Arnhem #84 - Met meet en zonder sneeuw.

Arnhem is de hoofdstad van de Nederlandse provincie Gelderland. Arnhem ligt aan de rivier de Nederrijn. Arnhem heeft 146.095 inwoners (per 31 mei 2009, bron: CBS) en is daarmee de tweede stad van de provincie Gelderland. Arnhem behoort tot de vijftien grootste steden in Nederland.

De stad kreeg in 1233 stadsrechten van Graaf Otto van Gelre, de graaf van Zutphen. De exacte tekst hiervan bevindt zich in het Duivelshuis dat nu deel uitmaakt van het gemeentehuis.


Duivelshuis

Arnhem is niet gebouwd op de oevers van de Rijn, maar op het hogergelegen gedeelte bij de Jansbeek. Arnhem ontstond op de plek waar de weg tussen Nijmegen en Utrecht/Zutphen zich splitste. Zeven sprengbeken voorzagen de stad van water, en pas toen de loop van de Rijn rond 1500 door de Arnhemmers verlegd werd kwam Arnhem aan de rivier te liggen. De stad groeide en had in de 15e eeuw zo'n 4.000 inwoners; er kwam een muur en torens om de stad te verdedigen.

In het jaar 1820 telde Arnhem nog 9.000 inwoners; in 1859 was dit aantal gegroeid tot bijna 24.000. Vooral in de tweede helft van de 19e eeuw, toen er goede spoorwegverbindingen kwamen, werd het gebied rond Arnhem en Nijmegen erg populair onder de gegoede Hollandse burgerij en gepensioneerden die terugkeerden uit Nederlands-Indië. Deze mensen verhuisden vanuit het westen van het land naar het oosten, en maakten van Arnhem een stad met elitaire uitstraling. Arnhem werd in deze tijd ook wel het 'Haagje van het Oosten' genoemd. Uit deze tijd stamt bijvoorbeeld het concertgebouw Musis Sacrum.


Musis Sacrum

Musis Sacrum bij nacht, tijdopname december 2009 _{(Sally's eigen collectie)}

Toen de groei wat stagneerde werden er parken aangelegd om toeristen te trekken. Arnhem heeft nog steeds mooie parken: Sonsbeek in het centrum, Zijpendaal en Klarenbeek in het noorden, Angerenstein in het oosten en Mariëndaal in het westen. Bij de Rijn is park Meinerswijk ontstaan, tussen De Praets en de Drielse Rijndijk. Samen met het vele andere groen heeft dat Arnhem de bijnaam Parkstad opgeleverd.



Blik vanuit Meinerswijk aan de zuidkant van de Nederrijn naar de stad met rechts de Eusebiustoren en links de twee torenflats Rijntoren (blauw) en Parktoren (groen)
Daaronder een maquette van de ligging van Meinerswijk en toekomstproject Stadsblokken

De stad is in de Tweede Wereldoorlog grotendeels verwoest. De Slag om Arnhem (september 1944) is de tragische geschiedenis van Poolse en Britse parachutisten die achter de Duitse linies werden gedropt om de Rijnbrug intact in handen te krijgen; hiervandaan komt de uitdrukking 'een brug te ver', die ook wel in het Duits vertaald wordt gebruikt. (A Bridge Too Far is een boek van Cornelius Ryan uit 1974 over de slag om de Rijnbrug. De Britse luitenant-kolonel John Frost wist de brug te veroveren, maar de versterking van Britse luchtlandingstroepen liep vast bij het St. Elisabeths Gasthuis en het Amerikaanse leger hield halt in Elst. De Slag om Arnhem werd verloren door de geallieerden.


St. Elisabeths Gasthuis

De Duitsers waren doodsbang voor een herhaling, en op 24 september werden de 95 duizend inwoners van Arnhem gedwongen hun stad te verlaten. Op de hoek van de Apeldoornseweg en de Jansbuitensingel, tegenover bioscoop Rembrandt, is hiervoor een kleine gedenkplaat aangebracht. De bezetters hebben vervolgens systematisch huizen leeggeroofd en de meubels naar verwoeste steden in Duitsland gestuurd. Toen de Arnhemmers na de oorlog terugkeerden, bleek de stad vernield en geplunderd te zijn. Veel gebouwen in het historisch stadscentrum, waaronder de Eusebiuskerk, lagen in puin. De slag om Arnhem wordt elk jaar uitgebreid herdacht bij het Airborneplein in de oprit van de brug.


De verwoeste stad, met bovenaan twee keer de Eusebiuskerk, onder de kapotte stad en de dito Rijnbrug

Eusebiuskerk, voorkant en achterkant

De Rijnbrug is op 16 september 1978 omgedoopt in de John Frost Brug. Een plaquette in het Jacob Groenewoudplantsoen en het schilderen van de brug in de regimentskleuren van de Airbornedivisie (maroonrood) herinneren aan de strijd.


John Frost Brug

Arnhem heeft na de oorlog met veel energie de stad opnieuw opgebouwd, en is nu een levend centrum van activiteit. Nieuwe wijken zoals Presikhaaf in het noorden en Malburgen aan de zuidkant van de Nederrijn werden uit de grond gestampt. Aangezien deze woningen met beperkte middelen in korte tijd zijn gebouwd, zijn deze wijken aan een opknapbeurt toe. De stad breidt nog steeds uit op de zuidoever van de Rijn, momenteel wordt onder meer gewerkt aan realisatie van 6.500 woningen in de nieuwbouwwijk Schuytgraaf. Arnhem heeft als enige stad in Nederland al sinds 1959 een trolleybussysteem in het openbaar vervoer.


De nieuwste trolleybus, lijn 5, hier in De Laar West

Het GelreDome is een voetbalstadion en evenementencomplex in Arnhem-Zuid, gebouwd tussen 1996 en 1998. Het stadion wordt doorgaans gebruikt als thuishaven van betaaldvoetbalclub SBV Vitesse, maar biedt ook plaats aan evenementen als popconcerten, congressen en beurzen. Bij de opening was GelreDome één van de modernste stadions ter wereld. Elementen die hier een belangrijke rol in speelden waren het schuifdak en het verschuifbare veld. Het veld - dat in een 11.000 ton zware betonnen bak ligt - schuift in zes uur onder de Zuidtribune door naar het naastgelegen terrein.


Het GelreDome aan de Batavierenweg

Het Musiskwartier in Arnhem is een binnenstedelijke ontwikkeling binnen de oude stadswal (Walstraat) van Arnhem, dat in 2006 geopend werd na veertien jaar ontwikkeling. Een van de opdrachten was om vanuit stedenbouwkundig oogpunt het historische beeld en de kleinschaligheid van de bestaande binnenstad niet te verstoren. Het is een bijzondere complexiteit, is ontstaan door de situatie en de kleinschalige gevelarchitectuur. Binnen het project bevinden zich namelijk diverse monumenten en beeldbepalende panden welke niet aangetast mochten worden. De onderlinge aansluitingen en aansluitingen op deze monumenten maken het ontwerp tot een complex geheel.


Het nieuwe Musiskwartier



Dit is een kaart met waar de Arnhemse FOK!kers ongeveer wonen: de Ernem-map

Vorige topics: Arnhem