceaan. De index van Tedesco betreft wel water dat in de oceanen stroomt.

Maar hoe moeten we dit nu plaatsen? Is dit het resultaat van klimaatverandering? Onderzoekers hebben nog moeite met het grotere plaatje en zijn dus voorzichtig. Tedesco wijst erop dat we nog maar enkele jaren gegevens verzamelen over het smeltproces op Groenland. “En de historie van Groenland is al millennia oud. Maar voor zover we nu weten, is de opwarming die we op de Noordpool zien verantwoordelijk voor het op gang brengen van processen die het smeltproces versterken en voor de mechanismen die zorgen dat het smeltproces door blijft gaan.” Het lijkt erop dat de uitzonderingen uit de afgelopen jaren nu eerder regel dan uitzondering zijn

(scientias.nl)

17-08-2012

Voorspellen van de zeespiegelstijging

Lage landen dreigen onder te lopen als de zeespiegel verder blijft stijgen. En niet alleen door het smelten van ijs. Maar waarom variëren de voorspellingen voor de zeespiegelstijging zo sterk? Hoe moeten beleidsmakers omgaan met onzekerheidsmarges? En bij welke zeespiegelstijging moeten we in Nederland terrein prijsgeven? Kennislink vroeg het aan drie Nederlandse wetenschappers.


Smeltend ijs is één van de oorzaken van zeespiegelstijging. Afbeelding: © Ilya Haykinson

De zeespiegel stijgt en niet zo’n beetje ook, want historisch gezien is 3,3 mm per jaar snel. Veel sneller dan we gewend waren in een groot deel van 20e eeuw met 1,8 mm per jaar gerekend over 1961-2003.

Zeespiegelstijging – de factoren
Waar komt alle zeespiegelstijging vandaan? Van het versneld smelten van ijs van gletsjers en ijskappen op aarde zou je zeggen. Dat klopt, maar het is slechts een gedeelte van het verhaal. Volgens het vierde IPCC rapport zou ongeveer de helft van de zeespiegelstijging veroorzaakt worden door de uitzetting van het water door de stijging van de temperatuur op aarde. Dan zijn we er nog niet want er zijn nog twee factoren die meespelen, die in de laatste vijf jaar zijn ontdekt.

Wat te denken van al het water dat opgehoopt ligt achter de dammen? Wetenschappers ontdekten in 2008 dat het zeeniveau als gevolg van deze opslag met 0,55 mm per jaar daalde over de laatste halve eeuw. Ook de onttrekking van grondwater beïnvloedt het zeeniveau. Een deel van het grondwater gaat namelijk niet terug de grond in, maar gaat via rivieren naar de oceanen toe. Hierdoor steeg het zeeniveau met 0,12 mm per jaar van 1900-2008.


De schattingen voor de zeespiegelstijging aan het einde van deze eeuw lopen sterk uiteen. In de laatste jaren wordt de maximale zeespiegelstijging ruim boven de meter geschat voor het jaar 2100.

Als de zeespiegel blijft stijgen met 3,3 mm per jaar dan betekent het dat het zeeniveau ~30 cm hoger is dan nu in het jaar 2100. Dat is echter niet de verwachting, want bijna alle recente schattingen gaan uit van tientallen centimeters meer. De schattingen lopen echter ver uiteen. Van maximaal 59 cm tot 201 cm als maximale zeespiegel aan het einde van deze eeuw. Een schrikbarend verschil van 142 cm. Hoe kan dit? Kennislink vroeg een aantal Nederlandse wetenschappers om hun visie hierover en meer.

Waarom variëren de voorspellingen voor de zeespiegelstijging aan het einde van deze eeuw zo sterk?
Douwe Dillingh (Deltares) vertelt aan Kennislink: “Het is niet bekend hoe de ontwikkeling van de uitstoot van broeikasgassen zal zijn deze eeuw, hoe de wereldeconomie zich ontwikkelt en of men in staat zal zijn de uitstoot van broeikasgassen aan banden te leggen. Voor het doen van voorspellingen wordt daarom gebruik gemaakt van emissiescenario’s: plausibele en intern consistente beschrijvingen van de toekomstige ontwikkeling van de emissie van stoffen die van invloed zijn op het broeikaseffect, van het toekomstig landgebruik, van andere aandrijvende krachten en van hun onderlinge relaties. De klimaatmodellen waarmee de klimaatverandering wordt berekend worden aangestuurd met deze scenario’s. Een brede range aan scenario’s geeft ook een brede range aan klimaatverandering en dus ook aan zeespiegelstijging, die vooral samenhangt met de temperatuurstijging. Verder zijn er meerdere klimaatmodellen met elk zijn eigen modelonnauwkeurigheid.”

Semi-empirische methode
Volgens het KNMI zijn er naast scenario’s voor zeespiegelstijging gebaseerd op studies met klimaatmodellen ook een aantal scenario’s gepubliceerd op basis van de extrapolatie van metingen van de zeespiegelstijging uit het (recente) verleden. Bij deze semi-empirische methodes wordt er van uit gegaan dat de nu waargenomen relatie tussen atmosfeer temperatuur en zeeniveau (of het tempo van verandering daarin, er zijn verschillende aannames gesuggereerd en gebruikt in de diverse studies) ook in de toekomst geldig blijft.

Martin Vermeer (Aalto-universiteit, Helsinki) stipt een ander belangrijk punt aan: “De zeespiegelstijging bestaat uit twee grote bijdrages (en een groot aantal kleinere): 1) de uitzetting van het zeewater als gevolg van de opwarming, en 2) het verlies van landijs door afkalven en smelten. Beide processen zijn fysisch moeilijk realistisch te modelleren, maar het ijs is het moeilijkst van alles. In 2007 weigerde het IPCC zelfs om deze reden een deel van het ijseffect, de mogelijke niet-lineaire dynamiek, te schatten – het was gewoon te onzeker. Dit was misschien een psychologische fout, en één van de redenen waarom men begon de zogenaamde semi-empirische methode te ontwikkelen.”

“Het bovenstaande verklaart waarom zeespiegelvoorspellingen zelfs uiteenlopen voor een gegeven temperatuursscenario”, vertelt Vermeer. “Maar die scenario’s zijn natuurlijk zelf ook onzeker, gebaseerd als ze zijn op modellen die de temperatuursrespons berekenen op broeikasgasconcentraties, die op onzekere wijze volgen uit emissiecijfers, die weer het gevolg zijn van onzeker menselijk gedrag (technologie, economie, politiek, wetgeving…).”


Verschillen in de snelheid van zeespiegelstijging per plaats aan de Amerikaanse kusten. Afbeelding: © EPA

Caroline Katsman (KNMI) weet enkele hele specifieke verschillen tussen de verschillende scenario’s: “In de KNMI-scenario’s zijn lokale effecten meegenomen, de andere cijfers zijn allemaal voor de mondiaal gemiddelde stijging.” Dillingh: “Er zijn gebieden met een stijging die een aantal malen groter is dan de mondiaal gemiddelde stijging en gebieden met zelfs een zeespiegeldaling over de betreffende periode. Dat betekent dat ook de zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust af kan wijken van de mondiaal gemiddelde zeespiegelstijging.”

Ook is er verschil in de gebruikte methodes. Katsman: "Ze zijn gebaseerd op klimaatmodellen en observaties (KNMI / Deltacommissie / IPCC), op zogenaamde semi-empirische modellen (Rahmstorf en Vermeer & Rahmstorf) of op extreme schattingen van de bijdrage van de ijskappen (SWIPA). Katsman legt ook uit dat sommige schattingen uitgaan van de ‘waarschijnlijke’ zeespiegelstijging (IPCC / KNMI’06) of ‘worst case’ scenario’s (Deltacommissie, SWIPA) en of er wel (Deltacommissie) of geen (KNMI’06) rekening is gehouden met de bodemdaling in Nederland als gevolg van het laatste glaciaal. Dillingh: “Als de belangstelling uitgaat naar extreme situaties, dan zal de aandacht vooral gericht zijn op de onder- en/of bovengrenzen.”


Op 12 juli 2012 ondervond bijna de hele Groenlandse ijskap netto smelt. Afbeelding: © NASA

Hoe kunnen de onzekerheidsmarges het best verkleind worden?
Vermeer: “Het verbeteren van de fysische modellen helpt zeker, en daar wordt hard aan gewerkt. Daar is verbetering van ons begrip voor nodig, en dat is mogelijk door het bestuderen van het gedrag van het zeeniveau (en temperaturen) in het verleden. Dit wordt gedaan met zogenaamde proxymethoden, die reconstructies mogelijk maken van oude strandlijnen en temperaturen honderden of duizenden jaren terug. Er is een urgente behoefte aan zulk werk rondom de aarde, maar vooral op het zuidelijk halfrond.”

“Emissiescenario’s kunnen wellicht verbeterd worden, maar onzekerheid daarover zal blijven bestaan”, vertelt Dillingh. “De belangrijkste verkleining van de onzekerheidsmarges zal moeten komen uit de verbetering van de klimaatmodellering door vergroting van de kennis van de processen en vergroting van de resolutie van de modellen om processen met een kleinere ruimteschaal beter te kunnen modelleren. Verhoging van de resolutie betekent ook verhoging van de benodigde rekenkracht.”

Katsman: “Er nog onzekerheden omdat we niet alle processen goed begrijpen en kunnen modelleren. Voor de atmosfeer is hét voorbeeld daarvan de invloed van wolken op de in- en uitgaande straling. Voor de zeespiegelstijging is de toekomstige bijdrage van de ijskappen van Groenland en Antarctica. We meten nu grote veranderingen aan de randen van deze ijskappen, en we weten dat de huidige generatie ijskapmodellen dit gedrag niet kan simuleren (ook omdat we niet precies weten welke processen verantwoordelijk zijn). Daar valt dus veel te winnen (en daar wordt hard aan gewerkt).”


Hoe moeten beleidsmakers omgaan met zulke grote onzekerheidsmarges?
“Er zijn twee manieren om met onzekerheid om te gaan”, vertelt Vermeer. “1) wensdenken: als de wetenschappers het ook niet zo precies weten, zal het zo’n vaartje wel niet lopen. Niets doen totdat ze eruit zijn of 2) risicobeheersing: zich voorbereiden op de meest waarschijnlijke uitkomst, maar toch ook het hele bereik van mogelijke uitkomsten – en vooral het ‘oh shit’-alternatief als alles ons tegenspeelt – in gedachten houden. En tactisch bijstellen naarmate ons begrip verbetert. Het zal duidelijk zijn welke van deze twee benaderingswijzen historisch veldslagen heeft gewonnen.”

“Omgaan met onzekerheden is altijd lastig voor beleidsmakers en politici”, volgens Dillingh. “Een oplossing kan worden gevonden in het opstellen van beleidscenario’s. Daarbij wordt de range van mogelijke uitkomsten van een voorspelling (in dit geval dus van zeespiegelstijging) zoals die volgt uit het onderzoek naar klimaatverandering beschouwd en wordt meestal een keuze gemaakt voor een hoog, een midden en een laag scenario. Er wordt dus niet altijd uitgegaan van het ongunstigste scenario, mits er maar voldoende mogelijkheid blijft voor maatregelen als het tegenvalt. Dus hoe moeilijker het wordt tegenvallers op te vangen hoe hoger het toe te passen scenario.”

Katsman: “Bij de ontwikkeling van beleidscenario’s ten behoeve van het klimaat [en zeespiegelstijging] spelen naast wetenschappelijke argumenten over klimaatverandering ook afwegingen over bijvoorbeeld de risico’s, economische belangen en (gebrek aan) flexibiliteit van beleidskeuzes een rol. Ze zijn dus ook niet noodzakelijk gelijk aan de klimaatscenario’s.”

“Een mooi voorbeeld zijn de beleidscenario’s voor zeespiegelstijging die Rijkswaterstaat (RWS) hanteert bij de kustbescherming”, aldus Katsman. “Afhankelijk van de toepassing van de beleidsbeslissing (met name van de relevante tijdshorizon) wordt uitgegaan van verschillende beleidscenario’s. Hoe langer de periode waarover een beleidsbeslissing wordt genomen, hoe hoger de snelheid van zeespiegelstijging waar rekening mee wordt gehouden. Zo is het beleidscenario dat wordt gebruikt voor de bepaling van de benodigde hoeveelheid zandsuppleties (20 cm/eeuw) gebaseerd op de waargenomen snelheid van zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust in plaats van op een klimaatscenario omdat de toepassingsperiode kort is (termijn 5-10 jaar). Wanneer echter gedacht wordt over een nieuwe stormvloedkering (moet 50-100 jaar mee gaan) wordt wel degelijk rekening gehouden met klimaatverandering (60 cm/eeuw).” Dillingh meldt dat er ook een maximaal scenario van 85 cm/eeuw + 10% toename wind is. “Toepassen bij reservering van ruimte voor toekomstige landwaarts gerichte versterking van de waterkering.”


Ongeveer een kwart van Nederland ligt nu al onder de zeespiegel. Gelukkig houden we door onze dijken en waterhuishouding onze voetjes nog droog. Hoe zal dat met enkele meters zeespiegelstijging zijn? Afbeelding: © Jan Arkesteijn

Bij welke zeespiegelstijging moeten we in Nederland waarschijnlijk terrein prijsgeven?
Dillingh: “In Nederland zijn we niet geneigd enig terrein prijs te geven. Een zeespiegelstijging van enige meters kan Nederland goed hebben en dat zal zeker enige eeuwen of nog veel langer duren. Wel zullen bij stijgende zeespiegel op termijn ingrijpende maatregelen genomen moeten worden voor bijvoorbeeld de veiligheid tegen overstromen en voor de waterhuishouding (denk aan de afvoer van de rivieren naar de zee). Nederland is goed in staat om dat nog vele eeuwen vol te houden.”

“Uit een verkennende analyse van het toenmalige Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) en WL Delft Hydraulics komt naar voren dat Nederland een zeespiegelstijging van 1 tot 1,5 meter in deze eeuw in beginsel goed aankan door het ophogen van de dijken en het opspuiten van zand langs de kust”, vertelt Katsman.

Vermeer: “Bewoonde, redelijk dichtbevolkte delen van het land: in de orde van grootte van vijf meter of meer. Het verhogen van zeeweringen is verrassend voordelig, onder een procent GDP zelfs voor een meter of zo zeespiegelstijging. Nederland kan het zich permitteren. Er zijn natuurlijk neveneffecten, bv. van het insijpelen van zout water op de landbouw. En voor waddeneilanden met een kleine bevolking kan evacuatie goedkoper zijn.”


De zeespiegel tijdens een groot gedeelte van het Holoceen (11.700 jaar geleden tot nu). Afbeelding: © Robert Rohde

Is de huidige zeespiegelstijging van ca. 3,3 mm per jaar bijzonder historisch gezien?
“Als we naar de mondiale metingen kijken over de afgelopen eeuw dan zien we veel variaties in het tempo, met trends over 16 jaar (=lengte satelliettijdperk) boven de 2 mm/jaar tussen 1940-1950 en 1970-1980 en sinds de jaren 90”, aldus Katsman. Voor de laatste 70 jaar is de stijging dus een recordsnelheid.

Vermeer: “Ik ben zelf een van de auteurs van een studie die laat zien, met behulp van strandlijnproxies (”foraminifera":http://nl.wikipedia.org/wiki/Foraminifera) uit strandvenen in [de Amerikaanse staat] Noord-Carolina, dat deze recente stijging uniek is voor de laatste 2000 jaar. Er zijn andere studies, goed samengevat in een grafiek door Robert Rohde, die laten zien dat er over het hele midden tot laat Holoceen geen snelle zeespiegelrijzing in evidentie is." Maar wat gebeurt er als we nog verder terugkijken in de tijd? “Terug in de tijd komen we de eerste stijgingswaarden vergelijkbaar met vandaag – en zelfs sneller – tegen gedurende de laatste deglaciatie [vanaf 20.000 jaar geleden]”, vertelt Vermeer. “Een spektakulaire natuurlijke klimaatsverandering waarvan we de oorzaken en mechanismes redelijk goed kennen, en waar een snelle zeespiegelrijzing volkomen verwacht deel van uitmaakt.”

Dillingh: “De waarde van 3,3 mm per jaar is een relatief hoge waarde sinds de beschikbaarheid van meetinstrumenten voor de zeespiegel (1870), maar niet heel bijzonder. Tijdens het laatste interglaciaal (het Eemian, 125.000 jaar geleden) steeg de zeespiegel ruwweg 1 à 2 m per eeuw. In dat licht stelt de huidige zeespiegelstijging nog niet veel voor.”

Op nog langere tijdsschalen speelt niet alleen het smelten van ijs en de uitzetting van water door de hogere temperaturen een hoofdrol bij zeespiegelveranderingen. Wat wel? Dat bewaren we voor een artikel dat binnenkort zal verschijnen op Kennislink.

Bronnen:
KNMI Klimaatscenario’s 2006
Deltacommissie 2008 Rapport
IPCC Derde Klimaatrapport 2001
IPCC Vierde Klimaatrapport 2007
Rahmstorf, S., ‘A Semi-Empirical Approach to Projecting Future Sea-Level Rise’, Science 315 (2007) 368-370.
Grindsted et al., ‘Reconstructing sea level from paleo and projected temperatures 200 to 2100 AD’, Climate Dynamics 34 (2009) 461-472.
Pfeffer et al., ‘Kinematic Constraints on Glacier Contributions to 21st-Century Sea-Level Rise’, Science 321 (2008) 1340-1343.
Vermeer & Rahmstorf, ‘Global sea level linked to global temperature’, PNAS 106 (2009) 21527-21532.
SWIPA (AMAP) Rapport 2011
Schaeffer et al., ‘Long-term sea-level rise implied by 1.5 °C and 2 °C warming levels’, Nature Climate Change (online publikatie 24 juni 2012).

(Kennislink)

21-08-2012

Wetenschappers maken wolken tegen global warming


© University of Washington..

Een groep wetenschappers aan de Universiteit van Washington komt met een opmerkelijk plan op de proppen. Met behulp van boten willen ze wolken maken, om zo de opwarming van de aarde tegen te gaan.


© University of Washington..

Eerder hadden al enkele wetenschappers een soortgelijk voorstel gedaan, maar door de extreem warme en droge zomer in de Verenigde Staten, hebben enkele wetenschappers het project verder uitgewerkt.

Het concept is redelijk eenvoudig. Enkele vloten met speciale schepen sproeien deeltjes zeezout in de lucht, waar ze makkelijker wolken kunnen vormen. Die wolken zouden er dan voor zorgen dat zonlicht teruggekaatst wordt uit de atmosfeer, om zo de opwarming van de aarde te vertragen. Volgens de onderzoekers is dat hetzelfde principe als hoe de wolkensporen achter vliegtuigen gevormd worden.

Rob Wood en zijn team hopen om binnenkort het systeem buiten het testlab te gebruiken. Met amper 10 schepen zouden ze op een strook oceaan van 100 kilometer lang wolken proberen te vormen. "Als dit lukt, dan kunnen we hiermee tijd winnen om op langere termijn onze koolstofuitstoot sterk te verminderen", is Wood hoopvol.

(HLN)

22-08-2012

Arctische ijskap zal binnenkort kleinste omvang ooit bereiken


© thinkstock.

De arctische ijskap smelt aan een opmerkelijke snelheid en kan binnen enkele weken zijn kleinste omvang ooit bereiken. Dat hebben wetenschappers van de universiteit van Colorado gemeld.

"Wanneer het smelten vandaag plots zou stoppen, zouden we al aan het op twee na kleinste niveau ooit door satelliet opgemeten zitten. Als het smelten nog twee weken aanhoudt, denk ik dat we een nieuw record bereiken", aldus Mark Serreze, directeur van het centrum voor gegevens van de ijskappen aan de universiteit van Colorado.

Het smelten van de ijskap van de Noordpool is een gevolg van de opwarming van de klimaatsverandering, aldus Serreze. In 2007 werd het vorige record bereikt en was de ijskap niet groter meer dan 4,25 miljoen vierkante kilometer. Verschillende studies geven aan dat de ijskap wel eens volledig zou kunnen smelten tijdens de zomers in de komende decennia.

In de Verenigde Staten was de voorbije maand juli de warmste ooit sinds het begin van de metingen.

(HLN)

27-08-2012

Klimaatgevoeligheid
Hoe veel warmer wordt het door een verdubbeling van CO2?

Ook voordat de mens eraan begon te morrelen, veranderde het klimaat. Vaak doordat de CO2-concentratie veranderde. Maar daaruit is niet zomaar af te leiden hoe snel de wereld opwarmt door onze broeikasgassen, schrijft een Britse klimaatonderzoeker in Science.


thermometer
© iprole / sxc.hu

Hoe veel warmer wordt de aarde als het CO2-gehalte van de atmosfeer verdubbelt? Die waarde wordt de ‘climate sensitivity’ genoemd, de klimaatgevoeligheid, en er is veel discussie over de vraag hoe hoog hij is. Ondanks tientallen jaren van onderzoek is de meest betrouwbare schatting nog hetzelfde als die van Svante Arrhenius in 1896: tussen de 2 en 4,5 graden Celsius.

Maar, tekent klimaatwetenschapper Luke Skinner daarbij aan in Science: de onderste grens is daarbij inmiddels een stuk zekerder dan de bovengrens. Het kan dus nauwelijks minder zijn dan die 2 graden, maar eventueel wel een stuk meer dan 4,5. Zijn artikel gaat over de vraag of het wel mogelijk is om te spreken van één klimaatgevoeligheid van de aarde. Het antwoord is nee. Een blik op het verleden laat namelijk zien dat een CO2-verdubbeling of halvering heel verschillende effecten kan hebben.

Om precies te zijn heeft hij het niet over CO2 alleen, maar over een ‘radiative forcing’ (de hoeveelheid extra warmtestraling die de onderste laag van de atmosfeer vasthoudt – een goede Nederlandse vertaling is er niet voor) van 3,7 Watt per vierkante meter. Dat is de waarde die een CO2-verdubbeling zou opleveren. Maar door het op deze manier uit te drukken, tellen ook andere broeikasgassen mee, zoals methaan.

Van wat er bekend is uit onderzoek naar het klimaat van vroeger tijden, is af te leiden dat de klimaatgevoeligheid enorm kan variëren. Van minder dan 1 tot meer dan 7 graden. Het gemiddelde ligt rond de 3. De enige echt belangrijke vraag is natuurlijk welke klimaatgevoeligheid de wereld van vandaag heeft en dus wat ons te wachten staat.

Maar daar komt nog iets bij. Over welke tijdschaal heb je het? Het kan duizenden jaren duren voordat het klimaat na een verandering van het CO2-gehalte weer in evenwicht is, schrijft Skinner, die zelf gespecialiseerd is in het reconstrueren van het klimaat in het verre verleden. Die reconstructies, meestal op basis van ijs- en bodemboringen, zijn niet zo gedetailleerd dat ze precies laten zien hoe snel het klimaat is veranderd. Ze laten vooral zien hoe de nieuwe evenwichtstoestand eruitziet.

Van evenwicht is in onze tijd nog lang geen sprake. Aan de ene kant is de hoeveelheid broeikasgassen is zo snel toegenomen, dat de opwarming van de oceaan daar bij achterloopt. Maar aan de andere kant is ook de opname van CO2 door diezelfde oceaan nog niet voltooid, dus nu stoppen met de uitstoot zou waarschijnlijk op termijn leiden tot een verlaging van het aandeel CO2 in de lucht. Daarnaast is er nog de vraag hoe veel extra broeikasgassen de opwarming zelf in de lucht zal brengen, bijvoorbeeld doordat koolstofrijke bodems in het hoge noorden ontdooien en hoe sterk andere terugkoppelingen de opwarming verkleinen of vergroten.

In één opzicht hebben vrijwel alle voorspellingen tot nu toe de plank misgeslagen, aangezien zelfs de ergste pessimisten niet hadden gedacht dat het poolijs zo snel zou smelten als op dit moment te zien is. Omdat ijs veel zonne-energie direct terugkaatst, de ruimte in, terwijl open zee het bijna allemaal absorbeert, wordt de opwarming hierdoor versterkt.

Ik heb Skinner een aantal vragen gesteld per e-mail, die hij uitgebreid heeft beantwoord. En dat terwijl hij zijn antwoorden begint met ‘Mijn excuses voor de kortheid en de typefouten in wat er volgt; ik ben op fietsvakantie met mijn familie op het moment.’ Die geef ik hier onder integraal weer, op wat overbodige bijzinnen na.

Speelt de snelheid waarmee de radiative forcing verandert ook een rol in de klimaatgevoeligheid?
‘Dit draait om de vraag wat we opvatten als “evenwicht” in het klimaat en daarom de tijdschaal die we relevant achten. Als het systeem aarde een lange tijd nodig heeft om zich aan te passen aan een snelle verandering in forcing, of als er meerdere tijdschalen zijn voor aanpassingen (snelle voor dingen als wolken of waterdamp, en langzame voor dingen als ijskappen, oceaanstromingen, de hoeveelheid zuurstof in de oceaan en de ecosystemen die daarvan afhankelijk zijn), dan zouden we langer moeten wachten om te zien hoe het systeem reageert ten opzichte van de forcing, zelfs na een plotselinge verandering in de radiative forcing. De gevoeligheid op de lange termijn afleiden uit de huidige observaties is niet eenvoudig omdat de verandering zo snel gaat dat het klimaat uit evenwicht is, zelfs op de relatief korte schaal van tientallen jaren. Terwijl het geologisch archief ons juist toestaat, en soms dwingt, om naar de langetermijneffecten te kijken. Maar we moeten ook niet vergeten dat sommige terugkoppelingen in het verleden afhankelijk waren van de context. De hoge waarde van sommige klimaatgevoeligheden uit de prehistorie zouden te wijten kunnen zijn aan het feit dat ze ook langzamer terugkoppelingen omvatten (dat wil zeggen dat het evenwicht veel later bereikt werd dan observaties of modellen suggereren). Of het is mogelijk dat ze bepaalde contextafhankelijke terugkoppelingen weerspiegelen.’

Hoe snel is die forcing in deze tijd veranderd, en hoe verhoudt dat zich tot de veranderingen in het verleden die u in uw artikel bespreekt?
‘De snelheid waarmee de CO2-forcing verandert is op dit moment veel groter dan alles dat we tot nu toe in het geologisch archief hebben gezien. Het geologisch archief laat zelden veranderingen van jaar op jaar zien, maar zoals ik in mijn artikel ook schrijf, worden ze in onze waarnemingen uitgesmeerd over langere periodes. Daardoor kan het zijn dat ons enkele zeer snelle stijgingen van CO2 in het verleden zijn ontgaan, hoewel dat geen heel grote kunnen zijn geweest. Want dan zouden ze wel zichtbaar zijn geworden. Zeker als je bedenkt dat grote hoeveelheden CO2 in de oceaan en atmosfeer behoorlijk wat tijd nodig hebben om verwijderd te worden via de verwering van bergen of veranderingen in de hele chemie van de oceaan: duizenden tot miljoenen jaren. Dus de huidige veranderingen van broeikasgassen lijken zeer groot en zeer snel, zelfs voor geologische begrippen.’

Hoe wordt het soort terugkoppeling meegerekend dat de broeikaswerking versterkt?
Als een verdubbeling van CO2 automatisch leidt tot een verviervoudiging, doordat er nog veel meer CO2 in de atmosfeer terechtkomt, wordt de temperatuur die dat oplevert dan gezien als het resultaat van die eerste verdubbeling?
‘Alweer is dit min of meer een kwestie van definitie. Het hangt af van ons vermogen om die aanvankelijke forcing te onderscheiden van terugkoppelingen die daaruit voortkomen. We weten wat onze historische CO2-uitstoot is, dus voor moderne tijden kunnen we dit doen (veel koolstof wordt opgenomen door de oceaan en de bodem op land, tenminste voorlopig). De terugkoppelingen waar jij het over hebt, worden vaak koolstof-klimaatterugkoppelingen genoemd: klimaatveranderingen, mogelijk door extra broeikasgassen, die zelf veranderingen in CO2 bewerkstelligen. Geologische reconstructies van CO2-veranderingen kunnen de oorzakelijke CO2-veranderingen niet onderscheiden van deze CO2-terugkoppelingen. Dus misschien zitten in de berekende paleoklimaatgevoeligheden soms grote koolstof-klimaatterugkoppelingen waarvan onbekend is of ze ook in de toekomst zullen optreden. Zulke terugkoppelingen zijn in ieder geval wel belangrijk. En over veel ervan, zoals effecten via veranderingen in ecosystemen of oceaanstromingen, is de kennis nog heel beperkt. Daar wordt nog onderzoek naar gedaan.’

‘Dus, in het kort: wanneer we de aanvankelijke CO2-forcing kunnen onderscheiden van daaruit resulterende CO2-terugkoppelingen, ja, dan zouden we de resulterende temperatuurverandering voor rekening laten komen van dat eerste CO2. Maar dat is zelden of misschien wel nooit mogelijk als je geologische reconstructies gebruikt.’

Hoe waarschijnlijk is het dat een verdubbeling van CO2 in onze tijd (gerekend vanaf de 280 ppm die er voor 1850 in de lucht zat, of liever nog: ten opzichte van alle broeikasgassen samen in die tijd, uitgedrukt in CO2-equivalenten) zou leiden tot nog meer radiative forcing, en op welke tijdschaal? Ingewikkeld, ik weet het, maar ik hoop dat u er iets over kunt zeggen.
‘Dit komt neer op de vraag hoe groot de klimaatgevoeligheid op de lange termijn is, en of er abrupte veranderingen in het klimaat zullen optreden. Een deel van het punt dat ik wil maken is dat dit laatste geen onderdeel uitmaakt van de definitie van klimaatgevoeligheid. Een evenwicht bij 2,3 graden Celsius zou veel moeilijker te hanteren zijn als dat vergezeld wordt door de snelle ineenstorting van ecosystemen, abrupte verschuivingen in weerpatronen of een sterke verandering van jaar op jaar, om maar iets te noemen. Afgezien daarvan: als we weten wat de klimaatgevoeligheid is op de tijdschaal waarnaar we kijken, en we weten hoe de emissies zich ontwikkelen, dan kunnen we daaruit de opwarming en de verwachte terugkoppeling afleiden. Voor de emissiescenario’s kun je het IPCC AR4 rapport raadplegen, of de nieuwe ‘representative concentration profile’ scenario’s. Maar voor zover ik begrijp is het zeer waarschijnlijk dat we tegen het eind van de 21e eeuw een netto forcing hebben bereikt dat overeenkomt met een verdubbeling van CO2... ik denk dat alleen het meest optimistische scenario, waarbij de uitstoot zeer sterk wordt teruggedrongen, onder de 3 Watt per vierkante meter blijft, terwijl de rest daar ver boven komt. Dus, als de klimaatgevoeligheid op de korte termijn 3 graden is, dan zouden we zo veel opwarming in de 21e eeuw moeten zien. En als de klimaatgevoeligheid inclusief langzame terugkoppelingen veel groter is, dan zullen toekomstige generaties met veel meer dan die 3 graden te maken krijgen. Ik denk dat de meeste realistische scenario’s uit het laatste IPCC-rapport, waarbij de uitstoot niet wordt teruggedrongen en die overeenkomen met wat er tot nu toe is gerealiseerd, voorzien dat we binnen 50 jaar op de 2 graden opwarming uitkomen. Maar nogmaals, het punt van mijn artikel is dat niets hiervan rekening houdt met abrupte veranderingen richting een (nieuwe) evenwichtstoestand, of het nu regionaal of wereldwijd is.’

‘Het accuraat voorspellen van klimaatverandering in de komende tien jaar is uiterst belangrijk, maar we moeten ook proberen te achterhalen hoe de verre toekomst eruitziet en welke “verrassingen” tot abrupte veranderingen kunnen leiden, lokaal of wereldwijd. Niet alleen als zuiver wetenschappelijke vraag, maar ook vanuit een morele verantwoordelijkheid voor komende generaties en beschavingen. Klimaatwetenschap moet zich niet beperken tot voorspellingen op de korte termijn, onder meer omdat de langzamere en/of onvoorspelbare delen van het klimaatsysteem ook relevant zijn voor de samenlevingen van de toekomst.’

(wetenschap24.nl)

11-09-2012

Nieuw wapen in de strijd tegen klimaatverandering: zeeotters



Wetenschappers zijn een nieuw wapen in de strijd tegen klimaatverandering op het spoor: zeeotters. Nieuw onderzoek wijst erop dat zij ervoor kunnen zorgen dat zeewier tot wel twaalf keer meer CO2 uit de lucht halen.

Hoe oefenen de zeeotters precies zo’n grote invloed uit op de hoeveelheid CO2 en dus het klimaat? Zeeotters eten zee-egels. Zee-egels eten op hun beurt normaal gesproken zeewier. Dat zeewier haalt weer CO2 uit de lucht. Wanneer er zeeotters in de buurt zijn, laten de zee-egels het levende zeewier voor wat het is. Ze verbergen zich en eten restjes (dood) zeewier.

De wetenschappers verzamelden informatie over zeewier en otters voor de kust van Vancouver Island. De gegevens besloegen een periode van zo’n veertig jaar. De onderzoekers vergeleken het aantal otters met de hoeveelheid zeewier en ontdekten dat otters ongetwijfeld een sterke invloed hebben op de opslag van CO2. Wanneer er otters zijn, houden de zee-egels zich gedeisd en heeft het zeewier betere overlevingskansen en dus ook meer gelegenheid om CO2 op te nemen. In de aanwezigheid van otters kan het zeewier daardoor tot wel twaalf keer meer CO2 opnemen, zo schrijven de onderzoekers in hun paper.

Dat wil niet zeggen dat otters het hele klimaatprobleem kunnen oplossen, maar ze kunnen zeker wel een bijdrage leveren. “Het (onderzoek, red.) is belangrijk, omdat het laat zien dat dieren een grote invloed kunnen hebben op de koolstofkringloop,” concludeert onderzoeker Chris Wilmers. “Alle modellen omtrent klimaatverandering en alle methodes die worden voorgesteld om koolstof op te vangen, negeren dieren. Maar dieren wereldwijd beïnvloeden de koolstofkringloop op verschillende manieren en kunnen wel eens een grote invloed hebben. Als ecologen een beter beeld krijgen van wat voor invloeden dat zijn, dan zijn er mogelijkheden voor win-winsituaties waarin dieren beschermd worden en de opslag van CO2 bevorderd wordt.”

(scientias.nl)

11-09-2012

Jammer van de ijsberen
Smelten Noordpool lijkt nu onomkeerbaar

Over enkele jaren ligt er in de zomer waarschijnlijk geen ijs meer op de Noordpool. Nu al leidt het grotendeels ontbreken van die witte laag tot een enorme extra opwarming. Wat betekent dit voor de wereld, en de ijsbeer in het bijzonder?


IJsbeer
© Shutterstock

‘Binnenkort is de Noordpool ’s zomers misschien ijsvrij’, schreef Maarten Keulemans bijna acht jaar geleden op deze site. Nou ja, binnenkort: ergens tussen 2060 en 2090, bedoelde hij daarmee. Dat dachten veel klimaatwetenschappers toen, en een paar maanden geleden nog steeds. Nu blijkt dat het veel sneller gaat. Het jaar 2012 heeft het record van 2007 verpulverd.

Op dit moment is de ijsbedekking minder dan 2,5 vierkante kilometer, terwijl ruim 5 het gemiddelde was tussen 1979 en 2000. Is er dus de helft minder ijs? Nee, nog veel minder. Het ijs dat er nog ligt, is namelijk ongeveer half zo dun als vroeger – zie deze grafiek. Er ligt dus nog maar een kwart van het ijs van dertig jaar geleden. De spectaculaire afname is goed te zien in deze animatie:


Een andere manier om ernaar te kijken is deze spiraalvorm. Hoe gaat het de komende jaren verder? Deze grafiek laat het minimum ijsvolume over de jaren zien, en dateert van eerder dit jaar. Het minimum van 2012 staat er niet in, maar past keurig op de lijn die voorspelt dat 2015 het eerste jaar wordt waarin de hele pool ijsvrij is. Dat is over drie jaar. Zelfs de meest pessimistische klimaatwetenschappers hielden dat tot voor kort voor onmogelijk, hoewel een klimaatmodel in 2007 wel voorzag dat het ijs in 2013 op kan zijn.

Eye-opener
Mark Serreze, hoofd van het Amerikaanse National Snow and Ice Datacenter, voorspelde enkele jaren geleden dat het zeeijs aan de Noordpool in 2030 verdwenen zou kunnen zijn. Heeft deze zomer zijn verwachtingen veranderd? Serreze: ‘Ja. De gebeurtenissen van 2012 versterken mijn verwachting dat we het zomerijs binnen enkele decennia zullen verliezen. De echte eye-opener is dat we een nieuw record zien zonder enige assistentie van ongewone weerpatronen. Afgezien van een opmerkelijk sterke storm begin augustus was deze zomer eigenlijk vrij saai. Wat dit mij zegt, is dat het ijs nu zo dun is geworden dat het weer niet eens meer zo van belang is. De atmosfeer is warmer geworden, de zee is warmer geworden, en het zeeijs zit klem daartussen.’

Enkele decennia, is dat niet ontzettend optimistisch, gezien de exponentiële afname die deze grafiek laat zien? Serreze: ‘Ja, dat ziet er onheilspellend uit, maar extrapolatie is altijd gevaarlijk en ergens een exponentiële trend aan koppelen is dubbel gevaarlijk. Vergelijk het met de grafiek van de PIOMAS-website (waar de gegevens over het ijsvolume vandaan komen – EV).’

In die grafiek is een rechte lijn getrokken door de dalende zaagtand die het ijsvolume weergeeft. Maar de minima van de laatste jaren vallen buiten de standaardafwijking die bij de lijn hoort. Het ijs smelt dus sneller. Gaat het ook exponentieel? De komende jaren zullen het leren. Serreze: ‘Ik zie de gegevens van PIOMAS als weer een aanwijzing dat we het zomerijs eerder vroeger dan later zullen verliezen.’ Een jaartal durft hij er niet aan te koppelen.

De directe oorzaak van het smelten is dus niet alleen de temperatuur van de lucht, maar vooral ook die van het zeewater. En dat water warmt snel verder op wanneer het ijs weg is, door twee oorzaken. Ten eerste weerkaatst ijs 50 tot 70 procent van de zonnestraling linea recta terug de ruimte in. Bij open zee is dat maar 6 procent. De andere 94 procent van de zonne-energie gaat in verwarming van het water zitten. En daar komt de tweede oorzaak om de hoek kijken: hoewel water veel warmte kan absorberen, steekt dat schril af bij wat smeltend ijs doet. Dezelfde hoeveelheid energie die nodig is om een kilo ijs te smelten, kan water verwarmen van nul tot 80 graden. Geen ijs betekent dus dat de weg vrij is voor een snelle, zichzelf versterkende opwarming.

Verdubbelde opwarming
Hoe snel zal het gaan? Volgens ijsonderzoeker Peter Wadhams (Cambridge, GB) zijn de gevolgen van het huidige ijsgebrek al enorm. Zijn berekeningen wijzen uit dat het effect van de extra geabsorbeerde zonnestraling ‘gelijkwaardig is aan twintig jaar menselijke CO2-uitstoot.’ Dat klinkt wel heel fors. Toch voorziet Wadhams een nog veel groter effect binnen enkele jaren, wanneer de pool ijsvrij zal zijn. Dat zou, samen met een vermindering van de sneeuwbedekking op land, hetzelfde opwarmende effect hebben als alle CO2 die door de mens in de atmosfeer zit. Niet plaatselijk, maar voor de hele aarde. Zijn berekening lijkt te kloppen, al is hij wel heel grof en kan ik hem niet vinden in de officiële wetenschappelijke literatuur.

Misschien overdrijft hij met zijn uitspraken enigszins. Wadhams berekende het albedo (de hoeveelheid licht die weerkaatst wordt) voor de hele aarde. In de praktijk vangt de Noordpool natuurlijk maar de helft van het jaar licht, en dan nog onder een hoek. Het donkerder worden van de pool heeft daarom een minder groot effect dan het zwart verven van een even groot stuk Sahara zou hebben. Wat niet wegneemt dat de effecten van een ijsvrije Noordpool dus gigantisch zijn – terwijl het in geen enkele klimaatvoorspelling voor deze eeuw is meegerekend.

NSIDC-directeur Mark Serreze beseft dat, maar wil geen getal hangen aan de extra opwarming: ‘Ik denk dat je het punt mist als je dit wilt becijferen. Wat van belang is, is dat de buitenproportionele stijging in Arctische temperaturen vergeleken met de lagere breedten op het Noordelijk halfrond – de zogenoemde Arctische amplificatie – het temperatuurverloop van zuid naar noord zal wijzigen, waardoor de bochten in de straalstroom veranderen. En die beïnvloeden ons weer. Er zijn sterke aanwijzingen dat we zulke effecten al zien.’ Hij doelt daarmee onder meer op de extreme hitte en droogte die de Verenigde Staten dit jaar troffen.

Verzachtende omstandigheden
In een uitgebreid artikel over kantelpunten in het klimaat dat Wadhams dit jaar met collega’s publiceerde, staat ook een drietal verzachtende omstandigheden genoemd. Een ijsvrije zee koelt ’s winters gemakkelijker af en zal zijn hitte waarschijnlijk dus niet meenemen naar het volgende jaar. Dun ijs groeit sneller aan dan dik ijs, omdat het water zijn warmte nog steeds beter kwijt kan. En sneeuw die aan het begin van het koude seizoen in zee valt, en niet op ijs, helpt de rest van de winter niet mee om dat ijs te isoleren. Deze effecten zouden allemaal helpen de opwarming tegen te gaan.

Maar die verzachtende omstandigheden lijken alleen op korte termijn te werken. Volgens een rekenmodel dat in hetzelfde artikel besproken wordt, hoeft de poolzee maar een klein beetje extra op te warmen om het ijs niet alleen in de zomer, maar ook in de winter weg te houden. Vanuit die toestand is het ijs alleen met een zeer sterke afkoeling terug te krijgen, voorspelt het model: de wereld moet dan een stuk kouder worden dan hij nu is. Zo’n model zegt natuurlijk niet alles, want geen enkel model had voorzien dat het ijs dit jaar al bijna zou verdwijnen. Maar dat een warme zee niet snel bevriest, ligt voor de hand.

Het ecosysteem in het hoge noorden is in een razend tempo aan het veranderen. Wat zijn de directe gevolgen voor het bekendste dier daar, de ijsbeer? Ik vroeg het een tweetal deskundigen. Zijn de beren in direct gevaar door het gebrek aan zee-ijs? De Canadees Ian Stirling, na veertig jaar onderzoek aan de dieren een van de belangrijkste ijsbeerexperts van de wereld, schrijft het volgende: ‘Dit ongekende smelten is onderdeel van een ontwikkeling met steeds groter ijsverlies en, in sommige gebieden nog belangrijker, steeds vroegere fragmentatie van het zeeijs in de lente, de belangrijkste tijd voor de beren om voedsel te zoeken. In mijn boek schrijf ik daar in meer detail over.’

Over honderd jaar
Stirling verwacht geen plotselinge instorting van de ijsbeerpopulatie: ‘Van jaar tot jaar zullen de veranderingen waarschijnlijk niet te zien zijn voor de meeste waarnemers. Toch denk ik dat er binnen dertig tot veertig jaar nog maar heel weinig ijsberen zullen zijn in de zuidelijke delen van het leefgebied in de Hudson Baai en de zuidelijke Beaufort zee. Als we klimaatverandering niet weten te vertragen of stoppen, dan zullen er over honderd jaar, of iets later, nog maar heel weinig ijsberen in het Noordpoolgebied leven.’

De Deense ijsbeeronderzoeker Christian Sonne laat weten dat er te veel onzekerheden zijn om te weten of de populatie dit jaar een klap krijgt. Hun aantal is nu slecht bekend. Het is niet duidelijk in hoeverre de beren kunnen overschakelen op andere voedselbronnen, bij gebrek aan ijs om op zeehondenjacht te gaan. Bovendien is onduidelijk hoe veel dode beren te wijten zijn aan gebrek aan ijs, en niet bijvoorbeeld aan vervuiling met giftige stoffen.

Ook Mark Serreze denkt niet dat alle ijsberen meteen de klos zullen zijn. Een echt ijsvrije pool verwacht hij voorlopig namelijk nog niet. ‘Er zal nog lange tijd wat ijs overblijven in de zomer, vooral ten noorden van de Canadese Arctische eilanden, waar de oceaanstromen het zeeijs dik opstapelen. Dit zou een vluchtheuvel kunnen vormen voor ijsberen en andere poolsoorten.’

Zwarter scenario
Maar al met al ziet het er niet best uit voor de ijsbeer. Maar dat zou wel eens de minst urgente van de zorgen kunnen worden die een ijsvrije Noordpool oproept. Zijn er dan helemaal geen lichtpuntjes? Nou, nee, eerlijk gezegd niet. Een nog veel zwarter scenario is wél mogelijk.

Op de bodem van de poolzee bevinden zich enorme pakketten methaanijs. Het koude water dat aan de Noordpool ontstaat, stroomt via die bodem naar het zuiden en zorgt dat het methaan bevroren blijft. Houdt die koele stroom op - en dat is een heel waarschijnlijk gevolg van een ijsvrije zee – dan kan dat methaan als gas omhoog borrelen. Methaan is een zeer sterk broeikasgas, ruim honderd keer zo sterk als CO2. Als maar een fractie van het methaan in het Siberische deel van de poolzee vrijkomt, zal de aarde plotseling meerdere graden opwarmen. Hoe waarschijnlijk is dat? Serreze: ‘Dat weten we niet. Dat is een enorme wild card.’

(wetenschap24.nl)

quote:

Op woensdag 12 september 2012 09:29 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
Op dit moment is de ijsbedekking minder dan 2,5 vierkante kilometer, terwijl ruim 5 het gemiddelde was tussen 1979 en 2000. Is er dus de helft minder ijs? Nee, nog veel minder. Het ijs dat er nog ligt, is namelijk ongeveer half zo dun als vroeger – zie deze grafiek. Er ligt dus nog maar een kwart van het ijs van dertig jaar geleden.

Foutje natuurlijk, dat zou 2,5 miljoen vierkante kilometer moeten zijn...

quote:

Op woensdag 12 september 2012 10:13 schreef cynicus het volgende:

[..]

Foutje natuurlijk, dat zou 2,5 miljoen vierkante kilometer moeten zijn...

Jij ziet ook alles

15-09-2012

IJs reageert veel sneller op klimaatwijziging dan gedacht



IJs reageert heel wat sneller op het klimaat dan tot nu toe was gedacht. Een studie in het prestigieuze wetenschappelijke tijdchrift Science toont aan dat een bescheiden temperatuursverandering al meteen gevolgen heeft voor de ijskappen.

Om na te gaan hoe snel de Groenlandse en Antarctische ijskappen en gletsjers precies op klimaatveranderingen reageren, bestudeerden de onderzoekers wat er in de prehistorie is gebeurd met Baffineiland. Dat is een van de Canadese Arctische Eilanden en met zijn 500.000 vierkante kilometer ook een van de grootste eilanden ter wereld.

Conclusie
8.200 jaar geleden daalde de temperatuur in het gebied met een paar graden, een 150 jaar durende onderbreking van de geleidelijke opwarming die de aarde toen kende. In die (naar geologische normen) korte tijd kreeg het eiland er in verbazend hoog tempo gletsjers bij. Als het ijs zich zo snel kan verspreiden, dan kan het even snel weer verdwijnen, concluderen de wetenschappers. "IJskappen kunnen echt snel reageren op bescheiden kortermijnveranderingen in de temperatuur", zegt Nicolás Young (Columbia University), hoofdauteur van de studie.

Young en zijn collega's trokken zelf naar Baffineiland. Ze onderzochten er rotsen en stenen die de gletsjers destijds voor zich uit hebben geduwd bij hun expansie en vervolgens, bij het krimpen, weer hebben achtergelaten. De wetenschappers zagen ook dat de gletsjers in die 150 jaar zelfs groter waren geworden dan tijdens een vorige afkoeling, die nog sterker was en zelfs 1.200 jaar duurde.

Petermanngletsjer
Met het onderzoek willen de wetenschappers nagaan hoe snel de ijskappen precies reageren op de huidige klimaatwijziging om zo correctere prognoses te kunnen maken. Ze merken bijvoorbeeld dat de Groenlandse gletsjers de laatste jaren veel ijs verliezen. Van een van de grootste gletsjers, de Petermanngletsjer, brak in juli een uitzonderlijk grote ijsberg af. Twee jaar geleden verloor de gletsjer ook al eens een flinke brok ijs.

Het smeltende ijs draagt bij tot de stijging van de zeespiegel

(HLN)

quote:

Op zaterdag 15 september 2012 09:10 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

Jij ziet ook alles

Ik vind je berichten leuk omdat je sites in de gaten houd waar ik nooit kom.

Klimaatverandering gaat de gewone consument indirect geld kosten in zijn alledaagse boodschappen:

Vlees:

quote:

The mass slaughter of millions of farm animals across the world is expected to push food prices to their highest ever levels.

As well as hitting consumers' pockets, the predicted 14% jump in food prices will also dash the Bank of England's hopes of pushing inflation down to 2% by next year.

Farmers across the world have begun a mass slaughter of their pig and cattle herds because they cannot afford the cost of feed, which has soared following the worst US drought in living memory, according to a report published on Wednesday.

Experts at investment bank Rabobank warn that the mass "herd liquidation" will contribute to a 14% jump in the price of the average basket of food by next summer.

Bron

Melk:

quote:

The price of soybeans and corn hit a new high – as the devastating heat and drought takes its toll of farmers’ fields. Soybean futures rose more than 2.5 percent yesterday alone. They’ve soared 40 percent this year. Wheat prices are at their highest levels in more than four years. The drought now covers more than half the continental US. More cuts in official crop estimates for this year are expected.

How will the drought hit consumers? Supermarket prices for some foods may rise, but it’s not yet clear how big the increase will be. Milk and cheese may be more expensive soon. Dairy goods are among the first to be affected, because cows produce make less milk. But right now – says USA Today, “milk prices are actually the lowest they’ve been in 18 months because of surpluses built up over an ultra-mild winter and spring. In March 2011, wholesale milk sold for $19.60 per hundred pounds. Last month, it was $16.10, according to USDA National Agricultural Statistics Service figures.” Meat prices are likely to rise later this year. The grain price increases will have some impact on consumers, but they make up a relatively small share of processed food costs.

bron

Brood:

quote:

Extended dry spells have devastated maize crops, leading to a dramatic increase in demand for wheat, with prices rising by a third in a month in London and Paris, The Grocer magazine said.

Consumers have been warned bakers will be forced to increase the price of a loaf to cover their costs.

The cost of a sliced loaf from a supermarket ranges from about 45p to 1.40.
Michael Clarke, chief executive of Hovis baker Premier Foods, said: ‘The sheer magnitude of the wheat price increases means that we will have to pass them on.’

bron

quote:

The Cheney Test for Climate Change by L. Ronald Scheman - The Globalist

Friday, August 10, 2012

Former Vice President Dick Cheney once said that if there was a one-percent chance that Saddam Hussein had weapons of mass destruction, the United States had an obligation to take action. L. Ronald Scheman asks why today's conservatives don't take a similar approach on climate change — when the chance of catastrophe might be much greater.

Then questioned about Saddam Hussein's possession of weapons of mass destruction former Vice President Cheney once commented that "if there is one chance in a hundred that they have WMD and something catastrophic could happen, it is essential to take action."
If we apply his rule to the ongoing concern about climate change, this sweltering summer and the general trend toward escalating weather volatility make it reasonable to project that there is at least one chance in a hundred that something serious — and possibly catastrophic — may be occurring in the earth's environment.

What many people generally do not recognize is that former Vice President Cheney's reasoning had roots in the logic of another leading conservative, Blaise Pascal, one of history's mathematical geniuses, who lived from 1623 to 1662.

Equally important, he treaded ground that intellectually, culturally and emotionally should be very familiar to today's conservatives. Applying probability theory to religion, Pascal set forth what is known as Pascal's wager. Imagine you have to bet on a coin flip in which "heads" means God exists and "tails" that He does not. What would you bet?

Cost-benefit analysis, Pascal reasoned, requires you to bet "heads." If God exists, you win big. If He does not, you lose nothing — and you might benefit by leading a virtuous life.

To bet tails has zero benefit. If God does not exist, it matters little. However, if you are wrong, your loss is infinite. The conservative choice is clear.

Cheney's and Pascal's cost-benefit reasoning apply readily to climate change. If we bet that something may be amiss in the way we are dealing with environmental issues and begin to take action, we win big.

If it is not, our wrong bet has no consequences except that our air and water may be a little cleaner and our technologies a little more advanced. If we bet to the contrary and do nothing, the potential of catastrophic result of Pascal's probabilities is a realistic probability.

These two conservative thinkers provide a unified framework for action on climate change. They affirm that inaction, despite the claim by skeptics of gaps in our knowledge, is a totally illogical choice. It also flies in the face of the behavior of most rational adults for the safety of their own families.

Few skeptics deny buying personal insurance for protection from possibly catastrophic events such as hurricane, flood or burglary, however remote they may be. So how do they explain opposition to measures akin to insurance to address the possible causes of extreme weather?

Even if melting polar ice caps is the result of a natural cycle, there is also a reasonable chance — more than one in a hundred — that it is the harbinger of something far more serious. They should be among the first to advocate adherence to the Cheney dictum.

Conservatives rejecting conservative action

Given the inexorable trends of increasing demand for natural resources and energy from rising middle classes in developing countries, factors already in process make it impossible to reverse our course without major dislocations. Improved health programs already mean larger populations eager for education and a better life.

Crowded cities require action to accommodate growth amidst inefficient delivery systems for energy and water, gridlocked traffic and pollution. The clash of global demand for economic development with the imperatives of a fragile environment means that effective action cannot be achieved by one nation alone.

Coordinated international collaboration, especially with the Asian giants, is indispensable. The recent abdication of international cooperation in the Rio+20 Summit is like a scene in an impending classic Greek tragedy.

The irony of climate change is that it finds conservatives rejecting conservative action. The core principals of free markets require an open mind to all sources of information and prudent action when we do not know what we do not know. It requires diligent efforts to understand scientific research of all stripes, not the folly of demonizing information with which we disagree.

The alternative is to burden our children and grandchildren with hard choices we refuse to make. No one can predict when population pressures on earth's finite resources will become unsustainable. However, there is an old adage that warns "that which cannot go on forever, won't."

It is a strange world indeed. Former Vice President Cheney and his colleagues placed a huge bet on looking for something that turned out not to exist. Yet they are reluctant to look carefully at something that a vast majority of the global scientific community acknowledges as real.

Given the increasing extremes in climate and melting polar caps, which everyone can see, there is clearly more than a 1% chance that something is awry in our earth's climate. Maybe this time his dictum is really relevant.

http://www.theglobalist.com/storyid.aspx?StoryId=9711

The Globalist probeert met een rationeel argument de deniers te overtuigen om tot actie over te gaan. Maar dat werkt natuurlijk niet met mensen die niet rationeel zijn.

quote:

Op zondag 23 september 2012 19:58 schreef cynicus het volgende:
The Globalist probeert met een rationeel argument de deniers te overtuigen om tot actie over te gaan. Maar dat werkt natuurlijk niet met mensen die niet rationeel zijn.

Het is een mate van gradatie hè. Hoe groter de kans, hoe verstandiger het lijkt om in te grijpen. Cheney legde de lat op 1%, maar de kans dat Saddam Hoessein massavernietigingswapens had was véél kleiner dan 1%. Laat staan de kans dat-ie ook nog eens bereid was om die wapens in te zetten tegen het Westen. Dit wist men donders goed. Dus moesten Cheney en de zijnen liegen en bedriegen om de wereld voor te houden dat er idd een 1% kans bestond.

De kans dat klimaatverandering serieuze gevolgen kan hebben in de toekomst wordt in academische kringen zeker groter geschat dan 1%, iig een stuk groter dan de kans dat Saddam massavernietigingswapens had. Maar zo vertellen conservatieven ons, de kans die wetenschappers ons voorhouden is gemanipuleerd door (s)linkse krachten.

quote:

Op zondag 23 september 2012 21:02 schreef Terecht het volgende:
Maar zo vertellen conservatieven ons, de kans die wetenschappers ons voorhouden is gemanipuleerd door (s)linkse krachten.

Dat bedoel ik, met niet-rationele mensen valt niet te redeneren.

Deze niet-rationele Republikeinen zijn o.a.:




En dit is nog maar een kleine greep.

Natuurlijk zijn er verschillen, maar hoe kun je discussieren over de aanpak als een groot deel van de Republikeinse leiders zelfs keihard durft te ontkennen dat de mensheid het klimaat veranderd of zelfs dat het klimaat überhaupt veranderd?

quote:

Maar zo vertellen conservatieven ons, de kans die wetenschappers ons voorhouden is gemanipuleerd door (s)linkse krachten.

Mitt Romney is zo'n conservatief en begrijpt zoveel van wetenschap dat hij:

quote:

Romney’s wife, Ann, was in attendance, and the candidate spoke of the concern he had for her when her plane had to make an emergency landing Friday en route to Santa Monica because of an electrical malfunction.

“I appreciate the fact that she is on the ground, safe and sound. And I don’t think she knows just how worried some of us were,” Romney said. “When you have a fire in an aircraft, there’s no place to go, exactly, there’s no — and you can’t find any oxygen from outside the aircraft to get in the aircraft, because the windows don’t open. I don’t know why they don’t do that. It’s a real problem. So it’s very dangerous. And she was choking and rubbing her eyes. Fortunately, there was enough oxygen for the pilot and copilot to make a safe landing in Denver. But she’s safe and sound.”

Bron

Hoe overtuig je een ultra-conservatieve domkop die in een samenzwering onder wetenschappers geloofd en mogelijk de machtigste leider op deze aardkloot wordt van de wetenschappelijke realiteit? We hadden net zo goed in de middeleeuwen kunnen wonen en de waarheid door de rooms-katholieke kerk laten bepalen.

30-09-2012

Vissen kleiner door opwarming aarde

Vissen worden als gevolg van opwarming van de aarde in de komende jaren waarschijnlijk een stuk kleiner dan ze nu zijn.



Dat is de conclusie van wetenschappers in een onderzoeksrapport dat zondag verscheen.

Door de opwarming van de aarde worden ook de oceanen warmer. Hierdoor neemt de hoeveelheid zuurstof in het water af, aldus de wetenschappers.

.Als gevolg van de verminderde hoeveelheid zuurstof neemt de grootte van de vissen af, aldus de wetenschappers die tijdens hun onderzoek computermodellen gebruikten.

''Er is meer zuurstof nodig als het lichaam groeit. Op een bepaald punt zal de vis niet verder groeien'', aldus een onderzoeker.

Zuurstof

De verminderde hoeveelheid zuurstof zou gevolgen hebben voor 600 vissoorten, waaronder kabeljauw, schol en heilbot.

De wetenschappers hebben berekend dat in 2050 de grootte van de vissen met 14 tot 25 procent is afgenomen in vergelijking met het jaar 2000. Vissen in de Indische Oceaan zouden het ergst worden getroffen (24 procent kleiner). Vissoorten in de Atlantische Oceaan zouden 20 procent kleiner worden.

Kleinere vissen hebben volgens de onderzoekers grote gevolgen voor het hele ecosysteem, voor zowel mens als dier. Zo heeft de verminderde grootte van de vissen gevolgen voor de visserij, omdat de vangst kleiner wordt, aldus de onderzoekers.

Door: ANP .

(nu.nl)