FOK!forum / Wetenschap & Technologie / Het Astronomie Topic #6
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 22 juni 2011 @ 18:13
Beste Fokkers,

Welkom in de Kosmos!
Ga mee op een reis door het heelal, langs de sterren, planeten, zwarte gaten en nog veel meer...

Het astronomie topic #2

Het astronomie topic #3

Het astronomie topic #4
.
Het astronomie topic #5
.
Een paar gerelateerde topics:
Centraal Exo-Planeten Topic
Zwarte gaten en dummies #2 Dement in een andere dimensie
MARS - De Missies! Deel 7
Astronomie in de Achtertuin #1

Verder met de laatste post uit t vorige deel:

20-06-2011

Cassini fotografeert Saturnusmaantje Helene

nieuws4651a_wide.jpg

De Amerikaanse planeetverkenner Cassini heeft spectaculaire opnamen gemaakt van de kleine Saturnusmaan Helene. Op de foto's zijn merkwaardige structuren te zien op het ijzige oppervlak van het maantje, dat iets meer dan dertig kilometer groot is.

Op 18 juni passeerde Cassini Helene op een afstand van 6970 kilometer, en konden delen van het maantje gefotografeerd worden die eerder nog niet zichtbaar waren. Op 10 maart 2010 vloog de ruimtesonde al eens op slechts 1820 kilometer afstand voorbij.

Helene werd in 1980 ontdekt en beweegt in dezelfde baan rond Saturnus als de grote maan Dione. De vreemde structuren aan het oppervlak zijn mogelijk veroorzaakt door poreus stof.

http://saturn.jpl.nasa.gov/photos/raw/ .

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 22 juni 2011 @ 18:15
quote:
0s.gif Op woensdag 22 juni 2011 17:18 schreef -CRASH- het volgende:
Wat voor een vloeistof heeft daar z'n sporen achter gelaten :?
Hoe kom je bij vloeistof? Er wordt gesproken over poreus stof :)
-CRASH-woensdag 22 juni 2011 @ 21:47
quote:
0s.gif Op woensdag 22 juni 2011 18:15 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

Hoe kom je bij vloeistof? Er wordt gesproken over poreus stof :)
Poreus stof.... mmmmmm zal er wel bijzitten.
Maar mijn vermoeden gaat uit naar gesmolten ijs......
Die sporen is iig geen wind erosie. En ik zie o.a. zo geen grote rotsblokken liggen.

Maar eens afwachten wat de wetenschappers zeggen...
En als er vloeistof een onderdeel van de erosie is...
Dan claim ik de ontdekking O-)

N00172879.jpg

[ Bericht 5% gewijzigd door -CRASH- op 22-06-2011 21:53:23 ]
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 23 juni 2011 @ 09:05
quote:
0s.gif Op woensdag 22 juni 2011 21:47 schreef -CRASH- het volgende:

[..]

Maar eens afwachten wat de wetenschappers zeggen...
En als er vloeistof een onderdeel van de erosie is...
Dan claim ik de ontdekking O-)

[ link | afbeelding ]
^O^
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 23 juni 2011 @ 09:06
22-06-2011

Saturnusmaan Enceladus sproeit met zout water

nieuws4657a_wide.jpeg

Er zijn nieuwe sterke aanwijzingen gevonden dat er onder de ijskorst van de Saturnusmaan Enceladus vloeibaar zout water zit (Nature, 23 juni). Daarmee lijkt een einde te komen aan alle twijfel over het bestaan van deze oceaan.

Met een middellijn van 500 kilometer is Enceladus geen opvallend groot object. Maar die bescheiden omvang maakt hij ruimschoots goed met zijn bijzondere gedrag. De ijskorst aan zijn zuidpool vertoont tal van breuken en kloven die fonteinen van waterdamp en kleine ijsdeeltjes uitstoten. Dat gebeurt met zulke grote snelheden, dat veel van het materiaal terechtkomt in de ijle E-ring van Saturnus.

Uit metingen met een instrument van de ruimtesonde Cassini bleek dat een gedeelte van de ijsdeeltjes in de E-ring zouten bevat. Als Enceladus de bron van deze deeltjes was, kon dat betekenen dat er onder zijn ijskorst een oceaan van zout water zit, maar volgens sommige wetenschappers kon het 'zoute ijs' ook op andere manieren worden verklaard.

Toen Cassini in 2008 en 2009 enkele keren op een hoogte van slechts 21 kilometer langs de zuidpool van Enceladus scheerde, bood dat de gelegenheid om vers uitgestoten materiaal van de Saturnusmaan te onderzoeken. Analyse van deze metingen heeft nu uitgewezen dat de samenstelling van de verse ijsdeeltjes in grote lijnen gelijk is aan die van de E-ring. Maar dichter bij Enceladus is het aandeel zouthoudende ijsdeeltjes beduidend groter dan verder daarvandaan.

Volgens de onderzoekers kan dat maar één ding betekenen: onder de ijskorst van Enceladus zit echt een oceaan. Omdat de door de barsten naar buiten geperste zoute ijsdeeltjes relatief groot en zwaar zijn, vallen de meeste naar het maanoppervlak terug. De zuivere ijsdeeltjes, die als waterdamp zijn ontsnapt, zijn lichter en kunnen daardoor het ringenstelsel van Saturnus gemakkelijker bereiken.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 23 juni 2011 @ 09:08
22-06-2011

Complexe botsing van clusters waargenomen

nieuws4655a_wide.jpeg

Een team wetenschappers heeft de cluster van sterrenstelsels Abell 2744 - ook wel de Pandoracluster genoemd - onderzocht. Stukje bij beetje hebben zij met telescopen in de ruimte en op de grond, waaronder ESO's Very Large Telescope en de Hubble-ruimtetelescoop, de ingewikkelde en heftige geschiedenis van de cluster gereconstrueerd.

De vele sterrenstelsels van de cluster vertegenwoordigen minder dan vijf procent van de daarin aanwezige massa. De rest is gas (ongeveer 20%) dat zo heet is dat het alleen röntgenstraling uitzendt, en donkere materie (ongeveer 75%) die volledig onzichtbaar is. Om te begrijpen wat zich hier heeft afgespeeld, hebben de onderzoekers de verdeling van deze soorten materie in kaart gebracht.

De donkere materie is opgespoord met behulp van het gravitatielenseffect - de afbuiging van lichtstralen van verre sterrenstelsels die door de zwaartekrachtsvelden in de cluster heen zijn gegaan. Het opsporen van het hete gas in de cluster gebeurde met de röntgensatelliet Chandra.

Uit analyse van deze waarnemingen blijkt dat Abell 2744 het resultaat is van een kettingbotsing van zeker vier afzonderlijke clusters, die zich in de loop van 350 miljoen jaar heeft voltrokken. Bij de verschillende botsingen zijn het hete gas, de donkere materie en de zichtbare sterrenstelsels deels van elkaar gescheiden. Op sommige plaatsen is veel heet gas te zien, elders weer veel donkere materie.

Deze raadselachtige verdeling kan astronomen wellicht meer duidelijkheid geven over het gedrag van donkere materie en hoe de verschillende ingrediënten van het heelal met elkaar wisselwerken.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
-CRASH-zaterdag 25 juni 2011 @ 23:45
quote:
0s.gif Op donderdag 23 juni 2011 09:05 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

^O^
Ik zag nu pas dit artikel.....
Cassini Captures Ice Queen Helene (20 Juni)
Dus de ontdeking claimen helaas. Maar ik zat iig in de juiste richting.
ExperimentalFrentalMentalmaandag 27 juni 2011 @ 09:03
quote:
0s.gif Op zaterdag 25 juni 2011 23:45 schreef -CRASH- het volgende:

[..]

Ik zag nu pas dit artikel.....
Cassini Captures Ice Queen Helene (20 Juni)
Dus de ontdeking claimen helaas. Maar ik zat iig in de juiste richting.
Nice, thanks :)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 27 juni 2011 @ 09:03
24-06-2011

Neutrino-experiment werpt licht op antimaterie-raadsel

nieuws4663a_wide.jpg

Het MINOS-neutrino-experiment van het Amerikaanse versnellerinstituut Fermilab heeft de Japanse ontdekking bevestigd dat muon-neutrino's af en toe veranderen in 'gewone' elektronneutrino's. Het gebeurt alleen wel minder vaak dan door de eerdere Japanse proeven werd gesuggereerd. De ontdekking biedt mogelijk inzicht in een onopgelost kosmologisch raadsel: waarom het heelal kort na de oerknal geen gelijke hoeveelheden materie en antimaterie bevatte.

Neutrino's zijn elementaire deeltjes zonder elektrische lading en met een verwaarloosbaar kleine massa. Er zijn drie typen bekend, en tijdens hun bestaan kunnen ze kennelijk van gedaante veranderen. In het MINOS-experiment (Main Injector Neutrino Oscillation Search) is dat proces nu gedetailleerd bestudeerd. Een zuivere bundel van muon-neutrino's wordt dwars door de aarde heen geschoten naar een detector op 735 kilometer afstand. Tijdens de reistijd van de neutrino's blijkt een klein deel veranderd te zijn in elektronneutrino's.

Mogelijk biedt het transformatieproces meer zicht op een oud antimaterieraadsel in het heelal. Uit de energie van de oerknal zouden gelijke hoeveelheden materie en antimaterie moeten zijn ontstaan. In dat geval zouden die twee materievormen elkaar echter ook weer hebben geannihileerd, en was er een heelal met alleen maar straling en energie overgebleven. Dat ons heelal uit materie bestaat, betekent dat er een kleine asymmetrie geweest moet zijn tussen materie en antimaterie. Die is mogelijk veroorzaakt door het gedrag van neutrino's.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 27 juni 2011 @ 09:06
23-06-2011

Spinnen maken web in ruimte

Twee gouden zijdespinnen hebben een web gesponnen aan boord van het Internationaal Ruimtestation ISS. Dat melden Amerikaanse wetenschappers.

m1ezpdiaitry.jpg
Foto: Thinkstock

Het web van de spinnen – genaamd Gladys en Esmeralda – heeft een andere vorm gekregen dan de spinnenwebben van hun soortgenoten op aarde.

Zo is het web volledig cirkelvormig, waar gouden zijdespinnen op aarde een asymmetrisch web spinnen dat lijkt op een cirkel waar de bovenkant vanaf is gesnoeid, zo meldt nieuwssite Wired.com.

Spaceshuttle

Gladys en Esmeralda werden in mei met de spaceshuttle Endeavour naar het ISS vervoerd. De dieren zijn onderdeel van een experiment waarbij kinderen op Amerikaanse scholen het gedrag tussen spinnen in de ruimte en op aarde vergelijken.

Volgens de onderzoekers van de Universiteit van Colorado heeft het web van de spinnen in de ruimte waarschijnlijk een symmetrisch uiterlijk, omdat de dieren niet goed lijken te weten wat de onderkant en de bovenkant van de constructie is.

Zwaartekracht

Op aarde maken gouden zijdespinnen gebruik van de zwaartekracht als ze de lange draden vanuit het midden van hun web spinnen.

Soms laten ze zich na het vervaardigen van zo’n lange draad op de grond vallen. De spinnen in de ruimte zweven op zo’n moment naast hun web. De eerste resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het vaktijdschrift BioEd Online.

Voedsel

In 2008 werden er ook al eens spinnen in het ISS gehouden maar destijds mislukte het experiment omdat de dieren na acht dagen al door hun voedsel heen waren.

Dit keer krijgen de spinnen niet al hun eten in één keer. Elke vier dagen leggen de wetenschappers een nieuwe voorraad voedsel in hun kooi. Het experiment met de gouden zijdespinnen zal in totaal 45 dagen duren.

(nu.nl)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 29 juni 2011 @ 08:38
29-06-2011

Topastronoom: "Binnen 20 jaar zullen we aliens vinden"

media_xl_4257927.jpg

"We zullen aliens vinden binnen de twintig jaar", voorspelt Russisch topastronoom Andrei Finkelstein in The Sun. "Het ontstaan van leven is zo onvermijdelijk als de vorming van atomen", zegt de directeur van het vermaarde Instituut voor Toegepaste Astronomie van de Russische Wetenschapsacademie. "Er is leven op andere planeten en wij zullen het vinden binnen dit en twintig jaar."

Zo'n tien procent van de ons bekende planeten met zonnestelstels in de melkweg gelijkt op de Aarde en daarom is het volgens Finkelstein onvermijdelijk dat daar leven kan gevonden worden.

Zoals mensen
Hij meent dat de aliens heel waarschijnlijk op de mens gelijken, met twee armen, twee benen en een hoofd. "Maar ze kunnen wel een andere huidskleur hebben", voegt hij eraan toe.

Nog volgens Finkelstein werd er tot nu toe op een verkeerde manier naar buitenaards leven gezocht. De meeste wetenschappers gaan op zoek naar radiosignalen die zouden uitgezonden worden door aliens. Finkelstein vindt dat wij zélf met hen contact moeten zoeken en niet omgekeerd. (hlnsydney/jv)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 29 juni 2011 @ 08:41
28-06-2011

Neutronenster 'verslikt' zich in gaswolk van blauwe superreus

nieuws4665a_wide.jpg

De neutronenster IGR J18410-0535 heeft zich 'verslikt' in een kolossale wolk van heet gas, die uitgeblazen werd door de begeleider van de neutronenster, een blauwe superreus. De gaswolk, met een geschatte afmeting van 15 miljoen kilometer, werd slechts gedeeltelijk door de kleine, compacte neutronenster 'onderschept'. Het gas dat door het sterke zwaartekrtachtsveld van de neutronenster werd ingevangen werd daarbij zo sterk verhit dat er sprake was van een vier uur durende uitbarsting van extreem intense röntgenstraling, ongeveer tienduizend keer helderder dan de normale röntgenintensiteit van de neutronenster.

De röntgenuitbarsting is waargenomen door de Europese ruimtetelescoop XMM-Newton. Uit de waarnemingen blijkt dat de blauwe superreus niet alleen een sterke, gestage 'sterrenwind' de ruimte in blaast, maar dat het materieverlies ook optreedt in de vorm van grote, geïsoleerde gasuitbarstingen.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde))
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 30 juni 2011 @ 08:57
29-06-2011

Quasar breekt afstandsrecord

nieuws4667a_wide.jpeg

Een team van Europese astronomen heeft, met behulp van onder meer de Very Large Telescope in Chili, de tot nu toe verste quasar ontdekt. Dit heldere baken, dat van energie wordt voorzien door een kolossaal zwart gat, is verreweg het helderste object dat in het vroege heelal is waargenomen. Het licht van de quasar, die de aanduiding ULAS J1120+0641 draagt, heeft er 12,9 miljard jaar over gedaan om ons te bereiken (Nature, 30 juni).

Quasars zijn zeer heldere, verre sterrenstelsels die hun energie waarschijnlijk ontlenen aan de superzware zwarte gaten in hun kernen. Dankzij hun grote helderheid kunnen deze objecten ons meer inzicht geven in het tijdperk waarin de eerste sterren en sterrenstelsels ontstonden. De nieuwe quasar is zo ver weg dat zijn licht informatie bevat over het einde van het zogeheten reïonisatietijdperk - de periode van ongeveer 150 tot 800 miljoen jaar na de oerknal, waarin het heelal doorzichtiger werd doordat sterren met hun straling waterstofgas in protonen en elektronen splitste.

Omdat ULAS J1120+0641 relatief helder is, is het mogelijk er een spectrum van op te nemen (wat betekent dat het licht van het object in zijn samenstellende kleuren wordt gesplitst). Uit dit spectrum blijkt dat het zwarte gat in het centrum van de quasar ongeveer twee miljard keer zo zwaar is als de zon. Deze zeer grote massa laat zich, zo kort na de oerknal, lastig verklaren. De huidige theorieën over de groei van superzware zwarte gaten voorspellen dat hun massa langzaam toeneemt door het opslokken van materie uit de omgeving.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrekunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 30 juni 2011 @ 09:05
29-06-2011

De Nieuwe Wereld: UrtheCast

Google Earth op steroïden, noemen de makers het zelf. Of een kruising tussen Google Maps en Youtube. Waarmee het ook vergeleken mag worden: het UrtheCast-project zal voor velen de wereld veranderen. Iedereen zal via internet live-beelden vanuit het Ruimtestation ISS kunnen bewonderen. In HD kwaliteit dan nog wel. We zien gewoon wat de astronauten uit hun raampje kunnen aanschouwen. Voorheen moest je voor dergelijke plaatjes behoorlijk in de buidel tasten, maar binnenkort niet meer...

urthecam.jpg

Dankzij een samenwerking met het Russische Ruimtevaartagentschap worden eind dit jaar de twee camera voor UrtheCast bevestigd. Door middel van online software zal iedereen kunnen inzoomen op elk gewenst plekje dat in de ooghoeken van de lens valt. Locaties zullen getagd kunnen worden, net zoals in Google Earth maar dan niet meer met foto's. Live, met een resolutie van één meter, wat toch behoorlijk goed is om mee te beginnen. Het is al mogelijk om een voetbalwedstrijd vanuit de lucht mee te volgen. Of gelijk welk ander evenement.

We kijken alvast uit naar het resultaat van dit project. De opties zijn erg divers. Wat dacht u van stiekem kijken in de tuin van buren en familie? Of naar dat besloten feestje in het openluchtzwembad van de plaatselijke swingersclub? En dan is er nog de mogelijkheid dat UFO's voor de les poseren. Wij popelen!


(Grenswetenschap)
Googolplexiandonderdag 30 juni 2011 @ 13:04

-CRASH-donderdag 30 juni 2011 @ 23:27
quote:
0s.gif Op donderdag 30 juni 2011 09:05 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
29-06-2011

De Nieuwe Wereld: UrtheCast

Google Earth op steroïden, noemen de makers het zelf. Of een kruising tussen Google Maps en Youtube. Waarmee het ook vergeleken mag worden: het UrtheCast-project zal voor velen de wereld veranderen. Iedereen zal via internet live-beelden vanuit het Ruimtestation ISS kunnen bewonderen. In HD kwaliteit dan nog wel. We zien gewoon wat de astronauten uit hun raampje kunnen aanschouwen. Voorheen moest je voor dergelijke plaatjes behoorlijk in de buidel tasten, maar binnenkort niet meer...

[ afbeelding ]

Dankzij een samenwerking met het Russische Ruimtevaartagentschap worden eind dit jaar de twee camera voor UrtheCast bevestigd. Door middel van online software zal iedereen kunnen inzoomen op elk gewenst plekje dat in de ooghoeken van de lens valt. Locaties zullen getagd kunnen worden, net zoals in Google Earth maar dan niet meer met foto's. Live, met een resolutie van één meter, wat toch behoorlijk goed is om mee te beginnen. Het is al mogelijk om een voetbalwedstrijd vanuit de lucht mee te volgen. Of gelijk welk ander evenement.

We kijken alvast uit naar het resultaat van dit project. De opties zijn erg divers. Wat dacht u van stiekem kijken in de tuin van buren en familie? Of naar dat besloten feestje in het openluchtzwembad van de plaatselijke swingersclub? En dan is er nog de mogelijkheid dat UFO's voor de les poseren. Wij popelen!


(Grenswetenschap)
Yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... :s)
yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... :s)
yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... :s)
yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... yes... :s)
Googolplexianvrijdag 1 juli 2011 @ 02:54
quote:
0s.gif Op woensdag 22 juni 2011 21:47 schreef -CRASH- het volgende:

[..]

Poreus stof.... mmmmmm zal er wel bijzitten.
Maar mijn vermoeden gaat uit naar gesmolten ijs......
Die sporen is iig geen wind erosie. En ik zie o.a. zo geen grote rotsblokken liggen.

Maar eens afwachten wat de wetenschappers zeggen...
En als er vloeistof een onderdeel van de erosie is...
Dan claim ik de ontdekking O-)

Kan ... kan ...

Kan ook zijn dat -omdat het aantrekkingsveld van Helene zo klein is- debris van evt. inslagen heel, heel langzaam weer aangetrokken wordt waarbij de zwaardere delen eerder terugvallen dan het fijne stof. Daarbij zou slechts een deel vergaan in een soort fijne ring (of tot een bestaande ring aangetrokken worden). Dit zou dan ook de flow-patterns verklaren omdat het allerlichtstse stof door de geringe aantrekkingskracht lang boven het oppervlak blijft dwarrelen (door de ronddraaiende beweging van Helene en doordat ze weer stof oppakt bij volgende orbits).



[ Bericht 4% gewijzigd door Googolplexian op 01-07-2011 03:02:25 ]
Googolplexianzaterdag 2 juli 2011 @ 11:55
-CRASH-zaterdag 2 juli 2011 @ 14:05
quote:
De details blijven me fascineren :9~
ExperimentalFrentalMentalmaandag 4 juli 2011 @ 09:22
Googolplexian en CRASH
^O^
ExperimentalFrentalMentalmaandag 4 juli 2011 @ 09:22
01-07-2011

Verre sterrenstelsels groeiden langzaam

nieuws4674a_wide.jpeg

Sterrenstelsels werden lang gezien als vraatzuchtige tijgers, maar volgens een nieuw onderzoek met NASA's infraroodsatelliet Spitzer zijn het eerder grazende koeien. Uit dat onderzoek blijkt namelijk dat de sterrenstelsels in het verre, vroege heelal er heel lang over hebben gedaan om het gas te verzamelen waaruit zij sterren konden vormen. Dat gaat in tegen de eerdere theorie dat sterrenstelsels aan hun brandstof kwamen door andere sterrenstelsels te verorberen.

Voor dit onderzoek onderzochten astronomen meer dan zeventig sterrenstelsels waarvan het licht er twaalf tot dertien miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken. Dat betekent dat we deze stelsels zien zoals ze één à twee miljard jaar na de oerknal waren (ons heelal is ongeveer 13,7 miljard jaar oud).

Tot verrassing van de astronomen produceert zeventig procent van de verre stelsels veel zogeheten H-alfastraling - straling die afkomstig is van waterstofgas dat door ultraviolet sterlicht is getroffen. Een hoge H-alfa-intensiteit wijst erop dat er veel nieuwe sterren worden gevormd. Bij eerder onderzoek in het ultraviolette deel van het spectrum werd nog een veel geringere stervormingsactiviteit geconstateerd. Volgens de astronomen komt dit doordat de verre stelsels rijk zijn aan stof, dat wel ondoorzichtig is voor ultraviolet-, maar niet voor infraroodstraling.

Uit verdere analyse blijkt dat de verre sterrenstelsels sterren produceerden in een tempo dat tientallen keren hoger ligt dan de huidige stervormingsactiviteit in ons Melkwegstelsel. Bovendien strekte de stervorming zich uit over honderden miljoenen jaren. Dat maakt het onwaarschijnlijk dat botsingen tussen sterrenstelsels in het spel waren, omdat deze zich over veel kleinere tijdschalen voltrekken. Het lijkt er sterk op dat de stelsels gewoon het gas uit hun omgeving afgraasden.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 4 juli 2011 @ 09:23
30-06-2011

Structuur ruimte is 'fijnkorreliger' dan gedacht

nieuws4671a_wide.jpg

De Europese gamma-satelliet Integral heeft metingen verricht die van groot belang kunnen zijn voor de fysica van ruimte en tijd. Uit de metingen blijkt dat de kwantumstructuur van de ruimte veel fijnkorrelige is dan tot nu toe werd gedacht.

Volgens de algemene relativiteitstheorie van Einstein, die de eigenschappen van de zwaartekracht beschrijft, is de ruimte een glad, ononderbroken weefsel. Volgens de kwantumtheorie zou de ruimte op de allerkleinste schaal echter korrelig moeten zijn, zoals een zandstrand. Fysici doen al decennialang verwoede pogingen om deze beide concepten aan elkaar te knopen tot een theorie, die kwantumzwaartekracht wordt genoemd.

De resultaten van Integral leggen strikte grenzen op aan de mogelijke afmetingen van de 'kwantumkorrels'. Uit berekeningen blijkt namelijk dat de korrelstructuur van de ruimte van invloed zou zijn op de manier waarop gammastraling zich voortplant. De korrels zouden de richting waarin de gammagolven op en neer gaan moeten verdraaien - een verschijnsel dat polarisatie wordt genoemd. En hoogenergetische gammastraling zou sterker gepolariseerd moeten worden dan laagenergetische; uit het verschil in polarisatiegraad kan dan de grootte van de kwantumkorrels worden afgeleid.

Integral-metingen van een gammaflits die op 19 december 2004 plaatsvond in een ver sterrenstelsel laten echter geen verschil in polarisatie zien tussen gammastraling van verschillende energieën. Daaruit kan worden afgeleid dat de kwantumkorrels minstens tien biljoen keer zo klein zijn als de door sommige theorieën voorspelde Planck-schaal, die 10 biljoensten van een biljoenste van een biljoenste meter bedraagt.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
-CRASH-maandag 4 juli 2011 @ 15:50
ExperimentalFrentalMental & Googolplexian
^O^ c_/
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

De ene z'n dood maakt de ander groot

Russia gains edge in space race as US shuttle bows out
by Staff Writers
Moscow (AFP) July 2, 2011
quote:
As the United States winds down its shuttle programme in a symbolic twist in a long-running space rivalry, Russia will gain complete control of access to the International Space Station.

The Russian space agency plays down any triumphalism, but US astronauts will remain dependent on Russia for access to the ISS at least until 2015 and will have to pay for seats in its Soyuz space capsules.

"We cannot say that we have won the space race, but simply that we have reached the end of a certain stage," the deputy head of the Russian space agency, Vitaly Davydov, said in an interview.

On July 8, four US astronauts will board the Atlantis shuttle for its last flight, wrapping up a three-decade-long programme in which the United States took turns to ferry supplies and crews to the ISS with Russia's Proton and Soyuz rockets.

Henceforth, Washington will have to pay $51 million per seat in Russia's space capsules until a new crew vehicle can be built by private companies, which US space agency NASA has estimated could be between 2015 and 2020.

Davydov of the space agency Roskosmos rejected any talk of rivalry, however, emphasizing that the ISS was primarily a story of successful international cooperation.

"I cannot think today of another international space project that is so effective in its scale, its significance and its results as the ISS," he said.

While Russia gains a symbolic victory, it will be a costly one, with the obligation to build more space ships to go back and forth to the ISS eating up a budget that could be spent on other projects.

Unlike the reusable NASA shuttles, the Russian Soyuz space capsules are single-use, except for the section in which spacemen return to Earth.

The situation is "not very convenient because it lays a heavy burden on Roskosmos's production capacities," space industry expert Igor Marinin told AFP.

Roskosmos this year declared its budget as $3 billion, a fraction of NASA's massive $18.5 billion budget.

And it has faced embarrassing setbacks, including the failure of several satellite launches that led to the sacking of the long-serving space chief Anatoly Perminov in April.

The country's space industry has also drawn smirks with a clunky experiment simulating a trip to Mars, in which volunteers are spending more than a year confined at a Moscow research institute and "landed" in a specially designed sand pit.

To recoup its costs, Roskosmos hopes to build a stronger presence in the commercial space market, such as satellite launches, its newly appointed chief Vladimir Popovkin said at the Saint Petersburg Economic Forum last month.

"The goal is to take up a suitable position in the commercial market: about 10 to 12 percent" of a market worth $300 billion per year, Popovkin said.

"This is one of the few things in our country that is competitive on the international level."

While Russia holds 40 percent of the world's space launches and constructs 20 percent of its space craft, currently "its share in the space business is unfairly small, not more than three percent," Popovkin said

Russia also faces new rivals, notably China, which in 2003 became the third country in the world after the Soviet Union and the United States to send a man into space in its own ship.

In ambitious plans, China hopes to put a robot on the Moon in 2013 and to build its own space station due to enter service in 2015.

Davydov acknowledged that China had become a rival, albeit still far behind, but said Russia did not feel threatened.

"There is a place for everyone in space," he said.

"In a certain sense, (China) is our competitor... but that is absolutely normal and we have not been afraid of the market for a long time now."

Ironically, the new commercial realities of the Russian space programme, with reduced budgets and the need to cooperate on large-scale projects, make some Soviet space veterans yearn for the competitive edge of the Cold War.

"It's strange that during the Cold War, when we cosmonauts and constructors dreamt of cooperation, there were a lot of new launches, but then cooperation came and now we are mostly repeating ourselves," lamented retired cosmonaut Georgy Grechko, 80.

The US space shuttle programme's goal of making launches less expensive was not ultimately reached, he said, and its end sees a return to single-use "sausage-like" rockets little different to those used 50 years ago.

"Mankind has lost its stimulus to go into space using more complicated machines," he complained.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------

The Most Distant Quasar: Both Headache And Opportunity
by Staff Writers
Hilo HI (SPX) Jul 04, 2011
quote:
art-quasar-close-up-lg.jpg
Artist's conception of how the quasar would appear close up. The very hot extremely luminous quasar at the center of the image is very bright at ultraviolet wavelengths, and light from the quasar ionizes the surrounding gas, producing the red color that is characteristic of ionized hydrogen. Faint compact galaxies that have just been born appear in the background. The galaxies' hot stars also ionize their surroundings, but only in the immediate vicinity as they are far less luminous than the quasar which can ionize over a much larger volume. Image Credit: Gemini Observatory/AURA by Lynette Cook.

An international team of astronomers have announced the discovery of the most distant known supermassive black hole, seen as a luminous quasar [1] caused by gas falling into the black hole.

The discovery came to light using data from an ongoing infrared sky survey being conducted at the United Kingdom Infrared Telescope (UKIRT) and critical follow-up confirmation observations with the Gemini North telescope, both on Mauna Kea in Hawai'i. The results are presented in the June 30, 2011 issue of the Journal Nature [2].

The light from the quasar started its journey toward us when the universe was only 6% of its present age, a mere 770 million years after the Big Bang, at a redshift of about 7.1 [3]. "This gives astronomers a headache," says lead author Daniel Mortlock, from Imperial College London.

"It's difficult to understand how a black hole a billion times more massive than the Sun can have grown so early in the history of the universe. It's like rolling a snowball down the hill and suddenly you find that it's 20 feet across!"

However, as well as being a headache, the new quasar is a great opportunity, because it allows scientists to measure the conditions in the gas that the quasar's light passes through on its way to us. "What is particularly important about this source is how bright it is," says Mortlock. "It's hundreds of times brighter than anything else yet discovered at such a great distance. This means that we can use it to tell us for the first time what conditions were like in the early universe."

Cosmologists are extremely keen to measure the state of gas in the early universe, to understand the process of how stars and galaxies formed. Most of the gas in the universe is hydrogen, and most of it is ionized at the present time, meaning that the electrons have been stripped off the protons. As one looks further away and thus further back in time, one should eventually reach the time when the gas was neutral, with the electrons and protons combined as atoms, before most of the stars in the universe have formed, over 12 billion years ago.

The transition between these periods is the epoch of reionization, a milestone in cosmic history. The light from the new quasar displays the characteristic signature of neutral gas. This signature, showing the quasar is beyond the epoch of reionization, was predicted in 1998 but has never been observed before.

"Being able to analyze matter at this critical juncture in the history of the universe is something we've been long striving for but never quite achieved. Now it looks like we have crossed the barrier with this observation," said Prof. Steve Warren, leader of the quasar team. "It's like discovering a new continent which we can now explore."

The quasar, named ULAS J1120+0641, was discovered in the UKIRT Infrared Deep Sky Survey (UKIDSS) a new map of the sky at infrared wavelengths. Such very distant, highly redshifted objects are much more easily found in infrared light [4].

"It was for just this sort of discovery that we began this ambitious survey in 2005," said Prof. Gary Davis, Director of UKIRT. To find the quasar the team sifted through images of over 10 million sources. "We'd been searching for five years, and hadn't found anything, and were beginning to lose heart," said Warren. "It gave us a terrific jolt when we found it as we hadn't really expected to discover anything quite so far away."

To confirm that the object was really a distant quasar and measure its distance, in December 2010 the team made further observations with the 8-meter Gemini North telescope, UKIRT's neighbor on Mauna Kea, using the Gemini Near-Infrared Spectrograph (GNIRS). "The timing was perfect..." recalled Kathy Roth, an astronomer at Gemini Observatory, "...as we got the observation request just days after the spectrograph had been made available for science use at Gemini North. Once the measurements were made it became immediately obvious they had found what they were looking for."

The team then quickly collected an additional set of detailed observations, with telescopes at the European Southern Observatory (ESO), and in the Canary Islands [5]. Collectively, these observations from many facilities allowed a detailed study of the properties of the quasar itself, and of the surrounding gas.

The team plans further detailed observations of ULAS J1120+0641, but also hope to find more such distant but bright quasars. "There may be 100 such objects spread around the whole sky," says Mortlock, "but finding them amongst the billions of other objects in astronomical images is a serious challenge!"

[1] Quasars are the most luminous objects known. They are thought to be the result of gas in a swirling disk accreting onto a supermassive black hole sitting at the center of a distant galaxy - as the gas falls in it gets extremely hot and emits radiation. The black hole slowly grows as it "swallows" more gas. At 770 million years after the Big Bang, there is barely enough time for a black hole to grow to two billion solar masses even if it is swallowing gas at the maximum possible (theoretical) rate.

[2] Details of the discovery are published in a paper in Nature on June 30th, entitled 'A luminous quasar at a redshift of z=7.085' by D.J. Mortlock, S. J. Warren, B. P. Venemans, M. Patel, P. C. Hewett, R. G. McMahon, C. Simpson et al.

[3] The UKIRT Infrared Deep Sky Survey [UKIDSS] is a project to map a large area of sky in infrared light, to much fainter light levels than attempted before. The new quasar ULAS J1120+0641 comes from a component called the "Large Area Survey (LAS)." The prefix J and the numbers refer to the quasar's position on the sky. The survey uses a very large infrared camera called Wide Field Camera (WFCAM) which was built at the Astronomy Technology Center (ATC) at the Royal Observatory Edinburgh. The observations are made at the United Kingdom Infrared Telescope (UKIRT) on the summit area of Mauna Kea in Hawai'i. Both the ATC and UKIRT are establishments of the UK's Science and Technology Facilities Council (STFC).

[4] Light from distant parts of the universe is stretched out or "redshifted" by the expansion of the universe. This means that light which starts out at the quasar as ultraviolet and visible light arrives at Earth as infrared light. The light from ULAS J1120+0641 is stretched by a factor of 7.1. Because light travels at a finite speed, the light we see now from ULAS J1120+0641 started out about 12.9 billion years ago. The universe is currently thought to be about 13.7 billion years old, so we see ULAS J1120+0641 as it was 0.8 billion years after the universe began, or 770 million years.

[5] http://www.eso.org/public/news/eso1122/


[ Bericht 21% gewijzigd door -CRASH- op 04-07-2011 15:58:16 ]
Googolplexiandinsdag 5 juli 2011 @ 12:10
^O^

Nu ook in HD : De Zon (en die maffe uitbarsting van laatst)

ExperimentalFrentalMentaldonderdag 7 juli 2011 @ 08:59
quote:
0s.gif Op dinsdag 5 juli 2011 12:10 schreef Googolplexian het volgende:
^O^

Nu ook in HD : De Zon (en die maffe uitbarsting van laatst)

Thx ^O^
Dat was een flinke exlposie, wow
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 7 juli 2011 @ 09:01
06-07-2011

Waterstofperoxide ontdekt in de ruimte

nieuws4678a_wide.jpg

Voor het eerst zijn in de interstellaire ruimte moleculen van waterstofperoxide gevonden. Deze ontdekking geeft meer inzicht in het chemische verband tussen twee moleculen die cruciaal zijn voor het ontstaan van leven: water en zuurstof. Op aarde speelt waterstofperoxide een sleutelrol bij de chemische interactie tussen water en ozon in de atmosfeer, en staat de stof bekend als ontsmettings- en haarbleekmiddel. Nu is hij met de Europese APEX-telescoop in Chili dan ook in de ruimte ontdekt.

De waterstofperoxide is waargenomen in de omgeving van de ongeveer 400 lichtjaar verre ster Rho Ophiuchi. In dat gebied bevinden zich zeer koude (ca. -250 graden Celsius), dichte wolken van gas en stof waarin nieuwe sterren worden geboren. De wolken bestaan grotendeels uit waterstof, maar bevatten ook sporen van andere chemische stoffen, die interessant zijn voor astronomen die op kosmische moleculen jagen. Telescopen zoals APEX, die straling in het millimeter- en submillimetergebied opvangen, zijn ideaal voor het opsporen van deze moleculen.

Vermoed wordt dat waterstofperoxide in de ruimte ontstaat aan de oppervlakken van kosmische stofdeeltjes - zeer fijne deeltjes, vergelijkbaar met zand en roet - waar waterstof- en zuurstofmoleculen bijeenkomen. De reactie van waterstofperoxide met nog meer waterstof is een van de manieren om water te produceren. De detectie van waterstofperoxide kan astronomen dus helpen begrijpen hoe het water in het heelal is ontstaan.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
pininedonderdag 7 juli 2011 @ 20:33
Het stormt op Saturnus

Een gigantische storm op Saturnus is vanaf de aarde zichtbaar als een witte plek op de ringenplaneet. In de ‘Grote Witte Vlek’ komen bliksemschichten voor die 10.000 keer krachtiger zijn dan bliksemschichten op aarde.

De Cassini-ruimtesonde heeft een foto van de 17.000 kilometer brede vlek gemaakt. De witte wolken van ammonia steken af tegen de geelbruine kleur van de andere gaslagen van Saturnus.

Het is vrij uniek dat er een Grote Witte Vlek te zien is. Volgens planetaire wetenschapper Agustin Sanchez-Lavega ontstaan dit soort stormen één keer per 30 aardse jaren. De Grote Witte Vlek is volgens hem tien keer groter dan normale stormen op de ringenplaneet.

Sinds 1876 is dit fenomeen ongeveer zes keer gespot. Aangezien de Cassini-ruimtesonde momenteel om Saturnus cirkelt, hebben wetenschappers voor het eerst gedetailleerde beelden van zo’n grote storm op de gasplaneet in handen.

Hoewel wetenschappers weten dat de storm een cyclus van 30 jaar heeft, is het nog steeds onduidelijk hoe dit soort megastormen precies ontstaan. “Het zal een grote uitdaging worden voor de volgende generatie van atmosferische modellen om te voorspellen wanneer en waar er weer een superstorm opduikt”, zegt professor Peter Read van de Oxford universiteit.

Onderaan dit artikel is een foto van de Grote Witte Vlek zichtbaar. Deze Witte Vlek is niet vergelijkbaar met Jupiters Grote Rode Vlek. De Grote Rode Vlek van Jupiter is namelijk een langdurige storm, die al sinds de zestiende eeuw zichtbaar is. De Grote Witte Vlek van Saturnus is slechts een tijdelijke storm.

saturnus.jpg
-Kadesh-donderdag 7 juli 2011 @ 21:24
quote:
0s.gif Op donderdag 30 juni 2011 09:05 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
29-06-2011

De Nieuwe Wereld: UrtheCast

Google Earth op steroïden, noemen de makers het zelf. Of een kruising tussen Google Maps en Youtube. Waarmee het ook vergeleken mag worden: het UrtheCast-project zal voor velen de wereld veranderen. Iedereen zal via internet live-beelden vanuit het Ruimtestation ISS kunnen bewonderen. In HD kwaliteit dan nog wel. We zien gewoon wat de astronauten uit hun raampje kunnen aanschouwen. Voorheen moest je voor dergelijke plaatjes behoorlijk in de buidel tasten, maar binnenkort niet meer...

[ afbeelding ]

Dankzij een samenwerking met het Russische Ruimtevaartagentschap worden eind dit jaar de twee camera voor UrtheCast bevestigd. Door middel van online software zal iedereen kunnen inzoomen op elk gewenst plekje dat in de ooghoeken van de lens valt. Locaties zullen getagd kunnen worden, net zoals in Google Earth maar dan niet meer met foto's. Live, met een resolutie van één meter, wat toch behoorlijk goed is om mee te beginnen. Het is al mogelijk om een voetbalwedstrijd vanuit de lucht mee te volgen. Of gelijk welk ander evenement.

We kijken alvast uit naar het resultaat van dit project. De opties zijn erg divers. Wat dacht u van stiekem kijken in de tuin van buren en familie? Of naar dat besloten feestje in het openluchtzwembad van de plaatselijke swingersclub? En dan is er nog de mogelijkheid dat UFO's voor de les poseren. Wij popelen!


(Grenswetenschap)
Whooow!!! Hoe vet is dat!! Wanneer kunnen we meekijken?
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 8 juli 2011 @ 09:22
quote:
0s.gif Op donderdag 7 juli 2011 21:24 schreef -Kadesh- het volgende:

[..]

Whooow!!! Hoe vet is dat!! Wanneer kunnen we meekijken?
Dat is zeker vet _O_
Even de site in de gaten houden:
http://urthecast.com/
in het artikel staat eind van dit jaar.
Je kunt je ook al abonneren op het youtube-kanaal van Urthecast
http://www.youtube.com/user/Urthecast
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 8 juli 2011 @ 09:27
07-07-2011

Het heelal is mogelijk draaiend geboren

nieuws4683a_wide.jpg

Wetenschappers zijn er lang van uitgegaan dat het heelal volkomen symmetrisch is. Maar recente bevindingen van onderzoekers van de universiteit van Michigan wijzen erop dat dit toch niet zo is.

Om de vermeende symmetrie van het heelal te toetsen, inventariseerden de natuurkundige Michael Longo en een team van studenten de rotatierichting van tienduizenden spiraalstelsels, die zijn vastgelegd bij de Sloan Digital Sky Survey. In een volkomen symmetrisch heelal zou in elke richting evenveel stelsels te zien moeten zijn die met de klok mee draaien als stelsels die de andere kant op roteren. Dat blijkt echter niet zo te zijn.

Het hemelgebied in de richting van de noordpool van ons Melkwegstelsel telt meer 'linksdraaiende' stelsels - stelsels die tegen de klok in draaien - dan 'rechtsdraaiende'. En dat effect strekt zich uit tot een afstand van meer dan 600 miljoen lichtjaar. Het getalsmatige verschil is niet zo heel groot - een procent of zeven - maar de kans dat dit op toeval berust is heel klein.

Volgens Longo kan dit betekenen dat het heelal al sinds zijn ontstaan om een bepaalde as draait. En als dat zo is, zou in de richting van de galactische zuidpool juist een overschot aan 'rechtsdraaiende' stelsels te zien moeten zijn. Of dat inderdaad zo is, zal moeten blijken uit een survey van de zuidelijke hemel die momenteel wordt uitgevoerd.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allsoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 8 juli 2011 @ 09:32
07-07-2011

Supernova's zijn bron van stof

nieuws4682a_wide.jpeg

Astronomen hebben met behulp van de Europese infraroodsatelliet Herschel een belangrijke bron van kosmisch stof ontdekt. Het stof is waargenomen bij het restant van een supernova, wat de theorie bevestigt dat er bij zo'n sterexplosie veel stof vrijkomt (Science, 8 juli). Kosmisch stof speelt een belangrijke rol bij de vorming van nieuwe sterren.

De onderzochte supernovarest bevindt zich in de Grote Magelhaense Wolk, een klein buurstelsel van onze Melkweg. Op 23 februari 1987 stortte een uitgeputte zware ster in dat stelsel onder zijn eigen gewicht ineen, wat een kolossale ontploffing tot gevolg had.

Uit de waarnemingen van Herschel blijkt dat het hart van het restant van de supernovarest rijk is aan stof met een temperatuur van 250 graden onder nul. De hoeveelheid is enorm: er is voldoende materiaal om 200.000 aardes van te maken. De onderzoekers zijn verrast over deze hoeveelheid.

Het stof bestaat uit materiaal dat bij de ontploffing van de ster is weggeblazen. Maar onduidelijk is nog of dat direct na de explosie al is gebeurd of in de loop van de afgelopen 24 jaar. Hoe dan ook: het lijkt er sterk op dat de hoeveelheid stof in de Grote Magelhaense Wolk - en waarschijnlijk ook in andere sterrenstelsels - voor een groot deel aan supernova-explosies kan worden toegeschreven.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Googolplexianzaterdag 9 juli 2011 @ 02:41
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 12 juli 2011 @ 08:55
quote:
Coole Simulatie :)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 12 juli 2011 @ 08:55
12-07-2011

Neptunus viert 1e 'verjaardag' sinds ontdekking in 1846

media_xl_4278250.jpg

De planeet Neptunus is jarig. Op dinsdag 12 juli is de planeet precies één keer rond de zon gedraaid sinds hij in 1846 ontdekt werd. Dat meldt de Volkssterrenwacht Mira.

"Op 12 juli 2011 bereikt de planeet Neptunus een positie aan de hemel die overeenkomt met de positie waar de planeet zich bevond toen die tijdens de nacht van 23 op 24 september 1846 door de Duitse astronoom Johann Galle samen met zijn assistent Heinrich d'Arrest van op de sterrenwacht van Berlijn werd ontdekt", stelt de Volkssterrenwacht in een bericht op zijn website.

Neptunus is de verste planeet van het zonnestelsel. Hij heeft 164,79 aardse jaren nodig om een volledige baan rond de zon te beschrijven. (belga/jv)

(HLN)
Googolplexiandinsdag 12 juli 2011 @ 10:40
quote:
0s.gif Op dinsdag 12 juli 2011 08:55 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
12-07-2011

Neptunus viert 1e 'verjaardag' sinds ontdekking in 1846

[ afbeelding ]

De planeet Neptunus is jarig. Op dinsdag 12 juli is de planeet precies één keer rond de zon gedraaid sinds hij in 1846 ontdekt werd. Dat meldt de Volkssterrenwacht Mira.

"Op 12 juli 2011 bereikt de planeet Neptunus een positie aan de hemel die overeenkomt met de positie waar de planeet zich bevond toen die tijdens de nacht van 23 op 24 september 1846 door de Duitse astronoom Johann Galle samen met zijn assistent Heinrich d'Arrest van op de sterrenwacht van Berlijn werd ontdekt", stelt de Volkssterrenwacht in een bericht op zijn website.

Neptunus is de verste planeet van het zonnestelsel. Hij heeft 164,79 aardse jaren nodig om een volledige baan rond de zon te beschrijven. (belga/jv)

(HLN)
_O_ Daar sta je dan even bij stil, he.

Gefeliciteerd Neptunus.
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 13 juli 2011 @ 08:49
quote:
0s.gif Op dinsdag 12 juli 2011 10:40 schreef Googolplexian het volgende:

[..]

_O_ Daar sta je dan even bij stil, he.

Gefeliciteerd Neptunus.
:)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 13 juli 2011 @ 08:51
11-07-2011

'Donker vuurwerk' op de zon

nieuws4686a_wide.jpg

Bij een zonsuitbarsting op 7 juni jongstleden werden kolossale wolken van relatief koel plasma de ruimte in geblazen, die vervolgens onder invloed van het zwaartekrachtsveld van de zon terugvielen naar het oppervlak, en daar weer voor nieuwe, kleinere uitbarstingen zorgden. De relatief koele gaswolken, met afmetingen ter grootte van complete planeten, steken donker af tegen het heldere zonsoppervlak op filmpjes die gemaakt zijn door het Amerikaanse Solar Dynamics Observatory.

Bij de uitbarsting werd ook een geweldige hoeveelheid zonnegas het zonnestelsel in geblazen (ongeveer 4,5 miljard ton), in een van de grootste coronale massa-ejecties die ooit zijn waargenomen.

Hoewel de zonsuitbarsting niet extreem veel röntgenstraling produceerde (het ging om een klasse M-vlam, voor 'medium'), is een dergelijk 'donker vuurwerk' nooit eerder zo spectaculair vastgelegd, aldus zonnefysici van NASA's Goddard Space Flight Center.

© Govert Schilling

Filmpje 1 (13 MB)
Filmpje 2 (99 MB)

(allesoversterrenkunde)
Googolplexianwoensdag 13 juli 2011 @ 18:30
quote:
0s.gif Op woensdag 13 juli 2011 08:51 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
11-07-2011

'Donker vuurwerk' op de zon

[ afbeelding ]

Bij een zonsuitbarsting op 7 juni jongstleden werden kolossale wolken van relatief koel plasma de ruimte in geblazen, die vervolgens onder invloed van het zwaartekrachtsveld van de zon terugvielen naar het oppervlak, en daar weer voor nieuwe, kleinere uitbarstingen zorgden. De relatief koele gaswolken, met afmetingen ter grootte van complete planeten, steken donker af tegen het heldere zonsoppervlak op filmpjes die gemaakt zijn door het Amerikaanse Solar Dynamics Observatory.

Bij de uitbarsting werd ook een geweldige hoeveelheid zonnegas het zonnestelsel in geblazen (ongeveer 4,5 miljard ton), in een van de grootste coronale massa-ejecties die ooit zijn waargenomen.

Hoewel de zonsuitbarsting niet extreem veel röntgenstraling produceerde (het ging om een klasse M-vlam, voor 'medium'), is een dergelijk 'donker vuurwerk' nooit eerder zo spectaculair vastgelegd, aldus zonnefysici van NASA's Goddard Space Flight Center.

© Govert Schilling

Filmpje 1 (13 MB)
Filmpje 2 (99 MB)

(allesoversterrenkunde)
Die M-klassering komt toch voort uit het feit dat deze CME niet naar de Aarde was gericht?
quote:
Solar flares are classified as A, B, C, M or X according to the peak flux (in watts per square meter, W/m2) of 100 to 800 picometer X-rays near Earth, as measured on the GOES spacecraft.
check

If so ... hoe weten ze dan of deze CME minder röntgenstralen heeft geproduceerd?
Ik zie het verband met die M2-klassering (nog vrij hoog) niet zo.
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 14 juli 2011 @ 08:44
13-07-2011

Innige dans wordt sterren fataal

nieuws4690a_wide.jpg

Amerikaanse astronomen hebben twee witte dwergsterren ontdekt die met halsbrekende snelheden om elkaar heen wentelen. De sterren zijn elkaar al zo dicht genaderd, dat ze minder dan een kwartier nodig hebben om een rondje te volbrengen. Maar hun onderlinge afstand wordt nog steeds kleiner: binnen een miljoen jaar zullen ze met elkaar in botsing komen en een kolossale explosie veroorzaken. Witte dwergen zijn oude, uitgeputte kernen van sterren zoals onze zon.

De twee witte dwergen cirkelen met een snelheid van maar liefst 600 kilometer per seconde om elkaar heen. De helderste van de twee is ongeveer zo groot als de planeet Neptunus en 'weegt' ongeveer een kwart zonsmassa. Zijn begeleider is twee keer zo zwaar, maar ook aanzienlijk compacter: hij is niet veel groter dan de aarde.

Zware, compacte objecten als deze kunnen worden gebruikt om de algemene relativiteitstheorie te toetsen. Volgens deze theorie veroorzaken bewegende objecten rimpelingen in het weefsel van ruimte en tijd, die zwaartekrachtsgolven worden genoemd. Het daarmee gepaard gaande energieverlies is de oorzaak van de kleiner wordende afstand tussen de twee dwergsterren.

Door de geleidelijk steeds sneller wordende omwentelingen van de dubbelster heel nauwkeurig te timen, hopen de onderzoekers dit energieverlies te kunnen meten. Op die manier kan - indirect - het bestaan van zwaartekrachtsgolven worden aangetoond.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 15 juli 2011 @ 09:14
14-07-2011

Twee nieuwe buren van de zon ontdekt

nieuws4693a_wide.png

Wetenschappers van het Leibniz-instituut voor Astrofysica in Potsdam (Duitsland) heeft twee nieuwe bruine dwergsterren ontdekt op afstanden van slechts 15 en 18 lichtjaar van de zon. Ter vergelijking: de dichtstbijzijnde buurster van de zon, Proxima Centauri, bevindt zich op een afstand van iets meer dan vier lichtjaar. En de eerder ontdekte bruine dwergen die om de nabije ster Epsilon Indi draaien, zijn twaalf lichtjaar van ons verwijderd.

De nieuwe buren van de zon heten WISE J0254+0223 en WISE J1741+2553, wat aangeeft dat ze zijn opgedoken in gegevens die zijn verzameld met de NASA-satelliet WISE. Ze vielen op doordat ze veel infraroodstraling produceren, maar vrijwel geen zichtbaar licht - een bekende eigenschap van bruine dwergen, die als ondermaatse, 'mislukte' sterren worden beschouwd. Hun nabijheid bleek uit het feit dat zij zich relatief snel verplaatsen ten opzichte van verre achtergrondsterren.

De beide dwergsterren zijn bruine dwergen van het koelste soort. Hun oppervlaktetemperaturen bedragen slechts enkele honderden graden Celsius. Het is niet uitgesloten dat in de omgeving van de zon nog meer van deze ultrakoele sterren op ontdekking wachten.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Perrinvrijdag 15 juli 2011 @ 10:05
quote:
The Milky Way so close you can almost taste it: Breath-taking snaps of galaxy seen with the naked eye

A star-gazer has come a little bit closer to the final frontier - after spending 18 months photographing the night sky.

With just an ordinary digital camera, Alex Cherney turned thousands of snaps into an incredible time-lapse video of the cosmos.
Using long exposures to allow more light in, these breath-taking pictures from the southern tip of Australia demonstrate how he captured the dramatic way the sky changes at night.
article-2014312-0CFD517000000578-873_964x996.jpg

article-0-0CFD4F8800000578-3_964x644.jpg
-CRASH-zaterdag 16 juli 2011 @ 00:17
NASA Spacecraft to Enter Asteroid's Orbit on July 15
quote:
569930main_dawn-image-070911-43_226-170.jpg
NASA's Dawn spacecraft obtained this image of the giant asteroid Vesta with its framing camera on July 9, 2011. Image credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA


PASADENA, Calif. -- On July 15, NASA's Dawn spacecraft will begin a prolonged encounter with the asteroid Vesta, making the mission the first to enter orbit around a main-belt asteroid.

The main asteroid belt lies between the orbits of Mars and Jupiter. Dawn will study Vesta for one year, and observations will help scientists understand the earliest chapter of our solar system's history.

As the spacecraft approaches Vesta, surface details are coming into focus, as seen in a recent image taken from a distance of about 26,000 miles (41,000 kilometers). The image is available at: http://www.nasa.gov/missi(...)wn-image-070911.html .

Engineers expect the spacecraft to be captured into orbit at approximately 10 p.m. PDT Friday, July 15 (1 a.m. EDT Saturday, July 16). They expect to hear from the spacecraft and confirm that it performed as planned during a scheduled communications pass that starts at approximately 11:30 p.m. PDT on Saturday, July 16 (2:30 a.m. EDT Sunday, July 17). When Vesta captures Dawn into its orbit, engineers estimate there will be approximately 9,900 miles (16,000 kilometers) between them. At that point, the spacecraft and asteroid will be approximately 117 million miles (188 million kilometers) from Earth.

"It has taken nearly four years to get to this point," said Robert Mase, Dawn project manager at NASA's Jet Propulsion Laboratory in Pasadena, Calif. "Our latest tests and check-outs show that Dawn is right on target and performing normally."

Engineers have been subtly shaping Dawn's trajectory for years to match Vesta's orbit around the sun. Unlike other missions, where dramatic propulsive burns put spacecraft into orbit around a planet, Dawn will ease up next to Vesta. Then the asteroid's gravity will capture the spacecraft into orbit. However, until Dawn nears Vesta and makes accurate measurements, the asteroid's mass and gravity will only be estimates. So the Dawn team will need a few days to refine the exact moment of orbit capture.

Launched in September 2007, Dawn will depart for its second destination, the dwarf planet Ceres, in July 2012. The spacecraft will be the first to orbit two solar system destinations beyond Earth.

Dawn's mission to Vesta and Ceres is managed by JPL for NASA's Science Mission Directorate in Washington. Dawn is a project of the directorate's Discovery Program, which is managed by NASA's Marshall Space Flight Center in Huntsville, Ala. UCLA is responsible for overall Dawn mission science. Orbital Sciences Corp. of Dulles, Va., designed and built the spacecraft. The German Aerospace Center, the Max Planck Institute for Solar System Research, the Italian Space Agency and the Italian National Astrophysical Institute are part of the mission team.

For a current image of Vesta and more information about the Dawn mission, visit: http://www.nasa.gov/dawn and http://dawn.jpl.nasa.gov .You also can follow the mission on Twitter at: http://www.twitter.com/nasa_dawn .

Priscilla Vega/Jia-Rui Cook 626-298-3290/818-354-0850
Jet Propulsion Laboratory, Pasadena, Calif.
priscilla.r.vega@jpl.nasa.gov / jccook@jpl.nasa.gov

Dwayne C. Brown 202-358-1726
NASA Headquarters, Washington
dwayne.c.brown@nasa.gov

-CRASH-zondag 17 juli 2011 @ 13:14
CLOSE ENCOUNTER WITH VESTA:
This weekend, NASA's Dawn spacecraft is entering orbit around Vesta for a year-long study of the giant asteroid. Dawn's cameras are expected to reveal a primitive world of desolate beauty from close range. As close as Dawn will be, however, you can be even closer; it's actually possible to hold a piece of Vesta in your hand. Authentic Vesta meteorites are now available in the Space Weather Store.
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 19 juli 2011 @ 08:43
quote:
0s.gif Op zondag 17 juli 2011 13:14 schreef -CRASH- het volgende:
CLOSE ENCOUNTER WITH VESTA:
This weekend, NASA's Dawn spacecraft is entering orbit around Vesta for a year-long study of the giant asteroid. Dawn's cameras are expected to reveal a primitive world of desolate beauty from close range. As close as Dawn will be, however, you can be even closer; it's actually possible to hold a piece of Vesta in your hand. Authentic Vesta meteorites are now available in the Space Weather Store.
18-07-2011

Eerste close-up van planetoïde Vesta gepresenteerd

nieuws4699a_wide.jpg

NASA-ruimtesonde Dawn heeft de eerste gedetailleerde opname van de grote planetoïde Vesta naar de aarde gezonden. Dawn draait sinds afgelopen zaterdag Dawn op een afstand van ongeveer 15.000 kilometer om de planetoïde.

De eerste close-up toont de zuidkant van Vesta, waar ongeveer een miljard jaar geleden een kleinere planetoïde is ingeslagen. De krater die daarbij is ontstaan, is bijna zo breed als de planetoïde zelf. Het gebied wordt gekenmerkt door talrijke groeven en kleinere inslagkraters van latere datum.

Het echte onderzoek aan Vesta, dat bijna een jaar gaat duren, begint in augustus. De komende drie weken zal Dawn in een lagere omloopbaan worden gemanoeuvreerd, zodat het oppervlak van de planetoïde nog nauwkeuriger kan worden bestudeerd.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoverserrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 20 juli 2011 @ 08:33
18-07-2011

Naburig sterrenstelsel ontvoert sterren

nieuws4700a_wide.jpeg

Astronomen van enkele Amerikaanse instituten hebben ontdekt dat de Grote Magelhaense Wolk, een klein sterrenstelsel op 160.000 lichtjaar van ons Melkwegstelsel, honderden sterren heeft 'ontvoerd'. Tot deze conclusie komen zij na analyse van de spectra van 5900 sterren in het naburige sterrenstelsel. Ten opzichte van de overgrote meerderheid blijkt vijf procent van deze sterren de 'verkeerde' kant op te draaien. Dat wijst erop dat zij niet zijn ontstaan uit de draaiende gaswolk waaruit de Grote Magelhaense Wolk is geboren.

De spectra van de tegendraads roterende sterren laten bovendien zien dat hun chemische samenstelling afwijkt van die van de meeste sterren in de Grote Magelhaense Wolk. Ze bevatten minder zware elementen zoals ijzer en calcium. In dat opzicht lijken ze op de sterren van een kleiner buurstelsel, de Kleine Magelhaense Wolk. Het heeft er dus alle schijn van dat de Grote Magelhaense Wolk de sterren aan zijn kleinere soortgenoot heeft ontfutseld.

Deze ontdekking kan ook de grote omvang helpen verklaren van het stervormingsgebied 30 Doradus in de Grote Magelhaense Wolk. Op de plek waar de ontvoerde sterren het stelsel binnenkomen, bevindt zich namelijk een kolossaal stervormingsgebied: 30 Doradus. Volgens de astronomen brengen de binnenkomende sterren het gas in de Grote Magelhaense Wolk zodanig in beroering, dat daardoor veel nieuwe sterren ontstaan.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Perrinwoensdag 20 juli 2011 @ 15:09
quote:
Milky Way’s Core Hides Big Twisted Ribbon

A space telescope peering into the Milky Way galaxy’s dusty core has spied a colossal twisted ribbon of supercooled material.

Astronomers previously studied gas-piercing infrared images of the Milky Way’s cloudy barred core, but they didn’t have photos with resolution high enough to discern the ribbon’s entire structure. Molinari and others found the ring by aiming the European Space Agency’s infrared Herschel Space Observatory toward galactic center.
gas-ribbon-illustration-milky-way-center-herschel-telescope.gif
ouderejongerewoensdag 20 juli 2011 @ 19:54
Nieuwe maan ontdekt bij Pluto

bron en foto's
Vierde maan bij Pluto ondekt

quote:
Astronomen hebben met behulp van de Hubble-telescoop een vierde maan rondom de dwergplaneet Pluto ontdekt.

De maan is heel klein en heeft voorlopig de naam P4 gekregen. De astronomen stuitten op de maan toen ze op zoek waren naar ringen rondom Pluto.

Kleintje
P4 is de kleinste maan rondom Pluto met een diameter tussen de dertien en 34 kilometer. Dat is heel wat kleiner dan Pluto’s grootste maan, Charon. Deze heeft een diameter van meer dan 1000 kilometer. De nieuwe maan bevindt zich tussen de banen van Nix en Hydra, de twee manen die Hubble in 2005 ontdekte.
Helder
De astronomen zijn verbaasd over de ontdekking van de maan. “Ik vind het opmerkelijk dat de camera’s van Hubble ons in staat stelden om zo’n klein object vanaf een afstand van meer dan vijf miljard kilometer zo helder waar te nemen,” merkt onderzoeker Mark Showalter op.

“Dit is een fantastische ontdekking,” vindt onderzoeker Alan Stern. “Nu we weten dat zich in het systeem van Pluto nog een maan bevindt, kunnen we observaties van dichtbij gaan inplannen tijdens een fly-by.”
quote:
Astronomers using the Hubble Space Telescope discovered a fourth moon orbiting the icy dwarf planet Pluto. The tiny, new satellite – temporarily designated P4 -- was uncovered in a Hubble survey searching for rings around the dwarf planet.

The new moon is the smallest discovered around Pluto. It has an estimated diameter of 8 to 21 miles (13 to 34 km). By comparison, Charon, Pluto's largest moon, is 648 miles (1,043 km) across, and the other moons, Nix and Hydra, are in the range of 20 to 70 miles in diameter (32 to 113 km).

"I find it remarkable that Hubble's cameras enabled us to see such a tiny object so clearly from a distance of more than 3 billion miles (5 billion km)," said Mark Showalter of the SETI Institute in Mountain View, Calif., who led this observing program with Hubble.

The finding is a result of ongoing work to support NASA's New Horizons mission, scheduled to fly through the Pluto system in 2015. The mission is designed to provide new insights about worlds at the edge of our solar system. Hubble's mapping of Pluto's surface and discovery of its satellites have been invaluable to planning for New Horizons' close encounter.

"This is a fantastic discovery," said New Horizons’ principal investigator Alan Stern of the Southwest Research Institute in Boulder, Colo. "Now that we know there's another moon in the Pluto system, we can plan close-up observations of it during our flyby."

The new moon is located between the orbits of Nix and Hydra, which Hubble discovered in 2005. Charon was discovered in 1978 at the U.S. Naval Observatory and first resolved using Hubble in 1990 as a separate body from Pluto.

Lunar rocks returned to Earth from the Apollo missions led to the theory that our moon was the result of a similar collision between Earth and a Mars-sized body 4.4 billion years ago. Scientists believe material blasted off Pluto's moons by micrometeoroid impacts may form rings around the dwarf planet, but the Hubble photographs have not detected any so far.

"This surprising observation is a powerful reminder of Hubble's ability as a general purpose astronomical observatory to make astounding, unintended discoveries," said Jon Morse, astrophysics division director at NASA Headquarters in Washington.

P4 was first seen in a photo taken with Hubble's Wide Field Camera 3 on June 28. It was confirmed in subsequent Hubble pictures taken on July 3 and July 18. The moon was not seen in earlier Hubble images because the exposure times were shorter. There is a chance it appeared as a very faint smudge in 2006 images, but was overlooked because it was obscured.

Hubble is a project of international cooperation between NASA and the European Space Agency. NASA's Goddard Space Flight Center in Greenbelt, Md., manages the telescope. The Space Telescope Science Institute (STScI) in Baltimore conducts Hubble science operations. STScI is operated for NASA by the Association of Universities for Research in Astronomy Inc. in Washington.
bron: NASA
_O_ wat geweldig dat ze de Hubble langer in dienst hebben gehouden, die goede oude kijkert die een rotsblok van ongeveer 25km op zo'n gigantische afstand kan detecteren.
-CRASH-woensdag 20 juli 2011 @ 22:29
quote:
0s.gif Op dinsdag 19 juli 2011 08:43 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

18-07-2011

Eerste close-up van planetoïde Vesta gepresenteerd

[ afbeelding ]

NASA-ruimtesonde Dawn heeft de eerste gedetailleerde opname van de grote planetoïde Vesta naar de aarde gezonden. Dawn draait sinds afgelopen zaterdag Dawn op een afstand van ongeveer 15.000 kilometer om de planetoïde.

De eerste close-up toont de zuidkant van Vesta, waar ongeveer een miljard jaar geleden een kleinere planetoïde is ingeslagen. De krater die daarbij is ontstaan, is bijna zo breed als de planetoïde zelf. Het gebied wordt gekenmerkt door talrijke groeven en kleinere inslagkraters van latere datum.

Het echte onderzoek aan Vesta, dat bijna een jaar gaat duren, begint in augustus. De komende drie weken zal Dawn in een lagere omloopbaan worden gemanoeuvreerd, zodat het oppervlak van de planetoïde nog nauwkeuriger kan worden bestudeerd.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoverserrenkunde)
Zal er iets mis zijn met de camera..Want de scherpte is niet je van het
Googolplexianzondag 24 juli 2011 @ 10:33
quote:
Created by a team at the Goddard Space Flight Center's Scientific Visualisation Studio, it's the first time a computer simulation has reproduced the shadows on the moon in such high resolution. They were reconstructed using elevation measurements taken by the Lunar Orbiter Laser Altimeter (LOLA) from the Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO), which has already captured more detailed data than all previous missions combined.

The video depicts a typical view from the northern hemisphere. The most dramatic monthly change is the moon's phase, caused by the shifting angle of the sun as the moon orbits the Earth. However the time-lapse also takes into account the slightly different face visible from the same point over time. Due to the tilt and shape of the moon's orbit, we see it from a slightly different angle over the course of a month. This generates a slight wobble when the views are compressed together.
quote:
If a solar storm is directed towards Earth, it can wreak havoc on satellite communications and even disrupt electricity power grids. What causes this space weather has remained a mystery but now Jie Zhang and his team from George Mason University in Virginia have found that a phenomenon called a giant magnetic rope can trigger an eruption.

The discovery was made thanks to images of the sun captured by NASA's Solar Dynamic Observatory (SDO) spacecraft, which are snapped every 10 seconds. The pictures revealed a superhot channel forming through an active region before a storm. The team thinks this is a magnetic rope: a network of magnetic field lines wrapped around a central axis. The winding creates a strong electric current that can power the rope to move outwards.

According to Zhang, understanding the process will help us better predict these storms. "We cannot prevent solar storms, just like we cannot prevent earthquakes or volcanoes," he says. "But the development of prediction capacity can help mitigate adverse effects. For instance, satellite operators can power down systems to prevent possible damage."
Swift-Tuttle Heads Up - Wie maakt dit jaar de mooiste foto van de Perseiden meteorenregen?
ExperimentalFrentalMentalmaandag 25 juli 2011 @ 08:46
22-07-2011

Oudste water in het heelal ontdekt

nieuws4707a_wide.jpeg

Twee teams van voornamelijk Amerikaanse astronomen hebben de grootste en oudste voorraad water ontdekt die ooit in het heelal is waargenomen. De wolk waterdamp, die 140 biljoen keer zo veel water bevat als de oceanen op aarde, bevindt zich bij een superzwaar zwart gat op een afstand van meer dan 12 miljard lichtjaar van de aarde.

De straling die de materie in de omgeving van dat zwarte gat uitzendt, of beter gezegd: uitzond, heeft er dus meer dan 12 miljard jaar over gedaan om ons te bereiken. Dat wil zeggen dat de waargenomen waterdamp al bestond toen het heelal nog 'maar' anderhalf miljard jaar oud was. Het is voor het eerst dat op die grote afstand, c.q. in dat verre verleden, water is waargenomen. Volgens de onderzoekers bewijst hun ontdekking dat water al vroeg rijkelijk aanwezig was in het heelal.

De waterdamp is ontdekt met CARMA, een opstelling van vijftien speciale radiotelescopen in een droge woestijn in Cailfornië.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde))
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 27 juli 2011 @ 09:02
26-07-2011

'Jonge' vulkaan ontdekt aan andere kant van de maan

media_xl_4298604.jpg
Foto: NASA

Wetenschappers van de Washington University in St. Louis hebben een vulkanische 'hot spot' ontdekt aan de andere kant van de Maan. Dat schrijft het Nederlandse Discovery Channel. Uit de ontdekking blijkt dat de Maan geologisch meer actief is dan tot nu toe werd aangenomen.

Op de 'hot spot' tussen de Compton en de Belkovich inslagkraters is een opeenhoping van het radioactieve element thorium terug te vinden. En dat is volgens wetenschapper Bradley Jolliff zeer ongewoon.

Maanevolutie herbestuderen
Door de ontdekking van de vulkanische 'hot spot', zien wetenschappers zich nu genoodzaakt om hun ideeën over de vulkanische geschiedenis van de maan te heroriënteren. "Het bewijs van deze ongewone samenstelling van de vrij recente thermische vulkanische activiteit dwingt ons om de evolutie van de Maan dieper te bestuderen", aldus Jolliff.

'Recent' onstaan
Jolliff en zijn collega's gaan ervan uit dat de nieuw ontdekte vulkanische provincie veel recenter ontstaan is dan de meeste van de vulkanische functies in de kleine provincie aan 'onze kant' van de Maan. Die ontwikkelden zich een miljard tot drie à vier miljard jaar geleden. Dat het gebied erg laat tot stand kwam, kan niet toegeschreven worden aan radioactief afval, omdat die warmtebronnen verminderen met de tijd. Het wordt dan ook moeilijker om lava naar de oppervlakte te spuwen.

Gesmolten buitenkern
Jolliff vermoedt daarom dat de Maan nog een gesmolten buitenkern heeft die het mogelijk maakt om pulsen van warmte op te wekken. Dat is ook het geval voor de Hawaiiaanse vulkanische keten. Een geplande missie op de Maan later dit jaar kan daar mogelijk uitsluitsel over geven. (adha)

(HLN)
Googolplexiandonderdag 28 juli 2011 @ 03:37
Googolplexianvrijdag 29 juli 2011 @ 03:10
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 29 juli 2011 @ 09:27
^O^
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 29 juli 2011 @ 09:28
27-07-2011

"Voor het eerst Alfvén-golven waargenomen in buitenste deel zon"

Met een NASA-satelliet voor zonobservatie zijn voor het eerst krachtige Alfvén-golven waargenomen in het buitenste deel van de zon, de zogenaamde corona. Deze magnetische golven in plasma verklaren de zeer hoge temperaturen in de corona en de hoge snelheden van de zonnewind.

De resultaten worden gepubliceerd in het vakblad Nature. Bij het onderzoek was ook KUL-hoogleraar Marcel Goossens betrokken.

Tot nog toe hadden wetenschappers geen verklaring voor het feit dat de temperaturen in de corona oplopen tot 2 à 3 miljoen graden Celsius, terwijl de temperaturen in de fotosfeer van de zon - de zonneschijf - slechts ongeveer 6.000 graden bedragen.

Evenmin was geweten waarom de zon ondanks haar zwaartekracht het (wegens de hoge temperaturen geïoniseerd) gas van de corona - het plasma - niet kan vasthouden en dit wegstroomt als zonnewind. Aan de aardbaan kunnen die zonnewinden snelheden halen van 300 tot 600 km per seconde.

Het bestaan van deze Alfvéngolven werd al in 1942 voorspeld door Hannes Alfvén, die in 1970 bekroond werd met de Nobelprijs Fysica. Het is voor het eerst dat ze daadwerkelijk worden geobserveerd in de corona van de zon. Uit deze waarnemingen van de corona blijkt dat het plasma zich in deze golven beweegt met snelheden tot 20 km per seconde en de golven zichzelf voortplanten met snelheden tot 200 tot 250 km per seconde. De verklaring voor de hoge temperaturen en sterke zonnewinden is dat deze Alfvèn-golven gezien hun grote plasmasnelheden voldoende energie bezitten om de corona te verhitten en de zonnewind aan te drijven. (belga/jv)

(HLN)
-CRASH-maandag 1 augustus 2011 @ 21:40
576312main_pia14317-full_full.jpg

Full-Frame Image of Vesta
NASA's Dawn spacecraft obtained this image of the giant asteroid Vesta with its framing camera on July 24, 2011. It was taken from a distance of about 3,200 miles (5,200 kilometers). Dawn entered orbit around Vesta on July 15, and will spend a year orbiting the body. After that, the next stop on its itinerary will be an encounter with the dwarf planet Ceres.

The Dawn mission to Vesta and Ceres is managed by NASA's Jet Propulsion Laboratory, Pasadena, Calif., for NASA's Science Mission Directorate, Washington, D.C. It is a project of the Discovery Program, managed by NASA's Marshall Space Flight Center, Huntsville, Ala. UCLA is responsible for overall Dawn mission science. Orbital Sciences Corporation of Dulles, Va., designed and built the Dawn spacecraft.

The framing cameras have been developed and built under the leadership of the Max Planck Institute for Solar System Research, Katlenburg-Lindau, Germany, with significant contributions by the German Aerospace Center (DLR) Institute of Planetary Research, Berlin, and in coordination with the Institute of Computer and Communication Network Engineering, Braunschweig, Germany. The framing camera project is funded by NASA, the Max Planck Society and DLR. More information about Dawn is online at http://www.nasa.gov/dawn .

Image credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA
Googolplexiandinsdag 2 augustus 2011 @ 01:28
quote:
0s.gif Op maandag 1 augustus 2011 21:40 schreef -CRASH- het volgende:
[ afbeelding ]
...
Gewoon ... WOW!

^O^

Vesta is aan de oppervlakte dus superzacht!

Aan de bovenkant is te zien hoe een relatief langzame, oude inslag materiaal uit Vesta heeft gegraven!

[ Bericht 11% gewijzigd door Googolplexian op 02-08-2011 01:45:13 ]
Googolplexiandinsdag 2 augustus 2011 @ 02:06
quote:
Last week, this video of a mysterious bubble expanding in space was captured by a webcam outside the Canada-France-Hawaii Telescope (CFHT), an astronomical observatory in Hawaii. It generated a lot of discussion on astronomy forums, where people have been speculating on what it might be. A few commenters suggested it was linked to a recent missile launch and now we can confirm that it is indeed exhaust from the launch.
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 2 augustus 2011 @ 08:55
quote:
0s.gif Op maandag 1 augustus 2011 21:40 schreef -CRASH- het volgende:
[ afbeelding ]

Full-Frame Image of Vesta
NASA's Dawn spacecraft obtained this image of the giant asteroid Vesta with its framing camera on July 24, 2011. It was taken from a distance of about 3,200 miles (5,200 kilometers). Dawn entered orbit around Vesta on July 15, and will spend a year orbiting the body. After that, the next stop on its itinerary will be an encounter with the dwarf planet Ceres.

The Dawn mission to Vesta and Ceres is managed by NASA's Jet Propulsion Laboratory, Pasadena, Calif., for NASA's Science Mission Directorate, Washington, D.C. It is a project of the Discovery Program, managed by NASA's Marshall Space Flight Center, Huntsville, Ala. UCLA is responsible for overall Dawn mission science. Orbital Sciences Corporation of Dulles, Va., designed and built the Dawn spacecraft.

The framing cameras have been developed and built under the leadership of the Max Planck Institute for Solar System Research, Katlenburg-Lindau, Germany, with significant contributions by the German Aerospace Center (DLR) Institute of Planetary Research, Berlin, and in coordination with the Institute of Computer and Communication Network Engineering, Braunschweig, Germany. The framing camera project is funded by NASA, the Max Planck Society and DLR. More information about Dawn is online at http://www.nasa.gov/dawn .

Image credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA
Vette foto
_O_
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 2 augustus 2011 @ 08:56
01-08-2011

Donkerste 'sterrenstelsel' ooit gevonden

nieuws4719a_wide.jpg

Met de 10-meter Keck II-telescoop op Mauna Kea, Hawaii, is het bestaan bevestigd van het donkerste 'sterrenstelsel' dat ooit is ontdekt. Het gaat om een verzameling van slechts ca. duizend zonachtige sterren, op kleine afstand buiten ons eigen Melkwegstelsel gelegen, die ingebed zijn in een wolk van donkere materie met een massa van ongeveer 600.000 zonsmassa's.

Het merkwaardige dwergstelseltje, Segue 1 geheten, werd twee jaar geleden al ontdekt, maar dankzij spectroscopische metingen met de Keck-telescoop kon de massa van de donkere-materiewolk voor het eerst vrij nauwkeurig worden bepaald, op basis van de spreiding in de bewegingssnelheden van de afzonderlijke sterren.

Segue 1 blijkt bovendien voor een belangrijk deel uit extreem oude sterren te bestaan, die in de vroege jeugd van het heelal moeten zijn ontstaan, gezien hun zeer geringe gehalte aan elementen zwaarder dan waterstof en helium. De nieuwe resultaten zijn gepubliceerd in Astrophysical Journal .

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 3 augustus 2011 @ 10:22
03-08-2011

Brokstuk ontploft ruimteveer komt boven water door droogte in Texas

media_xl_4307072.jpg
Een brandstoftank van de Columbia, die in 2003 bij zijn terugkeer in de dampkring ontplofte. © epa

Door de droogte in de Amerikaanse staat Texas is een brandstoftank van het ruimteveer Columbia, dat in 2003 bij zijn terugkeer in de dampkring ontplofte, aan de oppervlakte gekomen. De brandstoftank, één van de achttien stuks die de Columbia telt, lag jarenlang verborgen in Lake Nacogdoches, ten noorden van Houston. Door de aanhoudende droogte is het waterpeil van het meer gedaald en kwam het brokstuk te voorschijn.

De Columbia ontplofte door een beschadigd hitteschild. Daarbij kwamen zes astronauten om het leven. De brokstukken van het ruimteveer vielen verspreid over de staten Texas en Louisiana op aarde. Weinig stukken werden geborgen. (dpa/lpb)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 3 augustus 2011 @ 10:26
01-08-2011

Herschel ontdekt zuurstofmoleculen in Orionnevel

nieuws4722a_wide.jpg

Met de Europese ruimtetelescoop Herschel is voor het eerst moleculair zuurstof ontdekt in het heelal. De zuurstofmoleculen (O2, bestaande uit twee afzonderlijke zuurstofatomen) zijn aangetroffen in de Orionnevel, een kolossaal stervormingsgebied op ca. 1500 lichtjaar afstand van de aarde.

Omdat zuurstof na waterstof en helium het meest voorkomende element in het heelal is, hebben sterrenkundigen altijd aangenomen dat ook de moleculaire vorm ervan veel in de kosmos moet voorkomen. De dampkring van de aarde bestaat bijvoorbeeld voor twintig procent uit moleculair zuurstof. Tot dusver was het bestaan van moleculair zuurstof in het heelal echter nooit ondubbelzinnig aangetoond; een detectie met de Zweedse Odin-telescoop, in 2007, is nooit bevestigd. Dat deed vermoeden dat de hoeveelheid moleculair zuurstof in het heelal veel geringer was dan verwacht.

Astronomen nemen aan dat de zuurstofmoleculen 'onzichtbaar' blijven doordat ze vastvriezen aan het oppervlak van interstellaire stofdeeltjes, en deel gaan uitmaken van dunne ijslaagjes op die stofdeeltjes. Waar die deeltjes vervolgens worden bestraald door pasgeboren sterren, zou het ijs weer verdampen, en moeten ook de zuurstofmoleculen weer vrijkomen.

De waarnemingen van de infraroodruimtetelescoop Herschel, die in het voorjaar van 2009 is gelanceerd, lijken deze theorie te bevestigen, maar sterrenkundigen hebben nog steeds geen verklaring voor het feit dat de waargenomen hoeveelheden O2 echt veel geringer zijn dan wordt verwacht. Ook is nog niet duidelijk wat er nu zo bijzonder is aan de locaties in de Orionnevel waar de zuurstofmoleculen zijn aangetroffen.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
-CRASH-woensdag 3 augustus 2011 @ 16:58
Ah... ik hoorde vanmoergen op het werk al iets boven de herrie uitkomen...
Herschel..... zuurstofatoom......???????

En dan de hele dag zitten te malen wat het nieuws was
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 4 augustus 2011 @ 09:39
quote:
0s.gif Op woensdag 3 augustus 2011 16:58 schreef -CRASH- het volgende:
Ah... ik hoorde vanmoergen op het werk al iets boven de herrie uitkomen...
Herschel..... zuurstofatoom......???????

En dan de hele dag zitten te malen wat het nieuws was
:)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 4 augustus 2011 @ 09:39
03-08-2011

Bestaan andere heelallen is aantoonbaar

nieuws4726a_wide.jpeg

De theorie dat ons heelal een kolossale 'zeepbel' is in een schuim van ontelbare andere heelallen kan worden getoetst. Dat schrijven Britse en Canadese wetenschappers in twee natuurkundige vaktijdschriften. Tot nog toe werd ervan uitgegaan dat het bestaan van dit zogeheten multiversum nooit zou kunnen worden aangetoond.

De wetenschappers denken echter dat botsingen tussen naburige heelallen herkenbare cirkelvormige sporen zouden achterlaten in de kosmische achtergrondstraling - het afgekoelde restant van de straling die vrijkwam bij de oerknal. Met behulp van computersimulaties hebben zij afbeeldingen gemaakt van hoe de verdeling van de achtergrondstraling eruit zou zien als ons heelal met naburige 'zeepbellen' in aanraking is gekomen.

Het zal overigens nog niet meevallen om kringen in de kosmische achtergrondstraling op te sporen: de verdeling van deze straling over de hemel is nogal chaotisch. Bovendien kunnen er ook door toeval cirkelvormige patronen zijn ontstaan.

Om deze problemen te overwinnen hebben de wetenschappers een computeralgoritme ontwikkeld dat statistisch kan beoordelen hoeveel 'botsingssporen' de kosmische achtergrondstraling vertoont. De eerste rekenresultaten zijn binnen, maar deze kunnen nog geen uitsluitsel geven over het bestaan van het multiversum. De hoop is nu gevestigd op de nieuwe gegevens over de kosmische achtergrondstraling die momenteel met de Europese satelliet Planck worden verzameld.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 5 augustus 2011 @ 09:22
05-08-2011

Telde onze aarde ooit twee manen?

media_xl_4308580.jpg
© ap

Amerikaanse wetenschappers denken dat onze aarde in een ver verleden twee manen telde, die uiteindelijk op elkaar zijn gebotst. Dat staat te lezen in het wetenschapsblad Nature.

De kant van de maan die naar de aarde is gericht, wordt gekenmerkt door uitgestrekte vlakten. De achterkant van het hemellichaam is veel rotsachtiger. De korst is er ook vijftig kilometer dikker. Een botsing met een kleinere maan, miljarden jaren geleden, zou deze onregelmatige vorm kunnen verklaren.

De bevinding is het resultaat van de theorie dat de maan ontstaan is uit puin dat vrijkwam door meerdere botsingen tussen onze jonge aarde en veel kleinere planeten. Wetenschappers denken nu dat daarbij niet een maar twee manen zijn ontstaan. De kleinere maan zou een massa hebben gehad van ongeveer een dertigste van de maan die we nu kennen.

Beide zouden samen zo'n 100 miljoen jaar lang rond de aarde hebben gedraaid. Ruim vier miljard jaar geleden zouden zij dan gebotst en samengesmolten zijn, aldus de theorie van de Amerikaanse wetenschappers. (adha)

(HLN)
Googolplexianzaterdag 6 augustus 2011 @ 14:34
-CRASH-zaterdag 6 augustus 2011 @ 15:08
quote:
:9~
Googolplexianzaterdag 6 augustus 2011 @ 22:51
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 9 augustus 2011 @ 09:17
quote:
^O^
Misschien een goed idee om het filmpje ook hier te plaatsen?
MARS - De Missies! Deel 7
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 9 augustus 2011 @ 09:19
08-08-2011

Bouwstenen van DNA gevonden in meteorieten

nieuws4731a_wide.jpg

Amerikaanse astrobiologen hebben belangrijke bouwstenen van DNA aangetroffen in meteorieten - stenen die afkomstig zijn uit de ruimte. De wetenschappers, onder andere van het Carnegie Institution of Washington en van NASA's Goddard Space Flight Center, publiceren hun bevindingen vandaag in Proceedings of the National Academy of Sciences .

Eerder zijn al organische verbindingen (koolwaterstoffen) en zelfs aminozuren aangetroffen in meteorieten. Ook wordt al tientallen jaren onderzoek gedaan aan nucleobasen in meteorieten - belangrijke bouwstenen van DNA (de vier belangrijkste nucleobasen in het DNA van aardse organismen zijn cytosine, guanine, adenine en thymine). Het was tot nu toe echter niet mogelijk om onomstotelijk vast te stellen dat die daadwerkelijk een buitenaardse oorsprong hadden; het zou ook om aardse verontreinigingen kunnen gaan.

Een team onder leiding van scheikundige Jim Cleaves is daar met behulp van nieuwe analysetechnieken nu echter wél in geslaagd. Bij twaalf verschillende koolstofhoudende meteorieten, waarvan er negen afkomstig zijn van Antarctica, kon worden vastgesteld dat ze nucleobasen bevatten die niet afkomstig zijn uit de omgeving waarin de ruimtestenen werden gevonden. Zo bleek de concentratie van de moleculen in de meteoriet enorm veel hoger te zijn dan in het ijs waarin de ruimtesteen was gevonden. In drie gevallen bleek het zelfs te gaan om bepaalde nucleobase-analogs (purinen) die op aarde relatief zeldzaam zijn.

De ontdekking ondersteunt het vermoeden dat de bouwstenen van het leven op aarde afkomstig zijn uit de kosmos, en dat de allereerste fasen van de 'biogenese' - het ontstaan van leven - in de interstellaire ruimte heeft plaatsgevonden. Dat zou betekenen dat de kans groot is dat ook elders in het heelal leven voorkomt.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 9 augustus 2011 @ 09:20
09-08-2011

Aarde wordt omgeven door gordel van antimaterie

nieuws4730a_wide.jpg

De aarde wordt op een hoogte van enkele honderden kilometers omgeven door een - extreem ijle - gordel van antimaterie. Dat concludeert een internationaal team van natuurkundigen op basis van metingen van het PAMELA-experiment (Payload for Antimatter Matter Exploration and Light-nuclei Astrophysics), een Europees satellietexperiment dat vijf jaar geleden werd gelanceerd.

Antimaterie bestaat uit elementaire deeltjes waarvan sommige eigenschappen (zoals elektrische lading en spin) precies tegenovergesteld is aan die van 'gewone' materiedeeltjes in de wereld zoals wij die kennen. Op aarde wordt antimaterie in kleine hoeveelheden geproduceerd in deeltjesversnellers. Zodra antimaterie met gewone materie in aanraking komt, annihileren ze elkaar echter.

De antiprotonen in de aardse magnetosfeer, tussen de binnenste en de buitenste Van Allen-gordels, worden op soortgelijke wijze geproduceerd als in aardse deeltjesversnellers: door energierijke botsingen van gewone deeltjes. In dit geval gaat het om zeer snel bewegende kosmische-stralingsdeeltjes die in botsing komen met atomen in de ijle bovenste lagen van de atmosfeer. Als gevolg van hun (negatieve) elektrische lading raken de geproduceerde antiprotonen vervolgens gevangen in het magnetisch veld van de aarde, waaar ze enige tijd kunnen verblijven alvoren ze vernietigd worden bij een botsing met een 'gewoon', positief geladen proton.

Het bestaan van zo'n antimaterie-gordel werd geruime tijd geleden al voorspeld door theoretici. De PAMELA-metingen, die gepubliceerd zijn in Astrophysical Journal Letters , lijken deze voorspelling nu te bevestigen. De ontdekking zal hopelijk meer licht werpen op de eigenschappen van energierijke kosmische straling. Praktische toepassingen voor het nuttig 'gebruik' van de antimaterie zijn er vooralsnog niet; natuurkundigen hebben op aarde al de grootst mogelijke moeite om antimaterie gedurende korte tijd te 'isoleren' van gewone materie.

(allesoversterrenkunde)
Googolplexianwoensdag 10 augustus 2011 @ 00:25
quote:
0s.gif Op dinsdag 9 augustus 2011 09:17 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

^O^
Misschien een goed idee om het filmpje ook hier te plaatsen?
MARS - De Missies! Deel 7
Be my guest ^O^
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 11 augustus 2011 @ 08:50
11-08-2011

Zon produceert grootste zonnevlam in jaren

nieuws4732a_wide.jpg

Dinsdag heeft de zon een zonnevlam van klasse X6.9 geproduceerd - de grootste sinds 2006. De uitbarsting vond plaats aan de rand van de zonneschijf, waardoor de meeste straling aan de aarde voorbijging. Wel veroorzaakte de vrijgekomen röntgenstraling van de zon verstoringen in de ionosfeer van de aarde, die het radioverkeer op de lange golf hinderden. De afgelopen week vonden er op de zon al meer van deze uitbarstingen plaats, maar die waren van kleinere omvang.

Zonnevlammen zijn hevige explosies op de zon waarbij energierijke deeltjes en straling vrijkomen. Vaak gaan deze explosies gepaard met zogeheten coronale massa-ejecties (CME's), die het aardmagnetische veld ernstig kunnen verstoren. Ook bij de zonnevlam van 9 augustus ontstond zo'n CME, maar die was niet direct op de aarde gericht.

Zonnevlammen worden in vijf categorieën ingedeeld. De minst hevige, die van de klassen A, B en C, hebben nauwelijks gevolgen voor de aarde. Zonnevlammen van de M-klasse zijn al in staat om korte 'blackouts' in het radioverkeer te veroorzaken. X-vlammen kunnen communicatie- en GPS-systemen platleggen en zelfs storingen in het stroomnet teweegbrengen.

De komende jaren zal het aantal uitbarstingen op de zon waarschijnlijk blijven toenemen. De piek wordt in 2013 verwacht.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 12 augustus 2011 @ 08:50
11-08-2011

Oorzaak supernova-explosies vastgesteld

nieuws4737a_wide.jpg

Een veel voorkomend soort sterexplosies - supernovae van type Ia - wordt in de meeste gevallen niet veroorzaakt door botsingen tussen witte dwergsterren. Tot die conclusie komt een internationaal team van astronomen deze week in Science (12 augustus).

Supernovae van type Ia zijn kolossale sterexplosies die tot op miljarden lichtjaren waarneembaar zijn. Waarnemingen van deze objecten hebben onder meer geleid tot de ontdekking dat ons heel steeds sneller uitdijt. Maar hoewel alle supernovae van dit type hetzelfde helderheidsverloop laten zien, kon hun oorzaak tot nu toe niet gemakkelijk worden vastgesteld.

Aangenomen werd al wel dat een supernova van type Ia de explosie is van een witte dwergster die deel uitmaakt van een compact dubbelstersysteem. De vraag was echter of de andere ster van dat systeem een normale ster is of óók een witte dwerg.

Om die vraag te kunnen beantwoorden, hebben de astronomen 41 recente supernova-explosies van dit type onderzocht op de aanwezigheid van neutraal natriumgas. In de omgeving van witte dwergen komt dat gas niet voor, in de omgeving van normale sterren wel.

Uit het onderzoek blijkt nu dat bij 35 van de 41 supernova-explosies van type Ia natriumgas wordt waargenomen dat zich met grote snelheid van het centrum van de explosie verwijdert. Dat betekent dat bij meer dan tachtig procent van deze supernova-explosies ook een normale ster betrokken is.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 13 augustus 2011 @ 09:41
12-08-2011

Hubble fotografeert kosmisch halssnoer

578860main_necklace-670.jpg

De Amerikaans-Europese ruimtetelescoop Hubble heeft diep in de kosmos een gasnevel gefotografeerd die oplicht als een gigantisch kosmisch halssnoer.

Op de op 2 juli gemaakte foto is een blauwgroen gekleurde ring van waterstof en zuurstof te zien, waarin roodgekleurde stikstofwolken oplichten als de diamanten in een halssnoer. Die puntjes lichten op door de absorptie van ultraviolet licht van de centrale sterren. Het Space Telescope Institute in Maryland (Baltimore) gaf de foto vandaag vrij.

Ontstaan
De planetaire nevel in het sterrenbeeld Pijl bevindt zich op 15.000 lichtjaar van ons, en kreeg toepasselijk de naam 'Halssnoernevel'. De nevel is ongeveer 10.000 jaar geleden ontstaan toen één van de sterren in een zeer nauwe dubbelster opzwol, waardoor de begeleider in de buitenste gaslagen van de ster terechtkwam.

Rotatie
Als gevolg van de wisselwerking tussen de twee sterren, die slechts een paar miljoen kilometer van elkaar zijn verwijderd, begon de opgezwollen ster steeds sneller te roteren, en werd er vooral in het evenaarvlak van de ster veel gas de ruimte in geblazen. Het kosmisch halssnoer heeft ondertussen een diameter van zowat 20 biljoen km. (belga/sam)

(HLN)
Googolplexianmaandag 15 augustus 2011 @ 09:29
Met nieuwe kennis en nieuwe beelden komen ook nieuwe filmpjes die e.e.a. uitleggen :)


met als contrast een filmpje uit Sagan's tijd

Googolplexianmaandag 15 augustus 2011 @ 23:57
Ion propulsion ftw!

ExperimentalFrentalMentaldonderdag 18 augustus 2011 @ 10:28
18-08-2011

Reusachtige oerwolk gloeit van binnen

nieuws4745a_wide.jpeg

Waarnemingen met de Europese Very Large Telescope hebben meer inzicht gegeven in de energiebron van een grote wolk van gloeiend gas in het vroege heelal. De waarnemingen laten zien dat deze reusachtige 'Lyman-alfa-blob' zijn energie moet ontlenen aan sterrenstelsels in zijn inwendige (Nature, 18 augustus).

Lyman-alfa-blobs behoren tot de grootste individuele objecten in het heelal. Het zijn reusachtige wolken van waterstofgas met afmetingen van enkele honderdduizenden lichtjaren (een paar keer zo groot als het Melkwegstelsel), die net zo veel energie produceren als de helderste sterrenstelsels.

De blobs worden doorgaans op grote afstanden gevonden, waardoor we ze zien zoals ze waren toen het heelal slechts een paar miljard jaar oud was. Ze spelen om die reden een belangrijke rol bij het onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van sterrenstelsels in het vroege heelal. Maar waar de energie voor hun grote helderheid vandaan komt, was tot nu toe onduidelijk.

Astronomen hebben nu ontdekt dat het licht van de langst bekende en helderste Lyman-alfa-blob - LAB-1 - gepolariseerd is. Dat betekent dat de elektrische en magnetische velden waaruit dit licht is opgebouwd een specifieke oriëntatie hebben (bij normaal licht is dat niet het geval).

Polarisatie ontstaat als licht wordt weerkaatst of verstrooid. Uit het feit dat het licht van LAB-1 polarisatie vertoont, blijkt dat de lichtgloed van dit merkwaardige object niet van het gas zelf afkomstig is. De waarnemingen wijzen erop dat de gloed bestaat uit licht van heldere sterrenstelsels binnen de blob, dat door gas is verstrooid.

De astronomen willen nu meer van deze objecten waarnemen, om te zien of hetzelfde effect ook bij andere blobs optreedt.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Googolplexianvrijdag 19 augustus 2011 @ 06:38


[ Bericht 32% gewijzigd door Googolplexian op 19-08-2011 06:44:10 ]
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 24 augustus 2011 @ 09:56
quote:
^O^
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 24 augustus 2011 @ 09:56
23-08-2011

NASA-satelliet ontdekt ultrakoele sterren

nieuws4754a_wide.jpg

Met de Amerikaanse infraroodsatelliet WISE is een zestal uiterst koele 'sterren' ontdekt. De hemellichamen, die tot de familie van de bruine dwergen behoren, hebben zo ongeveer de temperatuur van het menselijk lichaam.

Het bestaan van deze donkere objecten werd al vermoed, maar de afgelopen tien jaar is tevergeefs naar ze gezocht. Met WISE zijn nu voor het eerst zes van deze zwakke dwergsterren ontdekt, die zich op afstanden van negen tot veertig lichtjaar bevinden. Ze zenden voornamelijk langgolvige infraroodstraling uit, die met telescopen op aarde niet waarneembaar is.

Bruine dwergen worden ook wel 'mislukte sterren' genoemd. Ze hebben te weinig massa om atomen in hun inwendige te laten fuseren, om zo energie op te wekken. De energie die ze in de vorm van infraroodstraling uitzenden, ontlenen ze aan de warmte die zij bij hun ontstaan hebben meegekregen.

De meest nabije ultrakoele ster, WISE 1541-2250, staat met zijn afstand van negen lichtjaar op de zevende plaats van de lijst met meest nabije sterren. Hij is ruim twee keer zo ver van ons verwijderd als de meest nabije buur van onze zon, Proxima Centauri. Het wordt niet ondenkbaar geacht dat er nog een koele bruine dwerg ontdekt zal worden die Proxima van de eerste plaats zal verstoten.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
-CRASH-woensdag 24 augustus 2011 @ 20:51
^O^ COOL 8)7
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 25 augustus 2011 @ 23:54
25-08-2011

Sterrenkundigen ontdekken diamanten 'planeet'

nieuws4756a_wide.jpg

Radiosterrenkundigen hebben een diamanten 'planeet' ontdekt. Het kostbare hemellichaam beschrijft elke 2 uur en 10 minuten een baan rond een snel rondtollende neutronenster op 4000 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Slang. De afstand tussen de ster en de 'planeet' bedraagt slechts 600.000 kilometer - minder dan twee keer de afstand tussen aarde en maan.

De neutronenster (J1719-1438) draait meer dan tienduizend keer per minuut om zijn as, en zendt daarbij korte pulsjes van radiostraling de ruimte in. Zulke pulserende radiobronnen worden ook wel pulsars genoemd. Uit minieme variaties in de aankomsttijden van de radiopulsjes kon de aanwezigheid van een begeleider worden afgeleid. Die is hooguit vijf keer zo groot als de aarde, maar zwaarder dan de reuzenplaneet Jupiter.

In een artikel dat deze week in Science verschijnt, concluderen de onderzoekers dat de 'planeet' grotendeels uit diamant moet bestaan. Het gaat namelijk zo goed als zeker om het afgepelde overblijfsel van een witte dwerg - een compacte ster waarvan de kern voornamelijk uit zuurstof- en koolstofatomen bestaat.

Onder invloed van de energierijke straling van de neutronenster moet de witte dwerg het overgrote deel van zijn massa zijn verloren. Wat resteert is een bal van zuurstof en koolstof met een zeer grote dichtheid - ruim voldoende om de koolstofatomen samen te persen tot diamant.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 26 augustus 2011 @ 00:08
24-08-2011

De vorming van vreemde zonnestelsels

Wat is ons zonnestelsel toch mooi. Grote en kleine planeten draaien rustig hun rondjes om de zon, zonder enige last van elkaar te hebben. Veel vaker gaat het er bij de vorming van planetenstelsels nogal chaotisch aan toe. Kleine, potentieel leefbare planeten als de Aarde overleven het dan vaak niet. Dat blijkt uit computersimulaties die astronomen gemaakt hebben.

Onze zon en de planeten die daar omheen draaien vormen een zeer ordelijk en stabiel systeem. Alle planeten draaien in dezelfde richting om de zon, als de zon om zijn eigen as draait. De meeste planeten beschrijven bijna perfect cirkelvormige banen. Een cirkelvormige baan betekent dat de planeet op constante afstand van zijn ster blijft, waardoor de temperatuur op de planeet niet te veel schommelt. Hieruit blijkt dat ons zonnestelsel een rustige geschiedenis heeft gehad. Een dergelijk stabiel systeem zou volgens een Duits-Brits team van astronomen wel eens heel bijzonder kunnen zijn.

system2.jpg
Door waarnemingen aan planetenstelsels rond andere sterren weten sterrenkundigen dat zonnestelsels nogal eens zeer chaotisch en onregelmatig zijn. Plantenbanen kunnen schots en scheef door elkaar staan met banen die extreem ellipsvormig zijn, zoals in de afbeelding hiernaast.

Ons zonnestelsel is ontstaan uit een wolk van gas en stof. Onder invloed van de zwaartekracht stort zo’n wolk in tot een roterende platte schijf. Omdat de meeste materie naar het centrum van de schijf wordt getrokken ontstaat daar een hete kern: een protoster. Om de protoster zweeft een roterende schijf van stof, de zogenaamde protoplanetaire schijf

formation8.jpg
De protoplanetaire schijf, met in het midden de protoster.

.De materie in de platte protoplanetaire schijf klontert vervolgens samen waardoor planeten in stabiele banen gevormd worden. De omlooprichting van deze planeten is gelijk aan de draairichting van de ster. De banen lopen vrijwel parallel aan de evenaar van de ster. Volgens de sterrenkundigen komt deze ideale situatie echter maar weinig voor. Een zonnestelsel-in-wording kan gemakkelijk in botsing komen met een andere gaswolk. Het protosysteem trekt in dat geval veel extra massa naar zich toe, zoals te zien is in de afbeelding hieronder.

encounter2.jpg

.De nieuwe massa is vaak veel meer dan de massa die al rond de ster aanwezig was. Onder invloed van de extra massa kan de protoplanetaire schijf na verloop van tijd een eigen leven gaan leiden. Uit computersimulaties blijkt dat de schijf scheef kan gaan staan ten opzichte van de ster en zelfs in een totaal tegengestelde richting kan gaan draaien:

annulus2.jpg

.Ook in de veel zwaardere en scheve protoplanetaire schijf ontstaan na enkele miljoenen jaren planeten. Het resultaat is een scheef zonnestelsel waarin de draairichting van de ster en de omloopbanen van de planeten sterk kunnen afwijken. In ons zonnestelsel is deze afwijking klein, gemiddeld slechts 7%. Dit suggereert dat er zich waarschijnlijk ooit een bescheiden botsing met een gaswolk heeft voorgedaan.

ejection2.jpg
Fig. 6

Uit de simulaties bleek tevens dat een dergelijk schots en scheef zonnestelsel zeer instabiel is. Kleine, lichte planeten zoals de Aarde kunnen in zo’n zonnestelsel makkelijk onder invloed van de zwaartekracht van grotere planeten komen.

Onder invloed van de zwaartekracht van een grotere planeet worden kleinere planeten één voor één uit het instabiele stelsel verstoten.

Zonder de warmte van zijn ster zal een kleine, potentieel leefbare planeet een koud en eenzaam klompje ijs worden in het uitgestrekte heelal. Als ons zonnestelsel een iets andere geschiedenis kende was dit volgens de astronomen ook het lot van de aarde geweest.

(Kennislink)
ChungLingSoovrijdag 26 augustus 2011 @ 16:10
http://blogs.discovermaga(...)a-supernova-in-m101/

Ia supernova in M-101, paar uur na het begin staan alle camera's er op
Pulzzarvrijdag 26 augustus 2011 @ 23:30
Hori261.jpg

Voor de geïnteresseerden:

Op internet kan je het gratis programma Asynx Planetarium voor Windows downloaden. Je kan hiermee een sterrenkaart bekijken. Als je je registreert (ook gratis), kan je de sterrenkaart aanpassen aan jouw woonplaats. Woon je bijvoorbeeld in Utrecht, dan kan je die stad selecteren en toont de kaart de sterren in de hemel boven Utrecht.

De sterrenkaart loopt synchroon met de huidige tijd. Maar je kan ook vooruit of achteruit spoelen. Zo weet je bijvoorbeeld wanneer de volgende maansverduistering te zien is of wanneer een planeet 's nachts weer zichtbaar is aan de hemel.

Een leuk extraatje is dat ook de stand van de maan is aangegeven.
Pulzzarvrijdag 26 augustus 2011 @ 23:40
Ik heb trouwens ook een vraag. Ik heb nog niet zo heel lang interesse in astronomie en weet vrijwel niks van telescopen.

Ik overwoog pas geleden een telescoop te kopen bij de Kijkshop, maar dat had ik maar niet gedaan, omdat ik twijfel aan de kwaliteit. Goede keus om het niet te doen, want ik las ergens achteraf dat ze een onscherp beeld geven en dat je dan alsnog haast niks kan zien. Ik had ook gelezen dat er voor hetzelfde budget telescopen zijn waar je wel wat aan hebt.

Weet iemand waar ik een redelijke telescoop kan vinden voor niet al teveel geld, dus hooguit een paar honderd euro? En wat zie je daardoor allemaal?
ExperimentalFrentalMentalmaandag 29 augustus 2011 @ 09:02
quote:
0s.gif Op vrijdag 26 augustus 2011 23:40 schreef Pulzzar het volgende:
Ik heb trouwens ook een vraag. Ik heb nog niet zo heel lang interesse in astronomie en weet vrijwel niks van telescopen.

Ik overwoog pas geleden een telescoop te kopen bij de Kijkshop, maar dat had ik maar niet gedaan, omdat ik twijfel aan de kwaliteit. Goede keus om het niet te doen, want ik las ergens achteraf dat ze een onscherp beeld geven en dat je dan alsnog haast niks kan zien. Ik had ook gelezen dat er voor hetzelfde budget telescopen zijn waar je wel wat aan hebt.

Weet iemand waar ik een redelijke telescoop kan vinden voor niet al teveel geld, dus hooguit een paar honderd euro? En wat zie je daardoor allemaal?
Ik heb een Meade etx-70.
Kostte maar 100 euro (aanbieding) + statief. Degelijke telescoop (gemotoriseerd) met computer (1471 hemelobjecten voorgeprogrammeerd). De telescoop blijft, nadat het object gevonden is, deze met de juiste snelheid volgen. Zeker aan te raden.

http://www.meade-online.n(...)D386oCFQRO3godekX_7g

en anders moet je het hier eens vragen
Astronomie in de Achtertuin #1
ExperimentalFrentalMentalmaandag 29 augustus 2011 @ 09:04
26-08-2011

Veertig jaar oud zonnewindraadsel blijkt niet te bestaan

nieuws4765a_wide.jpg

Een veertig jaar oud raadsel met betrekking tot turbulentie in de zonnewind - de stroom van elektrisch geladen deeltjes die door de zon de ruimte in wordt geblazen - blijkt niet te bestaan, volgens astronomen van de Universiteit van Warwick.

In 1971 ontdekte de ruimtesonde Mariner 5 dat er een verband leek te bestaan tussen turbulentie in de zonnewind en de richting en snelheid van die wind. Volgens theoretische inzichten zou zo'n relatie er helemaal niet horen te zijn.

De onderzoekers hebben nu nieuwe metingen van de Europese Cluster-satellieten geanalyseerd, en bovendien een gedetailleerd computermodel van de zonnewind gecreëerd, waar ze in allerlei richtingen 'virtuele' ruimtesondes doorheen lieten vliegen.

Uit de combinatie van de nieuwe metingen en de modelberekeningen blijkt dat het door Mariner 5 gevonden verband zo goed als zeker een statistische toevalstreffer was. De resultaten worden gepubliceerd in Physical Review Letters .

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 29 augustus 2011 @ 09:05
29-08-2011

Nieuwe nabije supernova vroeg ontdekt

nieuws4762a_wide.jpeg

Afgelopen woensdag is een supernova ontdekt die zich met een afstand van ongeveer 21 miljoen lichtjaar dichterbij bevindt dan de (vele) andere sterexplosies van dit type die de afgelopen 25 jaar zijn waargenomen. Astronomen denken bovendien dat ze er snel bij waren: de supernova werd al binnen enkele uren na het begin van de explosie 'gesnapt'.

De supernova-explosie, die de aanduiding PTF 11kly heeft gekregen, speelt zich af in het sterrenstelsel M101 in de Grote Beer. Naar verwachting zal hij de komende weken in helderheid toenemen en ook waarneembaar zijn met kleine amateurtelescopen.

De supernova is van type Ia, een soort sterexplosies dat een belangrijke rol speelt bij de bepaling van grote afstanden in het heelal. De vroege ontdekking van zo'n supernova veroorzaakt dan ook de nodige beroering in de wereld van de sterrenkunde. Tal van professionele telescopen, waaronder ook de Hubble-ruimtetelescoop, zijn de afgelopen dagen op het object gericht.

Het onderzoek van de supernova kan meer inzicht geven in de oorzaak ervan. Aangenomen wordt dat supernovae van type Ia worden veroorzaakt door witte dwergsterren die zoveel gas van een naburige ster opslokken, dat ze een kritieke massa bereiken en ontploffen. De laatste keer dat een nabije supernova van type Ia te zien was, was in 1986.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 29 augustus 2011 @ 09:07
25-08-2011

Melkwegstelsel krijgt brandstof van buitenaf

nieuws4761a_wide.jpeg

De stervorming in het Melkwegstelsel wordt op gang gehouden door de toevoer van nieuwe brandstof van buitenaf. Tot die conclusie komen wetenschappers van de universiteit van Notre Dam (VS) in Science (26 augustus).

Als de voorraad waterstofgas van het Melkwegstelsel niet voortdurend werd aangevuld, zou het snel gedaan zijn met de vorming van nieuwe sterren. Daarom bestond al het vermoeden dat grote wolken van geïoniseerd gas die op veel plaatsen aan de hemel worden waargenomen ons Melkwegstelsel regelmatig van vers gas voorzien.

Metingen met de Cosmic Origins Spectrograph (COS), een van de nieuwste instrumenten van de Hubble-ruimtetelescoop, bevestigen dat vermoeden. Met dat instrument zijn voor het eerst de afstanden van een aantal van die snel bewegende gaswolken gemeten. En daaruit blijkt dat zij deel uitmaken van de verre buitengebieden van ons Melkwegstelsel en grote hoeveelheden gas bevatten.

De metingen vormen verder een bevestiging van modellen die voorspelden dat gas dat naar het Melkwegstelsel toe valt, afremt naarmate het dichterbij komt en meer weerstand ondervindt van het daar al aanwezige gas. Gaswolken die zich dichterbij bevinden bewegen inderdaad minder snel dan hun verder weg gelegen soortgenoten.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 29 augustus 2011 @ 09:10
26-08-2011

Vragen rondom ouderdom van de Maan

De Apollo missies van de vorige eeuw leverden spectaculaire beelden op van de Maan, maar brachten ook schatten met zich mee. Zoals de maanstenen die nog steeds nieuwe informatie leveren over het ontstaan van de Maan. Bijvoorbeeld een maansteen meegekomen met de Apollo 16 missie van 1972.

523px-Lunar_Ferroan_Anorthosite_60025_apollo_16.jpg
1,88 gram van deze maansteen werd onderzocht.

Ooit was de Maan, net na haar vorming, een gloeiende bol, bestaande uit oceanen van magma. Daarna koelde het af en ontstond uiteindelijk de Maan zoals we die nu kennen: een grijswitte bol van gesteente dat zonlicht weerkaatst.

Eerdere studies wezen uit dat de Maan snel na vorming afkoelde. Dat zou al 4,42 – 4,47 miljard jaar geleden gebeurd zijn, toen het eerste magma stolde. Nieuwe datering aan een maansteen meegenomen door de Apollo 16 missie uit 1972 laat zien dat het eerste gesteente zich mogelijk pas later vormde. Wat dit betekent, stond te lezen in Nature.

Lars Borg (Lawrence Livermore National Laboratory, V.S) en collega’s komen namelijk uit op 4,36 miljard jaar; zo’n 100 miljoen jaar jonger. Ze deden dat op basis van maar liefst drie verschillende dateringen aan 1,88 gram ‘ferroan anorthosite’, een gesteente dat de oudste gesteente van de Maan zou representeren volgens de onderzoekers. Omdat de drie dateringen op een vergelijkbare leeftijd uitkomen, lijkt de ouderdom van kristalliseren van dit gesteente zeker. De vraag is echter of het ‘ferroan anorthosite’-gesteente echt de oudste kristallisatie van maanmagma voorstelt.

600px-Full_moon_NASA_1992_Galileo_spacecraft.jpeg
Een foto van de Maan genomen in 1992. Afbeelding: © NASA

Grote kristallen
Het gesteente bestaat uit relatief grote kristallen, wat wijst op langzame kristallisatie op een bepaalde diepte. Aan het maanoppervlak kristalliseert gesteente namelijk sneller en vormt daardoor kleinere kristallen.

De aanwezigheid van de grote kristallen betekent ook dat het gesteente niet of nauwelijks beïnvloed kan zijn door inslagen van hemellichamen, iets dat regelmatig voorkwam op de jonge Maan. Na een inslag smelten gesteenten en koelen ze ook weer zeer snel af, waardoor weer kleine kristallen ontstaan.

De keuze om juist een gedeelte van deze steen – met het nummer 60025 – te dateren lijkt dus een juiste te zijn.

Ouderdommen vergelijken
Omdat de datering zo nauwkeurig en het gesteente zo goed gekozen is, kan dit inderdaad de oudste maansteen zijn. Als dat zo is, zou de Maan wel eens jonger kunnen zijn dan tot nu toe gedacht. Of de Maan koelde veel langzamer af dan voorheen vermoed.

490px-Earth_and_Moon_NASA.jpg
De Aarde en de Maan. Afbeelding: © NASA

Ook andere gesteenten van de Maan zijn van ‘vergelijkbare’ ouderdom stelt het artikel. Echter, een zirkoonmineraal dat 4,42 miljard jaar oud bleek te zijn, is beduidend ouder alsook vier andere dateringen aan gesteenten en mineralen van de Maan (4,43 – 4,53 miljard jaar oud). Als de theorie van Borg en collega’s klopt dat het ‘ferroan anorthosite’-gesteente de oudste gesteente van de Maan is, moeten deze dateringen dus onjuist zijn.

Volgens Borg zijn de eerdere dateringen niet heel precies. Aan de ene kant kan dit wel kloppen, want de standaardafwijkingen van die dateringen variëren van 30 tot 120 miljoen jaar, terwijl de afwijking van deze studie slechts 3 miljoen jaar is. Aan de andere kant lijken deze eerdere dateringen met inachtneming van de standaardafwijking nog steeds ouder dan de 4,36 miljard jaar uit deze studie.

Omkieperen
Een andere, wellicht simpelere mogelijkheid om de jonge ouderdom te verklaren is dat het brok ‘ferroan anorthosite’-gesteente dat dreef in een oceaan van magma, instabiel werd en letterlijk om kieperde. Hierdoor smolt het gesteente weer. Hernieuwde kristallisatie van dit nieuwgevormde magma kan zo deze jonge ouderdom opleveren na datering. De klok van de ouderdom van het gesteente gaat namelijk pas tikken na kristallisatie, ook al is het magma al eerder gestold geweest tot gesteente. Hernieuwd smelten betekent dus het ‘resetten’ van de klok.

In dit scenario is het gesteente niet noodzakelijkerwijs de oudste steen van de Maan en hoeven eerdere dateringen ook niet overboord gekieperd te worden. Er zijn dus nog veel onzekerheden. En er zijn twee oplossingen: meer maanstenen halen, of andere maanstenen opnieuw dateren met de nieuwste of andere, kostbare technieken.

Bronnen:
•Borg et al., ‘Chronological evidence that the Moon is either young or did not have a global magma ocean’, Nature, online publikatie 17 augustus 2011.
•Perkins, S., ‘Goodnight, Old Moon’, ScienceNOW, online publikatie 17 augustus 2011.

(Kennislink)
Googolplexianmaandag 29 augustus 2011 @ 09:20
quote:
An experimental computer generated animation showing a flyby of Jupiter's small satellite Amalthea. The individual frames were rendered using specialized software written by myself. While the small scale features on Amalthea's surface are fictional the large scale features and Amalthea's overall shape should be fairly accurate.
quote:
An experimental animation showing a flight over the big Herschel crater on Saturn's satellite Mimas. The Mimas digital elevation model should be fairly realistic. It was created using stereo imagery and shape from shading using images obtained by NASA's Cassini spacecraft as source data. Only the smallest craters are fictional.
Googolplexianmaandag 29 augustus 2011 @ 10:08
Soms vraag je je wel eens iets af...

En ik vroeg me dus af hoe mogelijk het zou zijn voor de mens om een atmosfeer te creëren op de maan! Gelukkig zijn daar artikelen over te vinden op het internet. Vaak zijn de meest interessante artikelen te vinden op zeer simpele HTML-sites (het betreft tenslotte niet een groep MTV-tieners die hun huis laten zien) maar dat mag de pret en de kennis niet drukken.

quote:
An Atmosphere for the Moon
N. M. Hoekzema

moon_white.gif

A thin, semi-stable lunar atmosphere may form within a few centuries. This atmosphere, probably dominated by oxygen, may have a total mass in the order of 1011 kg and a surface pressure of order of 10-2 Pa: i.e., comparable to Earth’s atmosphere at an altitude of about 100 km.

It may be feasible to install a thick, moist lunar atmosphere. However, it is at least doubtful whether this can result in the Terra-formation of the Moon in the foreseeable future.


Introduction

The present extremely thin lunar atmosphere is completely dominated by the solar wind; it contains only about 104--105 kg of hydrogen, and helium, and a small percentage of heavier gases: mainly oxygen, carbon, and nitrogen. If compressed to a pressure of one Barr, this whole atmosphere would fit into a single large Zeppelin. Most of its particles are captured from the solar wind, but part of the oxygen is extracted from the lunar soil by impacts with: energetic photons, solar wind particles, cosmic rays, or (micro) meteorites. The average atmospheric particle is an ion, traveling around in semi-ballistic orbits, and resides in this atmosphere for only a few weeks, before binding with the soil, or being kicked into space by solar wind interactions.

I’ll mention two possible scenarios for the human future and discuss their impact on the lunar atmosphere. The last section deals with speculations about whether it is possible to Terra-form the Moon.


Humans Altering Atmospheres

Humans have significantly altered the Earth atmosphere; e.g., in the past century it has been 'enriched' with 1014--1015 kg of carbon dioxide, causing the popular concern about the greenhouse effect. In the recent past humans substantially altered the lunar atmosphere as well; exhaust gases from the Apollo landing and ascend vehicles temporarily thickened it by more then 10%. But these effects were very temporal and within a few months the extra lunar atmosphere had almost completely disappeared through interactions with the solar wind.

But what if the human involvement with the Moon were more substantial? If there were ever to be substantial industries on the Moon, what would their impact be on the local atmosphere? To formulate an answer we must consider the possible nature of such industries.

Creating them would consume at least hundreds of billions, and more probably a few trillion dollars. It is utterly naive to think that humans would ever make such a huge investment without the certainty of a solid yield that could not be obtained from Earth based industries. Right now I can only think of two slightly plausible scenarios that might initiate extensive lunar settlement in the foreseeable future, together with industries that are important in this respect.

1. Controlled nuclear fusion will finally be mastered and the supply of 32He for fusion reactors will depend on mining the Moon.

2. Humanity runs out of fossil fuels and it turns out to make economic sense to build large Earth orbiting solar power satellites, creating the need for large quantities of lunar ores to construct them.

Traveling to the Moon is very expensive, but humanity spends about ten trillion dollars per year to pay for its energy bills, people could easily afford to mine the Moon if it were important for generating a major part of the worlds energy supply.


Mining Lunar 32He

Future nuclear fusion plants will depend on either 31H (tritium) or 32He. There is no significant natural source for tritium and the cost of manufacturing it could be prohibitive. Its use in fusion generators would generate much radioactive junk making it a less than ideal fuel.

32He is a much cleaner fuel, but also not readily available. Though the isotope is stable, it is only present on Earth in extremely minute quantities. Almost all of the helium on Earth originates from alpha decay of natural radioactive isotopes and such decay does not produce 32He.

Through the ages about 1015 kg of solar wind particles got stuck in the upper few centimeters of the lunar surface. Most of the captured gases, including about 5% helium, escape when the soil is only slightly heated. Though the lunar resources of helium are smaller than that of Earth, they have a solar origin and therefore contain a much larger fraction of the required isotope; the surface of the Moon contains a few kilograms of 32He per square kilometer. If were required in large quantities today, it would be cheaper to collect it on the Moon than to manufacture it artificially.
About 100 tons 32He per year could cover the worlds demand for energy; harvesting it on the Moon would not only yield the required isotope, but could free the other one million times more abundant gases as well.

Mining Lunar Ores

Once the readily available resources of fossil fuels on Earth are exhausted the Sun may become the main source of energy for humanity. In the late seventies it was calculated that solar power becomes cheaper than fossil energy once the oil price rises above
$70 per barrel (recent years: near $20). At present, placing solar power satellites in Earth orbit would be more efficient than building large scale solar power plants on Earth. In space there are no clouds obscuring the sun, there is no night, the station can always be directed ideally, and there is little weathering that limits the expected lifespan of such installations. Moreover, space is not as crowded as Earth. On Earth it would not be easy to free an area that is several times as large as the surface of the Netherlands, for solar power plants.

When building large orbiting solar power satellites, it would be ludicrous to blast all constructing materials up from Earth by rocket. The Moon offers them all, and they can be shipped up from the lunar surface fairly easily with electro-magnetic guns. The building of large solar power satellites thus induces the development of substantial lunar industries of which a blast furnace would probably have the largest impact on the lunar atmosphere.

To set the magnitude of such industries: Hoogovens, the Dutch Steel-Works, produced about 6.109 kg of steel in 1994. On the Moon a production facility this size would set free 109--1010 kg of oxygen per year.


Thickening the Lunar Atmosphere

It is possible that within one century Lunar based industries will dump much gas into the lunar environment. The oxygen output from a substantial mining industry could exceed 109--1010 kg per year. If a fusion industry becomes important, the output from a 32He mining industry could add up to 1010--1011 kg of hydrogen and helium, and 108--109 kg of heavier elements (mostly oxygen, carbon, nitrogen, and neon). Helium and hydrogen will readily escape into space; the gravitational force of the Moon being much too feeble to hold on to such light atoms. The heavier elements will stick to the Moon much longer.

At present, particles reside only for very short periods of time in the extremely thin lunar atmosphere because they all interact with the solar wind within a few weeks. A less thin atmosphere could deflect the solar wind, its upper layers protecting the deeper layers from interactions; this would greatly enlarge the stability of the atmosphere. NASA scientist Richard Vondrak calculated that during a year only about 108 kg of atmospheric mass can be carried away by solar wind interactions. There is no other atmospheric loss mechanism that is important on a time-scale of years for gases heavier than helium; dumping 109 kg or more of heavy gases into the lunar environment will thus create a rapidly thickening atmosphere.

If the formation of a lunar atmosphere is unwanted, precautions must be taken. The undesirable furnaces could be placed in space, and heavy excess gases could be injected into the Moons crust, where they can react chemically and bind to the soil.

If on the other hand the formation of an even thicker atmosphere is desired, a few nuclear bombs could be used to evaporate lunar rocks, which would free most of the oxygen in them. One percent of the US nuclear stockpile could set free as much as 1011 kg of oxygen.


A 1011 kg Lunar Atmosphere

· Will mainly consist of O2, but may contain important fractions of N2, CO2, and Ne if partly induced by 32He mining.

· Will be partly ionized, even near the surface.

· Will be stable for hundreds of years

· Will have surface pressure about 10-2 Pa (=10-7 Atm), comparable to Earths atmosphere at an altitude of 100 km.

· Will stop all micro meteorites, and most larger ones as well.

· Will deflect the solar wind, stop almost all cosmic ray particles and roentgen photons, and will thus strongly reduce the radiation level at the Moons surface (now in the order of 10 REM/year, limit for nuclear workers is 5 REM/year)

· Will stop deposition of 32He into the lunar surface. Deposition is a slow process and stopping it will only cause significant effects after thousands of years.

· Apart from some aurora, it will be completely invisible to the naked eye.


A Speculative Scenario: Relocating Ice-Dwarfs

James Oberg: “Go to the outer solar system, get a small ice-dwarf and dump it onto the Moon. This will create a thick and moist atmosphere, from which the Moon can be truly Terra-formed.”

Of course this idea is pretty far over the top for the moment, but is it impossible? If so, why?

Is it possible to move around ice-dwarfs with the techniques of the foreseeable future? To set the dimensions of this problem: could humanity ship Mount Everest to Latin America, or could it dump 10% of the Antarctic ice-cap onto the Sahara? Such would be difficult projects, but once properly motivated humans can achieve great enterprises. E.g., near the closing of the last century people discovered gold in a small mountain range somewhere in Southern Africa; within a few years the whole range was shoveled away and all that remained was a tremendously large hole. If a few thousand people can displace several cubic kilometers with not much more than shovels and their bare hands, one may expect that the organized power of Caterpillar, Boskalis, and Smit-Tak could move mildly larger objects like Mount Everest and major parts of the Antarctic ice-cap.

But could such undertakings be performed in space? Not right now: of course not. However, if several trillion dollars were already spent on creating large space-based industries, the answer would be different. Of course it would be costly, and it could well take a hundred years or so to transfer the ice-dwarf, but with heavy industries already in space the mission wouldn't really be difficult, not even with present day technology.

Chemistry of the Lunar Soil

Is it wise to impact an ice-dwarf onto the Moon? I doubt it.

A lunar oxygen atmosphere can exist for many centuries, but only if it is very thin and in the absence of water. What if this atmosphere were moist and oxygen rich?

The upper few kilometers of the lunar surface contain several times 1018 kg of iron(II) which in the presence of water would readily react with oxygen to form iron(III). Such an amount of iron(II) could easily absorb all of the oxygen in the Earth atmosphere.

A large fraction of the Moons crust consists of oxides of calcium, magnesium, and iron(II), which in the presence of water would react to form hydroxides that would (partly) dissolve in the forming seas to create a poisonously alkaline fluid, with pH 10--11. If enough oxygen were available to oxidize the dissolved iron(II)hydroxides, insoluble iron(III)hydroxides would precipitate on the sea floors and shores, creating vast quantities of slightly poisonous, orange mud. Such reactions would be violent and fast in the upper part of the crust, but their rate would decrease with increasing depth. The oxidizing, hydration, and other processes would continue for ages. In the meantime oxygen and other pressures would not be stable. Most of important all: the absorption of such enormous amounts of oxygen, water, by the upper part of the crust of the Moon would make the rocks expand by perhaps as much as ten percent or more. One can wonder if such expansion would be a tranquil process. It could create strong quakes for possibly many thousands of years.


Conclusions:

· Creation of a thin lunar atmosphere is perfectly feasible, even with present day technology, and in some scenarios even hard to avoid.

· Truly Terra-forming the Moon, if possible at all, could take thousands of years and might yield violent Moon quakes and a highly unstable, chemically aggressive environment during this long period.
Kirovmaandag 29 augustus 2011 @ 17:34
Heeft de Maan niet gewoon te weinig zwaartekracht om een atmosfeer vast te houden?
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 30 augustus 2011 @ 09:17
quote:
0s.gif Op maandag 29 augustus 2011 17:34 schreef Kirov het volgende:
Heeft de Maan niet gewoon te weinig zwaartekracht om een atmosfeer vast te houden?
correct :)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 30 augustus 2011 @ 09:18
30-08-2011

Meteorieten stammen af van asteroïden

media_xl_4340744.jpg
De Hayabusa - hier op de foto- zorgde voor de bevestiging van het vermoeden dat meteorieten afstammen van asteroïden. © afp

De Japanse ruimtesonde Hayabusa heeft bevestigd wat wetenschappers al lang hebben bevroed: meteorieten stammen af van asteroïden, zo staat in het jongste nummer van het wetenschappelijke vakblad Science te lezen.

Astronomen gingen er lang van uit dat meteorieten afstammen van brokken gesteente omdat de lichtspectra van veel planetoïden op die van chondrieten - de meest voorkomende klasse van steenmeteorieten die op Aarde zijn gevonden - leken. Maar volledige zekerheid was er nog niet.

Die is er volgens een Japans en Amerikaans team rond Tomoki Nakamur van de Universiteit van Tokio nu wel, dankzij materiaal dat de Hayabusa in 2003 heeft verzameld van de asteroïde Itokawa en dat in 2010 naar onze planeet is gebracht. Microscopische analyse van beide gesteenten toonde ontegensprekelijk aan dat zij bij elkaar horen.

Gezien de chondrieten als de primitiefste materie van ons zonnestelsel gelden, betekent dit ook dat asteroïden inderdaad aanwijzingen bevatten over het ontstaan van dat stelsel. Asteroïden zijn dan oermaterie die overbleef na de vorming van planeten en manen. (belga/vsv)

(HLN)
Googolplexiandinsdag 30 augustus 2011 @ 09:18
quote:
0s.gif Op dinsdag 30 augustus 2011 09:17 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

correct :)
Incorrect ;) Het hangt ervan af wat voor 'n atmosfeer.

De maan heeft momenteel ook een heel dunne atmosfeer, namelijk.

Wiki (EN) :
quote:
Atmosphere
Surface pressure 10-7 Pa (day)
10-10 Pa (night)
Composition Ar, He, Na, K, H,
edit : Iets wat ik ook net pas leer ... de maan heeft zelfs een heel dunne staart! Niet te zien met het blote oog.

[ Bericht 6% gewijzigd door Googolplexian op 30-08-2011 09:27:00 ]
Pulzzardinsdag 30 augustus 2011 @ 15:50
quote:
0s.gif Op maandag 29 augustus 2011 09:02 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

Ik heb een Meade etx-70.
Kostte maar 100 euro (aanbieding) + statief. Degelijke telescoop (gemotoriseerd) met computer (1471 hemelobjecten voorgeprogrammeerd). De telescoop blijft, nadat het object gevonden is, deze met de juiste snelheid volgen. Zeker aan te raden.

http://www.meade-online.n(...)D386oCFQRO3godekX_7g

en anders moet je het hier eens vragen
Astronomie in de Achtertuin #1
Thanx man, daar heb ik zeker wat aan! ^O^
Pulzzardinsdag 30 augustus 2011 @ 15:58
quote:
0s.gif Op maandag 29 augustus 2011 17:34 schreef Kirov het volgende:
Heeft de Maan niet gewoon te weinig zwaartekracht om een atmosfeer vast te houden?
Zwaartekracht zegt niet alles. Titan heeft een nog lagere zwaartekracht dan de Maan en toch is de atmosfeer 1,5× zo dicht als op aarde.

De Maan staat echter weer dichterbij de Zon, wat zou kunnen betekenen dat de Zon de atmosfeer zou kunnen verdampen. De maan heeft ook geen magnetisch veld die de straling afbuigt. Daarbij staat de aarde zo dichtbij dat diens zwaartekracht de atmosfeer opslurpt, denk ik.
-CRASH-woensdag 31 augustus 2011 @ 21:03
An atlas of the Milky Way
by Staff Writers
Bonn, Germany (SPX) Aug 31, 2011


quote:
It may not be much use to hitchhikers through the galaxy, but it is extremely valuable to astronomers: the new radio atlas of the Milky Way. After almost ten years of work, researchers at the Max Planck Society and the Chinese Academy of Sciences have completed their investigation into the polarised radio emission in the galactic plane. The atlas is based on observations undertaken with the 25-metre radio telescope in the Chinese city of Urumqi and shows an area of 2,200 square degrees of the sky.

supernova-remnant-g25123-map-lg.jpg

The radio survey covers the northern band of the Milky Way between ten and 230 degrees galactic longitude and between minus five and plus five degrees galactic latitude. The comprehensive survey shows the polarised radio emission of our galaxy at five gigahertz (corresponding to a wavelength of six centimetres) and thus at the highest frequency every recorded by terrestrial instruments.

The interstellar medium of the Milky Way comprises magnetic fields, electrons, atomic gas and other components which affect the polarisation plane of the radio emission.

The Partner Group of the Max Planck Institute for Radio Astronomy, which was set up at the National Astronomical Observatory (NAO) in Beijing, investigated the properties of regions of large-scale diffuse emission and mapped the structure of large objects which cannot be observed by larger radio telescopes. These include densely ionised clouds - the HII regions - and the remnants of exploded stars.

The aim of the project was to map the large-scale magnetic field of the Milky Way. The German and Chinese researchers found a handful of peculiar clumps with very strong, regular magnetic fields (Faraday screens) and two new supernova remnants each measuring around one degree.

These are the first sources of this type to be discovered with a Chinese radio telescope; astronomers are currently only aware of 270 such objects in the Milky Way. The researchers were also able to classify two incorrectly identified supernova remnants as thermal radio sources.

The new atlas needed more than 4,500 hours of observations to compile, and its angular resolution is similar to that of the 21-cm wavelength survey of the Milky Way obtained at the 100-metre radio telescope at Effelsberg. The comparative analysis of these two large-scale sky surveys at similar angular resolution leads to a better understanding of the processes occurring in the interstellar medium.

The establishment of the Partner Group in China dates back to a resolution of the Max Planck Society on November 9, 2000. The proposal involved collaboration in the exploration of magnetic fields in galaxies with special emphasis being placed on the investigation of the magnetic field of our Milky Way.

The most important contribution made by the Max Planck Institute for Radio Astronomy in Bonn relates to the construction of a receiver for radio emission at six-centimetre wavelength including polarisation, which is being used at the 25-metre Nanshan radio telescope in Urumqi.

The advantage of this radio telescope is its location at an altitude of 2,000 metres, where the better weather conditions are advantageous when observing radio emission at higher frequencies.

"Reciprocal visits to the institutes involved have formed a whole series of personal contacts," says Richard Wielebinski, emeritus Director at the Max Planck Institute for Radio Astronomy. "As far as the German researchers are concerned, we have established a good collaboration with our Chinese colleagues. Things which began with the Partner Group will be continued on a personal level."

"In the course of our work on this project, a total of five doctorates have been completed in our research group," says Jin-Lin Han, the Head of the Partner Group in Beijing. "Our collaboration has significantly boosted the development of radio astronomy in China. The way the objective of the Partner Group has been achieved is excellent."

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

NASA fears leaving space station unmanned
by Jean-Louis Santini
Washington (AFP) Aug 30, 2011

[ Bericht 1% gewijzigd door -CRASH- op 31-08-2011 21:10:15 ]
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 1 september 2011 @ 09:17
01-09-2011

Stokoude ster gevonden die eigenlijk niet kan bestaan

media_xl_4346560.jpg
© afp

Wetenschappers hebben een zeer primitieve ster gevonden die er volgens al lang gangbare theorieën niet hoorde te zijn, zo staat in de jongste uitgave van het wetenschappelijke vakblad Nature.

Met de Europese VLT-telescoop in Chili is in het sterrenbeeld Leeuw in het halo van onze Melkweg een ster gevonden die twintig procent minder massa heeft dan onze Zon en die bijna enkel uit waterstof en helium bestaat. Het ding bevat de kleinste hoeveelheid zwaardere elementen ooit die de astronomen "metalen" noemen.

Volgens Elisabetta Caffau van de Universiteit van Heidelberg zegt een al lang gangbare thorie dat zo'n sterren in de gevonden zone niet kunnen bestaan. Kosmologen gaan ervan uit dat kort na de Big Bang enkel de lichtste elementen zoals waterstof en helium zijn ontstaan, met enkele sporen lithium. De andere elementen zijn later ontstaan in de kern van sterren en uitgezwermd toen die ontploften. Elke nieuwe generatie sterren verrijkte zich met elementen van de vorige.

De ster in kwestie zou aldus meer dan 13 miljard jaar oud moeten zijn en bijgevolg één van de oudste ooit gevonden. (belga/gb)

(allesoversterrenkunde)
Pulzzardonderdag 1 september 2011 @ 14:16
quote:
0s.gif Op maandag 15 augustus 2011 09:29 schreef Googolplexian het volgende:
Met nieuwe kennis en nieuwe beelden komen ook nieuwe filmpjes die e.e.a. uitleggen :)


met als contrast een filmpje uit Sagan's tijd

Ik heb ooit zo'n DVD-box van Carl Sagan gekocht. Ik had toen er nooit van gehoord en dacht eigenlijk dat die box recenter materiaal bevat. Toen ik de DVD's voor het eerst bekeek, dacht ik dat ik een miskoop had begaan. Ik zag alleen maar beelden van slechtere kwaliteit en alleen maar die Carl die dingen aan het uitleggen was.

Pas geleden ben ik die box weer wezen kijken. Ik moet zeggen dat ik het toch wel een interessante serie vind. Knap gemaakt ook voor die tijd (1980). :)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 1 september 2011 @ 22:43
quote:
0s.gif Op donderdag 1 september 2011 14:16 schreef Pulzzar het volgende:

[..]

Ik heb ooit zo'n DVD-box van Carl Sagan gekocht. Ik had toen er nooit van gehoord en dacht eigenlijk dat die box recenter materiaal bevat. Toen ik de DVD's voor het eerst bekeek, dacht ik dat ik een miskoop had begaan. Ik zag alleen maar beelden van slechtere kwaliteit en alleen maar die Carl die dingen aan het uitleggen was.

Pas geleden ben ik die box weer wezen kijken. Ik moet zeggen dat ik het toch wel een interessante serie vind. Knap gemaakt ook voor die tijd (1980). :)
^O^

De Carl Sagan Tribute filmpjes
Een geweldig filmpje van Carl Sagan
Marondonderdag 1 september 2011 @ 23:36
Zou zoiets nou echt mogelijk zijn, of worden in de toekomst..
Die Chinezen timmeren trouwens ook flink aan de weg
Http://www.visionair.nl/wetenschap/zonnestelsel/krijgt-aarde-tweede-maan/

Hallo allemaal, ik ben Maron, ben niet echt hoogopgeleid, maar mijn echte interesses liggen toch eigenlijk wel bij de zaken waar ik vroeger niets over wilde leren..(en ik volg dit topic wel eens) ik ben gisteravond voor het eerst :@ naar een sterrekijkavond geweest, en heb door de grootste telescoop van Nederland mogen lurken naar een sterrencluster.. :o geweldig..
Ik was eigenlijk altijd al wel geïnteresseerd in astronomie, maar het kwam er nooit van om me er in te verdiepen.. ben blij dat ik nu eindelijk eens de stap heb gezet om het eens in het 'echie' te gaan bekijken..(ik kan het btw iedereen aanraden)
Het cinedome met realistische bewegende sterrenhemel, 'onze' melkweg, en daarna uitzomend naar nog meer oneindigheid, een 'stukje' van enkele honderden/duizenden sterrenstelsels mogen aanschouwen..ik ben verkocht..dit is zeer verslavend, en ik wil MEER.. :s)
We klagen wel eens, maar in wat een geweldige tijd leven wij toch eigenlijk..al die techniek, internet, en kennis..
Ik ga voorlopig lekker met jullie meelurken, en hoop hier ook het éen en ander op te kunnen steken..
Keep up the good work ^O^
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 2 september 2011 @ 08:51
quote:
0s.gif Op donderdag 1 september 2011 23:36 schreef Maron het volgende:
Zou zoiets nou echt mogelijk zijn, of worden in de toekomst..
Die Chinezen timmeren trouwens ook flink aan de weg
Http://www.visionair.nl/wetenschap/zonnestelsel/krijgt-aarde-tweede-maan/

Hallo allemaal, ik ben Maron, ben niet echt hoogopgeleid, maar mijn echte interesses liggen toch eigenlijk wel bij de zaken waar ik vroeger niets over wilde leren..(en ik volg dit topic wel eens) ik ben gisteravond voor het eerst :@ naar een sterrekijkavond geweest, en heb door de grootste telescoop van Nederland mogen lurken naar een sterrencluster.. :o geweldig..
Ik was eigenlijk altijd al wel geïnteresseerd in astronomie, maar het kwam er nooit van om me er in te verdiepen.. ben blij dat ik nu eindelijk eens de stap heb gezet om het eens in het 'echie' te gaan bekijken..(ik kan het btw iedereen aanraden)
Het cinedome met realistische bewegende sterrenhemel, 'onze' melkweg, en daarna uitzomend naar nog meer oneindigheid, een 'stukje' van enkele honderden/duizenden sterrenstelsels mogen aanschouwen..ik ben verkocht..dit is zeer verslavend, en ik wil MEER.. :s)
We klagen wel eens, maar in wat een geweldige tijd leven wij toch eigenlijk..al die techniek, internet, en kennis..
Ik ga voorlopig lekker met jullie meelurken, en hoop hier ook het éen en ander op te kunnen steken..
Keep up the good work ^O^
Ik heb nog niet mogen lurken door de grootste telescoop, staat wel op het verlanglijstje :)
^O^
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 2 september 2011 @ 08:52
02-09-2011

Hoeveelheid ruimteafval bereikt kritiek punt

media_xl_4348272.jpg
© afp

Astronauten van in het internationaal ruimtstation ISS konden in juni maar nipt een botsing met ruimteafval vermijden en volgens een nieuw rapport zal de situatie er niet op beteren. De Amerikaanse National Research Council waarschuwt dat de hoeveelheid puin dat rond de Aarde zweeft een alarmerend peil heeft bereikt. Het roept de NASA op snel een oplossing te vinden voor het probleem en vraagt de VS de hulp in te roepen van andere landen om mee naar oplossingen te zoeken.

media_l_4348296.jpg
© ap

"We gaan steeds meer en steeds vaker botsingen krijgen", zegt een voormalige NASA-wetenschapper die meeschreef aan het rapport. "Het zijn niet alleen astronauten die een risico lopen. Ook satellieten die miljoenen dollars hebben gekost kunnen onbruikbaar worden als ze in botsing komen met rondzwevend puin, hoe klein ook. Dat zorgt dan weer voor een vicieuze cirkel, want hoe meer botsingen er gebeuren, hoe meer puin er gecreëerd wordt. (hlnsydney/sps)

(HLN)
Googolplexianvrijdag 2 september 2011 @ 09:52
quote:
0s.gif Op donderdag 1 september 2011 14:16 schreef Pulzzar het volgende:

[..]

Ik heb ooit zo'n DVD-box van Carl Sagan gekocht. Ik had toen er nooit van gehoord en dacht eigenlijk dat die box recenter materiaal bevat. Toen ik de DVD's voor het eerst bekeek, dacht ik dat ik een miskoop had begaan. Ik zag alleen maar beelden van slechtere kwaliteit en alleen maar die Carl die dingen aan het uitleggen was.

Pas geleden ben ik die box weer wezen kijken. Ik moet zeggen dat ik het toch wel een interessante serie vind. Knap gemaakt ook voor die tijd (1980). :)
Niemand legt het uit als Sagan!

De wetenschap geeft toe dat ze nog steeds niet een spreekbuis hebben gevonden die mensen naar de wetenschap toetrekt als Carl Sagan. People try ... maar zulk charisma zit doorgaans niet in "nerds", zoals velen hun zien.

ExperimentalFrentalMentalwoensdag 7 september 2011 @ 09:05
07-09-2011

Sporen astronauten te zien op helderste foto's ooit van maan

media_xl_4353950.jpg
© reuters

Een ruimtetuig van de NASA heeft de helderste foto's van het maanoppervlak ooit genomen. Op de foto's zijn onder meer de sporen van de maanbuggy's én zelfs de voetstappen te zien van de astronauten die veertig jaar geleden op de maan wandelden.

media_l_4353943.jpg
© reuters

De Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) slaagde erin scherpe foto's te nemen van de landingsplaats van de Apollo-missies 12, 14 en 17 die eind jaren '60, begin jaren '70 werden uitgevoerd. Dat lukte door de LRO in een elliptische baan rond de maan te sturen, waarbij het laagst gelegen punt van die baan over de door de zon belichte kant van de maan hangt. Op een afstand van ongeveer 21 kilometer kon de camera op die manier haarscherpe foto's nemen.

"Deze beelden doen ons terugdenken aan onze fantastische Apollo-geschiedenis", zegt Jim Green van NASA, "maar ze sporen ons ook aan om verder te gaan met de ontdekking van ons zonnestelsel." Het budget van het Amerikaanse ruimteagentschap is door de economische crisis in de VS fel ondertussen fel verminderd. (hlnsydney/sps)

media_xl_4353949.jpg

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 7 september 2011 @ 09:11
06-09-2011

Melkweg bevat mogelijk duizenden 'tikkende tijdbommen'

nieuws4778a_wide.jpg

In het Melkwegstelsel komen duizenden 'tikkende tijdbommen' voor: snel roterende witte dwergsterren die als supernova zullen exploderen wanneer hun draaisnelheid in de loop van lange tijd geleidelijk afneemt. Die conclusie trekken Rosanne Di Stefano (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics), Joke Claeys (Universiteit Utrecht) en Rasmus Voss (Radboud Universiteit Nijmegen) in een recent artikel in The Astrophysical Journal .

De drie sterrenkundigen hebben berekend op welke manier de draaisnelheid van witte dwergen van invloed is op hun stabiliteit. Witte dwergen zijn de compacte overblijfselen van zonachtige sterren. Als ze meer dan veertig procent zwaarder worden dan de zon, door materie-overdracht van een begeleidende ster, zijn ze niet langer bestand tegen de zwaartekracht en komen ze aan hun eind in een catastrofale supernova-explosie van het type Ia.

In sommige gevallen kan een witte dwerg echter toch zwaarder zijn, namelijk wanneer hij snel om zijn eigen as draait. Als gevolg van de middelpuntvliedende kracht is de kritische massa waaraoven de witte dwerg explodeert dan hoger dan 1,4 zonsmassa's. Zo'n snelle rotatie kan ontstaan door dezelfde materie-overdracht die ook verantwoordelijk is voor de massatoename van de witte dwerg.

Wanneer die materie-overdracht tot stilstand komt, door welke reden dan ook, zal de rotatiesnelheid van de witte dwerg echter heel langzaam weer afnemen, onder andere door het uitzenden van zwaartekrachtsgolven. Uiteindelijk is de rotatiesnelheid dan zo laag dat de ster alsnog explodeert.

Volgens Di Stefano, Claeys en Voss kan dat echter vele tientallen of honderden miljoenen jaren duren. Tegen die tijd zijn alle sporen van materie-overdracht van de begeleider al verdwenen. Op die manier verklaren de drie astronomen dat er in het licht van supernova-explosies van type Ia vrijwel nooit aanwijzingen worden gevonden voor het bestaan van een begeleider.

(allesoversterrenkunde)
-CRASH-zaterdag 10 september 2011 @ 23:43
delta2-grail-solid-separation-lg.jpg

NASA launches twin spacecraft to study Moon's core
by Staff Writers
Washington DC (AFP) Sep 10, 2011
quote:
NASA on Saturday launched a $500 million pair of washing-machine-sized satellites on a mission to map the Moon's inner core for the first time.

The twin spacecraft took off from Cape Canaveral Air Force Station in Florida on a three-month journey to the Moon at 9:08 am (1308 GMT) aboard a Delta II rocket.

"Liftoff of the Delta II with GRAIL, on a journey to the center of the moon," NASA commentator George Diller said upon blast-off of the GRAIL mission, which stands for Gravity Recovery and Interior Laboratory

High upper level winds delayed the first launch attempt on Thursday, and also briefly set back Saturday's launch.

The duo will travel to the Moon for more than three months, arriving into a polar lunar orbit one after the other around New Year's Day.

With one spacecraft trailing the other, the plan is for the two to use gravity tools to map the terrain beneath, revealing the contents of the inner core of the Moon, about which little is known.

The mission should also shed light on the unexplored far side of the Moon, and perhaps tell scientists whether there was once a second Moon that fused with ours.

"GRAIL will be the first mission to determine the internal structure of the Moon," program scientist Bobby Fogel told reporters this week.

"We have used gravity science before to try to gain some insight as to what is going on inside the Moon, however these have been very primitive attempts.

"If those previous attempts could be likened to a magnifying glass, GRAIL by contrast would be a high-powered microscope."

Scientists believe that the Moon was formed when a planet-sized object crashed into the Earth, throwing off a load of material that eventually became what we now recognize as our planet's airless, desolate satellite.

How it heated up over time, creating a magma ocean that later crystallized, remains a mystery, despite 109 past missions to study the Moon since 1959, and the fact that 12 humans have walked on its surface.

A recent hypothesis that there may have been two Moons that slowly merged into each other can also be tested with this mission, said principal investigator Maria Zuber.

"If we want to reconstruct the evolution of the Moon over time, we certainly need to reconstruct the temperature structure of the Moon right now," she said.

Little is known for certain about what lies inside the Moon. The widely held belief that there is a small solid iron core surrounded by a liquid iron core is unproven, said Zuber.

"It is actually quite possible that deep inside the Moon the core could be titanium oxide, which is a material that would have fallen out or would have crystallized out of the magma ocean and sunk to the deep interior of the Moon," she said.

Once the GRAIL twins enter the orbit of the Moon, they will line up with each other and "essentially chase each other around in a polar orbit as the Moon rotates slowly underneath them," said Zuber.

They will hover about 34 miles (55 kilometers) above the lunar surface, with the distance between them ranging from 37 to 140 miles (60 to 225 kilometers), collecting measurements of the terrain beneath.

The duo will accomplish the mission's primary aim of understanding the Moon's inner character by performing a series of low-altitude gravity field measurements using what is known as a Ka-band ranging instrument.

The mission itself is relatively short in duration, just 90 days once the two spacecraft reach orbit.

About 40 days after their work is done, the pair will plunge into the lunar surface, NASA said. Scientific analysis of their data is expected to continue for a year.

The project is part of NASA's Discovery program, which has launched 10 spacecraft since 1992 to study the solar system.

Last month, NASA launched its billion-dollar solar-powered spacecraft Juno on a five-year journey to Jupiter aiming to discover what makes up the solar system's biggest planet.

After GRAIL, the US space agency plans to launch its Mars Science Laboratory in November on a nearly two-year journey to the red planet.

ExperimentalFrentalMentalmaandag 12 september 2011 @ 09:38
11-09-2011

Zijn we vijf miljard jaar geleden getroffen door een ander heelal?

Een mysterieuze invloed laat het heelal steeds sneller uitzetten. Ook, is na grondige statistische analyse gebleken, blijkt die uitzetting in sommige richtingen sneller te verlopen dan in andere richtingen. Van het mooie, symmetrische heelal dat kosmologische theorieën ons voorspiegelen, blijft nu onze waarnemingstechnieken steeds beter worden, steeds minder over. Wat is hiervan de verklaring?


Het heelal heeft volgens de nieuwste theorieën wel wat weg van een dessertglas. Na de snelle uitzetting in het prille begin nam de uitzetting weer af, om nu weer te versnellen.
De geschiedenis van het heelal, in een notendop
Eerst was er niets, en toen iets. Over wat er de allereerste fracties van seconden gebeurde, verschillen de meningen nog enorm. De mainstream denkt dat het heelal extreem snel uitzette en dat het vacuüm explodeerde in materie en energie: inflatie. Beter bekend is wat er daarna gebeurde. Het heelal zette snel uit en daarbij nam de temperatuur af. Er vormde zich iets meer materie dan antimaterie. Dit restje materie overleefde de onvermijdelijke annihilatie van materie en antimaterie. De rest is nu kosmische achtergrondstraling, sterk verdund door de enorme uitzetting van het heelal. Vierhonderdduizend jaar na de Big Bang werd de energiedichtheid laag genoeg om de vorming van atomen mogelijk te maken. Het heelal was vanaf die tijd doorzichtig; voor die tijd vingen de vrije elektronen voortdurend lichtdeeltjes op en verstrooiden ze.

Toen, om nog onbekende reden, vormden zich reusachtige zwarte gaten die een draaikolk van gas om zich heen verzamelden – de eerste melkwegstelsels. Daarin vormden zich de eerste sterren. Het heelal is dan 100 miljoen jaar oud. De oudste stelsels waren dwergstelsels met misschien een honderdste van de massa van ons melkwegstelsel. De zwaartekracht remde de uitzetting van het heelal steeds meer af. Gedurende bijna acht miljard jaren bleef dit in grote lijnen zo doorgaan.

Donkere energie sloeg vijf miljard jaar geleden toe
Toen, vijf miljard jaar geleden, iets voor de tijd dat zich de aarde en de rest van het zonnestelsel vormde, gebeurde er iets heel vreemds. Het heelal begon om onbekende reden weer versneld uit te zetten. Het gevolg is onder meer dat de stervorming stokt. Ons melkwegstelsel is aan het afsterven, omdat er steeds minder gas uit de snel ijler wordende intergalactische ruimte binnenstroomt voor nieuwe stervorming. Bij gebrek aan een betere term noemen kosmologen dit verschijnsel donkere energie. Men is er nog niet uit of het wordt veroorzaakt doordat de constante lambda in Einsteins vergelijking niet nul is, of omdat er een ijl energieveld, quintessence, actief is[1]. Het pleit lijkt richting quintessence of een andere niet-uniforme oorzaak te verschuiven, omdat er onregelmatigheden zijn aangetroffen. De uitzetting gaat namelijk in sommige richtingen sneller dan in andere. Samengevat: we hebben dus iets te maken dat asymmetrisch is in de ruimte en in de tijd. Op de een of andere manier lijken we ons bijna (maar niet helemaal) in het midden van een zich snel uitzettende plek te bevinden.

Dergelijke plekken zijn er meer. Waarnemingen aan de kosmische achtergrondstraling wijzen uit dat er zeer grote ‘hetere’ en ‘koelere’ plekken zijn, verspreid over het heelal. Deze plekken zijn door sommige kosmologen gekoppeld aan een controversieel idee: andere heelallen hebben toen ze zich uitzetten mogelijk het onze geraakt. Wat als dit met ons deel van het heelal gebeurd is? De snelle uitzetting heeft ook positieve kanten. Nu de gastoevoer sterk is verminderd, worden er ook veel minder zware sterren gevormd, die exploderen als supernova en een dodelijke gammaflits afgeven. Zou het leven zich kunnen hebben ontwikkelen doordat het melkwegstelsel zich in haar nadagen bevindt?

Bronnen
1. Paul Steinhardt, A quintessential introduction to dark energy, Royal Society, 2003

(Visionair.nl)
kristyledinsdag 13 september 2011 @ 01:18
Is er deze nacht een zeer heldere planeet te zien boven België/Nederland?
Of misschien het ISS?
Googolplexiandinsdag 13 september 2011 @ 12:56
-CRASH-dinsdag 13 september 2011 @ 20:34
quote:
5s.gif Op dinsdag 13 september 2011 01:18 schreef kristyle het volgende:
Is er deze nacht een zeer heldere planeet te zien boven België/Nederland?
Of misschien het ISS?
Jupiter :Y
-CRASH-dinsdag 13 september 2011 @ 21:59
*O* André Kuipers op 20 december de ruimte in *O*
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 14 september 2011 @ 09:07
quote:
_O_
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 14 september 2011 @ 09:08
14-08-2011

Fermi-ruimtetelescoop bevestigt overschot van antimaterie in kosmische straling

nieuws4793a_wide.jpg

De kosmische straling - energierijke elektrisch geladen deeltjes uit het heelal - bevat een overschot aan positronen, de positief geladen antideeltjes van elektronen. Die opzienbarende ontdekking, in 2008 gedaan door de Russische PAMELA-satelliet, is nu op een ingenieuze wijze bevestigd door de Amerikaanse Fermi Gamma-ray Space Telescope. De herkomst van de positronen is echter nog steeds onopgehelderd.

De Fermi-ruimtetelescoop is ontworpen voor het detecteren van elektromagnetische gammastraling, en niet voor het identificeren van elektrisch geladen deeltjes. De Large Area Telescope van Fermi registreert wel energierijke kosmische straling, maar kan daarbij geen onderscheid maken tussen negatief geladen elektronen en positief geladen positronen. Daarvoor zou de telescoop uitgerust moeten worden met een krachtige magneet, die deeltjes met verschillende lading in verschillende richtingen afbuigt.

Onderzoekers van het Kavli Institute for Particle Astrophysics and Cosmology kwamen echter op het idee om gebruik te maken van het magnetisch veld van de aarde. Ook het aardmagnetisch veld buigt elektronen en positronen in de kosmische straling in iets verschillende richtingen af. Daardoor zijn er - gezien vanuit Fermi - bepaalde gebieden aan de hemel, aan weerszijden van de aarde, waar ófwel alleen positronen waarneembaar zijn, ófwel alleen elektronen. Door waarnemingen in die twee gebieden te verrichten, kon Fermi de relatieve verhouding tussen elektronen en positronen meten.

De bevestiging van de PAMELA-resultaten is van groot belang, omdat die metingen niet door iedereen werden geloofd. De oorzaak van het positronen-overschot is echter nog steeds niet opgehelderd. Er zijn twee mogelijkheden: de antideeltjes zouden geproduceerd kunnen zijn in de directe omgeving van energierijke pulsars, of ze zouden kunnen zijn ontstaan bij de annihilatie van donkere-materiedeeltjes. Beide mogelijke verklaringen stuiten echter op theoretische moeilijkheden, vooral omdat de Fermi-metingen laten zien dat het positronen-overschot ook op zeer hoge energieën bestaat.

De Fermi-resultaten worden binnenkort gepubliceerd in Physical Review Letters .

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 15 september 2011 @ 09:23
14-09-2011

Spiraalstructuur Melkweg door botsing ontstaan

nieuws4794a_wide.jpeg

Computersimulaties door Amerikaanse astronomen laten zien dat de spiraalstructuur van ons Melkwegstelsel voor een belangrijk deel is veroorzaakt door een botsing met het (oorspronkelijk niet zo kleine) Sagittarius-dwergstelsel (Nature, 15 september).

Het Sagittarius-dwergstelsel is een moeilijk waarneembaar satellietstelsel van de Melkweg, dat pas in 1994 werd ontdekt. Uit de baan die het volgt blijkt dat het de afgelopen twee miljard jaar twee keer dwars door de melkwegschijf heen is gegaan en dat over tien miljoen jaar opnieuw zal doen.

Het dwergstelsel heeft daar een hoge prijs voor betaald. Het is het grootste deel van zijn sterren en (donkere) materie kwijtgeraakt, en is geen schim meer van wat het ooit is geweest.

Maar de botsingen hebben ook het Melkwegstelsel niet onberoerd gelaten, zo laten de computersimulaties zien. Zowel de centrale balk, de spiraalstructuur als de welving in de buitenste delen van melkwegschijf kunnen door deze ontmoetingen zijn veroorzaakt.

Eerdere pogingen om de structuur van ons sterrenstelsel te verklaren gingen er nog van uit dat er geen invloeden van buitenaf in het spel zijn geweest.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Googolplexiandonderdag 15 september 2011 @ 10:58

Meer info : http://www.npr.org/blogs/(...)sc=fb&cc=fpvered-pla...
Gebraden_Wombatdonderdag 15 september 2011 @ 20:24
589024main_kepler_binary_708.jpg

quote:
NASA’s Kepler Mission Discovers a World Orbiting Two Stars

NASA's Kepler mission has turned fiction into fact. A world with a double sunset that was first imagined in Star Wars over 30 years ago in a galaxy far, far away has become scientific reality. NASA's Kepler mission has made the first unambiguous detection of a circumbinary planet -- a planet orbiting, not one, but two stars -- 200 light-years from Earth.

The planet is cold and gaseous unlike Star Wars' Tatooine and is not thought to harbor life, but its discovery demonstrates the diversity of planets in our solar system.

Unequivocal evidence for the existence of a circumbinary planet has been limited, until now. Hints of their existence have been presented, but clear confirmation has been elusive. Kepler detected the planet through what is known as a planetary transit -- an event where the brightness of a star dims as a result of a planet crossing in front of it.

"This discovery provides confirmation of a new class of planetary systems that could harbor life. Given that most stars in our galaxy are part of a binary system, this means that the opportunities for life are much broader than if planets form only around single stars," said Kepler principal investigator William Borucki. "This milestone discovery confirms a theory that scientists have had for decades but could not be proven until now."

A research team, led by Laurance Doyle of the SETI Institute, used data from the Kepler space telescope, which measures dips in the brightness of more than 150,000 stars, to search for transiting planets. Kepler is the first NASA mission capable of finding Earth-size planets in or near the "habitable zone," the region in a planetary system where liquid water can exist on the surface of the orbiting planet. This finding provides significant insight into the world of planetary formation.

"Theorists have been debating for years about whether giant planets could form around close binary star systems- some said yes, others said no," said theoretical astrophysicist Alan Boss of the Carnegie Institution of Washington. "Kepler has now answered this question with a resounding 'YES'!"

This discovery confirms that Kepler-16b is an inhospitable, cold world about the size of Saturn, and thought to be made up of about half rock and half gas. The parent stars are both smaller than our sun; one is 69 percent and the other only 20 percent the mass of the sun. Kepler-16b orbits around both stars every 229 days, similar to Venus’ 225-day orbit, but lies outside the system's habitable zone, where liquid water could exist on the surface, because the stars are cooler than our sun.

"Working in film, we are often tasked with creating something never before seen," said visual effects supervisor John Knoll of Industrial Light & Magic. "However, more often than not, scientific discoveries prove to be more spectacular than anything we dare imagine. There is no doubt these discoveries influence and inspire storytellers. Their very existence serves as cause to dream bigger, to open our mind to new possibilities beyond what we think we 'know'."

For more information about the Kepler-16 discovery, visit:

http://kepler.nasa.gov/Mission/discoveries/kepler16b/

For more information about NASA’s Kepler Mission, visit:

http://www.nasa.gov/kepler

For more information about NASA’s Ames Research Center, visit:

http://www.nasa.gov/ames
http://www.nasa.gov/mission_pages/kepler/news/kepler-16b.html

Net zoals op Tatooine :+
SW_binary_sunset.png
Googolplexianzaterdag 17 september 2011 @ 02:32
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 17 september 2011 @ 09:34
quote:
Centraal Exo-Planeten Topic
basst2005zaterdag 17 september 2011 @ 22:53
quote:
CantFazeMezondag 18 september 2011 @ 20:19
http://nl.m.wikipedia.org/wiki/Apophis
Anyone remember?

Of deze vind ik ook heel gaaf om te lezen:

http://en.m.wikipedia.org/wiki/Andromeda–;Milky_Way_collision

Filmpjes 8-)

Wat denken jullie hiervan?

Goede topic hoop ik :@?
basst2005dinsdag 20 september 2011 @ 14:27
quote:
The Mission to Find the Missing Lunar Module


Snoopy-Apollo-10-copy-580x424.png

Where is the Apollo 10 Lunar lander module? It’s somewhere out there — orbiting the Sun — and there’s a new initiative to try and find it!

The Apollo 10 mission launched on May 18, 1968 and was a manned “dry run” for its successor Apollo 11, testing all of the procedures and components of a Moon landing without actually landing on the Moon itself.

After carrying out a successful lunar orbit and docking procedure, the Lunar Module (called “Snoopy”) was jettisoned and sent into an orbit around the Sun.

After 42 years, it’s believed to still be in a heliocentric orbit and a team of UK and international astronomers working with schools are going to try and find it.

The idea is the brainchild of British amateur astronomer Nick Howes who helped coordinate a very successful asteroid and comet project with schools and Faulkes Telescope during this past summer.

After consulting with people from NASA’s Jet Propulsion Laboratory and other orbital dynamics experts, the Howes has assembled a team of facilities and experts, including the Faulkes Telescope, Space Exploration Engineering Corp, astronomers from the Remanzacco Observatory in Italy and schools across the UK.

They know they have a massive undertaking ahead of them to find Snoopy.

“The key problem which we are taking on is a lack of solid orbital data since 1969,” Howes told Universe Today. “We’ve enlisted the help of the Space Exploration Engineering Corp who have calculated orbits for Apollo 10 and working closely with people who were on the Apollo mission team in the era will help us identify search coordinate regions.”

“We’re expecting a search arc anywhere up to 135 million kilometres in size which is a huge amount of space to look at, ” Howes continued. “We’re aware of the scale and magnitude of this challenge but to have the twin Faulkes scopes assist the hunt, along with schools, plus the fact that we’ll doubtless turn up many new finds such as comets and asteroids makes this a great science project too. We’re also encouraging anyone to have a go as we’ll be posting the coordinates on to the Faulkes Telescope website starting in a few days”

While the challenge ahead of Howes and the team is enormous, and the chances of the team finding Snoopy are very small, the team are enthusing thousands of people with their own “Apollo Mission” – the mission to find the missing Apollo Lunar module.

Bron: http://www.universetoday.(...)issing-lunar-module/
basst2005dinsdag 20 september 2011 @ 15:04
Wat ik me afvroeg, welke astronomie/planetarium software gebruiken jullie?
Ik "speel" regelmatig met "Stellarium", "Starry Night pro" en "Universe Sandbox".

De laatste tijd gebruik ik het vooral om kometen toe te voegen en de locatie/baan te berekenen. Met Universe Sandbox is dit echter iets lastiger omdat je eerst de huidige locaties van planeten en kometen (http://ssd.jpl.nasa.gov/?horizons) moet invoeren voordat je een pad kan berekenen/simuleren. En je kunt dan ook niet zomaar een datum opgeven zoals in Stellarium.
Googolplexianzaterdag 24 september 2011 @ 00:22
-Kadesh-zondag 25 september 2011 @ 20:00
quote:
Zonnestelsel had misschien nog een vijfde reuzenplaneet

Laatste update: 24 september 2011 01:13 info
AMSTERDAM - Het zonnestelsel had ooit misschien vijf grote gasplaneten in plaats van vier.
Foto: NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl

Dat is de conclusie van David Nesvorny van het Southwest Research Institute in Boulder, Colorado, die met computersimulaties de evolutie van ons zonnestelsel heeft onderzocht.

Astronomen worstelen al geruime tijd met de structuur van ons planetenstelsel. Vooral de huidige posities van Uranus en Neptunus zorgen voor hoofdbrekens: op die grote afstand van de zon zou de dichtheid van de materieschijf waaruit de planeten zijn ontstaan te gering zijn geweest om zulke grote planeten te vormen.

Het lijkt daarom waarschijnlijk dat Uranus en Neptunus oorspronkelijk op kleinere afstanden om de zon hebben gecirkeld en pas later naar hun huidige banen zijn gemigreerd.

Afstanden

Dat levert echter een nieuw vraagstuk op: de onderlinge afstanden tussen de vier grote planeten zouden dan dermate klein zijn geweest, dat door onderlinge interacties zeker één van hen uit het zonnestelsel zou zijn verbannen.

De computersimulaties van Nesvorny geven als mogelijke oplossing dat er tussen Saturnus en Uranus nog een vijfde gasplaneet is geweest. Deze planeet zou ongeveer vier miljard jaar geleden na een ontmoeting met Jupiter de ruimte in zijn geslingerd en nu eenzaam tussen de sterren zwerven.
http://www.nu.nl/wetensch(...)e-reuzenplaneet.html

Niburu?
Onverlaatjezondag 25 september 2011 @ 20:48
quote:
De computersimulaties van Nesvorny geven als mogelijke oplossing dat er tussen Saturnus en Uranus nog een vijfde gasplaneet is geweest. Deze planeet zou ongeveer vier miljard jaar geleden na een ontmoeting met Jupiter de ruimte in zijn geslingerd en nu eenzaam tussen de sterren zwerven.
Het lijkt me inderdaad waarschijnlijker dat deze verloren planeet nu een erg langgerekte baan rond de zon heeft. Een kleinere planeet had het zonnestelsel kunnen verlaten, maar een gasreus lijkt me te zwaar om even weg te slingeren.
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 28 september 2011 @ 09:21
27-09-2011

Deense astronomen ontdekken nieuwe kosmische meetlat

nieuws4820a_wide.jpg

Astronomen van het Niels Bohr Instituut in Kopenhagen hebben een nieuwe methode gevonden om afstanden in het heelal te bepalen. Voor ver verwijderde sterrenstelsels maken sterrenkundigen gewoonlijk gebruik van de zogeheten roodverschuiving in het licht van de stelsels om een ruw idee van de afstand te verkrijgen - de roodverschuiving is een directe maat voor de tijd dat het licht van het stelsel onderweg is geweest naar de aarde, in het uitdijende heelal. Een onafhankelijke afstandsbepaling is echter nodig om de uitdijingsgeschiedenis van het heelal te achterhalen. Metingen aan supernova's in verre sterrenstelsels leidden op die manier in 1998 tot de ontdekking van de mysterieuze donkere energie.

De Deense sterrenkundigen hebben nu een vrij nauwkeurig verband gevonden tussen de energieproductie van een quasar (de energierijke kern van een ver verwijderd sterrenstelsel dat een superzwaar zwart gat herbergt) en de afmetingen van het omringende gebied waarin zich snel bewegende, hete gaswolken bevinden. De afmetingen van dat gebied, dat gekenmerkt wordt door brede emissielijnen in het spectrum, volgt direct uit metingen aan de tijd die verstrijkt tussen helderheidsvariaties in de eigenlijke quasarkern en de daarop volgende helderheidsvariaties in de omringende gaswolk.

Als ook voor quasars op onbekende afstanden de afmetingen van het brede-emmissielijn-gebied bepaald kunnen worden, volgt uit het gevonden verband direct de werkelijke lichtkracht van de quasar. Door die te vergelijken met de waargenomen helderheid, kan dan de afstand worden berekend. De nieuwe methode maakt het mogelijk afstandsbepalingen te verrichten voor objecten tot op afstanden van bijna twaalf miljard lichtjaar. Op die manier is volgens de sterrenkundigen een veel vollediger beeld te verkrijgen van de vroege uitdijingsgeschiedenis van het heelal.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 29 september 2011 @ 08:42
29-09-2011

Zeldzame gele reuzenster ontdekt

media_xl_4389162.jpg
(illustratie) © epa

Astronomen van de K.U.Leuven zijn erin geslaagd om een zeldzame gele hyperreuzenster te identificeren die de naam Fried Egg Nebula meekreeg, omwille van de twee ringen die zich rond de gele ster bevinden. Dergelijke monstersterren worden maar zelden gevonden omdat ze in een extreem volatiele fase van hun evolutie zitten en hoogstens een paar duizenden jaren bestaan.

De Fried Egg Nebula is een zeer heldere ster. Ze schijnt zo'n 500.000 maal feller dan onze zon. De grootte van de ster tart de verbeelding. Mocht ze in het midden van ons zonnestelsel staan, zouden alle planeten tot en met Neptunus in de ster vallen. De twee ringen rond de ster bestaan uit stof en gas dat de ster op verschillende momenten heeft uitgestoten. De ringen worden groter en bewegen van de kern.

Als massieve sterren sterven kunnen ze verschillende fases doorlopen. Eerst worden ze een rode, koele superreus. Daarna kunnen ze op korte tijd weer warm worden en enorm opzwellen, dan spreken we van een gele hyperreus die materiaal uitstoot. In een laatste fase kunnen ze een Wolf-Rayet-ster worden, een blauwwitte ster die enkel nog uit een kern bestaat. Afhankelijk van de massa die verloren ging, kan de ster haar leven in elk van de drie fasen eindigen met een supernova.

"De Fried Egg Nebula zal één van de volgende supernova explosies in onze melkweg zijn", aldus de Leuvense onderzoekers. (belga/adb)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 29 september 2011 @ 08:44
29-09-2011

Relativiteitstheorie ook op grote schaal bevestigd

nieuws4823a_wide.jpg

Wetenschappers van het Niels Bohr-instituut in Kopenhagen zijn erin geslaagd om de algemene relativiteitstheorie te toetsen op de schaal van clusters van sterrenstelsels. Waarnemingen laten zien dat het licht dat de afzonderlijke stelsels uitzenden precies zo door de zwaartekracht wordt beïnvloed als de theorie van Einstein voorspelt (Nature, 29 september).

Volgens de algemene relativiteitstheorie verliest licht dat door een zwaar object wordt uitgezonden een beetje energie terwijl het zich aan de zwaartekracht van dat object ontworstelt. Hierdoor wordt de golflengte van dat licht een beetje langer.

De Deense onderzoekers hebben het effect van deze 'gravitationele roodverschuiving' nu waargenomen door het licht van ongeveer achtduizend clusters van sterrenstelsels te analyseren. Daarbij bleek dat het licht van stelsels die zich in het hart van de cluster bevinden, waar het zwaartekrachtsveld het sterkst is, een iets grotere gravitationele roodverschuiving vertoont dan het licht van meer naar buiten gelegen stelsels.

De gemeten roodverschuivingen zijn bovendien volledig in overeenstemming met de uitkomsten van theoretische berekeningen op basis van de algemene relativiteitstheorie.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 1 oktober 2011 @ 09:24
29-09-2011

Nieuwe ontdekkingen over Mercurius gepresenteerd

nieuws4826a_wide.jpg

De polen van de planeet Mercurius worden gezandstraald door de zonnewind. En zijn noordpool was 3,5 tot 4 miljard jaar geleden het toneel van enorme vulkanische uitbarstingen. Dat zijn twee van de ontdekkingen over Mercurius die wetenschappers deze week in het tijdschrift Science bekendmaken. De ontdekkingen zijn gedaan met de Amerikaanse ruimtesonde MESSENGER.

Met de Fast Imaging Plasma Spectrometer van de ruimtesonde is ontdekt dat de polen van Mercurius geladen natriumdeeltjes uitstoten. Deze deeltjes komen vrij bij de 'inslagen' van geladen deeltjes van de zon, die door het magnetische veld van de planeet naar de polen worden geleid.

Uit analyse van de detailrijke foto's die MESSENGER van het Mercuriusoppervlak heeft gemaakt, blijkt dat de gladde vlakten in het noordelijke poolgebied van de planeet zijn ontstaan door omvangrijke lava-overstromingen. Daarmee staat vast dat Mercurius lang geleden vulkanisch actief moet zijn geweest.

Bij de snelle uitstroom van lava uit het inwendige van de planeet zijn geen vulkanen gevormd zoals we die op aarde kennen. De hete, dunne lava stroomde gewoon door barsten in de korst naar buiten, waardoor zes procent van het Mercuriusoppervlak onderliep. De vrijgekomen hoeveelheid lava moet reusachtig zijn geweest: voldoende om een gebied ter grootte van Frankrijk met een acht kilometer dikke laag te bedekken.

Een analyse van de gammastraling die van het Mercuriusoppervlak af komt, wijst er overigens op dat in het inwendige van de planeet niet veel warmte meer wordt geproduceerd door het verval van radioactieve elementen. Dat betekent dat Mercurius waarschijnlijk al lang niet meer vulkanisch actief is.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 1 oktober 2011 @ 09:24
29-09-2011

'Navelstreng' verbindt Melkwegstelsel met naburige clusters

nieuws4825a_wide.jpeg

Australische astronomen hebben aanwijzingen gevonden voor het bestaan van een uitgestrekt filament van donkere materie, dat de verbinding vormt tussen ons Melkwegstelsel en twee naburige clusters van sterrenstelsels.

Het bestaan van deze 'materiedraad' kwam aan het licht bij een nauwkeurig onderzoek van de ruimtelijke posities van de bolvormige sterrenhopen die om het Melkwegstelsel zwermen. Deze sterrenhopen blijken niet willekeurig over de ruimte verspreid te zijn, maar een vlak te vormen. Bovendien blijken de kleine sterrenstelsels die als satellieten om ons stelsel draaien zich in hetzelfde vlak te bevinden.

Dat vlak ligt vrij exact op de verbindingslijn tussen de Fornaxcluster en de Virgocluster, twee grote verzamelingen van sterrenstelsels op afstanden van respectievelijk 40 en 50 miljoen lichtjaar. Volgens de astronomen wijst dat erop dat de sterrenhopen en satellietstelsels de ligging aangeven van de 'navelstreng' die ons Melkwegstelsel bij zijn ontstaan van materie voorzag.

Die navelstreng zou dan deel uitmaken van het zogeheten kosmische web, dat uit lange filamenten van donkere materie bestaat. De zwaartekracht geleidt de normale materie waaruit sterren bestaan langs deze filamenten naar de grootste materieconcentraties, waar zich (clusters van) sterrenstelsels hebben gevormd.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 1 oktober 2011 @ 09:29
29-09-2011

Sterrenstelsels leiden al lang een saai leven

nieuws4832a_wide.jpeg

Een team astronomen van het Max-Planck-Institut für Astronomie (MPIA) heeft een techniek ontwikkeld om de massa's van verre sterrenstelsels te bepalen. De nieuwe methode belooft meer inzicht te zullen geven in de evolutie van sterrenstelsels en de superzwarte gaten die zich in hun kernen bevinden. De eerste resultaten wijzen erop dat zich in het leven van de meeste sterrenstelsels de laatste negen miljard jaar weinig schokkends heeft afgespeeld.

Een van de opmerkelijke astronomische ontdekkingen van de laatste decennia is dat de meeste sterrenstelsels een superzwaar zwart gat in hun kern hebben, en dat de massa's van die zwarte gaten een directe relatie vertonen met de massa van het omringende stelsel. Voor niet al te grote afstanden laat die relatie zich gemakkelijk onderzoeken, maar op afstanden van meer dan vijf miljard lichtjaar schieten de gebruikelijke meetmethoden tekort.

Onderzoekers van het MPIA zijn er nu echter in geslaagd om één klap de massa van een sterrenstelsel op een afstand van bijna negen miljard lichtjaar en de massa van zijn centrale zwarte gat te meten.

Het achterliggende principe is eenvoudig: de sterren en gaswolken in een sterrenstelsel draaien om het centrum daarvan. De snelheden waarmee ze dat doen, laten zich spectroscopisch meten, en uit de meetgegevens kan zowel de totale massa van het stelsel als die van het zwarte gat worden afgeleid.

In de praktijk vergt deze methode het uiterste van de beschikbare meetinstrumenten, maar in het geval van het actieve sterrenstelsel J090543.56+043347.3 is het gelukt. Het stelsel en zijn centrale zwarte gat vertonen dezelfde massaverhouding als nabijere stelsels. Het lijkt er dus op dat er in dit opzicht de laatste negen miljard jaar weinig ontwikkelingen zijn geweest in het heelal, al zullen meer verre sterrenstelsels onderzocht moeten worden om daar zekerheid over te krijgen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
kL0j00hzondag 2 oktober 2011 @ 00:28
NASA ondekt blauwe hopi ster

http://www.omgevingaarde.nl/infusions/video/video.php?id=84
Perrinzondag 2 oktober 2011 @ 07:29
quote:
Ufo/niburu-verhalen zijn voor TRU, niet voor W&T.
whosvegaszondag 2 oktober 2011 @ 21:22
quote:
0s.gif Op dinsdag 30 augustus 2011 15:58 schreef Pulzzar het volgende:

[..]

Zwaartekracht zegt niet alles. Titan heeft een nog lagere zwaartekracht dan de Maan en toch is de atmosfeer 1,5× zo dicht als op aarde.

De Maan staat echter weer dichterbij de Zon, wat zou kunnen betekenen dat de Zon de atmosfeer zou kunnen verdampen. De maan heeft ook geen magnetisch veld die de straling afbuigt. Daarbij staat de aarde zo dichtbij dat diens zwaartekracht de atmosfeer opslurpt, denk ik.
Titan heeft een grotere zwaartekracht dan de maan!
Titan is samen met Ganymedes de grootste manen is het zonnestelsel, zelfs groter dan de planeet Mercurius! Enne de maan heeft wel een te lage zwaartekracht om een atmosfeer te kunnen behouden
whosvegaszondag 2 oktober 2011 @ 21:26
quote:
0s.gif Op donderdag 1 september 2011 23:36 schreef Maron het volgende:
Zou zoiets nou echt mogelijk zijn, of worden in de toekomst..
Die Chinezen timmeren trouwens ook flink aan de weg
Http://www.visionair.nl/wetenschap/zonnestelsel/krijgt-aarde-tweede-maan/

Hallo allemaal, ik ben Maron, ben niet echt hoogopgeleid, maar mijn echte interesses liggen toch eigenlijk wel bij de zaken waar ik vroeger niets over wilde leren..(en ik volg dit topic wel eens) ik ben gisteravond voor het eerst :@ naar een sterrekijkavond geweest, en heb door de grootste telescoop van Nederland mogen lurken naar een sterrencluster.. :o geweldig..
Ik was eigenlijk altijd al wel geïnteresseerd in astronomie, maar het kwam er nooit van om me er in te verdiepen.. ben blij dat ik nu eindelijk eens de stap heb gezet om het eens in het 'echie' te gaan bekijken..(ik kan het btw iedereen aanraden)
Het cinedome met realistische bewegende sterrenhemel, 'onze' melkweg, en daarna uitzomend naar nog meer oneindigheid, een 'stukje' van enkele honderden/duizenden sterrenstelsels mogen aanschouwen..ik ben verkocht..dit is zeer verslavend, en ik wil MEER.. :s)
We klagen wel eens, maar in wat een geweldige tijd leven wij toch eigenlijk..al die techniek, internet, en kennis..
Ik ga voorlopig lekker met jullie meelurken, en hoop hier ook het éen en ander op te kunnen steken..
Keep up the good work ^O^
Gaaf, dat je verkocht ben!!
Sterrenkunde is een enorm veelzijdige hobby, erg leuk :)
kL0j00hzondag 2 oktober 2011 @ 21:32
quote:
0s.gif Op zondag 2 oktober 2011 07:29 schreef Perrin het volgende:

[..]

Ufo/niburu-verhalen zijn voor TRU, niet voor W&T.
Ufo/niburu? Is gewoon een feit dat dit ding ontdekt is. Heeft niets met sprookjes te maken.
-CRASH-maandag 3 oktober 2011 @ 19:42
quote:
0s.gif Op zondag 2 oktober 2011 21:32 schreef kL0j00h het volgende:

[..]

Ufo/niburu? Is gewoon een feit dat dit ding ontdekt is. Heeft niets met sprookjes te maken.
Dan laat een officiële website zien....
Want het verhaal is al heel oud (kijk maar eens naar de datums als je ernaar googled)
en hoort idd thuis in het TRU sfeertje

En een ontdekking van een blauwe ster (waar er tig duizenden van zijn) is niks bijzonders.
Googolplexiandinsdag 4 oktober 2011 @ 01:26
quote:
0s.gif Op maandag 3 oktober 2011 19:42 schreef -CRASH- het volgende:

[..]

Dan laat een officiële website zien....
Want het verhaal is al heel oud (kijk maar eens naar de datums als je ernaar googled)
en hoort idd thuis in het TRU sfeertje

En een ontdekking van een blauwe ster (waar er tig duizenden van zijn) is niks bijzonders.
Idd! Zeker niet als in hetzelfde verhaal voor de "kans" dat zo'n ding of iets soortgelijks inslaat op aarde gewaarschuwd wordt ... "omdat dat ZEKER gaat gebeuren!" (ooeeehhh) (sensatie-beelden, sensatie-muziek). :{
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 4 oktober 2011 @ 08:44
03-10-2011

Planetoïde Vesta is verrassend veelzijdige wereld

nieuws4842a_wide.jpg

De grote planetoïde Vesta is een verbazingwekkend veelzijdige wereld. Dat blijkt uit de eerste wetenschappelijke waarnemingen van de Amerikaanse ruimtesonde Dawn, die vandaag gepresenteerd zijn op een groot internationaal planeetonderzoekscongres in Nantes. Dawn kam in juli aan in een baan rond de planetoïde, en heeft het ca. 500 km grote hemellichaam in augustus vanaf gemiddeld 2700 kilometer afstand waargenomen.

Uit metingen aan volume en massa kon de gemiddelde dichtheid van Vesta worden afgeleid, waaruit blijkt dat de planetoïde een ijzerkern met een middellijn van ca. 230 kilometer moet hebben. De mineralogische samenstelling van het oppervlak vertoont een grote variëteit, vooral in de directe omgeving van inslagkraters, waar vermoedelijk materiaal uit de mantel aan het oppervlak is gekomen. De ware aard van extreem donkere en relatief heldere gebieden op Vesta is nog niet achterhaald.

Vesta vertoont ook een groot verschil in kraterdichtheid tussen het noordelijk en het zuidelijk halfrond. Sommige delen van het zuidelijk halfrond lijken minder dan twee miljard jaar oud, terwijl het noordelijk halfrond - op basis van kratertellingen - gedateerd wordt op ca. vier miljard jaar. Vermoedelijk is een groot deel van het zuidelijk halfrond bedolven geraakt onder materiaal dat werd weggeworpen bij de vorming van het kolossale inslagbekken aan de zuidpool van het hemellichaam.

Vrijwel in het midden van dit zuidpoolbekken ligt een gigantische berg met een middellijn van ca. 200 kilometer en een hoogte van ongeveer 20 kilometer. Onduidelijk is of het hier om een 'normale' centrale berg van een inslagkrater gaat, zoals ze ook in o.a. maankraters voorkomen. Rond de evenaar van Vesta liggen uitgestrekte stelsels van groeven, gecnetreerd rond het inslagbekken. Het oppervlak van de planetoïde blijkt veel ruwer te zijn dan verwacht.

Enkele opvallende kraters op Vesta zijn inmiddels genoemd naar de zogeheten Vestaalse maagden uit de Griekse mythologie. Het inslagbekken aan de zuidpool is Rheasilvia genoemd, naar de moeder van Remulus en Romus.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
Maronwoensdag 5 oktober 2011 @ 11:54
Zaterdag 8 October, bij helder weer, kans op 'vuurwerk'.. :s)
http://www.eosmagazine.eu(...)d&utm_medium=twitter
basst2005woensdag 5 oktober 2011 @ 21:04
quote:
'Kometen brachten water naar aarde'


Kometen hebben mogelijk grote hoeveelheden water naar de aarde gebracht. Dat stelt een internationale groep sterrenkundigen in het gezaghebbende wetenschapsblad Nature van woensdag.

Ze baseren zich op gegevens van de in Groningen ontwikkelde HIFI-camera. Dit is een onderdeel van de Europese ruimtetelescoop Herschel.
De HIFI bestudeerde de komeet Hartley 2. Die kwam in november vorig jaar in de buurt van de aarde. Het ijs op de komeet bleek vrijwel dezelfde chemische samenstelling te hebben als het water in de oceanen op aarde.
Dat was niet eerder waargenomen. De gelijke 'vingerafdruk' kan erop wijzen dat het komeetijs en het aardse water dezelfde oorsprong hebben.

Kuipergordel
Die oorsprong kan de Kuipergordel zijn, waar Hartley 2 is ontstaan. De gordel is een grote verzameling komeetachtige brokstukken voorbij de planeet Neptunus, vernoemd naar de Nederlandse ontdekker Gerard Kuiper.
Wetenschappers vragen zich al tijden af waar het water op aarde vandaan komt. Dat was er namelijk nog niet in het begin van ons zonnestelsel.
Het gedeelte waar de aarde staat, was toen zo heet dat alle vluchtige stoffen verdampten. Pas ongeveer 3,9 miljard jaar geleden veranderde dat en kwam het eerste water naar de aarde.

Nieuw onderzoek
Dat gebeurde met asteroïden, namen wetenschappers tot op heden aan. Kometen zouden verantwoordelijk zijn voor hooguit 10 procent van het water op aarde.
Uit het nieuwe onderzoek komt echter naar voren dat het aandeel van kometen aanzienlijk groter is geweest, aldus onderzoekers van het Duitse Max Planck Instituut voor Zonnestelselonderzoek. De instelling leidde het HIFI-onderzoek.
Kometen bestaan voor ongeveer 90 procent uit bevroren water. Vermoedelijk is het water op talrijke kleine kometen op de aarde terechtgekomen.
http://www.nu.nl/algemeen(...)en-water-aarde-.html
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 6 oktober 2011 @ 10:21
05-10-2011

Turbulentie in de ruimte blijkt slangenkuil

nieuws4854a_wide.jpeg

Een team astronomen, onder wie de Nijmeegse sterrenkundige Marijke Haverkorn, is er voor het eerst in geslaagd turbulentie in het interstellaire medium zichtbaar te maken. Met behulp van gepolariseerde radiostraling, en in het bijzonder de veranderingen daarin, ontdekten ze een verrassende structuur die zich het best laat vergelijken met een slangenkuil (Nature, 6 oktober).

Turbulentie zorgt ervoor dat chemische elementen uit ontplofte sterren worden gemengd met het interstellaire medium, kan stervorming stimuleren of juist voorkomen, en bepaalt de dynamica van de interstellaire gaswolken. Het is een belangrijk effect in het interstellaire gas, maar kan alleen indirect worden gemeten, bijvoorbeeld door het meten van de snelheidsverschillen in gaswolken.

De onderzoekers gebruikten de Australia Telescope Compact Array om de kleine veranderingen te meten in het gepolariseerde radiosignaal van een helder deel van de Melkweg op zo'n tienduizend lichtjaar van de aarde. De onderzoekers verwachtten dat de mate waarin het gepolariseerde signaal door de turbulentie werd gewijzigd een willekeurig patroon zou volgen. Tot hun verbazing kwam er echter een beeld tevoorschijn met duidelijke lijnstructuren.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
basst2005donderdag 6 oktober 2011 @ 21:58
ESA wil in 2017 satelliet naar de zon sturen

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA gaat een satelliet naar de zon sturen. Het ruimtevaartuig moet onder andere informatie over zonnewind en zonnevlammen verzamelen. Naar verwachting wordt de sonde over ruim vijf jaar gelanceerd.

De Solar Orbiter maakt onderdeel uit van het Europese ruimteonderzoeksprogramma Cosmic Vision en wordt naar verwachting in 2017 gelanceerd. Het apparaat zal op relatief korte afstand van de zon, rond de 42 miljoen kilometer, onderzoek doen naar de invloed van zonnevlammen, die het magnetisch veld van de aarde kunnen verstoren. Deze vlammen kunnen ook de werking bijvoorbeeld van elektriciteitscentrales en satellieten ontregelen. "De Solar Orbiter helpt wetenschappers om processen te begrijpen die de bevolking van de aarde kunnen beïnvloeden", aldus Alvaro Giménez, directeur van ESA's Science and Robotic Exploration-afdeling.

In het kader van het Cosmic Vision-project moet in 2019 ook de satelliet Euclid worden gelanceerd. Deze ruimtesonde moet de effecten van donkere energie in kaart brengen, om meer duidelijkheid te bieden over de versnelde uitdijing van het heelal. Het toekomstige Euclid Mission Archive, waaraan ook Nederlanders zullen meewerken, moet de meetgegevens verzamelen en analyseren.

http://tweakers.net/nieuw(...)r-de-zon-sturen.html
eightdonderdag 6 oktober 2011 @ 23:28
quote:
Aan het licht dat een exoplaneet uitzendt kan je zien of de exoplaneet leven bevat of niet. Hoe? Check deze poster.

De mensen van New Scientist hebben een poster samengesteld met daarop de belangrijkste signalen waarmee is vast te stellen of een exoplaneet leven bevat. Het zwakke licht van een verre exoplaneet analyseren klinkt nu nog als science fiction, maar is in enkele gevallen al gelukt. Uit dit licht is af te leiden welke gassen in de atmosfeer voorkomen. Astronomen zijn al druk aan het speculeren over welke moleculen een teken van leven zijn en welke juist een teken dat er geen leven is.
signs_of_life_poster.jpg
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 7 oktober 2011 @ 08:36
quote:
0s.gif Op donderdag 6 oktober 2011 23:28 schreef eight het volgende:

[..]

[ afbeelding ]
Leuk plaatje ^O^
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 7 oktober 2011 @ 08:37
06-10-2011

Venus heeft ozonlaag

media_xl_4403325.jpg
Belgische bijdrage belangrijk voor dieper inzicht in atmosfeer van Venus

De Europese sonde Venus Express heeft ontdekt dat ook de planeet Venus een ozonlaag heeft, meldt het Europese Ruimtevaartbureau ESA. De vondst is co-Belgisch.

Het Spicav-instrument, een afgeleide van de spectrometer van het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie waarmee Dirk Frimout in 1992 heeft gevlogen, loerde naar het licht van sterren aan de rand van de hete planeet, en analyseerde daarbij de karakteristieke vingerafdrukken van gassen in de atmosfeer van Venus bij de absorptie van licht in meerdere golflengtes.

Er werd ozon (bestaande uit drie moleculen zuurstof) gevonden omdat dit wat ultraviolet licht van de sterren absorbeerde, zegt ESA.

De vondst is belangrijk voor een dieper inzicht in de atmosfeer van Venus. Vergelijking met de ozonlaag boven onze planeet, boven Mars en Venus kan ook astronomen helpen hun zoektocht naar leven op andere planeten te verfijnen, zegt ESA. (belga/sam)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 13 oktober 2011 @ 08:48
12-10-2011

Optrekken kosmische 'mist' waargenomen

nieuws4871a_wide.jpg

Astronomen hebben met de Europese Very Large Telescope voor verschillende tijdstippen het vroege heelal gepeild, terwijl dit doorzichtig werd voor ultraviolette straling. Die korte fase in de geschiedenis van het heelal - die het reïonisatietijdperk wordt genoemd - voltrok zich ongeveer dertien miljard jaar geleden. Nauwkeurig onderzoek van enkele van de verste sterrenstelsels die we kennen, heeft het team in staat gesteld om het chronologische verloop van de reïonisatie in kaart te brengen. Daaruit blijkt dat het reïonisatietijdperk korter heeft geduurd dan tot nu toe werd gedacht.

Ongeveer 400 duizend jaar na de oerknal was de ruimte gevuld met neutraal waterstofgas dat geleidelijk werd geïoniseerd, dat wil zeggen: gescheiden in protonen en elektronen. Dat gebeurde onder invloed van de energierijke straling van de eerste sterren en sterrenstelsels. Omdat de materie in het heelal ook kort na de oerknal al eens geïoniseerd was, spreken astronomen in dit geval van reionisatie.

Een internationaal team van astronomen heeft nu gekeken of aan het licht van een vijftal verre sterrenstelsels op uiteenlopende afstanden de voortgang van het ionisatieproces kan worden afgelezen. Dat blijkt inderdaad te kunnen: bij de twee verste stelsels, die zich op een afstand van ongeveer 12,9 miljard bevinden, is duidelijk meer ultraviolette straling door neutraal waterstofgas geabsorbeerd dan bij de minder verre stelsels die 200 miljoen lichtjaar 'dichterbij' staan.

Hieruit kan worden afgeleid dat de reïonisatie van het kosmische waterstof binnen enkele honderden miljoenen jaren was voltooid - sneller dan tot nu toe werd gedacht.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
eightzaterdag 15 oktober 2011 @ 13:54
quote:
Navelstreng van donkere materie verbindt melkwegstelsels
Visionair 15 oktober 2011

Onderzoekers ontdekten bewijs voor een grote sliert materiaal die onze Melkweg verbindt met nabijgelegen groepen melkwegstelsels. Deze zijn weer verbonden met de rest van het heelal. De intergalactische snelweg?
De intergalactische waterstofsnelweg zou gebruikt kunnen worden door ramjets die van de ene melkweg naar de andere vliegen. Wel moeten deze ruimtevaartuigen beschermd worden tegen de dodelijke straling bij relativistische snelheden.

De intergalactische waterstofsnelweg zou gebruikt kunnen worden door ramjets die van de ene melkweg naar de andere vliegen. Wel moeten deze ruimtevaartuigen beschermd worden tegen de dodelijke straling bij relativistische snelheden.

De onderzoekers kwamen hier achter door de ‘wolk’ van bolvormige sterrenhopen die de Melkweg omringt te analyseren. Door exacte afstandsmetingen kwamen de onderzoekers er achter dat de sterrenhopen niet evenwichtig verspreid zijn, maar een plat vlak vormen.

Ook de dwergstelsels die als satellieten onze Melkweg omringen, denk aan de Grote en de Kleine Magelhaese Wolken, bevinden zich in hetzelfde vlak. In de opmerkelijk dichterlijke woorden van Keller: “Wat we hebben ontdekt is bewijs voor de kosmische draad die ons verbindt met de uitgestrektheid van het universum. De draad van sterrenclusters en kleine melkwegstelsels rond de melkweg is te zien als de navelstring die de Melkweg voedde tijdens haar jeugd.”

Zoals al bekend, zijn er twee soorten materie in het heelal: de huis- tuin- en keukenvariant waar wij uit bestaan en de raadselachtige donkere materie, die we alleen waar kunnen nemen door de immense zwaartekracht – er is naar schatting rond de vier keer zoveel donkere materie als zichtbare materie.

Een gevolg van de Big Bang en de overheersende invloed van donkere materie is dat “normale” materie als een soort schuim op de toppen van een golf, wordt meegesleurd door de donkere materie. Deze vormt enorme, onderling verbonden vlakken en slierten. De structuur heeft al met al veel weg van een spons.

Daar stopt de overeenkomst. Zwaartekracht sleurt namelijk het materiaal over deze verbindende filamenten naar de grootste opeenhopingen van materie. De bevindingen van Keller en zijn team laten zien dat de bolvormige sterrenhopen en satellietstelsel van de Melkweg dit kosmische filament volgen.

Bolvormige sterhopen zijn sterrenstelsels die uit honderdduizenden zeer oude sterren bestaan, zeer compact opgesloten in een bal. In het beeld dat de drie onderzoekers schetsen, zijn de meeste van deze sterrenhopen de kernen van kleine sterrenstelsels die door zwaartekracht langs de filamenten zijn getrokken. Zodra de melkwegstelsels te dicht in de buurt van de Melkweg komen, worden de meeste sterren opgeslokt en blijft alleen de kern over. Aan wordt genomen dat ons Melkwegstelsel zijn huidige grootte heeft bereikt door honderden van deze dwergstelsels op te slokken.

De ‘navelstreng’ werd afgeknepen doordat enkele miljarden jaren geleden het heelal veel sneller begon uit te zetten. Astronomisch gesproken is ons melkwegstelsel stervende. De stervorming vindt nu veel langzamer plaats dan enkele miljarden jaren geleden, omdat de gasvoorraden in ons Melkwegstelsel voor het grootste deel leeg zijn. Weliswaar is er nog het nodige gas in de intergalactische leegte, maar er is geen systeem waardoor dit gas wordt geconcentreerd en naar ons melkwegstelsel wordt geleid. Misschien iets voor onze verre nazaten om te ontwikkelen.

Uiteraard maakt dit het raadsel nog groter. Wat is donkere materie, en hoe staat deze in relatie met de rest van het heelal? En, aangezien de kosmische uitzetting zich vooral lijkt te concentreren in de intergalactische leegtes, wat is het proces dat hier verantwoordelijk voor is?
IntergalacticMap.jpg
De intergalactische waterstofsnelweg zou gebruikt kunnen worden door ramjets die van de ene melkweg naar de andere vliegen. Wel moeten deze ruimtevaartuigen beschermd worden tegen de dodelijke straling bij relativistische snelheden.
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 20 oktober 2011 @ 08:27
19-10-2011

Waterdamp verraadt hoe sterren ontstaan rond zwart gat in vroege heelal

nieuws4887a_wide.jpg

Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle zoektocht naar water in het vroege heelal. Tot verbazing van de onderzoekers blijkt de waargenomen waterdamp rond het zwarte gat zich te bevinden in een schijf met een dichtheid die zo hoog is dat straling er nauwelijks uit kan ontsnappen.

Het team deed de ontdekking met de gevoelige radiotelescopen van IRAM (Institut de Radioastronomie Millimétrique) op het Plateau de Bure in de Franse Alpen. Deze telescopen werden gebruikt om waterdamp te zoeken in een quasar, een sterrenstelsel in het vroege heelal dat zijn helderheid ontleent aan de groei van een zwart gat dat honderden miljoenen malen zwaarder is dan de zon. Teamleider Paul van der Werf legt uit: “Water in kosmische wolken is normaal bevroren tot ijs, maar dit ijs kan verdampen door de sterke straling van de quasar of van jonge sterren. Daarom besloten wij in dit object te zoeken naar waterdamp. Doordat de quasar zo ver weg staat kijken we terug in de tijd, naar een periode dat het heelal nog maar 10% van zijn huidige leeftijd had bereikt.”

De grote verrassing was echter niet de gevonden hoeveelheid waterdamp (1000 biljoen maal de hoeveelheid water op aarde) maar de ontdekking van een ondoorzichtige schijf waarin de waterdamp zich bevindt en waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. De dichtheid van die schijf is zo hoog dat straling er bijna niet uit kan ontsnappen. Teamlid Marco Spaans (Groningen) licht toe: “Watermoleculen zijn gevoelig voor infraroodstraling, en we konden de gevonden waterdamp dus gebruiken als een kosmische infrarood lichtmeter. Op deze manier vonden we dat nagenoeg alle straling in de gasschijf rond het zwarte gat is opgesloten. De opgesloten straling is zelfs zo intens dat de aanwezige gas- en stofwolken er door kunnen worden weggeblazen.”

Deze conclusie werpt een verrassend nieuw licht op het verband tussen zwarte gaten en de sterrenstelsels waarin ze zich bevinden. Teamlid Alicia Berciano Alba (ASTRON): “Er bestaat een raadselachtig verband tussen de massa van zwarte gaten in kernen van sterrenstelsels en de sterrenstelsels zelf, alsof de vorming van beide door hetzelfde proces wordt gereguleerd. Onze resultaten laten zien dat dit soort gasschijven, waarbij het gas door straling wordt weggeblazen, hierbij waarschijnlijk een hoofdrol spelen.” IRAM-directeur Pierre Cox, coauteur van het artikel, voegt toe: "Deze ontdekking biedt nieuwe mogelijkheden voor het bestuderen van sterrenstelsels in het vroege heelal, met behulp van watermoleculen waarmee de directe omgeving van het zwarte gat bestudeerd kan worden, wat met andere middelen veel moeilijker is".

Het team zoekt nu naar waterdamp in andere objecten in het vroege heelal. Een publicatie over het onderzoek verschijnt binnenkort in Astrophysical Journal Letters .

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 20 oktober 2011 @ 08:29
19-10-2011

Oer-bombardement waargenomen bij ster Eta Corvi

nieuws4889a_wide.jpg

Met behulp van NASA's Spitzer Space Telescope zijn aanwijzingen gevonden dat er bij de ster Eta Corvi, in het sterrenbeeld Raaf, een kometenbombardement gaande is zoals dat enkele miljarden jaren geleden ook in ons eigen zonnestelsel plaatsvond. Vrij dicht bij de ster is een stofgordel ontdekt waarvan de samenstelling overeenkomt met die van kometen. De gordel is mogelijk ontstaan door botsingen van kleine kometen met pas gevormde planeten in het stelsel. In ons eigen zonnestelsel vond zo'n oerbombardement ca. 3,8 miljard jaar geleden plaats, toen de banen van de ijzige komeetkernen in de Kuipergordel, buiten de baan van Neptunus, verstoord werden door zwaartekrachtsinvloeden van op drift geraakte reuzenplaneten. Eta Corvi heeft inderdaad ook een soort Kuipergordel, op ca. 20 miljard kilometer afstand van de ster, zoals in 2005 al is ontdekt. De ster zelf is betrekkelijk jong, ongeveer één miljard jaar, dus ook de leeftijd van het stelsel komt ruwweg overeen met de leeftijd van ons eigen zonnestelsel toen dat een kometenbombardement onderging. De Spitzer-resulaten zijn vandaag gepresenteerd op een conferentie op NASA's Goddard Space Flight Center, en worden binnenkort gepubliceerd in The Astrophysical Journal .

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
Googolplexianvrijdag 21 oktober 2011 @ 10:02
ExperimentalFrentalMentalmaandag 24 oktober 2011 @ 08:48
quote:
^O^
ExperimentalFrentalMentalmaandag 24 oktober 2011 @ 08:49
21-10-2011

Astronomen zien hoe ster uiteen wordt gerukt door zwart gat

nieuws4894a_wide.jpg

Op foto's die gemaakt zijn met de Sloan Digital Sky Survey zijn 'tidal disruption flares' gevonden: tijdelijke opvlammingen van sterren die worden opgeslokt door superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels.

De onfortuinlijke ster wordt uiteengerukt door de getijdenkrachten van het zwarte gat, waarna een deel van het sterrengas rond het gat blijft wervelen voordat het erin verdwijnt. De temperatuur neemt daarbij enorm toe, waardoor de kern van een sterrenstelsel gedurende enkele maanden opvallend helder kan zijn.

Een internationaal team van astronomen, onder leiding van de Nijmeegse sterrenkundestudent Sjoert van Velzen, heeft zulke 'tidal disruption flares' nu waargenomen in twee verre sterrenstelsels. De resultaten worden op 10 november gepubliceerd in The Astrophysical Journal.

Onderzoek aan dit soort opvlammingen kan in de toekomst informatie opleveren over onder andere de rotatie van superzware zwarte gaten.

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 26 oktober 2011 @ 09:31
25-10-2011

Finse natuurkundige zet vraagtekens bij versnellende uitdijing heelal

nieuws4899a_wide.gif

Enkele weken nadat astronomen Saul Perlmutter, Brian Schmidt en Adam Riess de Nobelprijs Natuurkunde 2011 hebben ontvangen voor hun ontdekking van de versnellende uitdijing van het heelal publiceert de Finse natuurkundige Arto Annila van de Universiteit van Helsinki een artikel waarin hij beweert dat die versnellende uitdijing niet bestaat.

Perlmutter, Schmidt en Riess maakten gebruik van waarnemingen van ver verwijderde supernova's van het type Ia. Uit precisiemetingen aan hun helderheid, afstand en roodverschuiving (veroorzaakt door het oprekken van lichtgolven die door het uitdijende heelal bewegen) leidden zij af dat het heelal momenteel sneller expandeert dan enkele miljarden jaren geleden. Die versnellende uitdijing is volgens theoretici het gevolg van een mysterieuze 'donkere energie' in de lege ruimte.

Volgens Annila, die zijn ideeën publiceert in Montly Notices of the Royal Astronomical Society , is de versnellende uitdijing echter helemaal niet nodig om de supernova-waarnemingen te verklaren. De donkere energie zou dus ook niet bestaan. In een complex wiskundig betoog zet de Finse natuurkundige uiteen dat de metingen goed in overeenstemming zijn met wat je zou verwachten op basis van het natuurkundige principe van de 'kleinste werking' (least action ) . Dat principe schrijft onder andere voor dat lichtstralen altijd de route van A naar B kiezen die de minste tijd kost. Rekening houdend met de invloed van zwaartekrachtsconcentraties in een voortdurend uitdijend en evoluerend heelal, denkt Annila het waargenomen verband tussen helderheid, afstand en roodverschuiving in het licht van verre supernova's te kunnen verklaren zonder een beroep te hoeven doen op een versnellende uitdijing.

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 27 oktober 2011 @ 08:39
26-10-2011

Sterren produceren bouwstenen van het leven

nieuws4906a_wide.jpeg

Astronomen van de universiteit van Hong Kong hebben ontdekt dat overal in het heelal grote organische moleculen te vinden zijn (Nature, 27 oktober). Dat wijst erop dat zulke moleculen niet alleen het domein van levende organismen zijn, maar van nature door sterren worden geproduceerd.

De chemische structuren van de moleculen die de Chinese astronomen met behulp van de infraroodsatellieten ISO en Spitzer hebben opgespoord, vertonen overeenkomsten met steenkool en aardolie. Tot nu toe werd aangenomen zulk materiaal alleen door levende organismen kan worden geproduceerd. Maar het lijkt er nu dus op dat het ook in de ruimte, ver van alle leven, kan ontstaan.

Het bestaan van de complexe moleculen blijkt uit de straling die sterren en sterrenstelsels op specifieke infrarode golflengten uitzenden. Heel lang is gedacht dat deze straling afkomstig is van relatief eenvoudige organische moleculen, maar het Chinese onderzoek wijst erop dat deze verklaring tekortschiet. Grotere, complexere moleculen kunnen de infraroodspectra beter verklaren.

De moleculen lijken te worden geproduceerd door oude sterren die het materiaal aan het einde van hun bestaan de ruimte in blazen. Maar hoe die sterren dat doen, is nog onduidelijk.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesovertserrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 4 november 2011 @ 08:46
03-11-2011

Sporen voorouderster zonnestelsel ontdekt

Waar komen we vandaan? `De oorsprong van het zonnestelsel is een van de fundamentele, nog onopgeloste problemen in de astrofysica. Het algemene mechanisme is al bekend: een enorme wolk gas en stof stort onder zijn eigen gewicht in. Maar wat gaf de aanzet voor deze ineenstorting?

Trifid.nebula-300x300.jpg
De Trifidnevel lijkt in veel opzichten op de vermoedelijke voorouderwolk van het zonnestelsel.

Meteorieten bevatten sporen van vroegere sterexplosie
We hebben verschillende aanwijzingen. De interessantste ‘lead’ is de isotopenverdeling in meteorieten. In het kort: atomen zijn niet gelijk geschapen. Zo heeft koolstof-12, de ‘huis- tuin-en-keuken’-soort, een radioactief neefje met 2 extra neutronen, koolstof-14, met behulp waarvan bepaald kan worden hoe oud organisch materiaal is. Ook meteorieten bevatten overblijfselen van de atoomkernen die werden gevormd tijdens de verwoestende explosie, die de kraamkamer waaruit het zonnestelsel zich vormde schiep.

Radioactief aluminium vormde zich extreem snel
Eén van de radioactieve isotopen die zich bij een supernova vormen is aluminium-26. Deze isotoop zorgt bij het radioactieve verval voor een karakteristieke gloed. Al-26 valt in ongeveer zevenhonderdduizend jaar voor de helft uit elkaar. Erg lang duurt het dus niet voordat de verhouding tussen Al-26 en de niet-radioactieve, ‘normale’ Al-24 begint te dalen. Nu is er wat vreemds aan de hand. In sommige meteorieten, CV-chondrieten, komt abnormaal veel Al-26 voor. Iets moet dus relatief ‘korte’ tijd geleden radioactief Al-26 in de stofwolk geïnjecteerd hebben. Uit deze metingen blijkt nog iets vreemds. Alle CV-chondrieten hebben zich in een extreem korte periode gevormd – in rond de twintigduizend jaar. Welke plotselinge gebeurtenis produceerde deze aluminium-26?

Sterrenwind of supernova?
Er zijn verschillende mogelijkheden. Verschillende typen sterren stoten grote hoeveelheden Al-26 uit. Wellicht vormde ons zonnestelsel zich in de buurt van een dergelijke ster. De meeste astrofysici geloven echter dat er vlakbij de kraamkamer van de zon een supernova plaatsvond die een schokgolf van hete gassen, waaronder Al-26, door de oernevel stuurde. Maar welk scenario klopte nu?

Supernova blijkt de oorzaak
Matthias Gritschneder van de Peking University in Beijing en zijn collega’s hebben een computersimulatie uitgevoerd van de vorming van het zonnestelsel. Hieruit blijkt duidelijk dat de supernova-hypothese het kansrijkste is. In hun nieuwe model passeert een schokgolf van hete gassen van een supernova een koude gaswolk. Niet alleen blijkt de supernova precies de juiste hoeveelheden Al-26 te produceren, ook laat de schokgolf de gaswolk instorten, waaruit het zonnestelsel ontstaat. Dit hele proces blijtk ook heel snel plaats te vinden. CV-chondrieten vormen zich volgens het model onder de achttienhonderd graden Celsius in ongeveer twintigduizend jaar. Precies de tijd die uit waarnemingen bekend is dus.

Paar losse eindjes
De simulatie is uitgevoerd in 2D en niet in 3D. Mogelijk zijn dus niet alle fysische processen juist uitgevoerd. Ook moeten andere isotoopverhoudingen worden verklaard. Het wachten is dus op nog betere simulaties. Toch is het een bemoedigend teken dat deze populairste theorie zo goed overeen lijkt te komen met de gegevens.

Bron:
Mathias Gridschneder et al., The Supernova Triggered Formation And Enrichment Of Our Solar System, ArXiv.org (2011)

(Visionair.nl)
Storchzaterdag 5 november 2011 @ 21:07
Op 27 okt. 2011 is gepost een artikel genaamd 'Sterren produceren bouwstenen van het leven'.

Wat de nieuwswaarde daarvan is weet ik niet want ik vind in mijn leerboek van de Teleac-cursus 'Moderne Sterrenkunde van 1980-1981 op pag. 104 een lijstje van 'tot begin 1979 ontdekte interstellaire moleculen' . Een totaal van 44, merendeels organische molekulen die in de ruimte zijn ontdekt tussen 1938 en dus 1979.
Googolplexianzondag 6 november 2011 @ 18:37
Googolplexianwoensdag 9 november 2011 @ 07:03
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 9 november 2011 @ 09:12
Thx Googolplexian ^O^
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 9 november 2011 @ 09:13
09-11-2011

De big bang staat op springen

De laatste jaren zijn steeds meer sterrenkundigen ernstig gaan twijfelen aan de Oerknal, waaruit het heelal zou zijn ontstaan. Er klopt iets niet. Er klopt heel veel niet.

De enorme opwinding, anderhalve maand geleden, over neutrino’s die sneller zouden vliegen dan het licht, gaf aan dat er iets broeit in de wereld van de natuurkunde. Niks is meer zeker. Steeds meer natuur- en sterrenkundigen spreken openlijk hun twijfels uit over ooit onwankelbaar geachte theorieën. Niet alleen die over elementaire deeltjes, ook het theoretisch fundament van de sterrenkunde, de theorie van de Big Bang, staat de laatste jaren ernstig ter discussie. En wel hierom:

We komen heel veel materie tekort
De kosmos wordt bij elkaar gehouden door de zwaartekracht. En zwaartekracht is het gevolg van de aanwezigheid van materie, van sterren. Maar er zijn véél te weinig sterren om de zwaartekracht die we zien, te kunnen verklaren. Sterrenkundigen komen enorm veel materie tekort. Dit probleem is gek genoeg al tachtig jaar oud. Begin jaren dertig van de vorige eeuw verrichtte de astronoom Fritz Zwicky metingen aan de Comacluster, een immense verzameling sterrenstelsels heel ver weg in de kosmos. Uit de hoeveelheid licht kon Zwicky afleiden hoeveel sterren er alles bij elkaar in die sterrenstelsels zaten, en zo kon hij schatten hoeveel de cluster woog. Hetzelfde kon hij afleiden uit de bewegingen van de buitenste stelsels van die cluster. Die twee getallen bleken totaal niet overeen te komen. Zwicky constateerde dat er in de cluster enorm veel onzichtbare, ‘donkere materie’ moest zitten. Zat die tussen die sterrenstelsels, ergens in de lege ruimte, of bínnen de stelsels, tussen de sterren?

In 1939 liet de Nederlander Jan Oort zien dat ze ín de stelsels moest zitten. Maar het werd oorlog – en het duurde nog eens dertig jaar voordat de kwestie echt op de astronomische agenda kwam te staan. Vera Rubin liet toen, aan de hand van de draaiing binnen de Andromedanevel (een sterrenstelsel dat heel dicht bij ons staat) opnieuw zien dat het probleem tússen de sterren school.

Maar wat wás die donkere materie? Inmiddels zijn tientallen verklaringen geopperd. Planeten? Planetoiden? Gas? Stof? Een of ander exotisch deeltje? Een voor een vielen de kandidaten, om allerlei redenen, af. Er is nog steeds geen oplossing. Astronomen kunnen natuurlijk de zwaartekrachttheorie aanpassen zodat alles weer ‘klopt’? Dan moeten Newton én Einstein overboord. Dat is de mening van Stacy McGaugh, die met zijn ‘aangepaste zwaartekracht’ de wereld rondreist – maar zeker niet overal met gejuich wordt ontvangen. Volgens McGaugh zit er niks anders op.

De zwaartekracht klopt ook al niet
Begin jaren zeventig lanceerde NASA twee ruimtevaartuigen die de buitenste planeten van het zonnestelsel moesten verkennen. Beide toestellen, de Pioneer 10 en 11, scheerden ons zonnestelsel uit en leverden prachtige plaatjes. Daarna vlogen ze verder, de ruimte in. Om ze toch nog enigszins nuttig te maken, besloot NASA dat de ruimtevaartuigen om de zoveel tijd nog een signaaltje naar de aarde zouden zenden, zodat astronomen konden zien waar ze zaten. Inmiddels bezorgen die Pioneer-bliepjes astronomen ernstige hoofdpijn. De vaartuigen houden zich namelijk niet aan de theorie. Toen Pioneer 10 in 2003 weer een keer van zich liet horen, bleek dat het ruimtevaartuig 400 kilometer ‘uit de koers’ was. Dat is niet veel op een totale afstand van vele miljarden kilometers, maar toch: er klopt iets niet. Was er iets geks aan de hand aan boord? In de ruimte rondom de zon? Ook de donkere materie werd er bij gesleept. Allemaal tevergeefs. Veel astronomen blijven hopen dat de verklaring voor de afwijking heel simpel is. Maar ja, dat dachten ze ook tachtig jaar lang over de donkere materie. Is er toch iets mis met de zwaartekracht?

Er moet nóg een kosmische kracht zijn
We weten dat het heelal uitdijt, met grote snelheid, naar alle kanten. Hoe verder je kijkt, hoe groter de snelheid waarmee de sterrenstelsels zich van ons verwijderen. Maar er is iets curieus aan de hand met die uitdijing. Die gaat namelijk exact nét niet te traag én niet te snel. Het is een precair evenwicht dat we zien: als de uitdijing te traag zou zijn gegaan, was de kosmos allang weer ineengeklapt (wat astronomen de Big Crunch noemen). Maar als de uitdijing te snel was gegaan, dan had de uitdijende materie (in het begin is dat een immense wolk elementaire deeltjes) nooit, onder invloed van de zwaartekracht, samengeklonterd tot sterrenstelsels, sterren en planeten – waarop leven kon ontstaan. Blijkbaar beschikt onze kosmos over de ideale verhouding tussen de uitdijingssnelheid en de dichtheid – nét goed om ‘ons’ heelal op te leveren.
Die ideale combinatie kun je berekenen – en dan blijkt dat we die combinatie helemaal niet hebben. Er zit alweer te weinig materie in de kosmos – en als je de ‘donkere materie’ (wat dat ook moge zijn) erbij neemt, kom je nog steeds iets van 70 procent materie tekort. Hangt er dan niet alleen iets donkers tussen de sterren maar ook tussen de sterrenstelsels? Weer een immense hoeveelheid ‘donkere materie’? Dat is zo goed als onmogelijk.

Een alternatieve verklaring, die de laatste jaren steeds meer aanhangers vindt, is dat er op kosmische schaal naast de ‘gewone’ zwaartekracht, opgewekt door materie (zichtbaar en donker) nog een extra zwaartekracht bestaat. Deze wordt niet veroorzaakt door materie maar door energie. Want energie kan volgens Einstein óók aantrekkingskracht uitoefenen. Naast donkere materie zou er ook ‘donkere energie’ bestaan. Overal in de kosmos. In de ‘lege’ ruimte’. Dan komt het met die kosmos van ons toevallig goed. Maar dat betekent in feite dat astronomen moeten constateren dat de eigenschappen van onze kosmos puur toeval zijn. Velen hebben zich daar inderdaad bij neergelegd. Ze gaan ervan uit dat ‘onze’ kosmos slechts één kosmos is in een onvoorstelbaar groot – en volstrekt onbewijsbaar – ‘multiversum’ van mogelijke kosmossen. Wat heeft dat nog met sterrenkunde te maken, vragen anderen zich af.

De uitdijing gaat steeds sneller!
Als de Big Bang een soort explosie was, waarbij de zwaartekracht (van materie, donkere materie en, oké: donkere energie) de hele boel weer langzaam naar elkaar toe trekt, dan zou je verwachten dat de sterrenstelsels die zich steeds verder van elkaar verwijderen, op den duur afgeremd worden. Vaart minderen. Maar sinds een jaar of vijftien weten we dat het heelal zich totaal anders gedraagt: de uitdijing van de kosmos vertraagt niet, ze versnelt juist. Dat kan niet.
Twintig jaar geleden deden de astronomen Robert Kirschner en Adam Riess onderzoek naar supernova’s (ontploffende sterren) in sterrenstelsels aan de rand van het heelal. De helderste supernova’s zijn allemaal even ‘lichtkrachtig’. Dat betekent dat je de helderheid van supernova’s kunt gebruiken om de afstand te bepalen – hoe zwakker het licht van de supernova, des te verder weg staat het sterrenstelsel waarin de supernova plaatsvond. Die metingen kunnen weer iets vertellen over de uitdijing van de kosmos. Als die uitdijing vertraagt, dan staan de verre supernova’s een beetje dichterbij (zijn ze iets helderder) dan je op grond van een constante, ongeremde uitdijing zou verwachten. Dat is wat Kirschner en Roess verwachtten te zien. Maar wat bleek? Het licht van die verste supernova’s was zwakker dan verwacht. Ze stonden vérder van ons vandaan dan gedacht. De uitdijing van de kosmos vertraagt niet – ze versnelt. Toen de heren dit tijdens een inmiddels historische conferentie in 1998 bekendmaakten, was het verbijstering alom. Een spervuur van vragen brak los – maar alle mogelijke verklaringen waren al bekeken, en verworpen.

Willen astronomen de Big Bang theorie overeindhouden, dan hebben ze dus niet alleen donkere materie en donkere energie nodig, en wellicht een andere beschrijving van de zwaartekracht; ze moeten ook een of andere geheimzinnige kracht, een soort ‘negatieve zwaartekracht’ verzinnen die de sterrenstelsels een schop naar buiten geeft. Wat, hoe? Niemand die het weet.

Tot slot: wat is er toch met die neutrino’s aan de hand?
Op 22 september maakten Italiaanse onderzoekers bekend dat ze deeltjes sneller zagen gaan dan het licht. Het ging om neutrino’s, die verzonden waren vanuit het ondergrondse laboratorium CERN in Genève. Die deeltjes kwamen een fractie van een miljoenste seconde te vroeg aan – het lijkt niks, maar het was genoeg om natuurkundigen dagenlang uit hun slaap te houden. Zoiets gaat lijnrecht in tegen de relativiteitstheorie. Maar ja, het gaat dan ook om neutrino’s. En als één deeltje in staat is om de huidige natuurkunde én sterrenkunde op te blazen, dan zijn het neutrino’s.

Neutrino’s werden tachtig jaar geleden bedacht door natuurkundige Paul Dirac, die ze nodig had om het ‘weglekken’ van energie bij bepaalde reacties tussen deeltjes te verklaren. Dirac wees er direct al op dat het weinig zin had om te gaan zoeken, want die massaloze, neutrale deeltjes waren vrijwel onmogelijk te ‘vangen’. Dat gebeurde dan ook pas een kwarteeuw later. Op dat moment was duidelijk dat de zon enorme hoeveelheden neutrino’s moest produceren, en er verrezen immense detectors om die te detecteren. Dat lukte uiteindelijk in 1970, maar er was ook direct een probleem: de ontdekkers zagen er véél te weinig. Slechts eenderde van het aantal dat ze zouden moeten zien. Pas tien jaar geleden werd dat raadsel opgelost: de zon spuugt wel degelijk het voorspelde aantal neutrino’s uit, maar er zijn drie typen neutrino’s en onderweg naar de aarde gaat dat ene type dat de zon maakt, over in die twee andere typen (die niet gedetecteerd konden worden).

Dat flippergedrag is volstrekt bizar. Het kan op grond van de huidige inzichten niet worden verklaard. Daar komt bij dat die stroom neutrino’s van de zon lijkt te variëren, en dat hangt samen met het magneetveld van de zon. Ook alweer héél bizar. En kunnen ze nu ook sneller dan het licht? Ach, waarom niet. Van neutrino’s kun je alles verwachten.
Donkere materie en donkere energie. Een of twee aanpassingen van de good old zwaartekracht, en dan ook nog een anti-zwaartekracht. Ziedaar de stutten die nodig zijn om de Big Bang overeind te houden. Astronomen weten het wel, maar zeggen het nog niet hardop: het wordt tijd voor iets totaal anders. Maar wat?

(depers.nl)
-Kadesh-woensdag 9 november 2011 @ 14:02
quote:
0s.gif Op woensdag 9 november 2011 09:13 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

De uitdijing gaat steeds sneller!
Als de Big Bang een soort explosie was, waarbij de zwaartekracht (van materie, donkere materie en, oké: donkere energie) de hele boel weer langzaam naar elkaar toe trekt, dan zou je verwachten dat de sterrenstelsels die zich steeds verder van elkaar verwijderen, op den duur afgeremd worden. Vaart minderen. Maar sinds een jaar of vijftien weten we dat het heelal zich totaal anders gedraagt: de uitdijing van de kosmos vertraagt niet, ze versnelt juist. Dat kan niet.

Misschien is het zo dat we nog in de versnelperiode van de big bang zitten (de explosie heeft nog zoveel energie dat we nog steeds versnellen), en dat de vertraging nog moet komen.
Rossdalewoensdag 9 november 2011 @ 14:14
Waar moet de energie vandaan komen om het heelal terug bij elkaar te trekken? Ik heb me niet heel erg in de uitdijen-inkrimpen-theorie verdiept, maar ik vind het een raar verschijnsel.

Het uitdijen na een "explosie" is logisch te verklaren. Dit blijft net zolang doorgaan tot alle energie/versnelling is afgenomen. Echter als alle planeten weer richting elkaar bewegen dan moet deze energie ergens vandaan komen... maar waar vandaan dan?
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 10 november 2011 @ 08:40
09-11-2011

Sterren die niet kunnen bestaan

Onderzoekers hebben met de NASA -ruimtetelescoop GALEX sterren ontdekt op plaatsen waar ze helemaal niet gevormd kunnen worden volgens de gangbare theorie. Astronomen ontdekken dat het heelal veel spannender en mysterieuzer is dan we tot nu toe dachten.

Leven waar niemand het verwachtte
In de jaren zeventig deden biologen een ongelofelijke ontdekking. In bijna kokend water in vulkanische bronnen van de supervulkaan Yellowstone, kortom een omgeving die wordt gebruikt om voedingsmiddelen te steriliseren, bleken nieuwe, nog onbekende organismen voor te komen met DNA dat sterk afweek van de tot dan toe bekende bacteriën. Toen onderzoekers eenmaal op onverwachte plaatsen begonnen te zoeken, doken deze ‘extremofielen’ overal op. In het binnenste van kerncentrales, in kilometers diep ijs en in van zware metalen vergeven water dat chemisch het meeste weg heeft van verdund zwavelzuur. Nu weten we dat deze archaeae, met bacteriën en organismen met een celkern – de drie verschillende hoofdtakken van het rijk van het leven vormen (als het hierbij blijft, uiteraard).

stellarextre.jpg

Stervorming op onverwachte plaatsen
De gangbare wijsheid leert dat stervorming alleeen daar optreedt waar er voldoende galactisch gas aanwerzig is. Immers: gaswolken moeten samentrekken en hun zo opgewekte warmte effectief kunnen lozen voor ze een ster kunnen vormen. Gaswolken, zeker het zeer ijle gas tussen de sterren, laat staan dat buiten de melkwegstelsels, trekken niet zomaar samen. Atomen en moleculen gedragen zich namelijk net zo als grotere voorwerpen onder invloed van een zwaartekrachtsveld: ze draaien in een elliptische baan om een zwaartekrachtsbron. Allen als ze energie verliezen, bijvoorbeeld door botsingen of afremming door het uitzenden van fotonen in een magnetisch veld, spiralen ze naar binnen. Omdat interstellaire gaswolken zo extreem dun zijn is er vrijwel niets om ze af te remmen. Dachten astronomen.

Vandaar dat het GALEX -team voor een complete verrassing kwam te staan. Er blijken namelijk wel degelijk sterren op te duiken waar niemand ze verwacht. “Een zeer verrassende ontwikkeling”, aldus de bij GALEX betrokken onderzoekster Susan Neff van het Goddard Space Center. De afbeelding rechts laat de immense stervormingsgebieden rond het spiraalstelsel M83 zien. Hierbij zijn radio- en UV waarnemingen over elkaar gelegd (linker afbeelding) en wat een optische telescoop laat zien rechts.

Speciale waarneming van jonge sterren
GALEX, de “Galaxy Evolution Explorer,” is een UV-ruimtetelescoop, gelanceerd in 2003, die vooral gevoelig is voor het specifieke type UV-straling dat zeer jonge (T Tauri-) sterren afgeven. Dit betekent dat GALEX stervorming waar kan nemen tot op meer dan zes miljard lichtjaar afstand, toen het heelal minder dan half zo oud was als nu.

Onverwachte kraamkamers ontdekt
We weten al dat in de spiraalarmen van de Melkweg veel stervorming plaatsvindt. Hierin bevindt zich veel gas, waaruit zich nieuwe sterren kunnen vormen. Kortom: de ideale sterrenkraamkamer. Maar lang niet de enige kraamkamer, zo blijkt nu. Zo blijken zich ver van de zichtbare spiraalarmen ook sterren te vormen. Merkwaardig, immers de gasdichtheid zou hier veel te klein moeten zijn voor sterren. Kortom: deze sterren zijn de astronomische equivalenten van Conan de Bacterie en andere extremofielen. De teamleden waren dan ook stomverbaasd.

Overzicht met bizarre plekken waar zich sterren vormen

in elliptische en onregelmatige melkwegstelsels waarvan tot nu toe gedacht werd dat ze nauwelijks gas bevatten
de gasresten van botsende melkwegstelsels
in de komeetachtige staart die snelbewegende melkwegstelsels achterlaten
in koele oergaswolken, die maar net zwaar genoeg zijn om niet uit elkaar te vallen.


Hoe kunnen deze sterren zich vormen?
Uiteraard plaatsen deze bizarre sterren astronomen voor een pittige uitdaging. Hoe kunnen zich in deze extreme omstandigheden sterren vormen? Waarschijnlijk hebben we nog maar het topje van de ijsberg ontdekt op het gebied van kosmische fenomenen. Zullen deze bizarre sterren de astronomie op zijn kop zetten, net als de extremofielen dat deden met de evolutiebiologie? Die kans is, denken de onderzoekers, terdege aanwezig….

Bron:
NASA, Stellar extremophiles

(Visionair.nl)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 11 november 2011 @ 08:33
10-11-2011

Maagdelijk kosmisch gas opgespoord

nieuws4940a_wide.jpg

Astronomen van drie Amerikaanse instituten hebben voor het eerst verre gaswolken weten op te sporen die vrijwel geen elementen zwaarder dan helium bevatten. De gaswolken werden ontdekt bij analyse van het licht van quasars - de heldere kernen van verre sterrenstelsels (Science, 11 november).

In het spectrum van twee quasars zijn absorptielijnen te zien die erop wijzen dat zich tussen de quasar en de aarde een grote hoeveelheid waterstofgas bevindt. Absorptielijnen van zwaardere elementen als koolstof, stikstof, zuurstof en silicium ontbreken echter volkomen.

De astronomen schatten dat de gaswolken minstens tienduizend keer zo weinig 'zware' elementen bevatten als onze zon, die voor ongeveer 98 procent uit waterstof en helium bestaat. Daarmee lijkt de hun samenstelling sterk op die van het 'maagdelijke' kosmische gas dat kort na de oerknal moet zijn ontstaan. Dat gas bevatte nog vrijwel geen zware elementen: die werden pas enkele honderden miljoenen later door de eerste sterren geproduceerd.

De beide gaswolken bevinden zich op afstanden van ongeveer twaalf miljard lichtjaar, wat vergelijkbaar is met de afstand van de beide sterrenstelsels die onlangs door Europese astronomen zijn onderzocht. Opmerkelijk genoeg bevat het gas in die verre stelsels juist relatief veel zware elementen.

Dit grote verschil wordt toegeschreven aan de omstandigheden ter plaatse. De twee verre sterrenstelsels zijn in botsing met elkaar, waardoor in hoog tempo nieuwe sterren - en dus ook zware elementen - worden geproduceerd. In de nu ontdekte verre gaswolken zijn geen sterren te zien: mogelijk gaat het inderdaad om ongerept oergas dat nog bezig is naar een sterrenstelsel-in-wording toe te stromen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 16 november 2011 @ 08:40
15-11-2011

Maan ontstond mogelijk 70 miljoen jaar later dan aarde

nieuws4948a_wide.jpg

De maan is naar alle waarschijnlijkheid ontstaan in de nasleep van een catastrofale botsing tussen de pasgevormde aarde en een protoplaneet ter grootte van Mars. Algemeen wordt aangenomen dat die botsing kort na de vorming van de aarde plaatsvond. Nieuwe modelberekeningen van geologen van de Harvard-universiteit laten echter zien dat de maan mogelijk pas 70 miljoen jaar na de aarde ontstond.

In hun modelberekeningen, gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences , maken Stein Jacobsen en Gang Yu gebruik van een radioactieve dateringsmethode, waarbij gekeken wordt naar de relatieve hoeveelheden van de isotopen hafnium-182 en wolfraam-182 in de mantel van de aarde en in maanstenen.

Eerder waren op basis van isotopen-onderzoek al aanwijzingen gevonden dat de maan misschien relatief laat was ontstaan, maar dat leek niet in overeenstemming te zijn met modelberekeningen. Jacobsen en Yu weten die twee nu wél met elkaar in overeenstemming te brengen, met de kanttekening dat dat alleen lukt wanneer de aarde zelf in vrij korte tijd is gevormd, binnen 8 tot 12 miljoen jaar na het ontstaan van het zonnestelsel.

De twee geologen denken dat hun nieuwe modellen in de toekomst mogelijk ook kunnen leiden tot nieuwe inzichten in de wordingsgeschiedenis van de kleine planeet Mars.

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 17 november 2011 @ 08:53
16-11-2011

IJskorst van Jupitermaan Europa verbergt 'meren'

nieuws4953a_wide.jpg

Volgens Amerikaanse wetenschappers worden de bobbelige plekken die de ijzige Jupitermaan Europa her en der vertoont, veroorzaakt door grote 'meren' van vloeibaar water die op een diepte van enkele kilometers in de ijskorst zitten. De ruwweg cirkelvormige structuren zouden bestaan uit verbrokkelde dikke ijsschollen (Nature, 17 november).

Uit eerder onderzoek was al gebleken dat Europa is gehuld in een misschien wel tientallen kilometers dikke ijskorst, waar een oceaan van vloeibaar water onder schuilgaat. Voor de chaotische terreinen die deze ijskorst vertoont bestond echter nog geen bevredigende verklaring.

Door zich te baseren op soortgelijke processen hier op aarde - op ijsschollen en onder gletsjers boven vulkanen - hebben de wetenschappers een nieuw model voor het ontstaan van de vreemde plekken op Europa bedacht. Dat model gaat ervan uit dat zich op een diepte van slechts drie kilometer grote bellen water bevinden. Interacties tussen dit water en het bovenliggende ijs zouden dan het verbrokkelde karakter van het ijsoppervlak ter plaatse kunnen verklaren.

Als dit model juist is, kan dit betekenen dat er tussen de diepe oceaan en het oppervlak van Europa uitwisseling van warmte en mineralen plaatsvindt. Maar of dat ook echt zo is, kan alleen met een toekomstige ruimtemissie worden vastgesteld. Zo'n ruimtesonde zou dan moeten worden uitgerust met radarapparatuur.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 18 november 2011 @ 09:17
17-11-2011

Nieuwe hoogtekaart van de maan gepresenteerd

nieuws4955a_wide.jpg

Het wetenschappelijke team dat zich bezighoudt met het camerasysteem aan boord van de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) heeft de meest nauwkeurige topografische kaart gepresenteerd die ooit van de maan is gemaakt. De nieuwe hoogtekaart toont vrijwel de complete maan op een schaal van ongeveer honderd meter per pixel. De getoonde hoogten hebben een nauwkeurigheid van een meter of twintig.

Hoewel de maan onze naaste buur is, was zijn precieze vorm nog niet zo goed bekend. Daar is met deze hoogtekaart verandering in gekomen. Met de nieuwe gegevens hopen wetenschappers meer inzicht te krijgen in het ontstaan van inslagkraters en vulkanische structuren. Ook zal de kaart worden gebruikt voor de planning van toekomstige bemande of onbemande maanlandingen.

De topografische maankaart is gebaseerd op de vele duizenden stereobeelden die tijdens het eerste jaar van de LRO-missie zijn gemaakt. Er is inmiddels nóg een jaar aan gegevens binnen, waarmee niet alleen de kleine lege plekjes op de huidige kaart kunnen worden ingevuld, maar ook de nauwkeurigheid van de kaart wordt vergroot.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 18 november 2011 @ 09:19
17-11-2011

Sterrenstelsels doen aan recycling

nieuws4957a_wide.jpeg

Nieuwe waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop en telescopen op Hawaï en in Arizona en Chili laten zien dat sterrenstelsels voortdurend enorme hoeveelheden waterstofgas en andere materialen recyclen. Op die manier weten ze hun stervormingsfase tot meer dan tien miljard jaar te rekken (Science, 18 november).

Deze conclusie is gebaseerd op een reeks waarnemingen van het gas in de halo van ons Melkwegstelsel en meer dan veertig andere sterrenstelsels. Deze waarnemingen laten zien dat grote wolken waterstofgas vanuit de halo naar het melkwegvlak 'vallen', waar ze voor de vorming van nieuwe sterren kunnen worden gebruikt. De gaswolken bevatten genoeg materie voor de vorming van honderd miljoen sterren. Een deel van het gas is gerecycled materiaal dat is vrijgekomen bij onder meer nova- en supernova-explosies; de rest is gas dat van buitenaf komt.

Verder laten de Hubble-waarnemingen zien dat sterrenstelsels die veel nieuwe sterren produceren, zijn gehuld in een halo van heet gas dat rijk is aan zware elementen. Deze halo's kunnen zich tot op afstanden van meer dan 400 duizend lichtjaar van het eigenlijke sterrenstelsel uitstrekken en meer dan een miljard zonsmassa's aan gas bevatten.

In veel gevallen valt dit gas uiteindelijk weer terug naar het sterrenstelsel. Maar niet alle stelsels slagen voor hun kringloopdiploma. Sommige produceren in zo'n hoog tempo nieuwe sterren, dat zij hun eigen graf graven. De hevige sterrenwinden en supernova-explosies die het onvermijdelijke gevolg zijn van de stervorming, blazen heet gas met een dermate hoge snelheid weg, dat het de intergalactische ruimte in verdwijnt. Daardoor komt het stervormingsproces uiteindelijk stil te vallen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 22 november 2011 @ 08:54
21-11-2011

Student schrijft software voor jacht op aardscheerders

nieuws4964a_wide.jpg

Morgan Rehnberg, een student van Beloit College in Wisconsin, heeft een computerprogramma geschreven dat door sterrenkundigen van het National Optical Astronomy Observatory (NOAO) in Tucson, Arizona, met succes is ingezet voor het opsporen van zogeheten 'aardscheerders' - planetoïden die de aarde op kleine afstand kunnen naderen.

Sterrenkundigen beschikken wel over verschillende softwarepakketten om op fotoreeksen te zoeken naar zwakke, bewegende lichtstipjes, maar omdat aardscheerders zo snel van positie veranderen, voldoen de meeste standaardprogramma's niet goed. In het kader van het Research Experience for Undergraduates-programma van NOAO heeft Rehnberg tijdens een zomerstage het computerprogramma PhAst geschreven (Photometry and Astrometry), waarmee zeer nauwkeurig posities en helderheden van bewegende objecten bepaald kunnen worden.

Het programma is met succes uitgetest op de bekende aardscheerder NEO2008 QT3; in de toekomst zal het vermoedelijk ook gebruikt kunnen worden voor het opsporen van onbekende planetoïden.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
Googolplexiandinsdag 22 november 2011 @ 09:53
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 24 november 2011 @ 10:40
23-11-2011

Hubble toont oude en stervende sterren in bolhoop

Op deze Hubble-foto van de bolvormige sterrenhoop NGC 1846 zijn voornamelijk oude sterren zichtbaar.

m1fz184amvjc.jpg
Foto: NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl

De bolhoop bevindt zich in de Grote Magelhaense Wolk, een onregelmatig gevormde begeleider van ons eigen Melkwegstelsel.

De sterren in de bolhoop zijn vele miljarden jaren oud. Geheel onderaan de foto is een klein groen vlekje zichtbaar: een zogeheten planetaire nevel.

Zulke nevels ontstaan wanneer zonachtige sterren aan het eind van hun leven hun buitenste gaslagen de ruimte in blazen.

Overigens is niet zeker of de planetaire nevel daadwerkelijk deel uitmaakt van de bolhoop, of dat het om een voorgrondobject gaat. De Hubble-foto werd een kleine zes jaar geleden al gemaakt door de Nederlandse astronoom Paul Goudfrooij; hij werd vandaag vrijgegeven door NASA.

605787main_p1135ay.jpg

(nu.nl)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 29 november 2011 @ 08:35
29-11-2011

Fermi-ruimtetelescoop ontdekt 'cocon' van kosmische straling

nieuws4978a_wide.jpg

Met de Amerikaanse Fermi-ruimtetelescoop, die energierijke gammastraling uit het heelal bestudeert, is een grote 'cocon' van kosmische straling ontdekt in het sterrenbeeld Zwaan. Op ca. 4500 lichtjaar afstand bevindt zich hier een kolossaal stervormingsgebied (Cygnus X geheten), waarin sterrenhopen van minder dan vijf miljoen jaar oud voorkomen die dertigduizend keer zo zwaar zijn als de zon en tientallen zware, hete en heldere reuzensterren bevatten. De sterrenwind van die reuzensterren heeft een holte gecreëerd in het omringende interstellaire gas, en dankzij verwrongen magnetische velden blijven energierijke kosmische-stralingsdeeltjes in deze holte opgesloten.

Kosmische straling bestaat in feite uit zeer energierijke elektrisch geladen deeltjes - voornamelijk waterstofkernen en elektronen - die door interstellaire magnetische velden alle kanten op gestuurd kunnen worden. In het stervormingsgebied blijven ze echter lange tijd opgesloten zitten, en wanneer ze in botsing komen met interstellaire gasdeeltjes, wordt hoogenergetische gammastraling gecreëerd, die wél in een rechte lijn door het heelal beweegt, en door de Fermi-telescoop kan worden bestudeerd.

De onderzoekers, die hun resultaten afgelopen week in Science publiceerden, weten niet zeker wat de bron van de kosmische-stralingsdeeltjes is. Misschien zijn de atoomkernen en elektronen versneld door repeterende schokgolven in het stervormingsgebied zelf, maar de deeltjes kunnen ook afkomstig zijn van de nabijgelegen Gamma Cygni Supernovarest - het uitdijende overblijfsel van een zware ster die ca. 7000 jaar geleden explodeerde.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 1 december 2011 @ 08:59
30-11-2011

"Aliens bestaan maar waarom vinden we ze dan niet?"

media_xl_4496877.jpg

Ze zijn daar ergens... maar waar?
Ondanks verwoede pogingen is er heden ten dage nog altijd geen onweerlegbaar bewijs geleverd voor het spotten ener alien. Hoe dat komt, dat zocht de website Slate voor u uit. Wij vatten voor u samen.

"E.T. bestaat wel degelijk", zo begint Chris Wilson op Slate. "Maar waarom vinden we hem dan niet?" Goeie vraag, zo lijkt ook ons. Als er alleen al in ons melkwegstelsel meer dan 200 miljard sterren zijn, zou er dan niet minstens één planeet bestaan die gelijkt op onze Aarde en dus intelligent leven mogelijk maakt? We pikken, met dank aan The Week, vier puntjes uit Wilsons betoog uit.

1. Tijdsverschil
De afstanden tussen sterren en sterrenstelsels zijn enorm. Dat zorgt voor een "synchroniteitsprobleem". "Zelfs al slagen wetenschappers erin om een planeet zoals de Aarde te spotten op zo'n 450 lichtjaren afstand" - wat relatief gesproken niet zo ver is - dan nog zouden we, tegen de tijd dat we onze radiotelescopen erop kunnen richten, alleen maar kunnen "luisteren naar activiteiten die plaatsvonden in 'ons' jaar 1561", aldus Wilson. "Dus als we al iets willen ontdekken, dan zou de beschaving op deze planeet minstens 400 jaar voor moeten zijn op die van ons."

2. Misschien misten we signalen
"Het is best mogelijk dat die ingebeelde beschaving 500 jaren voor is op ons", gaat Wilson verder. Maar vergeet niet dat het universum ongeveer 13 miljard jaar oud is. "Misschien was die gelijkaardige planeet ooit bevolkt met aliens, maar waren wij te druk bezig met onze evolutie om de signalen die ze ons stuurden op te merken." Mogelijks heeft een of ander intelligent leven ons miljoenen jaren lang proberen te bereiken zonder dat wij dat doorhadden.

3. Het is nog mogelijk
Ten eerste moeten we zoeken naar relieken van verloren gegane maatschappijen. Een soort van "grafsteen" of "galactische graffiti". Ten tweede moeten we ons eigen 'collectief geheugen' bewaren. "Als een andere bestel zo vriendelijk is om ons signalen te sturen, dan moeten wij dat beantwoorden. Dat is interstellaire beleefdheid."

4. Toekomst biedt alsmaar meer kansen
De komende jaren dienen zich aan als "de gouden eeuw van de alienzoektocht", volgens Wilson. "De kans dat we aliens vinden, wordt alsmaar groter." Onder meer dankzij NASA's Keplertuig, dat wordt ingezet om "planeten elders in het melkwegstelsel te identificeren". (jv)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 1 december 2011 @ 09:03
29-11-2011

Dwergstelsel is 'beest met vier staarten'

nieuws4982a_wide.jpg

Astronomen van de Cambridge-universiteit hebben ten zuiden van de Melkweg twee nieuwe sterrenstromen ontdekt die aan het Sagittarius-dwergstelsel zijn onttrokken. Eerder waren al twee van zulke 'staarten' van sterren ten noorden van de galactische evenaar ontdekt.

Het Sagittarius-dwergstelsel draait als een 'satelliet' om ons Melkwegstelsel. De sterrenstromen zijn het gevolg van de enorme getijdenkrachten die het kleine sterrenstelsel daarbij ondervindt. In feite is het Melkwegstelsel bezig om het dwergstelsel op te slokken. Het stelsel is in de loop van de laatste miljard jaar ongeveer de helft van zijn sterren en al zijn gas kwijtgeraakt.

De zuidelijke Sagittarius-stromen lijken niet gelijktijdig te zijn ontstaan. De sterren van de duidelijkst waarneembare stroom bevatten meer zware elementen dan die van de andere. Omdat latere generaties van sterren meer zware elementen bevatten dan hun voorgangers, moet de helderste van de twee zuidelijke staarten dus de jongste van de twee zijn.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 1 december 2011 @ 09:05
30-11-2011

Vroege aardatmosfeer gereconstrueerd

nieuws4983a_wide.jpeg

Amerikaanse wetenschappers hebben, aan de hand van de oudste mineralen op aarde, de atmosferische omstandigheden gereconstrueerd zoals die kort na het ontstaan van onze planeet bestonden. Hun bevindingen, die deze week in Nature zijn gepubliceerd, geven een compleet nieuw beeld van de vroege aardatmosfeer.

Volgens de wetenschappers bestond de aardatmosfeer 500 miljoen jaar na het ontstaan ervan niet grotendeels uit methaan, koolmonoxide, waterstofsulfide en ammoniak, zoals tot nu toe werd aangenomen, maar leek zij veel meer op de huidige atmosfeer. Ze werd gedomineerd door vertrouwde zuurstofverbindingen als waterdamp, kooldioxide en zwaveldioxide.

De bevindingen kunnen van groot belang zijn voor het onderzoek naar het ontstaan van leven op onze planeet. Het lijkt erop dat de wetenschappers die zich met dat onderzoek bezighouden zijn uitgegaan van een verkeerde atmosferische samenstelling.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Googolplexiandonderdag 1 december 2011 @ 19:45
quote:
0s.gif Op donderdag 1 december 2011 09:05 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
30-11-2011

Vroege aardatmosfeer gereconstrueerd

[ afbeelding ]

Amerikaanse wetenschappers hebben, aan de hand van de oudste mineralen op aarde, de atmosferische omstandigheden gereconstrueerd zoals die kort na het ontstaan van onze planeet bestonden. Hun bevindingen, die deze week in Nature zijn gepubliceerd, geven een compleet nieuw beeld van de vroege aardatmosfeer.

Volgens de wetenschappers bestond de aardatmosfeer 500 miljoen jaar na het ontstaan ervan niet grotendeels uit methaan, koolmonoxide, waterstofsulfide en ammoniak, zoals tot nu toe werd aangenomen, maar leek zij veel meer op de huidige atmosfeer. Ze werd gedomineerd door vertrouwde zuurstofverbindingen als waterdamp, kooldioxide en zwaveldioxide.

De bevindingen kunnen van groot belang zijn voor het onderzoek naar het ontstaan van leven op onze planeet. Het lijkt erop dat de wetenschappers die zich met dat onderzoek bezighouden zijn uitgegaan van een verkeerde atmosferische samenstelling.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Dus toch een plotse verandering (de waterbrengende kometen)? Of anders?
Waarom ging men eerder van een andere samenstelling uit en waarom zijn de Amerikanen nu tot een andere conclusie gekomen? Waren die zg. oudste mineralen op Aarde eerder onbekend, ofzo?

En wellicht belangrijk ... religieuze achtergonden bij dit onderzoek?
Johnny 5 needs more input!
ExperimentalFrentalMentalzondag 4 december 2011 @ 19:36
02-12-2011

Snelst draaiende ster ontdekt

nieuws4993a_wide.jpg

Een internationaal team van astronomen, onder wie Alex de Koter en Hugues Sana (Universiteit van Amsterdam) en Selma de Mink (Space Telescope Science Institute, Baltimore, VS), heeft in de Grote Magelhaense Wolk een supersnel draaiende ster ontdekt. De equatoriale rotatiesnelheid van VFTS 102 wordt geschat op meer dan twee miljoen kilometer per uur, waarmee het de snelst draaiende ster is die astronomen ooit hebben waargenomen. Het onderzoeksresultaat is gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters .

De Grote Magelhaense Wolk is een sterrenstelsel dat zich op een afstand van 160.000 lichtjaar van onze Melkweg bevindt. De ontdekking werd gedaan bij de FLAMES-survey met ESO's Very Large Telescope in Chili, die de zwaarste en helderste sterren van de Tarantulanevel in de Grote Magelhaense Wolk in kaart brengt. Het team heeft daarnaast nog een aantal andere, opvallend snel draaiende objecten gevonden.

De equatoriale rotatiesnelheid van VFTS 102 is driehonderd keer zo groot als die van de zon, en nadert daarmee het punt waarop centrifugaalkrachten de ster uiteen zouden rijten. De ster is vermoedelijk een zogeheten 'wegloopster', omdat hij veel sneller door de ruimte beweegt dan naburige sterren. De astronomen denken dat hij door zijn als supernova ontploffende begeleider uit een dubbelstersysteem is gekegeld. In de buurt van VFTS 102 is de karakteristieke gaswolk van een supernovarest aangetroffen die dit scenario ondersteunt.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzondag 4 december 2011 @ 19:37
01-12-2011

Sterrenstelsel 'baart' superzware drieling

nieuws4991a_wide.jpeg

Astronomen van de Yale-universiteit hebben een relatief nabij sterrenstelsel-in-wording ontdekt dat drie snel groeiende superzware zwarte gaten lijkt te hebben. De ontdekking roept twijfels op over de heersende gedachte dat alle superzware zwarte gaten kort na de oerknal zijn ontstaan.

Al geruime tijd is bekend dat de meeste volgroeide sterrenstelsels een kolossaal zwart gat in hun kern hebben. Hoe en wanneer deze superzware zwarte gaten zijn ontstaan, is echter nog onduidelijk.

Het sterrenstelsel met de drie vermoedelijke superzware zwarte gaten, dat de Yale-onderzoekers in gegevens van de Hubble-ruimtetelescoop hebben opgedoken, bevindt zich op een afstand van ongeveer negen miljard lichtjaar. De waarnemingen wijzen erop dat de drie zwarte gaten pas ongeveer honderd miljoen jaar oud zijn, en nog druk doende zijn om materie uit hun omgeving op te slokken. Dat zou dus betekenen dat er bijna vijf miljard jaar na de oerknal nog nieuwe superzware zwarte gaten werden gevormd.

Vervolgwaarnemingen zullen moeten uitwijzen of het inderdaad drie superzware zwarte gaten betreft en of dit een uniek geval is of niet.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzondag 4 december 2011 @ 20:01
01-12-2011

Ruimtesonde Voyager biedt unieke kijk op de Melkweg

nieuws4990a_wide.jpg

De oude Voyager-ruimtesondes hebben een unieke astronomische waarneming gedaan. Door hun grote afstand tot de zon kunnen de ruimtesonde een soort licht van de Melkweg zien dat vanaf de aarde niet waarneembaar is (Science, 2 december).

De Voyagers werden in 1977 gelanceerd voor een verkenningstocht langs de buitenplaneten en naderen inmiddels de grenzen van ons zonnestelsel. Het licht dat zij gedetecteerd hebben, is zogeheten Lyman-alfa-straling. Deze ultraviolette straling, afkomstig van 'aangeslagen' waterstofatomen, speelt een belangrijke rol bij het onderzoek van stervormingsgebieden.

Het ironische is dat we vanaf de aarde, dankzij de kosmologische roodverschuiving, wél de Lyman-alfa-straling van verre sterrenstelsels kunnen waarnemen, maar niet die van onze eigen Melkweg. Dat komt doordat ook de zon een heldere bron van deze straling is, en de zwakke gloed van de Melkweg doet verbleken.

Vanuit hun verre positie is het de Voyagers gelukt om wat Lyman-alfa-straling op te pikken die afkomstig is van stervormingsgebieden in ons Melkwegstelsel. De eerste Lyman-alfa-fotonen werden in 1993 door Voyager 1 geregistreerd, toen deze zich op ongeveer zes miljard kilometer van de zon bevond. De uv-detector waarmee dat gebeurde, is enkele jaren geleden overigens uitgeschakeld, om stroom te besparen.

Met de Voyager-gegevens kunnen astronomen een betere vergelijking maken tussen de stervormingsactiviteit in ons eigen Melkwegstelsel en die in verre sterrenstelsels.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzondag 4 december 2011 @ 20:17
01-12-2011

Vreemde rode sterrenstelsels ontdekt

nieuws4988a_wide.jpeg

Ver in het heelal, op bijna 13 miljard lichtjaar van de aarde, houdt zich een bijzonder soort sterrenstelsels schuil. Verzwakt door de grote afstand die hun licht heeft moeten afleggen, zijn zij zelfs niet waarneembaar met de Hubble-ruimtetelescoop. Maar de infraroodsatelliet Spitzer heeft er in één klap vier ontdekt. Dat komt doordat de verre sterrenstelsels voornamelijk infraroodstraling uitzenden die buiten het golflengtebereik van Hubble valt.

Sterrenstelsels kunnen er om allerlei redenen rood uitzien. Het kan zijn dat de stelsels veel stof bevatten, of veel oude, rode sterren. En soms zijn ze gewoon erg ver weg, waardoor hun lichtgolven door de uitdijing van het heelal sterk zijn uitgerekt. Het lijkt erop dat bij dit viertal al deze factoren in het spel zijn.

In welk ontwikkelingsstadium de gevonden sterrenstelsels zich bevinden, zal uit vervolgwaarnemingen met grotere instrumenten, zoals de Large Millimeter Telescope of de Atacama Large Millimeter Array, moeten blijken. Ook zullen de gegevens van Spitzer op meer van zulke stelsels worden doorgespit.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzondag 4 december 2011 @ 20:29
04-12-2011

Het zonnestelsel

Voor opzienbarende astronomie hoef je niet ver van huis te zijn: in ons eigen zonnestelsel komen genoeg spannende en verrassende verschijnselen voor. In dit dossier gaan we op reis van de kern van de zon naar de grens van zijn invloedsgebied.

Wat is het zonnestelsel?
Voor de oude Grieken was het heelal een stuk kleiner dan voor ons. Je had de aarde, de sterrenhemel, en een klein aantal lichamen dat ten opzichte van de sterrenhemel bewoog: de dwaalsterren of planetes. Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus werden rustig op één hoop gegooid met de zon en de maan. De aarde had een spilfunctie als middelpunt van het geheel.

Ptolemaicsystem-small.png
Het geocentrische heelalmodel dat door de oude Grieken werd ontwikkeld is tot en met de Middeleeuwen gebruikt. Het heliocentrische model van Copernicus, met de zon als middelpunt, heeft dit model vervangen.

Sindsdien is er nogal wat veranderd. De aarde heeft zijn plaats afgestaan aan de zon, de maan is een plekje gedaald in de rangschikking. Er zijn nog twee planeten bij gevonden, en tientallen manen bij de planeten. We hebben gordels van steen- en ijsklompen ontdekt, tientallen dwergplaneten en een aardig aantal kometen. Dat geheel noemen we het zonnestelsel. Bovendien blijken de sterren niet slechts lichtende puntjes, maar zonnen zoals de onze, met in veel gevallen hun eigen planetenstelsel. Ook dat blijkt maar het topje van de ijsberg: sommige ‘sterren’ zijn namelijk complete Melkwegstelsels, waarin miljarden sterren in alle soorten en maten ons toeschijnen.

Het heelal bleek dus een stuk groter te zijn dan de oude Grieken hadden voorzien. Tegenwoordig noemen we de zon en alle voorwerpen die een baan daaromheen beschrijven bij elkaar ons zonnestelsel. In dit dossier maken we op een reis van binnen naar buiten kennis met de bijzondere buren waar we ons stukje heelal mee delen.

De zon

zon.jpg
De zon met hete gebieden en een uitgestoten gaswolk gezien door een speciaal (Helium-II) filter.

99,86% van de massa van ons zonnestelsel bestaat uit één hemellichaam: de zon. De zon is een middelgrote ster, van de klasse die door astronomen gele dwerg wordt genoemd. Naar schatting ontstond de zon zo’n 4,59 miljard jaar geleden uit een wolk stof en gas. Waarschijnlijk is er een supernova-explosie in de buurt geweest die voor een schokgolf in die wolk zorgde. De schokgolf duwde de stof- en gaswolk in elkaar, waardoor de zwaartekracht grip kreeg op een steeds sneller rondtollend klompje van die wolk. De zon – en de planeten die eromheen draaien – was geboren.

De zon is het enige voorwerp in ons zonnestelsel dat licht geeft. Dat licht ontstaat in de kern van de zon, waar de kernen van waterstofatomen onder hoge druk op elkaar gepakt zitten. Die kernen kunnen met elkaar fuseren, waarbij straling en deeltjes vrijkomen. De straling maakt onderweg naar de buitenkant van de zon nog veel meer straling los: lichtdeeltjes (fotonen) die onze planeet en de rest van het zonnestelsel van licht en warmte voorzien.

Van binnen naar buiten neemt de temperatuur van de zon af van 15 miljoen graden tot zo’n 6000 graden. Buiten het oppervlak van de zon, in de chromosfeer en de corona, neemt de temperatuur echter weer toe tot een paar miljoen graden. Hoe dat komt was tot voor kort een mysterie, maar lijkt nu eindelijk opgehelderd.

De samenstelling van de zon
600px-Sun_diagram.png
1.Kern
2.Stralingszone
3.Convectiezone
4.Fotosfeer
5.Chromosfeer
6.Corona
7.Zonnevlek
8.Granule
9.Protuberans

Mercurius

Mercurius_god.jpg
Mercurius, bij de Grieken bekend als Hermes, is de boodschapper van de Goden. Hij is bovendien de God van handel, reizigers en winst.

De kleinste planeet van ons zonnestelsel heet Mercurius. Hij dankt zijn naam aan de Romeinse boodschappergod die, met zijn gevleugelde helm, razendsnel berichten heen en weer bracht tussen de weerbarstige Olympiërs. Omdat Mercurius erg dicht bij de zon staat is hij alleen vlak voor zonsopkomst en vlak na zonsondergang soms te zien. Toch was hij al in de Oudheid bekend.

De middellijn van Mercurius is 2,6 keer zo klein als die van de aarde. De relatief grote kern neemt 42% van het volume van de planeet in beslag. Het oppervlak is rotsachtig en bekraterd: van dichtbij lijkt Mercurius verrassend veel op onze maan. Van een atmosfeer kun je nauwelijks spreken, vandaar ook dat de temperatuurverschillen tussen dag en nacht er bijzonder groot zijn. De maximumtemperatuur ligt rond de 430°C, ’s nachts daalt het kwik er tot -180°C.

mercurius.jpg
De kleine, hete planeet Mercurius lijkt erg op onze maan. Afbeelding: © NASA

Mercurius draait in 88 dagen om zijn zon en in 58 dagen om zijn as. Die combinatie zorgt ervoor dat een etmaal op Mercurius ruim 176 aardse dagen duurt. Een stuk langer dan een Mercuriusjaar dus! Een opvallend kenmerk van Mercurius is zijn sterke magnetische veld. De aanwezigheid van dat veld betekent dat de kern van Mercurius vloeibaar moet zijn, of in ieder geval lange tijd vloeibaar is geweest.

Ongeveer eens in de tien jaar komt Mercurius vanaf de aarde gezien voor de zon langs. We kunnen hier dan een kleine zwarte stip langzaam over de zonneschijf zien bewegen. De eerstvolgende Mercuriusovergang is op 9 mei 2016.

bepicolombo.jpeg
Artistieke weergave van BepiColombo. Afbeelding: © ESA/JAXA

Hoewel er nog nooit een ruimtevaartuig geland is op Mercurius zijn er wel twee dicht in de buurt geweest om de planeet te fotograferen. De eerste was Mariner 10, in 1974 en 1975. Mariner 10 fotografeerde 45% van de planeet. Pas in 2008 werd de rest van de planeet vastgelegd door de MESSENGER-sonde. Die sonde bereikte begin 2011 een baan om Mercurius, waar hij metingen aan de samenstelling, de atmosfeer en het magnetische veld van de planeet zal doen. Japanse en Europese ruimtevaartorganisaties werken aan een nieuwe missie naar Mercurius, BepiColombo, die in 2013 gelanceerd moet worden.

Venus

venusdemilo.jpg
Venus, bij de Grieken bekend als Aphrodite, is de Godin van de liefde. Ze wordt gezien als symbool voor vrouwelijkheid.

Op de zon en de maan na is de planeet Venus het helderste object dat aan onze hemel te zien is. Omdat de planeet zo mooi en helder te zien is, als morgenster of avondster, kreeg hij de naam van de Romeinse liefdesgodin Venus. Veel later zou blijken dat de planeet verre van rustig en lieflijk is: de planeet is een snelkookpan waar verzengende hitte en zwavelregens iedere vorm van leven onmogelijk maken.

De middellijn van Venus is maar iets kleiner dan die van de aarde. Het oppervlak bestaat uit twee hoogvlaktes met daartussenin een aantal grote dieptes. Op een uitzondering na zijn alle geologische structuren op Venus vernoemd naar vrouwelijke wetenschappers en kunstenaars. De dichte atmosfeer van Venus bestaat voor het grootste deel uit koolstofdioxide (CO2). De druk is er ongeveer 90 keer zo hoog als op aarde. Dat levert een sterk broeikaseffect op, waardoor Venus met een gemiddelde temperatuur van 480°C nog een stuk heter is dan Mercurius.

Venus-real.jpg
Venus in ware kleuren, zoals ruimtesonde Mariner 10 hem zag. Afbeelding: © NASA

Vanaf de aarde gezien heeft Venus, net als de maan, verschillende fases. In zijn perigeum (het punt waarop Venus het dichtst bij de aarde staat) is de planeet volledig donker. Er is dan wel een halo om de planeet heen te zien, waar zonlicht door de dichte atmosfeer valt.

Ongeveer twee keer per eeuw passeert Venus vanaf de aarde gezien de zon, steeds met een tussenpoos van acht jaar. De Venusovergang is een prachtig zichtbaar verschijnsel waarbij een zwarte cirkel langzaam over de zon kruipt. Op 8 juni 2004 kwam Venus voor het laatst over de zon heen, op 6 juni 2012 zal er weer een Venusovergang plaatsvinden. Pas op 11 december 2117 gebeurt dat nog een keer.

Venus_Express.jpg
Afbeelding: © ESA

Het is lastig om veel over Venus te weten komen zonder er daadwerkelijk meetapparatuur heen te sturen. Dat komt door de dichte atmosfeer die bijna alle straling blokkeert. Totaan de jaren ’60 van de 20e eeuw was er dan ook heel weinig bekend over het onze buurplaneet.

Mariner 2 was de eerste ruimtesonde die kon zien dat er onder het relatief koele wolkendek van de planeet een gloeiend heet oppervlak zit. De Russische Venera 3 was de eerste sonde die op Venus zou landen. De sonde overleefde zijn landing echter niet. Sindsdien zijn er meer sondes op de planeet geland, waarvan sommige met meer succes. Toch houdt geen enkele sonde het meer dan een half uur vol in de Venusiaanse snelkookpan.

De meest recente Venusmissie is de Venus Express, die sinds 2006 in een baan om de planeet draait. Deze ESA-missie richt zich vooral op de atmosfeer en het wolkendek van Venus, en probeert bovendien een temperatuurkaart van het planeetoppervlak te maken.

Aarde

moonearth_580.jpg
De aarde vanaf de maan. Afbeelding: © NASA

De grootste van de vier rotsachtige planeten in ons zonnestelsel is de aarde, op een gemiddelde afstand van zo’n 150 miljoen kilometer van de zon. Met een middellijn die iets groter is dan die van Venus en een gemiddelde temperatuur van een aangename 15°C is het de enige planeet in het zonnestelsel waarop vloeibaar water kan bestaan. De atmosfeer van stikstof en zuurstof houdt de warmte redelijk binnen, zonder het snelkookpaneffect van Venus te benaderen. Door de gematigde omstandigheden op aarde is het niet heel verrassend dat juist hier leven bestaat.

600px-Full_moon.png
Onze maan is heel belangrijk voor de omstandigheden op aarde.

Onze planeet is de eerste die niet alleen is, maar begeleid wordt door een maan. Verhoudingsgewijs is onze maan veruit de grootste van het zonnestelsel, en hij heeft een onmisbaar effect op de omstandigheden op aarde. Denk alleen maar aan eb en vloed, maar de maan heeft ook veel invloed op het klimaat. Waarschijnlijk is de maan kort na de geboorte van de zon ontstaan, bij een botsing tussen de aarde en een object ter grootte van Mars.

Hoewel er geen enkele planeet is waar we meer over weten dan over de aarde zijn er nog een paar onopgeloste raadsels. De precieze samenstelling van de kern blijft bijvoorbeeld verborgen, zodat we over het gedrag van het aardmagnetisch veld weinig accurate voorspellingen kunnen doen. Ook de beweging van de tektonische platen, die verantwoordelijk is voor de vorming van het reliëf op aarde, voor vulkanisme en aardbevingen, is wel redelijk begrepen maar slecht op kleine schaal voorspelbaar.

atrain.jpg
Afbeelding: © NASA

De eerste aardobservatiesatelliet was Landsat, die in 1972 werd gelanceerd. Inmiddels wordt onze planeet voortdurend in de gaten gehouden door een batterij aan satellieten met uiteenlopende meetinstrumenten. In de afgelopen jaren werden er satellieten gelanceerd die onder meer het zwaartekrachtveld van de aarde, de samenstelling van de atmosfeer en het effect van zonlicht op de atmosfeer in kaart moeten brengen.

Door de verschillen tussen de aarde en de andere planeten in ons zonnestelsel te bestuderen, kunnen we erachter komen wat de vereisten zijn voor het bestaan van leven op een planeet. Die kennis is nuttig bij de zoektocht naar buitenaards leven, momenteel aangejaagd door de vondst van honderden exoplaneten.

Mars

mars_ares.jpg
De oorlogsgod Mars, door de Grieken Ares genoemd, stond bekend om zijn bloeddorst. Waar zijn zus Athena door strategen werd aanbeden, werd Mars geroemd door de strijders op het slagveld.

Op de aarde na is Mars de planeet waar we het meest van weten. Met een middellijn die ongeveer twee keer zo klein is als die van de aarde is het een kleine planeet. Hoewel hij groter is dan Mercurius is zijn dichtheid lager, met als gevolg dat de zwaartekracht op Mars het kleinst is van alle planeten in ons zonnestelsel. Aan het oppervlak van Mars komt veel ijzer(III)oxide voor. De planeet is dus verroest, waardoor hij zijn kenmerkende rode kleur krijgt. Die kleur heeft hem ook zijn naam opgeleverd: het vurige rood werd geassocieerd met Mars, de Romeinse god van de oorlog.

Als Mars aan de hemel te zien is lijkt hij op een heel heldere rode ster. Enkel Jupiter en Venus zijn duidelijker zichtbaar. Doordat Mars zo dichtbij staat is met een verrekijker al eenvoudig te zien dat het geen ster is, maar een schijfje. Mars heeft twee kleine maantjes, Phobos en Deimos. Dat zijn planetoïden die door het zwaartekrachtsveld van de planeet zijn ingevangen. De maantjes zijn zo klein dat ze pas aan het einde van de 19e eeuw ontdekt werden.

mars01.jpg
De rode planeet heeft poolkappen. Waarschijnlijk is er vroeger ook vloeibaar water geweest.

Toen Mars net was ontstaan was er waarschijnlijk vloeibaar water op de planeet. Daar wijzen kleideeltjes op die door Marslanders zijn gevonden. Tegenwoordig zijn de omstandigheden op Mars niet meer geschikt voor vloeibaar water: op veel plaatsen komt de temperatuur niet boven het vriespunt uit, en als dat wel gebeurt dan verdampt het ijs direct. De ijle atmosfeer staat het bestaan van vloeibaar water niet meer toe.

De veranderingen in de omstandigheden op Mars komen voor een deel door perioden van sterk vulkanisme. De atmosfeer is in de loop der tijd minder dicht geworden, waardoor de planeet geen vloeibaar water meer vast kan houden. Als er ooit leven was op Mars, dan was het waarschijnlijk in de jonge jaren van de planeet toen er nog rivieren en zeeën waren.

spiritonmars_610x457.jpg
Marsrover Spirit heeft in zeven jaar tijd een schat aan informatie over Mars opgegraven. Afbeelding: © NASA/JPL

Dat we zoveel over Mars weten komt deels door het ontbreken van een atmosfeer, waardoor we het oppervlak van de planeet vanaf aarde goed kunnen zien. Voor een ander deel komt het door de grote hoeveelheid missies die naar de planeet toe zijn gestuurd. Mars is de enige planeet in ons zonnestelsel waarop vanaf de aarde gelanceerde sondes zijn geland en ook afzienbare tijd hebben kunnen functioneren.

De eerste sonde die langs Mars vloog was de Mariner 4, in 1965. Mariner 9 was in 1971 de eerste sonde die in een baan om een andere planeet dan de aarde terecht kwam. In 1971 landden ook de eerste sondes op Mars, twee Russische missies die geen van beide de landing overleefden. De Amerikaanse Viking 1 in 1976 had wel succes, en maakte de eerste, inmiddels wereldberoemde, panoramafoto’s van Mars. Na Viking 1 en 2 volgden Sojourner, Phoenix, Spirit en Opportunity. De laatste missie is marsrover Curiosity, die lange tijd op de planeet moet gaan rondrijden en onderzoek doen.

Victoria_Crater__Cape_Verde-Mars.jpg
De Victoriakrater op Mars, gefotografeerd door Mars rover Opportunity. De foto is samengesteld uit drie weken aan fotomateriaal Afbeelding: © NASA

Planetoïdengordel

Asteroid460.gif
Planetoïden bestaan in tal van vormen en formaten. Afbeelding: © NASA

Na Mars blijft het een hele tijd leeg in ons zonnestelsel. De afstanden tussen de zon, Mercurius, Venus, de aarde en Mars zijn steeds ongeveer gelijk, maar tussen Mars en Jupiter zit twee keer zoveel ruimte als tussen de zon en Mars. Ongeveer op één derde van die ruimte treffen we de planetoïdengordel aan. Het woord planetoïde betekent planeetachtige. In sommige (met name uit het Engels vertaalde) artikelen worden ze ook wel asteroïde genoemd. Dat betekent sterachtige, en is dus een verkeerde term.

De planetoïden zijn kleiner dan planeten en manen en niet bolvormig. Dat komt doordat ze zo klein zijn: grotere voorwerpen nemen onder invloed van hun eigen zwaartekracht een bolvorm aan. Over het ontstaan van de planetoïdengordel zijn verschillende theorieën. De meest waarschijnlijke grijpt terug op de manier waarop planeten gevormd worden. Kleine brokstukken, planetesimalen genoemd, klonteren samen en vormen zo een planeet. De planetoïdengordel bestaat uit zulke planetesimalen, maar door de kracht die Mars en met name Jupiter erop uitoefenen was hun eigen zwaartekracht nooit sterk genoeg om tot een planeet samen te klonteren. Ondertussen zijn de brokstukjes verspreid geraakt door het zonnestelsel of opgeslokt door Jupiter, zodat alle planetoïden bij elkaar nog net genoeg zouden zijn voor de vorming van een dwergplaneet.

Asteroid_5535_Annefrank.jpg
Planetoïde 5535 Annefrank, in beeld gebracht door het ruimteschip Stardust in 2002.

Hoewel het gebruikelijke beeld van de planetoïdengordel een zone is waarin talloze brokstukjes je om de oren vliegen, zou je er in werkelijkheid weinig van merken als je er doorheen vloog. De hoeveelheid materiaal in de gordel is namelijk erg klein. Toch is het in de afgelopen decennia gelukt om een aantal planetoïden van dichtbij te bestuderen.

Er worden nog vaak nieuwe planetoïden ontdekt en het is dan gebruikelijk om ze te vernoemen naar een historische figuur. Dat kunnen wetenschappers en andere helden zijn, maar soms krijgen zelfs nog levende personen hun eigen planetoïde. Zo werd planetoïde 14282 onlangs naar Johan Cruijff vernoemd.

Jupiter

Jupiter_NASA.jpg
Jupiter met linksonder de Grote rode vlek. Afbeelding: © NASA/JPL/USGS

Reuzenplaneet Jupiter is in zijn eentje 2,5 keer zo zwaar als alle andere planeten in het zonnestelsel bij elkaar. Het is de eerste gasreus, een planeet die zo zwaar is dat zijn mantel uit dikke lagen ijskoud gas bestaat. Met een simpele telescoop is de rode kleur van Jupiter al te zien, en als het helder is, zie je de typische banden die over de planeet heenlopen. Het stormt op Jupiter, en dat is het duidelijkst waar te nemen in de grote rode vlek. Deze vlek is eigenlijk een (anti-)cycloon, die al minstens 300 jaar onverminderd woedt.

God_Jupiter.jpg
Jupiter is de oppergod in de Romeinse mythologie, maar ook god van de hemel en het onweer.

Toen de Grieken Jupiter naar hun oppergod vernoemden, konden ze nog niet weten hoe terecht die naam zou zijn. Doordat de planeet zo massief is, draait hij niet simpelweg rondjes om de zon, zoals de andere planeten dat doen. De zon en Jupiter draaien samen om een middelpunt heen, dat buiten het oppervlak van de zon ligt. Een waarnemer uit een andere zonnestelsel zou de schommeling van de zon als gevolg van Jupiter kunnen meten! Als de planeet nog iets groter was, dan zou de druk in de kern zelfs groot genoeg zijn voor kernfusie. Jupiter zou dan geen planeet zijn, maar een kleine ster.

Een groot voorwerp heeft een sterk zwaartekrachtveld. Objecten die door ons zonnestelsel bewegen, krijgen daar allemaal mee te maken. Meteoroïden en kometen worden door Jupiter aangetrokken. Meestal verandert hun baan daardoor, maar soms is de aantrekking zo sterk, dat ze uiteindelijk op Jupiter neerstorten. Waarschijnlijk is die ‘stofzuigerwerking’ van Jupiter heel gunstig voor ons op aarde. Een groot deel van de objecten die mogelijk hier neer hadden kunnen storten, vindt al op Jupiter zijn einde.

Jupiter_met_telescoop.jpg
Dit moet Galileo Galilei ongeveer gezien hebben toen hij in 1609 zijn telescoop op Jupiter richtte. Je ziet de planeet met de vier grootste manen. Afbeelding: © astronomyonline.org

Grote planeten hebben vaak veel manen, en dat is zeker bij Jupiter het geval. De vier grootste manen werden al in 1610 ontdekt, door Galileo Galilei. Io, Europa, Ganymedes en Callisto werden vernoemd naar vier van Jupiter’s vele geliefden, en werden later bekend als de Galileïsche manen van Jupiter. Inmiddels weten we dat de planeet niet vier, maar meer dan zestig manen heeft.

Als Jupiter zichtbaar is, is hij één van de helderste ‘sterren’ aan de nachthemel. Met een verrekijker is al te zien dat hij geen ster is maar een planeet, en met een beetje telescoop zijn minstens vier van zijn manen zichtbaar.

Saturnus
De tweede gasreus Saturnus is een stuk minder groot dan Jupiter (ongeveer een derde van de massa), maar dankzij zijn imposante ringenstelsel is hij minstens even indrukwekkend. Hij draagt de naam van de Romeinse god van de landbouw, en is net als Jupiter, Mars, Venus en Mercurius al sinds de oudheid bekend. Saturnus is de enige planeet met een lagere dichtheid dan water: in een voldoende groot zwembad zou deze planeet blijven drijven!

saturnus.png
Saturnus heeft het meest imposante ringenstelsel in ons zonnestelsel.

De grote ringen van Saturnus bestaan grotendeels uit ijsklompen, variërend van een paar centimeter tot een paar kilometer in doorsnede. IJs weerkaatst licht erg goed, en daarom zijn de ringen zo mooi zichtbaar. Galilei zag ze al, maar begreep nog niet wat die twee ‘handvatten’ van de planeet waren. In 1655 bekeek Christiaan Huygens de planeet met een betere telescoop, en hij beschreef dat de ‘handvatten’ van Galilei in werkelijkheid een ringenstelsel waren.

Vier_manen_van_Saturnus_NASA.jpg
Dit spectaculaire plaatje stuurde NASA-ruimtesonde Cassini in 2011 naar de aarde. De sonde die sinds 2004 rond Saturnus draait wist de manen Dione, Pandora, Pan en Titan (op de achtergrond) op één foto vast te leggen, evenals een stuk van de ringen. Afbeelding: © NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Net als Jupiter heeft ook Saturnus veel begeleidende manen. De reusachtige maan Titan is veel groter dan onze maan, en zelfs iets groter dan het kleinste planeetje Mercurius. Bijzonder is dat deze maan al eens bezoek heeft gehad van een aardse sonde. De veel kleinere maan Enceladus is voor astronomen een interessant studieobject. Op de ijzige maan komen geisers voor, en onder het oppervlak moet het knap warm zijn vergeleken met de rest van Saturnus’ omgeving. Het is goed mogelijk dat er diep onder de ijslaag van de maan een oceaan van vloeibaar water stroomt.

Uranus
Uranus is een zogenoemde ijsreus en is na de twee gasreuzen Jupiter en Saturnus de grootste planeet in ons zonnestelsel. De planeet is vernoemd naar de Griekse God van de Hemel en heeft tot zover bekend 27 manen.

Uranus_NASA.jpg
Wolken zijn zelden zichtbaar op de egaal blauwe planeet. Afbeelding: © NASA/JPL

Er is iets vreemds aan de hand met Uranus. De as waar de planeet om tolt ligt namelijk in hetzelfde vlak als de baan van de planeet om de zon. Geen andere planeet in ons zonnestelsel heeft dat. Wetenschappers denken dat dit door inslagen van grote hemellichamen is gekomen. Dat zou meteen het grote aantal manen kunnen verklaren omdat zo’n grote botsing veel brokstukken zou hebben opgeleverd.

De sterke kanteling heeft grote invloed op de seizoenen op de ijsreus. Uraanse ‘winters’ zijn pikdonker, in de zomer is er onafgebroken zon. En dan te bedenken dat elk seizoen op Uranus zo’n 21 aardse jaren duurt.

Uranus is met het blote oog net niet te zien vanaf de aarde. Als je weet waar je moet kijken dan kun je hem spotten met een verrekijker, het is dan een groen schijfje. Die kleur komt van het methaan, waar relatief veel van in de atmosfeer van Uranus aanwezig is.

voyager2_NASA.jpg
Voyager 2 werd in 1977 gelanceerd. Afbeelding: © NASA

Uranus heeft een aantal ringen die in 1977 per ongeluk werden ontdekt. Astronomen zagen dat sterren een aantal keer zwakker leken te worden als Uranus voorbij kwam. Dat bleek te komen door de dertien ringen die het licht van de achterliggende sterren steeds heel even verduisterde. Doordat Uranus ‘op zijn kant ligt’ lijken de ringen over de polen van de planeet te lopen.

Er is tot nu toe slechts één ruimtesonde bij deze planeet geweest. De Voyager 2-sonde passeerde de blauwe gasbol in 1986.

Neptunus
Neptunus lijkt erg op Uranus. Het is ook een blauwe ijsreus. Alleen is Neptunis wat zwaarder en dat komt omdat hij misschien een andere planeet heeft opgegeten. Neptunus is vernoemd naar de Romeinse god van de zee.

God_Neptunes.jpg
Neptunus is de god van de zee uit de Romeinse mythologie, hier afgebeeld met zijn drietand.

De planeet is het enige hemellichaam die door afwijkingen in andere planeetbanen is ontdekt. De ontdekking staat op naam van Urbain Le Verrier, John Couch Adams en Johann Galle en vond in 1846 plaats, alhoewel Galileo Galilei al een ‘ster’ had waargenomen die hij niet aanzag voor de planeet. Veel van wat we weten van Neptunus komt de de passage van Voyager 2 in 1989, dat is het enige bezoek vanaf de aarde geweest.

De sonde zag bijvoorbeeld zeer actieve stormen op het oppervlakte van de planeet. Neptunus heeft net als de andere reuzenplaneten geen vast oppervlak, de buitenste tien tot twintig procent van de planeet is gas. Als je al op Neptunus zou kunnen verblijven zou het er niet aangenaam zijn. Het is er zo’n 200 graden onder nul. Voyager zag ook dat de planeet minstens vijf complete ringen heeft, deze zijn echter erg donker.

Neptunus_NASA.jpg
Foto van Neptunus gemaakt in 1989 door NASA’s ruimtesonde Voyager 2. Afbeelding: © NASA

Triton is een bijzondere maan van Neptunus. De samenstelling lijkt op die van Pluto en daarom vermoeden astronomen dat Triton ook afkomstig is uit de verder naar buiten gelegen Kuipergordel en gevangen is door de zwaartekracht van Neptunus. Dat kan ook verklaren waarom Triton de ‘verkeerde’ kant op draaien (manen draaien normaal gesproken in dezelfde richting als de planeet om zijn eigen as). Triton is zal er overigens niet ‘zo heel lang’ meer zijn. Berekend is dat hij over ongeveer 100 miljoen jaar zal neerstorten op het blauwe oppervlakte van Neptunus.

Pluto en de Kuipergordel

Pluto_NASA_ESA.jpg
De beste foto van Pluto. Je ziet de dwergplaneet met de manen Charon, Nix en Hydra. Afbeelding: © NASA/ESA

Pluto is een dwergplaneet. Maar wel een bijzondere, want hij mocht zo’n 75 jaar lang als een volwaardige planeet door het leven gaan. Pluto moest deze titel in 2006 inleveren. Na een lange discussie besloten astronomen dat het officieel een dwergplaneet is. En dat is misschien maar goed ook, want er zijn sinds de ontdekking van Pluto in 1930 verschillende zogenoemde plutino’s gevonden die even groot of zelfs groter zijn dan Pluto. Als Pluto een planeet is, waarom zouden zij dat dan niet zijn? Het gevolg zou alleen nog maar meer getouwtrek zijn over objecten die wel of geen planeet zouden moeten zijn.

God_Pluto.jpg
Pluto, god van de onderwereld.

Pluto is vernoemd naar de Romeinse god van de onderwereld. Een duister figuur en dat komt wel overeen met Pluto. Op de plek waar de dwergplaneet zich ophoudt is er nog maar een fractie van het zonlicht dat wij hier op aarde ontvangen.

NASA’s New Horizons-missie bestaat uit een sonde die in 2006 werd gelanceerd en nu op weg is naar Pluto en zijn relatief grote maan Charon. Als de sonde daar is aangekomen in 2015 zal dat een hoop informatie opleveren. Nu is er nog maar erg weinig bekend over Pluto. We vermoeden dat hij bestaat uit een rotsachtige kern met daaromheen een mantel van bevroren water. Na Pluto zal de New Horizons-sonde doorvliegen naar een ander Kuipergordelobject, waar hij pas in 2020 zal arriveren.

Kuipergordel.jpg
De Kuipergordel zou bestaan uit miljarden komeetachtige objecten van steen en ijs. Afbeelding: © astronomie.nl

Pluto maakt deel uit van de Kuipergordel, die vernoemd is naar de van oorsprong Nederlander Gerard Kuiper. Hij voorspelde in 1951 dat er zich voorbij de baan van Neptunus wel eens een grote hoeveelheid steen- en ijsklompen aanwezig zou kunnen zijn. In 1992 werd er een tweede groot object gevonden in de Kuipergordel en sindsdien zien er meerdere hemellichamen waargenomen die deel uitmaken van de gordel. Objecten zijn op deze afstand moeilijk waar te nemen omdat ze weinig licht reflecteren en er nauwelijks zonlicht doordringt tot deze buitenste delen van het zonnestelsel.

Oortwolk
We zijn aangekomen bij het laatste en verste onderdeel van ons zonnestelsel: de Oortwolk, bestaande uit miljoenen komeetachtige objecten, die nog net in het zwaartekrachtveld van de zon zitten. De wolk, vernoemd naar de Nederlandse astronoom Jan Hendrik Oort, lijkt enigszins op de Kuipergordel. Alleen is hij veel verder verwijderd van de zon. Zo’n 3.000 tot 100.000 keer de afstand van de zon naar de aarde, maar niemand weet eigenlijk echt tot hoe ver deze wolk strekt. De verste objecten zouden zelfs halverwege de afstand naar de dichtstbijzijnde ster (Proxima Centauri) kunnen staan!

Halebopp031197.jpg
De komeet Hale-Bopp vastgelegd in 1997.

Oort probeerde in 1950 een antwoord te vinden op de volgende vraag: waarom zijn er nog steeds actieve kometen? Als zo’n hemellichaam namelijk een aantal keren dicht bij de zon is geweest, zou al het omringende gas (wat voor de komeetstaart zorgt) verdwenen moeten zijn. Aangezien het zonnestelsel al miljarden jaren meegaat, zou er bijna geen enkele komeet meer over moeten zijn. Maar dat is niet zo, zoals de Hale-Bopp-komeet in 1997 bewees. Zelfs met het blote oog was die komeet ’s nachts duidelijk te zien.

De oplossing, zo stelde Van Oort, was een bijna oneindige verzameling kometen die zich ver buiten de baan van Neptunus zou moeten ophouden. Door de zwaartekracht van de grote buitenste planeten zou er zo nu een dan een komeet uit de wolk worden geplukt en naar de binnenste regionen van het zonnestelsel worden geslingerd. Maar het kan ook zijn dat er zich in de Oortwolk een grote ‘planeet’ bevindt die de boel van tijd tot tijd verstoort en kometen kan lanceren. De wolk zou daarnaast wel eens bezoek kunnen krijgen van een andere ster.

Oortwolk.jpg
De Oortwolk is een grote verzameling komeetachtige objecten op grote afstand van de zon. De planetenbanen van ons zonnestelsel passen in het stipje in het midden.

Er zijn geen directe waarnemingen gedaan van de Oortwolk. Daarvoor is het vooralsnog te ver weg, en het licht dat objecten op deze afstand zouden weerkaatsen is te zwak. Maar vermoed wordt wel dat kometen als Hale-Bopp afkomstig zijn uit deze verste en donkere regio van ons zonnestelsel.

(Kennislink)
Pinnenmutskezondag 4 december 2011 @ 20:31
interessant stukje
Perrindinsdag 6 december 2011 @ 08:15
quote:
Astronomers Find Biggest Black Holes Yet

One of these newly surveyed monsters, which weighs as much as 21 billion Suns, is in an egg-shaped swirl of stars known as NGC 4889, the brightest galaxy in a sprawling cloud of thousands of galaxies about 336 million light-years away in the Coma constellation.

The other black hole, a graveyard for the equivalent of 9.7 billion Suns, more or less, lurks in the center of NGC 3842, a galaxy that anchors another cluster known as Abell 1367, about 331 million light-years away in Leo.

“These are the most massive reliably measured black holes ever,” Nicholas J. McConnell, a graduate student at the University of California, Berkeley, said in an e-mail, referring to the new observations.
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 6 december 2011 @ 08:21
05-12-2011

Ruimtesonde Voyager 1 is bijna het zonnestelsel uit

nieuws5001a_wide.jpg

De Amerikaanse ruimtesonde Voyager 1, die in 1977 werd gelanceerd en onderzoek deed aan de reuzenplaneten Jupiter en Saturnus, is bijna het zonnestelsel uit. Metingen van de ruimtesonde laten zien dat hij zich in een soort overgangszone bevindt tussen de heliosfeer - het gebied dat onder invloed staat van het magnetisch veld van de zon - en de interstellaire ruimte. De nieuwste Voyager-metingen zijn deze week gepresenteerd op het najaarscongres van de Amercian Geophysical Union.

Eerder constateerde Voyager al dat de snelheid van de zonnewind - de continue stroom van elektrisch geladen deeltjes van de zon - vrijwel tot nul was gereduceerd. Inmiddels blijkt er ook sprake te zijn van een verdubbeling van de magnetische veldsterkte, alsof het magnetisch veld van de zon wordt samengeperst door de druk van het ijle gas in de interstellaire ruimte. De gemiddelde dichtheid van hoogenergetische deeltjes van de zon is afgenomen, alsof die deeltjes geleidelijk aan naar buiten 'lekken'. Het aantal energierijke elektronen uit andere delen van het Melkwegstelsel is daarentegen juist honderd keer zo hoog als voorheen.

De metingen bevestigen het bestaan van een soort 'stagnatie-zone' in het buitenste deel van de heliosfeer. Volgens Voyager-wetenschappers kan het niet lang meer duren voordat de volhardende ruitmesonde zich daadwerkelijk in de interstellaire ruimte bevindt.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 7 december 2011 @ 09:03
06-12-2011

De oogst van Hubble: tienduizend wetenschappelijke artikelen

nieuws5006a_wide.jpeg

De 21 jaar oude Hubble-ruimtetelescoop heeft een nieuwe mijlpaal bereikt: het tienduizendste wetenschappelijke artikel dat op zijn metingen is gebaseerd. Dat maakt Hubble tot een van de meest vruchtbare astronomische ondernemingen aller tijden.

De artikelen die op Hubble-resultaten zijn gebaseerd, zijn geschreven door duizenden astronomen uit meer dan 35 landen. Ze behandelen bijna alle aspecten van de sterrenkunde, maar de meest voorkomende onderwerpen zijn het onderzoek van verre supernovae, de meting van de uitdijingssnelheid van het heelal en het mogelijke verband tussen de massa's van sterrenstelsels en hun centrale zwarte gaten.

Hoofdauteur van het tienduizendste artikel is Zach Cano van de John Moores-universiteit in Liverpool. Hij bericht over de zwakste supernova-explosie die ooit in verband is gebracht met een lange gammaflits - een intense uitbarsting van de meest energierijke straling.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 9 december 2011 @ 08:50
07-12-2011

Rode reuzen hebben snel draaiende kernen

nieuws5014a_wide.jpg

Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie Saskia Hekker van de Universiteit van Amsterdam en Conny Aerts van de Radboud Universiteit Nijmegen en de Katholieke Universiteit Leuven, is erin geslaagd diep in een aantal oude sterren te kijken. Daarbij is ontdekt dat de kernen van deze sterren minstens tien keer zo snel ronddraaien als hun oppervlak (Nature, 8 december).

Dat het oppervlak van deze oude sterren traag roteert - ongeveer één omwenteling per jaar - was al bekend, maar dat de kernen wel één keer per maand om hun as draaien, werd ontdekt dankzij buitengewoon precieze metingen met NASA's Kepler-satelliet. Met Kepler analyseerde het team de golven die zich door de ster voortplanten. Deze golven zorgen aan het oppervlak voor ritmische variaties in de helderheid van de ster.

Via dit asteroseismologisch onderzoek kunnen de sterrenkundigen meer te weten komen over de omstandigheden diep binnenin de ster. Door zorgvuldig te kijken naar de diepte van de golven, konden de astronomen niet alleen bewijzen dat de kern ronddraait, maar ook dat de rotatiesnelheid spectaculair toeneemt in de richting van de ster-kern.

De drie sterren die de onderzoekers hebben bestudeerd zijn zogeheten rode reuzen. Ze bevinden zich in een evolutiestadium dat onze zon over ongeveer vijf miljard jaar zal bereiken. Een goed begrip van wat zich binnenin zo'n rode reus afspeelt, leert astronomen iets over de evolutie ervan.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Bassonzondag 11 december 2011 @ 23:05
Wat ik mis in dit copy-paste topic is discussie. Mensen lezen het en gaan verder met hun business. Het verwondert mij dat geen enkele ontdekking een discussie aanwakkert zoals bij al het andere in dit forum... Misschien is dit ook wel een niche-onderwerp...
-CRASH-zondag 11 december 2011 @ 23:26
quote:
0s.gif Op zondag 11 december 2011 23:05 schreef Basson het volgende:
Wat ik mis in dit copy-paste topic is discussie. Mensen lezen het en gaan verder met hun business. Het verwondert mij dat geen enkele ontdekking een discussie aanwakkert zoals bij al het andere in dit forum... Misschien is dit ook wel een niche-onderwerp...
Ik vind dit topic met astronieuws en zonder discussies overzichtelijk

Maar we houden je niet tegen om een spin-off "Het astonomie duscussie topic" te maken ;)
pininemaandag 12 december 2011 @ 11:13
quote:
0s.gif Op zondag 11 december 2011 23:05 schreef Basson het volgende:
Wat ik mis in dit copy-paste topic is discussie. Mensen lezen het en gaan verder met hun business. Het verwondert mij dat geen enkele ontdekking een discussie aanwakkert zoals bij al het andere in dit forum... Misschien is dit ook wel een niche-onderwerp...
het zijn allemaal interessante weetjes, vaak vergaande ontdekkingen op astro gebied waar je weinig aan toe kan voegen
ouderejongeremaandag 12 december 2011 @ 18:48
quote:
0s.gif Op maandag 12 december 2011 11:13 schreef pinine het volgende:

[..]

het zijn allemaal interessante weetjes, vaak vergaande ontdekkingen op astro gebied waar je weinig aan toe kan voegen
dit dus, rapporten waar jarenlang onderzoek aan vooraf is gegaan kan je niet zomaar afdoen als "een mening". Basson staat natuurlijk vrij om een losse post te promoveren tot een topic als hij denkt dat over die ene specifieke post een discussie mogelijk is.
Googolplexiandonderdag 15 december 2011 @ 08:34
Googolplexiandonderdag 15 december 2011 @ 08:38
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 15 december 2011 @ 08:53
14-12-2011

NASA gaat op kometen jagen met harpoen

media_xl_4521911.jpg
foto: NASA/Rob Andreoli.

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA wil binnen enkele jaren met enorme harpoenen op kometen en asteroïden die de Aarde passeren gaan jagen. Bedoeling is dat die harpoenen stalen verzamelen die nadien op Aarde bestudeerd kunnen worden.

Om te berekenen hoeveel kracht die harpoenen nodig zullen hebben, hebben NASA-wetenschappers een twee meter lange kruisboog ontwikkeld waarmee in het Goddard Flight Center verschillende tests worden uitgevoerd.

De harpoenen worden afgeschoten in grote vaten met zand en stenen die het oppervlak van kometen moeten voorstellen. Al geeft NASA wel meteen toe dat dat niet meteen een exacte wetenschap is. "We weten simpelweg niet wat we op die kometen zullen vinden", zegt Donald Wegel die het project leidt. "Het oppervlak kan zacht en donsig zijn, bedekt met een dikke laag stof. Maar het kan evengoed ijs zijn, of steen."

Tegen 2016 wil de NASA de Osiris-Rex klaar hebben, de ruimtesonde die de harpoenen zal vervoeren. (hlnsydney/sps)


(HLN)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 22 december 2011 @ 08:52
21-12-2011

Raket met Nederlander André Kuipers gelanceerd

media_xl_4531218.jpg
© reuters

media_l_4531229.jpg
© getty

De Nederlandse astronaut André Kuipers is op weg gegaan naar het internationale ruimtestation ISS. Een Sojoezraket met Kuipers werd vandaag gelanceerd vanaf de ruimtebasis Bajkonoer in Kazachstan. Aan boord zijn ook de Rus Oleg Kononenko en de Amerikaan Don Pettit. Kuipers en zijn twee reisgenoten komen vrijdag aan bij het ISS.

Het ruimtestation is de woning van Kuipers voor de komende vijf maanden. In mei keert hij terug op aarde. Geen Nederlander is ooit zo lang in de ruimte geweest. Kuipers verbleef in 2004 al anderhalve week in de ruimte. Wubbo Ockels en de Nederlandse Amerikaan Lodewijk van den Berg maakten in 1985 een ruimtereis van een week.

Kuipers zal in de ruimte 57 wetenschappelijke experimenten uitvoeren. Zo zal hij kijken wat langdurige gewichtloosheid doet met het menselijk lichaam. Ook wil hij kinderen het belang van ruimtevaart en wetenschap duidelijk maken. (anp/eb)

(HLN)
SpecialKdonderdag 22 december 2011 @ 10:59
Een Rus, een Amerikaan en een Nederlander zitten in een ruimtecapsule (maak af)
Googolplexiandonderdag 22 december 2011 @ 13:30
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 23 december 2011 @ 09:25
quote:
10s.gif Op donderdag 22 december 2011 10:59 schreef SpecialK het volgende:
Een Rus, een Amerikaan en een Nederlander zitten in een ruimtecapsule (maak af)
als dat maar goed gaat ;)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 23 december 2011 @ 09:26
quote:
^O^
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 23 december 2011 @ 09:26
22-12-2011

Complexe moleculen ontdekt op Pluto

pluto1.jpg

Nieuw onderzoek wijst erop dat zich op het oppervlak van Pluto hele complexe, organische moleculen bevinden.

Wetenschappers trekken die conclusie nadat ze Pluto met behulp van de Hubble-telescoop bestudeerden. Het oppervlak van Pluto bleek ultraviolet licht te absorberen. Dat wijst erop dat zich op het oppervlak complexe moleculen bevinden. Bijvoorbeeld koolwaterstofmoleculen.

De moleculen ontstaan waarschijnlijk doordat zonlicht of kosmische straling een reactie veroorzaakt met methaan of stikstof op Pluto. Maar belangrijker nog dan het ontstaan van de moleculen zijn de gevolgen die de aanwezigheid van de moleculen heeft. Het is namelijk heel goed mogelijk dat de moleculen mede verantwoordelijk zijn voor de roodachtige kleur van Pluto.

De onderzoekers zijn in hun nopjes met hun ontdekkingen. “De ontdekking die we met Hubble hebben gemaakt herinnert ons eraan dat ons nog veel meer spannende ontdekkingen te wachten staan als het gaat om de samenstelling en de ontwikkeling van het oppervlak van Pluto,” vertelt onderzoeker Alan Stern. Flink wat van die ontdekkingen zullen gedaan worden door New Horizons: een ruimtevaartuig dat op dit moment nog onderweg is naar Pluto en er in 2015 moet arriveren.

(Scientias.nl)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 23 december 2011 @ 09:29
21-12-2011

Gewichtloos proefkonijn

Kuipers gaat onderzoek doen, ook aan zichzelf
Door: Bruno van Wayenburg

André Kuipers is gisteren de ruimte in geschoten tijdens een spectaculaire nachtlancering in Baikonoer, Kazachstan. Maar morgen moet hij al aan het werk met wetenschappelijke experimenten, het officiële doel van het Internationale Ruimtestation. Een overzicht van proefjes.

lancering%20door%20Sander%20Koenen.jpg
Lancering Kuipers
© Sander Koenen

De lancering van vanmiddag.Gesis, een kleine vlam, en dan opeens is er een helgeel licht onder de Sojoez-FG-raket waar André Kuipers en zijn collega's Oleg Kononenko en Don Pettit in zitten, slechts negenhonderd meter van het toeschouwersplatform. Het geruis zwelt aan tot een razend gebulder, de Sojoez komt los, en stijgt, en stijgt.

In de ijskoude Kazachtaanse nacht verlichten de vlammen de sneeuw heldergeel. Je zou kunnen lezen bij het licht, maar iedereen kijkt naar de raket, die hoger en hoger stijgt, en verandert van een kleine zon tot een sterretje. 180...190... zegt een stem in het Russisch, 'de vlucht is normaal'...

Pas na ruim acht minuten wordt er geapplaudisseerd. Dan zijn de drie rakettrappen afgeworpen, en is het Sojoez-ruimtevaartuig in een baan om de aarde gebracht. De lancering is geslaagd. Nog twee dagen lang moeten de mannen gestaag de vorm van hun baantje om de aarde aanpassen om vrijdag netjes bij het Internationaal Ruimtestation aan te meren, maar terugvallen zullen ze nu niet meer.

Kuipers krijgt het druk, de komende weken. Hij moet wennen aan het gewichtloze leven in het ruimtestation, waar alle spullen altijd wegzweven en kwijtraken. Er moet worden uitgeruimd, ingeruimd en opgeruimd, en wetenschappelijke experimenten, de bestaansreden van het ruimtestation, moeten worden ingezet.

Vers bloed

Het eerste meteen al op de dag van aankomst. 'André moet echt meteen aan de gang voor proef KUBIK-ROALD2', zegt Hilde Stenuit, die namens de ruimtevaartorganisatie ESA verantwoordelijk is voor Kuipers' wetenschappelijke programma, dat op vijf minuten precies is ingeroosterd. 'Hij moet aan de gang met bloed van vrijwilligers, geprikt op de dag van lancering. Na langer dan twee dagen gaat dat dood.'

Het is inmiddels bekend dat gewichtloosheid het immuunsysteem aantast, maar hoe dat precies in zijn werk gaat niet. KUBIK-ROALD2 test het vermoeden dat de neurotransmitter anandamide een rol speelt, een stof die signalen tussen zenuwuiteinden overbrengt.

Kuipers, arts van opleiding, heeft ook veel andere biologische en medische proeven in zijn pakket. Het ontbreken van zwaartekracht heeft een flinke invloed op het menselijk lichaam: het immuunsysteem verzwakt, astronauten verliezen spier- en botmassa - zeker als ze niet trainen - en de vloeistofhuishouding verandert doordat het bloed niet meer naar beneden getrokken wordt.

Astronautenlook

Vandaar de typische astronautenlook: een gezwollen gezicht en 'dunne beentjes'. De bloeddruk neemt af, en na terugkomst kunnen langdurige ruimtevaarders niet lang staan zonder flauw te vallen. Ook de energiehuishouding en het ruimtelijk oriëntatievermogen veranderen. Het zijn allemaal zaken waarvoor Kuipers zijn eigen proefkonijn zal zijn.

Het enige door Nederland geleide experiment is een onderzoek naar ruimtehoofdpijn. 'Astronauten zijn niet zomaar gezonde mensen, maar echt supergezonde mensen', zegt Alla Vein, hoofdpijnonderzoekster aan het Leids Universitair Medisch Centrum.

Op aarde hebben ze zelden tot nooit hoofdpijn, maar boven kan dat veranderen. Twaalf van de zeventien astronauten die Vein en collega's ernaar vroegen, had tijdens een verblijf hoofdpijn gehad, soms zelfs zo zwaar dat het voelde 'alsof mijn hoofd explodeert'. Een astronaut kreeg de aanval tijdens een ruimtewandeling.

Niet door ruimteziekte

Maar hoe komt dat? Een bekend verschijnsel onder ruimtevaarders is ruimteziekte, een plotseling opkomende misselijkheid en duizeligheid. Daar werd de ruimtehoofdpijn aanvankelijk ook mee geassocieerd. Maar uit de inventarisatie van Vein bleek dat de samenhang maar dunnetjes was. 'We vermoeden dat het zelfstandig verschijnsel is.'

Bepaald een nijpend gezondheidsprobleem is astronautenhoofdpijn natuurlijk niet, met nog geen honderd actieve astronauten ter wereld, die er bovendien ook nog nauwelijks last van hebben. 'Maar ons doel is om deze hoofdpijn te classificeren, en uiteindelijk ook beter te begrijpen', zegt Vein.

Daarvoor moeten Kuipers en op den duur nog twintig astronauten elke week in het ISS een hoofdpijnvragenlijstje afwerken: hoe lang, wanneer en waar, en ook hoe erg? 'Dat is preciezer dan ons eerdere, terugblikkende onderzoek', zegt Vein. 'Je kunt bijvoorbeeld terugkijken naar andere parameters van het ISS, zoals de zuurstof en CO2-concentratie.'

Het zou kunnen dat de hoofdpijn samenhangt met de toegenomen vloeistofdruk in het hoofd, al is dat niet zeker. Vein: 'uiteindelijk willen we hiermee ook andere hoofdpijn beter begrijpen, en daarmee patiënten helpen.'

Natuurkunde in het pakket

Maar Kuipers is niet alleen getraind voor proeven door Kuipers op Kuipers, in zijn pakket zitten natuurkunde. Sommige van de proeven maken gebruik van het gebrek aan gewichtloosheid in het ISS, een omstandigheid die op aarde moeilijk langdurig na te bootsen is. Bijvoorbeeld Geoflow-2, een model-aarde in een baan om de aarde.

'Geoflow-2 bestaat uit twee metalen bollen met daartussen een visceuze olie', zegt stromingsleer-expert Christoph Egbers van de Technische Universiteit van Cottbus in Duitsland. 'Tussen de bollen is een temperatuurverschil, en ook een elektrische spanning van 6000 volt.'

Die spanning wekt in de olie een soort nep-zwaartekracht in de richting van de binnenste bol op, net zoals dat binnenin de aarde het geval is. Onder de aardkorst zit vloeibaar magma, dat langzaam stroomt onder invloed van de zwaartekracht en temperatuursverschillen. Die stromingen veroorzaken het aardmagnetisch veld, en ze hebben invloed op het schuiven van de aardplaten. Goed begrepen zijn zulke stromingen nog lang niet, vandaar de proef, die computerberekeningen moet aanvullen.

'We simuleren het magma met nonanol, een soort olie die snel stijver wordt naarmate hij kouder wordt', zegt Egbers. De elektrische spanning, die om veiligheidsredenen niet hoger mag dan zes kilovot, levert een nepzwaartekracht op die overeenkomt met een tiende van de echte versie. De nep-aarde kan, net als de echte, zelfs draaien, wat de vergelijkingen nog ingewikkelder maakt met middelpuntvliedende krachten en Corioliskrachten. Dat zijn de krachten die in de atmosfeer de draaikolkvorm van orkanen veroorzaken, die ook onder de aardkorst een rol spelen.

Alleen als het mis gaat

'We onderzoeken de vloeistof als hij bijna turbulent wordt, zoals in de aarde ook wel gebeurt', zegt Egbers. De proef, die nu al aan boord is, kan volledig op afstand bediend worden, verzekert hij. 'Hij zit achter een instrumentenpaneel in het ruimtestation, en jullie astronaut hoeft er eigenlijk alleen iets aan te doen als er iets mis gaat.'
De robotisering rukt op, ook in de bemande ruimtevaart, en voor veel andere fysische proeven hoeft Kuipers maar weinig te doen, behalve in noodgevallen. Dat geldt ook voor de proef SOLAR, die aan de buitenkant van het station bevestigd is om precieze metingen te maken van de elektromagnetische straling van de zon, die van belang zijn voor klimaatmodellen.

Al sinds de Apollo-vluchten in de jaren zestig melden astronauten plotselinge lichtflitsen te zien. Aanvankelijk waren ze bang voor gek versleten te worden, maar later werd duidelijk dat het om kosmische straling ging, energetische deeltjes die dwars door het hoofd van de ruimtevaarder schoten en zijn netvlies beroerden.

Schadelijk zijn de flitsen zelf niet, maar op de lange duur is ioniserende straling wel kankerverwekkend, en dus een gezondheidsrisico. Met de proeven TRITEL en DOSIS-3D wordt het stralingsniveaus in het ISS in kaart gebracht, en met met de proef Altea-Shield kan Kuipers er ook wat aan doen. 'Daarbij gaat hij onderzoeken hoe verschillende materialen tegen hoge en lage energetische straling beschermen, zodat we ze kunnen gebruiken als schild', vertelt Stenuit van de ESA. 'Het gaat om de stralingssoorten die we op aarde moeiljk kunnen nabootsen. Maar als we ooit naar Mars willen, moeten we onderzoeken hoe we ons daartegen kunnen beschermen.'

Of we dat allemaal willen is de vraag, maar zolang er mensen als André Kuipers zijn, moeten ze te vinden zijn. Al was het maar om op Mars proefjes te doen.

(Wetenschap24.nl)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 27 december 2011 @ 09:10
27-12-2011

Speuren naar buitenaardse voorwerpen op de maan

nieuws5066a_wide.jpg

In een artikel in het tijdschrift Acta Astronautica stellen Paul Davies en Robert Wagner van de Arizona State University voor om een speurtocht te starten naar mogelijke buitenaardse voorwerpen of bouwwerken op de maan.

Via een 'citizen science'-project zou het grote publiek ingschakeld kunnen worden bij het zorgvuldig bekijken van de talloze gedetailleerde foto's van het maanoppervlak die gemaakt worden door de Amerikaanse Lunar Reconnaissance Orbiter. Op die manier zouden kunstmatige structuren ontdekt kunnen worden die op de maan zijn achtergelaten door buitenaardse beschavingen die in het verleden eventueel een bezoek aan de aarde hebben gebracht.

De gedachte achter het voorstel is dat aliens die de aarde en haar bewoners willen bestuderen, dat vermoedelijk bij voorkeur doen vanaf de maan, waar voorwerpen en bouwwerken bovendien veel langer bewaard blijven omdat er geen sprake is van wind- en watererosie.

In de sciencefictionfilm 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick en Arthur C. Clarke wordt in de grote maankrater Tycho een 'alien artefact' gevonden, dat daar in de prehistorie is achtergelaten door buitenaardse bezoekers.

(allesoversterrenkunde)
SpecialKdinsdag 27 december 2011 @ 10:09
Serieus? :')

Laat je pareidolie maar lekker de vrije loop.
humorduck28donderdag 29 december 2011 @ 02:23
Misschien een newbee vraag, maar ik vroeg mij af, zijn er al 'gedetailleerde' foto's gemaakt van een of andere ster, naast onze zon? Ik bedoel dus in feite: zijn er al sterren 'duidelijk'gefotografeerd' die net zoals ons 'zon' gefotografeerd/gefilmd kan worden, en dan wel te begrijpen in ons zonnestelsel. Laat staan de sterren in andere zonnestelsels? Wie heeft hier een (misschien niet te geven) antwoord (zo niet, dan wel suggestie) op?
Topiekdonderdag 29 december 2011 @ 02:37
quote:
5s.gif Op donderdag 29 december 2011 02:23 schreef humorduck28 het volgende:
Misschien een newbee vraag, maar ik vroeg mij af, zijn er al 'gedetailleerde' foto's gemaakt van een of andere ster, naast onze zon? Ik bedoel dus in feite: zijn er al sterren 'duidelijk'gefotografeerd' die net zoals ons 'zon' gefotografeerd/gefilmd kan worden, en dan wel te begrijpen in ons zonnestelsel. Laat staan de sterren in andere zonnestelsels? Wie heeft hier een (misschien niet te geven) antwoord (zo niet, dan wel suggestie) op?
Wat doe je hier? ;(
-CRASH-donderdag 29 december 2011 @ 02:58
quote:
5s.gif Op donderdag 29 december 2011 02:23 schreef humorduck28 het volgende:
Misschien een newbee vraag, maar ik vroeg mij af, zijn er al 'gedetailleerde' foto's gemaakt van een of andere ster, naast onze zon? Ik bedoel dus in feite: zijn er al sterren 'duidelijk'gefotografeerd' die net zoals ons 'zon' gefotografeerd/gefilmd kan worden, en dan wel te begrijpen in ons zonnestelsel. Laat staan de sterren in andere zonnestelsels? Wie heeft hier een (misschien niet te geven) antwoord (zo niet, dan wel suggestie) op?
Je bent niet zo bekend met sterrenkunde?

De volgende dichtsbijzijnde ster ligt 4.37 lichtjaar van de zon af
En er is geen telescoop die daarvan oppervlakte foto's kan maken
KoningStomadonderdag 29 december 2011 @ 10:53
quote:
5s.gif Op donderdag 29 december 2011 02:23 schreef humorduck28 het volgende:
Misschien een newbee vraag, maar ik vroeg mij af, zijn er al 'gedetailleerde' foto's gemaakt van een of andere ster, naast onze zon? Ik bedoel dus in feite: zijn er al sterren 'duidelijk'gefotografeerd' die net zoals ons 'zon' gefotografeerd/gefilmd kan worden, en dan wel te begrijpen in ons zonnestelsel. Laat staan de sterren in andere zonnestelsels? Wie heeft hier een (misschien niet te geven) antwoord (zo niet, dan wel suggestie) op?
http://nl.wikipedia.org/wiki/Planetenstelsel

http://nl.wikipedia.org/wiki/Zonnestelsel

http://nl.wikipedia.org/wiki/Sterrenstelsel

Je haalt de drie bovenstaande dingen door elkaar. ;)
humorduck28donderdag 29 december 2011 @ 10:53
quote:
0s.gif Op donderdag 29 december 2011 02:58 schreef -CRASH- het volgende:

[..]

Je bent niet zo bekend met sterrenkunde?

De volgende dichtsbijzijnde ster ligt 4.37 lichtjaar van de zon af
En er is geen telescoop die daarvan oppervlakte foto's kan maken
Oké, nee, niet echt bekend. Maar ik vroeg mij dat dus af. De sterren zijn zichtbaar voor ons, maar het is zo onvoorstelbaar hoever weg ze dan wel niet staan.
Eyjafjallajoekulldonderdag 29 december 2011 @ 10:56
http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-16349793

Huppakee Soyuz is back. Meteen 6 satallieten in 1 lading naar boven.
humorduck28donderdag 29 december 2011 @ 10:57
quote:
Thanx. :)
-CRASH-donderdag 29 december 2011 @ 17:12
quote:
1s.gif Op donderdag 29 december 2011 10:53 schreef humorduck28 het volgende:

[..]

Oké, nee, niet echt bekend. Maar ik vroeg mij dat dus af. De sterren zijn zichtbaar voor ons, maar het is zo onvoorstelbaar hoever weg ze dan wel niet staan.
Men kan wel meten wat de samenstelling en leeftijd van een ster is doormiddel van Spectroscopie
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 5 januari 2012 @ 23:53
05-01-2012

Europese Zuidelijke Sterrenwacht viert 50-jarig bestaan

nieuws5077a_wide.jpeg

Dit jaar bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) vijftig jaar. Dat wordt gevierd met allerlei evenementen en publieksactiviteiten.

Eigenlijk omvat ESO drie afzonderlijke sterrenwachten, die allemaal in het noorden van Chili te vinden zijn. De eerste werd gebouwd op de 2400 meter hoge berg La Silla. Deze sterrenwacht is uitgerust met verscheidene optische telescopen met spiegeldiameters tot 3,6 meter, waaronder de New Technology Telescope - de eerste telescoop ter wereld waarbij gebruik werd gemaakt van computergestuurde, actieve optiek.

In 1999 werd op de berg Paranal de tweede sterrenwacht in gebruik genomen. Hier bevindt zich onder meer de Very Large Telescope - een viertal 8,2-meter telescopen die tot de grootste optische telescopen ter wereld behoren.

Op de Chajnantor-hoogvlakte werkt ESO, samen met Noord-Amerikaanse en Oost-Aziatische partners, momenteel aan de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) - het grootste astronomische project van dit moment. ALMA bestaat uit 66 schotelantennes van hoge precisie die als één instrument de bouwstenen van sterren, planetenstelsels, sterrenstelsels en het leven zullen onderzoeken. De bouw van ALMA zal in 2013 voltooid zijn, maar voor een deel is de array al sinds 2011 in bedrijf.

Ter gelegenheid van het jubileum organiseert ESO dit jaar onder meer een wetenschappelijk symposium, een reizende tentoonstelling en een groot verjaardagsgala. Ook zullen een documentaire en een rijk geïllustreerd boek over de geschiedenis van ESO worden uitgegeven.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 10 januari 2012 @ 09:26
09-01-2012

Mysterieuze donkere materie in het heelal in kaart gebracht

media_xl_4557543.jpg

Een internationaal team van astronomen is erin geslaagd de meest uitgebreide kaart ooit te maken van de mysterieuze donkere materie die 25 procent van de massa van de kosmos zou uitmaken. Dat is vandaag bekendgemaakt, op de jaarlijkse bijeenkomst van de American Astronomical Society in de Texaanse stad Austin. Er was reeds lang naar deze studie uitgekeken.

Optisch onzichtbaar
Volgens Catherine Heymans van de Universiteit van Edinburgh en Ludovic Van Waerbeke van de Universiteit van British Columbia in Canada is de kaart het resultaat van computersimulaties. De verificatie was echter moelijk omdat de donkere materie per definitie optisch onzichtbaar is. Ze is enkel waar te nemen door de gravitationele kracht die zij op andere materie uitoefent.

tien miljoen sterrenstelsels
De astronomen zijn vertrokken van de analyse van tien miljoen sterrenstelsels in vier verschillende gebieden van de kosmos. Het merendeel bevindt zich op zes miljard lichtjaar, dus ongeveer de helft van de leeftijd van het universum (die 13,7 miljard jaar zou zijn). Om de donkere materie te omschrijven, bestudeerden de wetenschappers de verstoring van het licht door de massa's donkere materie terwijl dit licht zijn lange reis maakt naar de Aarde. (afp/adha)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 11 januari 2012 @ 08:55
10-01-2012

Grootste en heetste cluster sterrenstelsels op verre afstand ontdekt

Een internationaal team heeft, met de VLT-telescoop in Chili en met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra, een extreem hete, zware, jonge cluster van sterrenstelsels onderzocht - de grootste die ooit in het verre heelal is waargenomen. Dat heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO gemeld.

De pas ontdekte cluster kreeg de bijnaam 'El Gordo', Spaans voor 'groot' of 'dik'. Hij bestaat uit twee afzonderlijke subclusters die aan snelheden van miljoenen kilometers per uur met elkaar in botsing zijn. De cluster is zo ver weg, dat zijn licht er zeven miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken.

"Deze cluster is de zwaarste en heetste die tot nu toe op deze afstand of daar voorbij ontdekt is", zegt Felipe Menanteau van Rutgers University, die het onderzoek heeft geleid.

Donkere energie
Clusters zijn de grootste door zwaartekracht bijeengehouden objecten in het heelal. Hun ontstaansproces, waarbij kleinere groepen van sterrenstelsels zich verenigen, hangt sterk af van de hoeveelheid donkere materie en donkere energie die op dat moment in het heelal aanwezig was. Het onderzoek van clusters kan dus licht werpen op deze duistere componenten van de kosmos, zegt de ESO.

Het team, onder leiding van astronomen uit Chili en van Rutgers University, ontdekte El Gordo door een afwijking in de kosmische achtergrondstraling. Deze zwakke gloed is het restant van het eerste licht van de Oerknal, de extreem hete en compacte oorsprong van het heelal, die ongeveer 13,7 miljard jaar geleden plaatsvond. (belga/adb

(HLN)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 12 januari 2012 @ 09:30
11-01-2012

Astronomen bepalen kleur van de Melkweg

nieuws5094a_wide.jpg

Astronomen van de universiteit van Pittsburgh hebben vastgesteld dat de naam 'Melkweg' voor ons melkwegstelsel meer dan gepast is. Een nieuwe kleurbepaling laat namelijk zien dat de Melkweg ongeveer zo wit is als pasgevallen sneeuw.

Het bepalen van de kleur van de Melkweg lijkt een nogal triviale onderneming, maar wordt bemoeilijkt door het feit dat wij ons stelsel niet van een afstand kunnen bekijken. Hierdoor wordt onze indruk van de Melkweg verstoord door naburige gas- en stofwolken. Het overzicht ontbreekt.

Om dat probleem te omzeilen, hebben de astronomen de kolossale database van de Sloan Digital Sky Survey (SDSS) doorgespit op andere sterrenstelsels die sterke overeenkomsten met de Melkweg vertonen. Daarbij is met name gelet op het aantal sterren in deze stelsels en het tempo waarin zij nieuwe sterren produceren - twee factoren die bepalend zijn voor de helderheid en kleur.

Uit het onderzoek blijkt dat ons melkwegstelsel ongeveer het midden houdt tussen de rode sterrenstelsels, die vrijwel geen nieuwe sterren produceren, en de blauwe sterrenstelsels, die rijk zijn aan jonge, hete sterren. Dat betekent dat hoewel ons stelsel nog wel nieuwe sterren produceert, de stervormingsactiviteit wel afneemt. Over enkele miljarden zal de Melkweg waarschijnlijk een veel saaier sterrenstelsel zijn geworden, dat grotendeels uit sterren van middelbare leeftijd bestaat.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 13 januari 2012 @ 09:32
12-01-2012

Ruimtetelescoop Hubble stoot op verst verwijderde supernova

media_xl_4564130.jpg
© reuters

De Amerikaans-Europese Hubble Ruimtetelescoop (HST) heeft diep in de kosmos de zwakke gloed ontdekt van een supernova, een ontploffende ster, zo heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA meegedeeld.

Bij een gerichte ambitieuze zoekactie met zijn WFC-3 camera vond de HST de supernova op 9 miljard lichtjaar van ons. Het spektakel kreeg de naam SN Primo.

De supernova behoort tot type Ia van supernovae, een klasse die een belangrijke rol speelt bij de bepaling van de afstanden van verre sterrenstelsels. SN Primo is de verste supernova in zijn soort waarvan de afstand via spectroscopische waarnemingen is bevestigd.

Verre supernova's als deze moeten duidelijk maken of deze objecten ook op de allergrootste afstanden nog betrouwbare kosmische meetlatten zijn. Door de snelheden te meten waarmee deze supernova's zich ten gevolge van de uitdijing van het heelal van ons verwijderen, is na te gaan hoe de uitdijing van het heelal in de loop der tijden is veranderd.

Daarbij moet de ontdekking ook meer leren over de aard van de mysterieuze donkere energie, de afstotende kracht die ervoor zorgt dat het heelal steeds sneller uitdijt. (belga/kve)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 13 januari 2012 @ 09:36
11-01-2012

ALMA bevestigt theorie over evolutie sterrenstelsels

nieuws5103a_wide.jpg

Met de in aanbouw zijnde Atacama Large Millimeter Array (ALMA) in Chili hebben Amerikaanse radioastronomen ontdekt dat er in quasars - de heldere kernen van actieve sterrenstelsels - vrijwel geen stervorming optreedt. De ontdekking bevestigt een populaire theorie over de evolutie van sterrenstelsels. Volgens die theorie leidt de botsing van twee sterrenstelsels aanvankelijk tot een geboortegolf van nieuwe sterren, maar ook tot een veel grotere activiteit van het centrale zwarte gat in het resulterende reuzenstelsel. Het zwarte gat zendt daarbij twee energierijke bundels de ruimte in, en die zogeheten 'jets' blazen uiteindelijk een groot deel van het gas weg, waardoor de stervormingsactiviteit tot stilstand komt.

Met het ALMA-observatorium zijn ruim twintig quasars bestudeerd. ALMA is gevoelig voor de millimeterstraling van stofwolken die opgewarmd worden door pasgeboren sterren. De onderzochte quasars bleken echter vrijwel geen millimeterstraling uit te zenden, wat erop wijst dat er inderdaad vrijwel geen nieuwe sterren worden geboren. De resultaten zijn vandaag gepresenteerd op de 219e bijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin, Texas.

Als in een later stadium de quasaractiviteit ook langzaam maar zeker uitdooft, blijft een groot, zwaar elliptisch sterrenstelsel over waarin praktisch geen stervorming meer voorkomt, en dat daardoor voornamelijk uit oude, rode sterren bestaat - precies zoals in het heelal wordt waargenomen.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 14 januari 2012 @ 09:19
12-01-2012

Zeldzame gammadubbelster ontdekt

nieuws5105a_wide.jpg

Astronomen hebben met de Fermi-satelliet een zeldzaam soort dubbelster ontdekt, die een bron van energierijke gammastraling is. Anders dan andere gammadubbelsterren, die bij toeval werden ontdekt, is deze ontdekking het gevolg van een gerichte zoekactie (Science, 13 januari). Naar verwachting zullen dergelijke zoekacties de klasse van gammadubbelsterren op termijn minder zeldzaam worden.

Gammadubbelsterren bestaan uit een normale ster en compact object dat een neutronenster of een zwart gat kan zijn. De exemplaren die tot nu toe werden opgespoord, stralen zowel gamma- als röntgenstraling uit en werden aan de hand van die laatste, minder energierijke vorm van straling opgemerkt. Pas later bleek dat ze ook (veel moeilijker detecteerbare) gammastraling uitzenden.

Met de ontdekking van het object 1FGL J1018.6-5856 is daar verandering in gekomen. Deze gammadubbelster is ontdekt aan de hand van de gammastraling die hij uitzendt. Achteraf bleek overigens dat het object ook een bron van röntgenstraling is.

1FGL J1018.6-5856 bestaat waarschijnlijk uit een snel roterende neutronenster en een extreem hete, heldere ster die met een periode van ongeveer zeventien dagen om hun gezamenlijke zwaartepunt wentelen. Normaal gesproken zendt zo'n rondtollende neutronenster pulsen van straling uit, maar dat is hier niet het geval. De astronomen vermoeden dat dit komt doordat deze pulsen worden gemaskeerd door de intense sterrenwind van de begeleidende ster.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 18 januari 2012 @ 08:54
17-01-2012

Tweeling-maansondes heten 'Eb' en 'Vloed'

nieuws5113a_wide.jpg

De twee identieke GRAIL-ruimtesondes die sinds Nieuwjaarsnacht in een baan om de maan cirkelen, zijn 'Ebb' en 'Flow' genoemd ('Eb' en 'Vloed'). De namen zijn voorgesteld door de leerlingen van een basisschoolklas in Bozeman, Montana, die deelnamen aan een door NASA uitgeschreven wedstrijd.

De twee GRAIL-ruimtesondes (Gravity Recovery And Interior Laboratory) zullen de komende maanden precisiemetingen verrichten aan het zwaartekrachtsveld van de maan. Vóór de lancering droegen de twee ruimtesondes de bijnamen Tom en Jerry, maar die zijn nooit officieel door NASA geaccepteerd.

De naamgevingswedstrijd leverde bijna 900 inzendingen op. De winnende namen zijn gekozen door een jury bestaande uit GRAIL-hoofdonderzoekster Maria Zuber van het Massachusetts Institute of Technology en NASA-astronaute Sally Ride.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 19 januari 2012 @ 09:00
18-01-2012

Ver donker sterrenstelsel ontdekt

nieuws5116a_wide.jpeg

Een internationaal team van astronomen, onder wie Léon Koopmans van het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen, heeft een ver dwergsterrenstelsel ontdekt dat vrijwel geheel uit donkere materie lijkt te bestaan (Nature, 19 januari). Het dwergstelsel, dat zich op de kolossale afstand van tien miljard lichtjaar bevindt, heeft zijn bestaan verraden door zijn zwaartekracht.

Volgens de huidige inzichten zijn grote sterrenstelsels zoals de Melkweg ontstaan door het 'samenklonteren' van vele kleine stelsels. Als dat model klopt, zouden er rond ons Melkwegstelsel nog duizenden dwergstelsels moeten zwermen, maar tot nu toe zijn daar slechts enkele tientallen van ontdekt.

Dit heeft astronomen tot het vermoeden gebracht dat veel van de dwergstelsels weinig of geen sterren bevatten. Ze zouden als donkere satellieten om de grote sterrenstelsels in het heelal draaien. Alles bij elkaar zouden zij een aanzienlijk deel van de donkere materie in het heelal voor hun rekening kunnen nemen.

Het probleem is natuurlijk dat stelsels die vrijwel geheel uit donkere materie bestaan uiterst moeilijk waarneembaar zijn. Het nu ontdekte stelsel, dat de aanduiding JVASB1938+66 draagt, is opgespoord met de grote Keck-telescoop op Hawaï. Daarbij is gebruik gemaakt van het zogeheten gravitatielenseffect: dat treedt op als twee sterrenstelsel vanaf de aarde gezien precies op één lijn staan. De zwaartekracht van het voorste stelsel fungeert dan als een soort lens, die een vervormde afbeelding van het achterste stelsel maakt.

Door het vervormde beeld van het achtergrondstelsel te analyseren, kan worden vastgesteld of het 'lensstelsel' satellietstelsels heeft. Ook kan de massa van deze stelsels worden bepaald. Het donkere dwergstelsel dat nu is opgespoord heeft een massa van ongeveer 113 miljoen zonsmassa's en is minstens enkele duizenden lichtjaren groot. Ter vergelijking: ons Melkwegstelsel 'weegt' 180 miljard zonsmassa's en heeft een middellijn van 75.000 lichtjaar.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 19 januari 2012 @ 09:05
18-01-2012

Gasring rond jonge ster roept vragen op

nieuws5114a_wide.jpeg

Astronomen hebben een geheimzinnige ring van koolmonoxide-gas ontdekt rond de jonge ster V1052 Centauri, die zich op een afstand van ongeveer 700 lichtjaar in het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus bevindt. De ring maakt deel uit van de protoplanetaire schijf rond de ster en is ongeveer net zo ver van deze verwijderd als de aarde van de zon. De met de Europese Very Large Telescope ontdekte gasring is opmerkelijk scherp begrensd.

Koolmonoxide wordt wel vaker waargenomen bij jonge sterren, maar doorgaans is het gas over de hele protoplanetaire schijf verdeeld. Waarom het in dit geval een dunne ring is, is nog onduidelijk. Eén mogelijkheid is dat zich aan binnen- en buitenkant van de ring een planeet bevindt die het gas bijeendrijft, ongeveer zoals de 'herdersmaantjes' delen van het ringenstelsel van de planeet Saturnus in bedwang houden.

Een andere mogelijkheid is dat de ring in stand wordt gehouden door magnetische velden. V1052 Cen onderscheidt zich door een opvallend sterk magnetisch veld en een extreem trage rotatie. In hoeverre die factoren van invloed kunnen zijn op de protoplanetaire schijf rond de ster moet nog blijken.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 21 januari 2012 @ 09:19
20-01-2012

'Sterrenstof' in meteoriet chemisch onderzocht

nieuws5118a_wide.png

Een internationaal team van wetenschappers heeft stofdeeltjes die opgesloten zitten in de 4,6 miljard jaar oude Murchison-meteoriet aan chemisch onderzoek onderworpen. De minuscule insluitsels zijn ouder dan ons zonnestelsel en hun samenstelling wijst erop dat ze afkomstig zijn van een supernova - een zware ster die aan het einde van zijn leven is ontploft.

Uit de chemische analyse van het 'sterrenstof' blijkt dat deze onder meer verschillende isotopen van de element silicium en zwavel bevatten. De metingen laten zien dat de deeltjes veel zware siliciumisotopen bevatten en relatief weinig zware zwavelisotopen, wat niet goed in overeenstemming te brengen is met de huidige modellen voor de chemische samenstelling van zware sterren. De beide elementen zijn dus waarschijnlijk na de eigenlijke supernova-explosie ontstaan.

Supernova-modellen laten zien dat zich enkele maanden na de explosie in de binnenste regionen van de uitgestoten materie bij temperaturen van enkele duizenden graden siliciumsulfidemoleculen vormen. Naderhand raken deze moleculen opgesloten in kristallen van siliciumcarbide. In die vorm kwam het materiaal van de supernova ongeveer 4,6 miljard jaar geleden in de gaswolk terecht waaruit later ons zonnestelsel ontstond.

De Murchison-meteoriet werd in 1969 gevonden bij de gelijknamige plaats in Australië. Behalve insluitsels van een supernova zijn in de ruimtesteen ook deeltjes aangetroffen die waarschijnlijk afkomstig zijn uit de sterrenwinden van rode reuzensterren.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Googolplexianzaterdag 21 januari 2012 @ 13:52
Googolplexianzaterdag 21 januari 2012 @ 14:02
-CRASH-zondag 22 januari 2012 @ 01:02
Comet Corpses in the Solar Wind

Jan. 20, 2012:
A paper published in today's issue of Science raises an intriguing new possibility for astronomers: unearthing comet corpses in the solar wind. The new research is based on dramatic images of a comet disintegrating in the sun's atmosphere last July.

Comet Lovejoy grabbed headlines in Dec. 2011 when it plunged into the sun's atmosphere and emerged again relatively intact. But it was not the first comet to graze the sun. Last summer a smaller comet took the same trip with sharply different results. Comet C/2011 N3 (SOHO) was completely destroyed on July 6, 2011, when it swooped 100,000 km above the stellar surface. NASA's Solar Dynamics Observatory (SDO) recorded the disintegration.

image_full
Comet C/2011 N3 fragments as it passes through the sun's atmosphere on July 6, 2011. Credit: Solar Dynamics Observatory/K. Schrijver et al

"For the first time, we saw a comet move across the face of the sun and disappear," says Dean Pesnell, a co-author of the Science paper and Project Scientist for SDO at the Goddard Space Flight Center. "It was unprecedented."

In Jan. 20th issue of Science, the research team reported their analysis of the SDO images.

A key finding was the amount of material deposited into the sun's atmosphere. "The comet dissolved into more than a million tons of electrically charged gas," says Pesnell. "We believe these vapors eventually mixed with the solar wind and blew back into the solar system."

Pesnell says it might be possible to detect such "comet corpses" as they waft past Earth. Comets are rich in ice (frozen H2O), so when they dissolve in the hot solar atmosphere, the gaseous remains contain plenty of oxygen and hydrogen. A solar wind stream containing extra oxygen could be a telltale sign of a disintegrated comet. Other elements abundant in comets would provide similar markers.

Comet corpses are probably plentiful. There's a busy family of comets known as "Kreutz sungrazers," thought to be fragments of a giant comet that broke apart hundreds of years ago. Every day or so, SOHO sees one plunge into the sun and vanish. Each disintegration event creates a puff of comet vapor that might be detectable by spacecraft sampling the solar wind.

Why bother? Researchers are beginning to think of sungrazers as 'test particles' for studying the sun's atmosphere--kind of like tossing rocks into a pond. A lot can be learned about the pond by studying the ripples.

An extreme ultraviolet movie recorded by SDO shows comet Comet C/2011 N3 flying through the sun's atmosphere. [Quicktime video] Indeed, SDO observed some extraordinary interactions between the sun and the doomed comet. As C/2011 N3 (SOHO) moved through the hot corona, cold gas lifted off the comet's nucleus and rapidly (within minutes) warmed to more than 500,000K, hot enough to shine brightly in SDO's extreme ultraviolet telescopes.

"The evaporating comet gas was glowing as brightly as the sun behind it," marvels Pesnell.

The gas was also rapidly ionized by a process called "charge exchange," which made the gas responsive to the sun's magnetic field. Caught in the grip of magnetic loops which thread the solar corona, the comet's ionized tail wagged back and forth wildly in the moments before final disintegration.

Watching this kind of sun-comet interaction could reveal new things about the thermal and magnetic structure of the solar atmosphere. Likewise, measuring how long it takes for "comet corpses" to reach Earth, and then sampling the gases when they arrive, could be very informative.

"Before SDO, no one dreamed we could observe a comet disintegrate inside the sun's atmosphere," says Pesnell who confesses that even he was a skeptic. But now, "I'm a believer."

The original research described in this story may be found in the Jan. 20th edition of Science: Destruction of Sun-grazing comet C/2011 N3 (SOHO) by C. J. Schrijver, J. C. Brown, K. Battams, P. Saint-Hilaire, W. Liu, H. Hudson, and W. D. Pesnell

Author:Dr. Tony Phillips
Production editor: Dr. Tony Phillips
Credit: Science@NASA
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 24 januari 2012 @ 09:04
23-01-2012

Russische sterrenkundige ziet leven op Venus

media_xl_4585496.jpg

Is er leven op Mars? Een Russische wetenschapper stelde zich de vraag of er misschien leven op Venus is. Leonid Ksanfomaliti gelooft van wel op basis van foto's genomen door de Russische ruimtesonde Venus-13 in 1982.

media_l_4585510.jpg

Ksanfomaliti (onderzoeker op de afdeling ruimtevaart van de Russische academie voor wetenschappen) denkt levende, schorpioenachtige wezens gezien te hebben. Ze zouden zich op of net onder de oppervlakte van de planeet bevinden. "Op de ene foto zie je de gestaltes, terwijl ze op de volgende foto weer verdwijnen", zei de Russische wetenschapper.

Mocht zijn ontdekking erkend worden, dan zou het een doorbraak betekenen. Er is nog nooit bewijs geleverd van leven op Venus. Hoewel de planeet ongeveer even groot is als de Aarde, is Venus altijd als onbewoonbaar beschouwd. Door de ligging nabij de zon, kunnen de temperaturen er oplopen tot 460 graden Celsius. (AD/gb)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 25 januari 2012 @ 09:29
24-01-2012

Leven op Venus? "Vreemd wezen is stukje van camera"

media_xl_4588284.jpg

Een Russische wetenschapper deed deze week het gerucht ontstaan dat er wel eens leven op Venus mogelijk kan zijn. Op een foto uit de jaren 80 zag hij immers een schorpioenachtig wezen. Andere experts weerleggen zijn theorie. De vermeende schorpioen is niet meer dan een afgebroken stuk van de kap boven de cameralens, meldt de Daily Mail.

media_l_4588300.jpg

Het was de Rus Leonid Ksanfomaliti die het nieuws over leven op Venus bekend maakte. Hij had 30 jaar oude foto's van een sonde bestudeerd en merkte dat er iets boven of onder het oppervlak bewoog. Experts van NASA stellen echter dat we enkel een stukje van de kap over de cameralens zien in combinatie met 'ruis'.

Er is nooit bewijs geleverd dat leven op Venus mogelijk zou zijn. Het is er immers ongeveer 464 graden Celsius. Qua grootte en structuur is Venus wel de planeet die in ons zonnestel het meest op de Aarde gelijkt. Maar daar houdt de vergelijking op, aangezien Venus ook de heetste planeet van ons zonnestelsel is. Wetenschappers geloven wel dat er ooit leven op Venus bestaan kan hebben. (gb)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 27 januari 2012 @ 09:21
26-01-2012

Bijzondere sterren ontdekt op antieke fotografische platen

nieuws5127a_wide.jpeg

Analyse van een oude collectie van fotografische platen levert een stortvloed aan nieuwe veranderlijke sterren op. Het gaat daarbij met name om sterren die heel langzaam, maar niettemin aanzienlijk in helderheid variëren.

De unieke collectie omvat 500.000 foto's die in de periode 1885-1993 zijn gemaakt door het Harvard College Observatory en de complete hemel bestrijken. Tot twintig jaar geleden bestonden er nog vrijwel geen digitale camera's en maakten de Harvard-astronomen bij het maken van hemelopnamen doorgaans gebruik van glasplaten met lichtgevoelige zilveremulsies.

Deze glasplaten worden momenteel gedigitaliseerd - een klus die nog zeker drie, en misschien wel vijf jaar in beslag zal nemen. Hoewel pas vier procent van het werk voltooid is, is nu al duidelijk dat de platen waardevolle informatie bevatten over de veranderingen die sterren op termijnen van tientallen jaren vertonen.

Eén van de eerste ontdekkingen is een klasse van koele reuzensterren, die in de loop van de decennia een factor twee in helderheid variëren. Onderzoek aan deze en andere veranderlijke sterren moet meer inzicht geven in de wijze waarop sterren in de loop van de tijd evolueren.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 3 februari 2012 @ 08:55
02-02-2012

Eerste video van de echte 'Dark Side of the Moon'

media_xl_4604211.jpg
© afp

Een camera aan boord van één van de twee Amerikaanse GRAIL-sondes heeft een eerste video gemaakt van de voor ons verborgen kant van de Maan, via de Britse rockgroep Pink Floyd beter bekend als de 'Dark Side of the Moon'.

Het een halve minuut durende filmpje dateert van 19 januari. Het is gemaakt door de MoonKAM op de Ebb die net als de tweelingbroer Flow GRAIL vormt.

Bij de start van de educatieve video is de noordelijke pool van de achterkant van de Maan te zien, waarna de sonde zuidwaarts vliegt. Uiteindelijk duikt aan de zuidelijke pool zeer geaccidenteerd terrein op.

Ebb en Flow zijn met Nieuwjaar in een baan rond de natuurlijke satelliet van de Aarde gekomen.

Het project MoonKAM staat onder leiding van Sally Ride, de eerste Amerikaanse vrouw in de ruimte. (belga/sps)

klik hier voor de video

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 4 februari 2012 @ 09:52
23-01-2012

In het ruimtelab bij TNO

Nederland schiet op eigen houtje geen raketten de ruimte in, maar toch gebeurt er binnen de landsgrenzen genoeg op ruimtevaartgebied. Eén van de hotspots is Delft. Daar zit TNO, die onderdelen ontwikkelt voor satellieten en telescopen. Kennislink ging daar een dagje het lab in om te kijken wat er gebeurt.

Het is een winderige en natte dag in december als ik naar de campus in Delft reis. Niet alleen de Technische Universiteit huist daar, maar ook TNO, oftewel de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek. Er is mij vertelt dat daar momenteel nogal wat bijzondere ruimtevaartinstrumenten in het lab staan. Een kans die Kennislink niet kan laten liggen.

Zelf sterren maken

photo-vlt.jpg
De Very Large Telescope in Chili. Afbeelding: © ESO

Meteen na binnenkomst gaan we rond de tafel met Fred Kamphues. Hij is projectmanager bij de afdeling Ruimtevaart van TNO. Er zijn daar in totaal zo’n 150 mensen actief, legt hij uit. En één daarvan is Rens Henselmans, die dan ook aanschuift.

Henselmans vertelt over zijn onderzoeksproject: de Laser Guide Star voor de Very Large Telescope (VLT) in Chili.

Wat is een Laser Guide Star?

ESO_potw1036a_small.jpg
De Laser Guide Star op de Very Large Telescope in Chili. Afbeelding: © ESO/Y. Beletsky

Het klinkt als een object uit Star Wars, maar in feite is het niets meer dan een sterke laser die vanuit de telescoop omhoog schijnt. Bovenin de atmosfeer, op ongeveer 90 kilometer hoogte, zit een dunne luchtlaag die rijk is aan natrium en oplicht onder invloed van de straal. Vanuit de telescoop gezien is er nu een puntje in de lucht gemaakt: een eigen zogenoemde ‘volgster’!

Maar waarom heb je zoiets nodig? De kunstmatige ster is bijzonder geschikt om te bepalen welke verstoringen er op dat moment optreden in de atmosfeer. En dat is belangrijk, want we bouwen wel telescopen met steeds grotere spiegels, maar groter is op een gegeven moment niet beter. De turbulente luchtschil om onze planeet zorgt ervoor dat sterren gaan fonkelen en dat de potentiële scherpte die we kunnen waarnemen verdwijnt.

Als je precies weet welke verstoringen er in de lucht plaatsvinden, aan de hand van je volgster, kun je die ongedaan maken met het plaatselijk vervormen van de telescoopspiegel. Je hebt dan een zogenoemd adaptief optisch systeem en dit werd in 2006 voor het eerst succesvol getest.

Henselmans is bezig met het onderdeel van Laser Guide Star dat de laserstraal onder elke omstandigheid gefocust houdt op de atmosfeer: de beam-expander. Dit apparaat vergroot de laserstraal uit de laser van 1,5 tot 30 centimeter. Daardoor is de gidsster groot genoeg en duidelijk zichtbaar in de atmosfeer.

Beamexpander2.jpg
Met deze beam-expander wordt er een volgster in de atmosfeer geprojecteerd. Afbeelding: © TNO/Fred Kamphues

De kunst is om de gidsster vervolgens zo scherp mogelijk te projecteren. En daarbij kunnen de kleinste detail voor problemen zorgen. ‘Er zijn erg veel ongewenste effecten die ervoor zorgen dat de laser uit focus raakt. Daardoor krijg je een onscherpe volgster, en dat wil je niet’, zegt Henselmans. Eén belangrijk punt is de temperatuursdaling van de omgeving gedurende de nacht, die zorgt ervoor dat de brekingseigenschappen van de lucht veranderen waardoor de gidsster onscherp kan worden.
‘Het mooie is dat we de buis van de beam-expander nu precies zo hebben ontworpen dat hij krimpt onder invloed van de temperatuurdaling’, zegt Henselmans. ‘Daardoor verandert de focus van de beam-expander en wordt het effect van afkoelende lucht op de laserstraal precies gecompenseerd.’

Een ander knap staaltje techniek in het ontwerp is dat de beam-expander de straal met een precisie van 0,1 boogseconde kan kantelen. Dat betekent op 90 kilometer hoogte een verschuiving van de volgster van slechts 4 centimeter. Uiteindelijk krijgt de VLT vier van deze gidssterren, met beam-expanders uit Nederland.

Buigen van de spiegel
Dan is het tijd om echt het lab in te gaan. Wat is het hier koud! Binnen staat een systeemtafel met daarop een hoop spiegeltjes gemonteerd. Een laserstraal schiet van spiegel tot spiegel door het apparaat heen. Het geheel wordt beschermd door grote plastic flappen die vanaf het plafond naar beneden hangen. Zodra ik dichterbij kom worden mijn begeleiders wat zenuwachtig. ‘Kijk je wel uit?’, wordt mij vriendelijk doch dringend gevraagd. ‘Je moet sowieso niet in de richting van de spiegels praten en die pen heb ik liever ook niet zo dicht bij de opstelling.’ Het is duidelijk dat ze hier zuinig zijn op hun spullen.

Dan laten ze me iets zien waar ze trots op zijn. Het is het prototype van het onderdeel dat de positionering gaat regelen van de hoofdspiegel van een nog te bouwen supertelescoop, de Europese Extremely Large Telescoop (E-ELT).

Wat is E-ELT?

ESO_E-ELT_eely_wcar_potw.JPG
Groot, maar dan ook echt groot wordt deze Europese Extremely Large Telescope. De hoofdspiegel krijgt een diameter van 42 meter. Let vooral op de auto die voorin deze artistieke weergave is geparkeerd. Afbeelding: © ESO

De Europese Extremely Large Telescoop (E-ELT) is een enorme optische telescoop die (net als de VLT) in het Chileense hooggebergte moet verrijzen. Hij krijgt een spiegel met een doorsnede van 42 meter, een record. Momenteel zit het project nog in de ontwerpfase, en het zou in ongeveer 10 jaar tijd voltooid kunnen worden.
De telescoop wordt volledig adaptief. Dat wil zeggen dat de enorme spiegel zo van vorm kan veranderen dat atmosferische verstoren gecorrigeerd kunnen worden. ‘Als je die spiegel niet adaptief maakt, bouwen we de ELT voor niks. Hij zou namelijk geen scherpere beelden opleveren dan de huidige telescopen zoals de VLT’, zegt Kamphues.

De enorme spiegel van de ELT bestaat eigenlijk uit 798 zeshoekige spiegels met een diameter van bijna 1,5 meter. Tussen die spiegels zal minder dan een millimeter speling zitten. Voor een scherp beeld moeten de segmenten met een precisie van enkele nanometers gepositioneerd kunnen worden. Een erg gecompliceerde klus, gezien de te verwachten mechanische trillingen in het systeem en de harde wind in het Chileense hooggebergte.

ESO_E-ELT_M1_actuator_TNO_07D54751b.JPG
Een van de prototype actuatoren die elk van de bijna achthonderd spiegels van de E-ELT gaan dragen. In totaal heeft de telescoop bijna 2400 van deze ondersteuners. Afbeelding: © TNO/Fred
Kamphues

‘Of neem bijvoorbeeld de doorbuiging van die spiegels onder invloed van de zwaartekracht. Die verandert al als het gehele systeem onder een andere hoek op de hemel wordt gericht’, zegt Kamphues. ‘Daarom zitten er motors onder de spiegels, die de extra buiging compenseren.’

Elke spiegel staat op drie beweegbare poten, zogenoemde actuatoren, waarvan er hier een in het lab staat. De kanteling van elk van de spiegels kan daarmee nauwkeurig ingesteld worden. De uitdaging van het maken van zo’n actuator is dat een paar honderd kilo zware spiegel op twee nanometer nauwkeurig ingesteld moeten kunnen worden. ‘En dat kan met deze actuator’, zegt Kamphues, terwijl hij naar de stalen buis voor ons wijst.

‘Wij zijn dus al klaar met het ontwikkelen van deze essentiële onderdelen. Nu de ELT nog… De komende tien jaar moet alle onderdelen van zo veel verschillende bedrijven samen komen. Het wordt een spannende tijd!’

Een kaart van de Melkweg

2011-12-20_16.11.47.jpg
Ik moest flink ingepakt worden voor de cleanroom.

We gaan door met de tour. Op naar het laatste onderdeel van deze middag. En nu komt het echt werk, zo lijkt het. Mijn schrijfblok en pen moeten achterblijven in een kluisje. We gaan een deur door en komen in een kleedruimte terecht. Ik moet plastic zakjes om mijn schoenen doen, een haarnetje op, onderoveral aan, overal aan, nog meer plastic zakjes om de schoenen, een mondkapje om en als laatste handschoenen aan.

Dan zijn we er klaar voor. We gaan door een serie deuren heen (die nooit tegelijk open kunnen) voordat we oog in oog staan met een onderdeel van het ambitieuze GAIA-project.

Wat is GAIA?

ESA_Gaia_gr0283-01_artistic-Gaia-Galaxy.jpg
De GAIA-satelliet. Afbeelding: © ESA

GAIA is een project van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA. Het bestaat uit een satelliet die ongeveer één procent van alle sterren in onze Melkweg in kaart moet gaan brengen. Dat lijkt misschien weinig maar dat zijn zo’n één miljard sterren!

De telescoop gaat een hoop informatie verzamelen over al deze sterren, door ze in een periode van vijf jaar bijna honderd keer te observeren. Straks weten we van al deze sterren een aantal dingen: de afstand tot de aarde, de helderheid, temperatuur, zwaartekracht en hebben we bovendien zicht op hun samenstelling. Verder is de verwachting dat GAIA zo’n 15.000 nieuwe exoplaneten zal ontdekken. En een belangrijke taak van de satelliet wordt het opsporen van gevaarlijke planetoïden, die op aarde zouden kunnen inslaan. In 2013 wordt GAIA gelanceerd.

Wat ik voor me zie is het basishoek-meetsysteem dat cruciaal is voor de afstandsbepalingen die GAIA doet. Omdat je met één telescoop geen diepte ziet heeft de satelliet er twee. Vergelijk het met een verrekijker, waarmee het mogelijk is diepte te zien, in tegenstelling tot een (enkele) telescoop. Uit het verschil van deze twee beelden kan de satelliet, met een methode die astrometrie heet, de afstand bepalen tot het object dat hij in zijn twee vizieren heeft.

GAIA-Service-Module_H.jpg
De binnenkant van GAIA. Klik voor meer uitleg. Afbeelding: © ESA/Astrium

Het meetsysteem dat hier staat houdt de hoek tussen de twee telescopen nauwlettend in de gaten. Die is vastgezet op 106,5 graden en moet daar ook op blijven, anders lopen de afstandsberekeningen in de soep. Om te controleren wat de exacte hoek tussen de twee telescopen is lopen er twee laserstralen tussen de twee telescopen. Die via spiegeltjes bij elkaar komen en zo een exacte bepaling van de hoek leveren.

‘Als het hele systeem straks werkt kan GAIA hoeken bepalen die vergelijkbaar zijn met een haardikte op 1000 kilometer afstand,’ laat Kamphues trots weten.
En waarom moet er eigenlijk zoveel moeite gedaan worden met de beschermende kleding? ‘We willen absoluut zeker weten dat er geen vervuiling op de spiegeltjes komt. Stel je voor dat dit apparaat straks niet goed werkt omdat jij een stofje hebt achtergelaten op één van de spiegeltjes. Daarom werken we in deze cleanroom en minimaliseren we bovendien het aantal bezoeken. We hebben hier nog geen handjevol journalisten naar binnen gelaten!’

ESA_Gaia_BAM_TNO_11FKB03854_Panorama_print.JPG
In deze ruimte wordt het extreem precieze meetsysteem voor de GAIA-satelliet gemaakt. Afbeelding: © TNO/Fred Kamphues

(Kennislink)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 7 februari 2012 @ 08:39
06-02-2012

Twee nieuwe maantjes rond Jupiter ontdekt

media_xl_4609643.jpg

Wetenschappers hebben met een telescoop in Chili twee nieuwe maantjes rond Jupiter ontdekt, weet National Geographic. Ze behoren tot de kleinste maantjes van ons zonnestelsel. De nieuwe maantjes dragen de voorlopige welluidende naam S/2011 J1 en S/2011 J2.

Ze zijn slechts ongeveer een kilometer groot en zijn niet zichtbaar met een huis-tuin-en keukentelescoop in de achtertuin, in tegenstelling tot de vier grote manen van de gasreus. Met een omloop die respectievelijk 580 en 726 dagen duurt, bevinden de maantjes zich zeer ver van Jupiter.

De planeet heeft nu al zeker 66 bekende manen. Wetenschappers denken dat het er in werkelijkheid nog - veel - meer zijn.

De nieuw ontdekte exemplaren maken deel uit van de zwerm van 52 manen die een tegengestelde baan rond de planeet draaien, aldus Scott Sheppard van het gezaghebbende Carnegie Instituut in Washington die de vondst deed.

Vanwege hun bizarre baan rondom Jupiter lijkt het erop dat het duo waarschijnlijk delen zijn geweest van een asteroïde of komeet die lang geleden door het zwaartekrachtveld van Jupiter zijn "gevangen". (belga/vsv)

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 8 februari 2012 @ 09:08
06-02-2012

Astronomen verklaren spoorloze elektronen

Sinds het lanceren van de eerste satellieten is het bekend dat er rond onze planeet een zee zweeft van vrije elektronen die gevangen zitten in het aardmagnetische veld. Waar wetenschappers hun hoofden lang over braken was dat deze zee soms plots helemaal leeg loopt om zich daarna weer langzaam te vullen. Ze weten nu waarom.

Astronomen van de Universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA) schrijven in een artikel dat vorige week in Nature Physics verscheen dat de zonnewind ervoor kan zorgen dat elektronen uit de zogenoemde Van Allen-gordels tijdelijk weg worden geblazen. De ‘wind’ bestaat zelf ook uit geladen deeltjes die grote invloed kunnen hebben op de al aanwezige elektronen rondom onze planeet.

Van Allen-gordels

Van_Allen-gordel.jpg
De Van Allen-gordels.

Er bestaan twee Van Allen-gordels rondom de aarde, die zijn vernoemd naar de Amerikaanse astrofysicus James Van Allen. De binnenste gordel bevindt zich ongeveer 10.000 kilometer boven het oppervlakte van de aarde en is voornamelijk gevuld met protonen. Enkele duizenden kilometers daar boven begint de tweede gordel, die vooral bestaat uit hoog energetische elektronen. James Van Allen heeft de eer gekregen naamgever van deze twee gordels te zijn, omdat hij erop stond dat de eerste Amerikaanse satelliet Explorer 1 een Geigerteller aan boord zou krijgen. Toen hij uiteindelijk zijn zin kreeg, bleek deze teller na de lancering in 1958 onverwacht grote hoeveelheden geladen deeltjes te detecteren buiten de aardatmosfeer.

Alternatieve verklaringen van tafel
In de jaren ‘60 van de vorige eeuw werden er steeds meer satellieten gelanceerd die onderzoek deden naar de Van Allen-gordels. Het bleek dat deze eens in de zoveel tijd heel snel ’leegliepen’. De meters aan boord van de satellieten detecteerden dan geen deeltjes meer en niemand wist waar ze waren.

Wetenschappers zagen wel dat het verdwijnen van de deeltjes tegelijk gebeurde met een zogenoemde geomagnetische storm, veroorzaakt door een sterke zonnewind. Het magnetische veld van de aarde wordt dan verstoord door grote hoeveelheden geladen deeltjes die door de zon worden uitgestoten.

Poollicht.jpg
Een andere bekend effect van een zonnestorm zijn prachtige poollichten.

Er verschenen theorieën dat de geomagnetische storm ervoor zorgde dat de elektronen in de atmosfeer van de aarde werden opgenomen of dat de elektronen op dat moment hun energie verloren, waardoor ze niet meer te detecteren waren.

Deze verklaringen kunnen nu dus van tafel. Het merendeel van de deeltjes worden tijdens een storm juist van de aarde weggeblazen, schrijven de wetenschappers. Toch blijft de gordel dan niet lang leeg, want binnen enkele uren is hij weer gevuld met nieuwe deeltjes uit onder andere de zonnewind.

Ruimteweer voorspellen
Hoofdauteur Drew Turner schrijft dat het belangrijk is dat we weten hoe de zwerm geladen deeltjes zich gedraagt. “De maatschappij wordt steeds afhankelijker van technologie in de ruimte en deze deeltjes kunnen de levensduur van satellieten sterk verminderen. Het is daarom belangrijk dat we goede modellen hebben van wat de hoog energetische deeltjes doen onder invloed van geomagnetische stormen”, aldus Turner.

ISS_NASA.jpg
Het ruimtestation ‘vliegt’ op slechts 400 kilometer hoogte, ruim onder de Van Allen-gordels. Afbeelding: © NASA

Naast de schade die een zonnestorm satellieten kan toebrengen zegt Turner dat astronauten ook gevaar kunnen lopen. Turner: “Hoog energetische elektronen kunnen makkelijk in een ruimtepak doordringen en zo de gezondheid van een astronaut bedreigen.”

Kuipers en het ISS
Moet de Nederlandse astronaut André Kuipers, die op dit moment enkele maanden in het Internationale Ruimtestation ISS verblijft, zich nu zorgen gaan maken? Waarschijnlijk niet. Het ISS bevindt zich op een hoogte van slechts 400 kilometer, veel lager dan de eerste Van Allen-gordel. Bovendien geniet het ruimtestation – net als wij op het aardoppervlak – bescherming van het sterke aardmagnetisch veld die ervoor zorgt dat de deeltjes op afstand blijven.

(kennislink)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 11 februari 2012 @ 09:30
08-02-2012

Infraroodsatelliet AKARI ontdekt koolmonoxide in supernovarest

nieuws5152a_wide.jpeg

Wetenschappers hebben met behulp van de Japanse infraroodsatelliet AKARI koolmonoxidemoleculen opgespoord in het tien miljoen graden hete gas van de jonge supernovarest Cassiopeia A. De ontdekking komt als een verrassing: de energierijke elektronen en zware atomen die bij een supernova-explosie vrijkomen, zouden de moleculen afgebroken moeten hebben.

Cas A is het overblijfsel van een zware ster die 330 jaar geleden is ontploft. Niet alleen aan de rand van het bij de explosie uitgestoten materiaal is koolmonoxide waargenomen, maar ook in het centrum van de supernovarest, waar sinds de explosie weinig is gebeurd.

De ontdekking roept de vraag op wanneer het koolmonoxide is ontstaan - kort na de explosie of later, in het door de ster uitgestoten gas. Hoe dan ook lijkt het erop dat koolstof en misschien ook andere zware elementen die bij een supernova-explosie worden gevormd niet in ongebonden vorm in de interstellaire materie terechtkomen. Dat zou de inzichten omtrent bijvoorbeeld de vorming van stof in het vroege heelal nogal op hun kop zetten.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Googolplexianzondag 12 februari 2012 @ 13:57
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 14 februari 2012 @ 09:03
^O^
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 14 februari 2012 @ 09:04
13-02-2012

'Lege' ruimte is gevuld met donkere materie

nieuws5157a_wide.jpg

De 'lege' ruimte tussen de sterrenstelsels is niet echt leeg, maar is 'gevuld' met donkere materie. Die conclusie trekken Japanse onderzoekers op basis van waarnemingen van miljoenen sterrenstelsels, aangevuld met gedetailleerde computersimulaties.

Al lange tijd is duidelijk dat er ongeveer zes keer zoveel mysterieuze donkere materie in het heelal is als normale zichtbare materie. Hoe die donkere materie exact in de ruimte is verdeeld, is echter niet nauwkeurig bekend. In een artikel in The Astrophysical Journal tonen de Japanse onderzoekers nu aan dat de donkere materie niet in sterrenstelsels is geconcentreerd, maar ook de intergalactische ruimte vult. Terwijl de zichtbare materieverdeling in een sterrenstelsel (gas en sterren) een vrij duidelijke grens vertoont, blijken alle sterrenstelsels omringd te worden door uitgestrekte wolken en slierten van donkere materie, die tot aan naburige stelsels reiken.

De verdeling van de donkere materie kon in kaart gebracht worden via de techniek van de zwakke lenswerking: de beeldjes van ver verwijderde sterrenstelsels worden in zeer geringe mate vervormd door de zwaartekracht van (donkere) materie tussen de verre stelsels en de aarde, en door dat effect statistisch te onderzoeken aan miljoenen sterrenstelsels, is de ruimtelijke verdeling van de donkere materie af te leiden.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 15 februari 2012 @ 08:42
14-02-2012

Bolvormige sterrenhopen overleefden bloedbad van 13 miljard jaar geleden

nieuws5159a_wide.jpg

In de nasleep van botsingen tussen sterrenstelsels worden meer bestaande sterrenhopen vernietigd dan er nieuwe ontstaan. Dat is de conclusie die Duitse en Nederlandse astronomen trekken op basis van gedetailleerde computersimulaties die binnenkort gepubliceerd zullen worden in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society .

Bij de botsing van twee sterrenstelsels komen hevige geboortegolven van nieuwe sterren op gang. Zo ontstaan onder andere grote nieuwe sterrenhopen, die voor een belangrijk deel uit zware, hete sterren bestaan. Diezelfde starbursts veroorzaken echter ook snel veranderende zwaartekrachtsomstandigheden, waardoor juist kleinere sterrenhopen weer uiteengerukt worden.

Volgens teamleider Diederik Kruijssen van het Max-Planck-Institut für Astrophysik zou dit een verklaring kunnen vormen voor het feit dat veel sterrenstelsels (waaronder ons eigen Melkwegstelsel) vooral grote, zware (bolvormige) sterrenhopen bevatten: de kleinere, lichtere exemplaren hebben het 'bloedbad' dat ca. 13 miljard jaar geleden plaatsvond niet overleefd - toen ontstond het Melkwegstelsel uit onderlinge botsingen van kleinere sterrenstelsels.

(HLN)
pininedonderdag 16 februari 2012 @ 13:23
deel 1 en 5 van de imax hubble film in uitstekende kwaliteit met soms 3-D achtige effecten
helaas zijn er al delen van de serie verwijderd vanwege auteursbescherming


ExperimentalFrentalMentalvrijdag 17 februari 2012 @ 09:19
quote:
0s.gif Op donderdag 16 februari 2012 13:23 schreef pinine het volgende:
deel 1 en 5 van de imax hubble film in uitstekende kwaliteit met soms 3-D achtige effecten
helaas zijn er al delen van de serie verwijderd vanwege auteursbescherming


^O^
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 17 februari 2012 @ 09:20
16-02-2012

Bedenker oerknal geëerd met ruimteschip

De Belgische priester en wetenschapper Georges Lemaître, die het idee van de oerknal bedacht, krijgt een ruimteschip naar zich vernoemd.

m1ezte1ax2mv.jpg
Foto: ANP

Het onbemande vaartuig moet het internationale ruimtestation ISS gaan bevoorraden. Dat heeft de Europese ruimtevaartorganisatie ESA donderdag bekendgemaakt.

Lemaître (1894-1966) schreef in 1927 dat het heelal constant uitdijt. Enkele jaren later voegde hij eraan toe dat het universum ooit in één enkel punt moet zijn begonnen.

Dat begin was voor hem de Bijbelse schepping. Lemaîtres theorieën zijn nu algemeen aanvaard, maar werden toen door iedereen afgewezen, zelfs door Albert Einstein.

Jules Verne

Europa heeft in totaal vijf onbemande ruimtevrachtschepen. Die zijn vernoemd naar Europese denkers. Twee daarvan zijn al naar het ISS gegaan, de Jules Verne en de Johannes Kepler. In maart gaat de derde, de Edoardo Amaldi.

Die wordt binnengeloodst door de Nederlander André Kuipers. De Albert Einstein gaat in 2013, de Georges Lemaître in 2014.

© ANP

(nu.nl)
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 18 februari 2012 @ 09:34
17-02-2012

Voor het eerst tellurium in sterren gedetecteerd

nieuws5166a_wide.jpg

Wetenschappers van elf Amerikaanse instituten hebben voor het eerst tellurium opgespoord in de ruimte. Sporen van dit zeldzame semi-metaal, dat onder meer wordt gebruikt voor de productie van halfgeleiders, zijn aangetoond in de spectra van drie 12 miljard jaar oude sterren in de halo van ons Melkwegstelsel. De ontdekking bevestigt de theorie dat tellurium, samen met nog zwaardere elementen, bij een zeldzaam soort sterexplosies is ontstaan.

Ongeveer 13,7 miljard jaar geleden bestond de materie in het heelal uitsluitend uit de drie lichte elementen waterstof, helium en lithium, die bij de oerknal waren gevormd. Daar kwam pas verandering in toen 300 miljoen jaar later de eerste sterren op het toneel verschenen. Deze produceerden de overige 94 elementen die van nature in het heelal voorkomen.

De zwaardere elementen kwamen onder meer via grote sterexplosies, supernovae, in de ruimte en uiteindelijk ook in latere generaties van sterren en hun planeten terecht. Zo moet het ook met tellurium zijn gegaan.

De ontdekking van dit element in enkele stokoude sterren wijst erop dat het al vroeg in de geschiedenis van het heelal bestond. De aangetroffen hoeveelheid is in overeenstemming met de theorie dat de elementen zwaarder dan ijzer zijn geproduceerd bij het zogeheten r-proces dat alleen bij de explosies van zware sterren optreedt. Bij dat proces worden atoomkernen als die van het element nikkel in rap tempo met zoveel neutronen bestookt, dat ze in (nog) zwaardere elementen veranderen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Papierversnipperaarzaterdag 18 februari 2012 @ 22:06
Supernova in de herhaling:

quote:
Monster Star's Eruption Snapped By Scientists

1:13pm UK, Friday February 17, 2012

16171877.jpg
Space scientists have caught a delayed glimpse of a cosmic blast that dazzled observers when it was seen from Earth more than 150 years ago.

Astronomers are trying to unravel the mystery of an event known as the Great Eruption, in which a super-massive star 7,500 light years away began spewing out unusually large amounts of light.

It caused the star, called Eta Carinae, to appear as the second-brightest star in the sky for several years in the mid-1800s.

16171882.jpg

Now, experts have been able to create new images of that violent blast, using a new technique that involves taking readings of delayed light that bounced off stellar dust and is only now reaching our solar system.

Armin Rest, of America's Space Telescope Science Institute, which carried out the study published in the Nature journal, said the images could help them get to the bottom of what caused the Great Eruption.

He said: "It's as if nature has left behind a surveillance tape of the event, which we are now just beginning to watch."

The pictures may also point to when Eta Carinae - more than 100 times the size of our Sun - will meet its certain death as a supernova, an enormous explosion that will light up the skies.
Meer op Scienceblogs.com:

quote:
quote:
What we think happened, of course, is that just as we get tremors before a massive earthquake, Carinae had some sort of explosive "hiccup" that will lead up to an eventual supernova. It's estimated to have blown off about twenty Suns worth of material from its outer layers during this eruption, but the collapse of this star's core is inevitable. The supernova could come tomorrow or it could not come for another million years; we simply don't know as much about these ultra-massive stars as we'd like to.

If only we'd had the instruments we have today back in 1837, or even better, in 1843, when Carinae became a supernova impostor! But we didn't even have the ability to take photographs back then; all we have are eyewitness accounts from 170 years ago.

But sometimes, the Universe helps us out in ways we could never have predicted.

Googolplexiandinsdag 21 februari 2012 @ 08:24
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 21 februari 2012 @ 08:31
21-02-2012

Orbiter ontdekt geologische activiteit op de Maan

media_xl_4641571.jpg
© photo news

Op de Maan zijn aanwijzingen gevonden van recente geologische activiteit, meldt de NASA.

De Amerikaanse 'Lunar Reconnaissance Orbiter' (LRO) heeft met name kleine, langgerekte, "geulen" ontdekt die wijzen op recente tektonische activiteit, vermoedelijk in de afgelopen vijftig miljoen jaar. Dit geldt als recent gezien de Wachter van de Aarde meer dan 4,5 miljard jaar oud is.

Door afkoeling van het inwendige krimpt de Maan in de loop van de miljarden jaren een beetje, waardoor de korst juist wordt samengedrukt en er langgerekte "bergkammen" ontstaan. Het feit dat er desondanks ook "geulen" blijken voor te komen, wijst op geologische activiteit. (belga/vsv)

(HLN)
Papierversnipperaarwoensdag 22 februari 2012 @ 20:50
quote:
Nieuw type planeet ontdekt

Astrofysici hebben gisteren de ontdekking bevestigd van een nieuw type planeet die voornamelijk is samengesteld uit water en omgeven wordt door een dikke en vochtige atmosfeer. De astrofysici baseerden zich voor hun conclusie op het onderzoek naar de exoplaneet GJ 1214b, die zich buiten ons zonnestelsel bevindt en in 2009 ontdekt werd met de Hubble-telescoop.

Tot nu werd uitgegaan van drie type planeten: de terrestrische planeten met een rotsachtig oppervlak (zoals de Aarde, Mercurius, Venus en Mars), de gasreuzen (Jupiter en Saturnus) en de ijsreuzen (Uranus en Neptunus). 'GJ 1214b lijkt niet op een van de planeten die we kennen', zegt astronoom Zachory Berta, van het Harvard Smithsonian Centrum voor Astrofysica. 'Een groot deel van de massa bestaat uit water.'

GJ 1214b is ongeveer 2,7 keer zo groot en zeven keer zo zwaar als de Aarde. Daarmee behoort hij tot een klasse van exoplaneten die 'super-Aarde' worden genoemd. Zijn moederster staat op ongeveer 40 lichtjaar van ons in het sterrenbeeld Slangendrager. De afstand van GJ 1214b tot zijn ster bedraagt slechts twee miljoen kilometer, waardoor de temperatuur er wellicht 232 graden Celsius zal bedragen.
1 grote snelkookpan!
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 23 februari 2012 @ 08:40
The Known Universe


The Known Universe takes viewers from the Himalayas through our atmosphere and the inky black of space to the afterglow of the Big Bang. Every star, planet, and quasar seen in the film is possible because of the world's most complete four-dimensional map of the universe, the Digital Universe Atlas that is maintained and updated by astrophysicists at the American Museum of Natural History
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 23 februari 2012 @ 08:41
quote:
7s.gif Op woensdag 22 februari 2012 20:50 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

1 grote snelkookpan!
Centraal Exo-Planeten Topic
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 23 februari 2012 @ 08:45
22-02-2012

Vaste 'buckyballen' in ruimte ontdekt

nieuws5172a_wide.jpeg

Astronomen hebben, met behulp van de infraroodsatelliet Spitzer, 'buckyballen' ontdekt bij de dubbelster XX Ophiuchi. Het is niet voor het eerst dat dit bolvormige koolstofmolecuul in de ruimte is aangetroffen, maar tot nu toe betrof het steeds buckyballen in gasvormige toestand. Ditmaal zijn ze in vaste vorm waargenomen.

Buckyballen - officieel buckminsterfullerenen - zijn de grootste moleculen die in de ruimte zijn gevonden. Het zijn zeer stabiele moleculen, bestaande uit zestig koolstofatomen die samen een hol balletje vormen.

De buckyballen die nu met Spitzer zijn gedetecteerd, zijn samengeklonterd tot grotere deeltjes. Maar hoewel deze deeltjes uit miljoenen buckyballen bestaan, zijn ze nog ruimschoots kleiner dan de breedte van een haar.

De astronomen konden de samengeklonterde buckyballen herkennen aan het soort infraroodlicht dat ze uitzenden. Hun gasvormige soortgenoten hebben een andere infraroodsignatuur.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 24 februari 2012 @ 08:44
23-02-2012

Melkweg kan wemelen van de 'dakloze' planeten

nieuws5177a_wide.jpeg

Ons melkwegstelsel wemelt misschien van de verweesde planeten, die eenzaam door de ruimte zwerven en niet om een ster cirkelen. Sterker nog: volgens onderzoekers van het Kavli Institute for Particle Astrophysics and Cosmology (KIPAC) van de Stanford-universiteit zouden er zelfs 100.000 keer zoveel 'dakloze' planeten als sterren kunnen zijn.

In mei 2011 maakten wetenschappers bekend dat ze een tiental vrij rondzwervende planeten hadden opgespoord. Daarbij maakten zij gebruik van een effect dat 'microlensing' heet - de lenswerking die de zwaartekracht van een (zware) planeet uitoefent op het licht van een ster die (tijdelijk) toevallig recht achter de planeet staat.

Op basis van een statistische analyse werd toen geschat dat er in de Melkweg twee keer zoveel vrij rondzwervende planeten als sterren zijn. Maar het nieuwe onderzoek komt dus uit op een schatting die nog een factor 50.000 hoger ligt.

Dat astronomisch grote aantal is gebaseerd op een aantal bekende gegevens, zoals de bekende zwaartekrachtsaantrekking van de Melkweg en de hoeveelheid materie die potentieel beschikbaar is om zulke planeten te maken. Een onzekere factor is echter dat niemand precies weet door welke processen al die dakloze planeten zouden zijn ontstaan. Een aantal ervan zou uit planetenstelsels verbannen kunnen zijn, maar dat betreft dan waarschijnlijk maar het topje van de ijsberg.

Meer inzicht in het aantal kleine objecten dat in ons melkwegstelsel rondzwerft zal pas worden verkregen als de volgende generatie van grote surveytelescopen in bedrijf komt. En dat kan nog wel een jaartje of tien gaan duren.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 27 februari 2012 @ 08:50
27-02-2012

Armageddon in praktijk: Russen werken aan raketten met kernkop tegen asteroïden

media_xl_4649626.jpg
© afp

Het scenario zat al min of meer in de film Armageddon. Maar Russische deskundigen werken effectief aan plannen voor raketten met kernkoppen voor het afweren of uitschakelen van asteroïden die met de Aarde dreigen te botsen en zo een catastrofe zouden veroorzaken. Dat heeft directeur Vladimir Degtjar van het Makejev Staats Raketcentrum (MSRC) gezegd.

media_l_4649625.jpg
© reuters

Zo zou een klassieke Sojoez-2 raket of zijn nog grotere opvolger Rus-M kunnen dienen om een aankomende planetoïde tot een diameter van 700 meter af te leiden of te vernietigen.

Nucleaire explosies
Kleinere asteroïden kunnen met ontploffingen op het oppervlak worden verbrokkeld. Nabije nucleaire explosies kunnen het traject ombuigen van grotere exemplaren. Russische wetenschappers hebben de benodigde technologie reeds onderzocht en denken dat het project haalbaar is. Maar de regering moet met meer geld over de brug komen om een functioneel wapen tegen asteroïden te ontwikkelen, volgens Degtjar, geciteerd door het persbureau Interfax.

Verkenning
Technici van het MRSC hebben ook al plannen ontwikkeld voor een verkenningsraket die naar een potentieel bedreigende asteroïde kan vliegen om zijn massa en eigenschappen vast te stellen, alvorens raketten met een kernkop op het ding los te laten. (belga/kh)

media_xl_4649608.jpg
© afp

media_xl_4649607.jpg
© afp

(HLN)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 28 februari 2012 @ 09:08
27-02-2012

Alternatieven voor kosmische inflatie vereisen vreemde natuurkunde

nieuws5182a_wide.jpg

Kosmologen gaan er vanuit dat er in de allereerste levensfase van het heelal een korte periode van exponentiële versnelling plaatsvond. Die zogeheten inflatiehypothese verklaart een aantal eigenschappen van het heelal die zónder inflatie niet begrepen kunnen worden. De inflatiehypothese valt echter moeilijk te bevestigen of te weerleggen, en theoretici zijn dan ook op zoek naar mogelijke alternatieven.

Sterrenkundigen van de State University of New York in Buffalo hebben nu echter laten zien dat die alternatieven alleen levensvatbaar zijn wanneer ze de een of andere vorm van 'vreemde natuurkunde' aan de dag leggen. Wie uitgaat van de waargenomen materieverdeling in het heelal, en van een aantal algemeen geaccepteerde ideeën over o.a. de zwaartekracht, kan daar niet omheen, aldus de onderzoekers.

De conclusie van de astronomen: een theorie die het pasgeboren heelal bevredigend beschrijft, moet óf kosmische inflatie bevatten, óf er is sprake van een onwaarschijnlijke situatie waarin de geluidssnelheid hoger is dan de lichtsnelheid, óf de kosmos moet meerdere onzichtbare dimensies hebben, zoals onder andere omschreven in de snaartheorie.

Hoewel de inflatiehypothese hiermee natuurlijk nog niet onomstotelijk is bevestigd, blijkt in ieder geval wel dat alternatieve theorieën op z'n minst nog veel uitzonderlijker zijn. De resultaten zijn inmiddels gepubliceerd in Journal of Cosmology and Astroparticle Physics .

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
Papierversnipperaarzondag 4 maart 2012 @ 21:12
Police inundated by terrified callers as meteor lights up the sky across Britain

quote:
Dr Whitehouse said the object was about the size of a fist and was probably the debris of a planet that never properly formed.
Read more: http://www.dailymail.co.u(...)d.html#ixzz1oBHfHOwl


Iemand fotografeerde een lasershow en ...

article-2109920-1205DE5B000005DC-576_634x518.jpg

Meer foto's op de Daily Mail
-CRASH-maandag 5 maart 2012 @ 00:14
quote:
0s.gif Op maandag 27 februari 2012 08:50 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
27-02-2012

Armageddon in praktijk: Russen werken aan raketten met kernkop tegen asteroïden

[ afbeelding ]
© afp

Het scenario zat al min of meer in de film Armageddon. Maar Russische deskundigen werken effectief aan plannen voor raketten met kernkoppen voor het afweren of uitschakelen van asteroïden die met de Aarde dreigen te botsen en zo een catastrofe zouden veroorzaken. Dat heeft directeur Vladimir Degtjar van het Makejev Staats Raketcentrum (MSRC) gezegd.

[ afbeelding ]
© reuters

Zo zou een klassieke Sojoez-2 raket of zijn nog grotere opvolger Rus-M kunnen dienen om een aankomende planetoïde tot een diameter van 700 meter af te leiden of te vernietigen.

Nucleaire explosies
Kleinere asteroïden kunnen met ontploffingen op het oppervlak worden verbrokkeld. Nabije nucleaire explosies kunnen het traject ombuigen van grotere exemplaren. Russische wetenschappers hebben de benodigde technologie reeds onderzocht en denken dat het project haalbaar is. Maar de regering moet met meer geld over de brug komen om een functioneel wapen tegen asteroïden te ontwikkelen, volgens Degtjar, geciteerd door het persbureau Interfax.

Verkenning
Technici van het MRSC hebben ook al plannen ontwikkeld voor een verkenningsraket die naar een potentieel bedreigende asteroïde kan vliegen om zijn massa en eigenschappen vast te stellen, alvorens raketten met een kernkop op het ding los te laten. (belga/kh)

[ afbeelding ]
© afp

[ afbeelding ]
© afp

(HLN)
Dan hebben ze misschien binnen niet al te lange tijd
een kans om het in praktijk te brengen
quote:
0s.gif Op zondag 4 maart 2012 23:21 schreef Frutsel het volgende:

Watch the skies Februari 2013
Scientists are predicting that the asteroid 2012 DA14 has a good chance of colliding with Earth in eleven months. Watch the skies in February 2013!

According to RT, NASA has confirmed that the 60 meter (or 197 feet) asteroid, which was spotted by Spanish stargazers in February this year, has a good chance of colliding with earth.

The scientists suggest confronting this asteroid with either big guns or, more strangely, with paint. The problem with either option is that there is no time to build a spaceship for the operation.
A spaceship could either shoot the asteroid down or simply crash into it - this would either break it into pieces or throw it off course.

NASA expert David Dunham suggested: “We could paint it.”

The paint would change the asteroid's ability to reflect sunlight, alter its spin and change its temperature. However, even taking the asteroid off course could be dangerous when it returns in 2056, according to Aleksandr Devaytkin the head of the observatory in Russia’s Pulkovo, as told to Izvestia in Russia recently.

The asteroid's closest approach to earth is scheduled for 15 February 2013, when they predict that the distance between it and earth will be under 27,000 km (16,700 miles).
With the asteroid zooming that low, it will be too late to do anything with it besides trying to predict its final destination and the consequences of impact.

However, NASA's David Dunham did say: “The asteroid may split into pieces entering the atmosphere. In this case, most parts of it will never reach the planet’s surface.”
But theories are that if the entire asteroid did crash into the planet, the impact will be as hard as in the Tunguska blast, which in 1908 knocked down trees over a total area of 2,150 sq km (830 sq miles) in Siberia.

So keep your head down and watch the skies

Close encounters #2: Asteroiden scheren langs de aarde
Googolplexianmaandag 5 maart 2012 @ 00:34
quote:
0s.gif Op maandag 5 maart 2012 00:14 schreef -CRASH- het volgende:

[..]

Dan hebben ze misschien binnen niet al te lange tijd
een kans om het in praktijk te brengen

[..]

Close encounters #2: Asteroiden scheren langs de aarde
http://neo.jpl.nasa.gov/risk/2012da14.html

Hmm ... ziet er niet gevaarlijk uit :{
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 6 maart 2012 @ 08:51
05-03-2012

Wetenschap ontdekt brave ster

neutronenster.jpg

Onderzoekers hebben voor de eerste keer een neutronenster ontdekt die zich helemaal volgens het boekje gedraagt.

Neutronensterren zijn het resultaat van de ineenstorting van massieve sterren. En zo’n neutronenster heeft het echt niet gemakkelijk: heet plasma dat van een naburige ster wordt gehaald, regent met enorme kracht op het oppervlak van de ster. Dit plasma vormt als het ware een laagje brandstof om de neutronenster. Wanneer zich voldoende brandstof om de ster bevindt, resulteert dat in een explosie die wij waarnemen als meer röntgenstralen in de ruimte.

Voorspelling
De afgelopen jaren hebben wetenschappers neutronensterren uitgebreid bestudeerd. Dat leverde modellen op die voorspellen hoe deze ster zich gedraagt. Uit die modellen blijkt bijvoorbeeld dat meer plasma resulteert in meer röntgenstraling. Volgens dit model zou er ook een situatie mogelijk moeten zijn waarin er geen sprake is van gigantische explosies, maar de thermonucleaire fusie stabiel is en voortdurend plaatsvindt. Dat zou gebeuren wanneer grote hoeveelheden plasma op de ster ‘regenen’. “Dat zou moeten gebeuren, maar gedurende drie decennia zagen we het niet,” vertelt onderzoeker Manuel Linares.

Volgens het boekje
Maar wetenschappers hebben nu dus een ster ontdekt die zich wel netjes volgens de regels gedraagt, zo is binnenkort in het blad The Astrophysical Journal te lezen. Op de ster in kwestie valt meer en regelmatiger plasma. Hierdoor blijven enorme uitbarstingen uit. Toch bleven er na die waarneming nog wel vragen. Want waarom heeft het drie decennia geduurd voor de onderzoekers zo’n ‘brave’ ster ontdekten?

Draaien
De onderzoekers denken het wel te weten. Ze vergeleken de ster met neutronensterren die eerder waren bestudeerd. Zo ontdekten ze dat de neutronenster in kwestie veel langzamer draaide dan zijn soortgenoten. Waarschijnlijk heeft het draaien van sterren ook invloed op uitbarstingen. En dat is in de modellen niet meegenomen. Dat de ene traag draaiende ster aan de modellen voldoet, komt doordat de snelheid waarmee deze draait te verwaarlozen is.

Onduidelijk is hoe de snelheid waarmee een ster draait precies invloed heeft op nucleaire verbranding. Maar de onderzoekers hopen dat uit te gaan zoeken. En zo moet de ster die alles volgens de modellen doet, leiden tot hele nieuwe modellen waarin ook de rotatie van sterren is meegenomen

(scientias.nl)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 7 maart 2012 @ 08:44
06-03-2012

Zeldzame archeologische vondst: een oude stad in het verre heelal

nieuws5203a_wide.jpg

Een internationaal team van astronomen onder leiding van Ivo Labbé van de Leidse Sterrewacht heeft een zware cluster met rode, volwassen sterrenstelsels gevonden in het vroege heelal. Hij bevindt zich op een afstand van 10,5 miljard lichtjaar van de aarde en is daarmee de verst verwijderde rode cluster die ooit is waargenomen. Deze opeenhoping van sterrenstelsels biedt een blik op een van de dichtstbevolkte gebieden in het vroege heelal. Het resultaat wordt binnenkort gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters. De ontdekking is gedaan met de nieuwe infraroodcamera FourStar op de Magellan 6,5-m telescoop in Chili, waarmee '3D-kaarten' van het verre heelal gemaakt kunnen worden.

Op die manier vonden de astronomen een zeer ver verwijderde groep van 33 stelsels, die zo ver weg staat dat het licht ervan werd uitgezonden toen het heelal pas 3 miljard jaar oud was (zo'n 20% van de huidige leeftijd). Deze bijzondere concentratie is nog opmerkelijker omdat de helft van de stelsels al een rode kleur vertoont, een indicatie voor een volwassen sterpopulatie.

(HLN)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 7 maart 2012 @ 09:03
06-03-2012

Maanorbiter kiekt karretje op de maan

maanwagen.jpg

De Lunar Reconnaissance Orbiter heeft het meest gedetailleerde kiekje van onze spullen op de maan gemaakt.

Op de foto is van alles te zien. Bijvoorbeeld een deel van een maanlander. Maar ook het karretje (Lunar Roving Vehicle) waarmee astronauten jaren geleden over de maan reden (zie de foto hierboven).

Het is een hele bijzondere foto waarmee u zich bijna terug in de tijd waant. De sporen die de astronauten achterlieten, liggen er namelijk nog goed bij. Zelfs de sporen die de LRV achterliet, zijn nog overduidelijk zichtbaar.

orbiter.jpg
In het midden een deel van de maanlander. Rechts de maanwagen. Ook de sporen van de maanwagen zijn goed te zien. Foto: NASA / GSFC / Arizona State University.

Om de foto te maken, daalde de Lunar Reconnaissance Orbiter een flink eindje af. Normaal cirkelt deze op een hoogte van zo’n vijftig kilometer rond de maan. Maar deze foto werd vanaf een hoogte van 35 kilometer gemaakt.

(scientias.nl)
Bassonwoensdag 7 maart 2012 @ 23:18
Staat de LRV niet vreselijk ver van de maanlander geparkeerd? Wat is Alsep?

Ok, Google heeft Alsep verklaart... copy/paste topics...
-CRASH-donderdag 8 maart 2012 @ 01:20
quote:
0s.gif Op woensdag 7 maart 2012 23:18 schreef Basson het volgende:
Staat de LRV niet vreselijk ver van de maanlander geparkeerd? Wat is Alsep?

Ok, Google heeft Alsep verklaart... copy/paste topics...
Als dit de restanten van Apollo 17 zijn...
Dan staat de LRV zoverweg omdat ie opnames
gemaakt heeft van de lancering van de LM
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 8 maart 2012 @ 08:58
07-03-2012

Duizenden 'bellen' ontdekt in de Melkweg

nieuws5207a_wide.jpeg

Een team van meer dan 35.000 vrijwilligers heeft waarnemingen van de Amerikaanse infraroodsatelliet Spitzer uitgevlooid op ronde structuren in de schijf van ons Melkwegstelsel. Die 'bellen' ontstaan op plaatsen waar jonge, hete sterren het omringende gas en stof wegblazen. Ze geven dus de locaties van recente stervormingsactiviteit aan.

Het opsporen van de gasbellen is iets waar computers niet zo goed in zijn. Om de vaak gefragmenteerde en elkaar overlappende ringen te kunnen herkennen, heb je blijkbaar de ogen en hersenen van een mens nodig. En hoe meer mensen op dezelfde plek een ring menen te zien, des te waarschijnlijker is het dat zich hier een door een ster leeggeblazen bel bevindt.

De onbezoldigde NASA-medewerkers hebben meer dan vijfduizend van die bellen opgespoord - tien keer zo veel als het tot nu toe bekende aantal. Volgens de professionele astronomen die bij het project betrokken zijn, kan dit grote aantal erop wijzen dat het Melkwegstelsel veel meer sterren produceert dan gedacht.

Opvallend is dat aan de randen van grote bellen vaak tal van kleinere bellen te vinden zijn. Dat suggereert dat in de uitdijende bellen van 'opgewaaid' gas en stof weer nieuwe sterren kunnen ontstaan. Maar misschien nog wel de meest opmerkelijke ontdekking van de bellenspeurtocht, is dat er bij het centrum van de Melkweg, waar de gasdichtheid het hoogst is, juist weinig bellen te vinden zijn.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 8 maart 2012 @ 09:00
07-03-2012

Nieuwe camera legt botsende sterrenstelsels vast

nieuws5205a_wide.jpeg

Met de VLT Survey Telescope (VST) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili is een uitzonderlijk scherpe opname gemaakt van een fascinerende verzameling van onderling wisselwerkende sterrenstelsels in de zogeheten Herculescluster. Aan de hand van opnamen als deze gaan Groningse astronomen de komende jaren de evolutie van sterrenstelsels in dunbevolkte delen van de cluster onderzoeken.

Clusters ontstaan waar kleinere groepen sterrenstelsels zich onder invloed van hun zwaartekracht samenvoegen. Naarmate de groepen dichter bijeenkomen, wordt de cluster compacter en bolvormiger. Tegelijkertijd naderen ook de stelsels elkaar, wat in veel gevallen tot (bijna-)botsingen leidt. Zelfs als de oorspronkelijke groepen grotendeels uit spiraalstelsels bestaan, zullen de galactische interacties de spiraalstructuur uiteindelijk verstoren en het gas en stof uit de stelsels verdrijven, waardoor de stervorming grotendeels stilvalt. Daarom zijn de meeste stelsels in een volwassen cluster doorgaans elliptisch of onregelmatig van vorm.

De Herculescluster staat op een afstand van ongeveer 500 miljoen lichtjaar in het sterrenbeeld Hercules. Hij onderscheidt van andere relatief nabije verzamelingen van sterrenstelsels door zijn onregelmatige vorm en zijn grote variëteit aan sterrenstelsels - vooral jonge, stervormende spiraalstelsels. Elliptische reuzenstelsels ontbreken volkomen, wat erop wijst dat deze cluster zich in een vroeg evolutiestadium bevindt.

Het lijkt erop dat de Herculescluster een verzameling van tenminste drie groepen sterrenstelsels is, die zich momenteel tot een groter geheel samenvoegen. Bovendien is de cluster zelf bezig om zich met andere grote clusters tot een 'supercluster' te verenigen.

Een groot deel van deze Hercules-supercluster zal door Edwin Valentijn en Jeffrey Bout van het Kapteyn Instituut (Groningen) met de VST in kaart worden gebracht. De camera van deze telescoop - de onder Nederlandse leiding ontwikkelde OmegaCAM - is ideaal voor het onderzoek van de randgebieden van clusters, waar zich de nog niet goed begrepen interacties met naburige clusters afspelen.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

• VST’s OmegaCAM legt botsingen in jonge cluster vast

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 12 maart 2012 @ 08:30
12-03-2012

Nieuwe amateurbeelden ontploffing Challenger


Huffington Post heeft nieuw beeldmateriaal getoond van de ontploffing van de Challenger op 28 januari 1986, waarbij zeven bemanningsleden om het leven kwamen. Het filmpje is van de hand van ene Jeffrey Ault, een liefhebber van spaceshuttles. Volgens de Amerikaanse krant zijn de beelden uniek te noemen. "Dit is de beste amateurvideo van de ramp", klinkt het.

De bewondering sloeg 73 seconden na de lancering om in ongeloof. "Het ruimteveer is ontploft", hoorde je een man zeggen. Een vrouw begreep het niet goed en wijst de man terecht. "Zeg dat niet." Tot ze het uiteindelijk zelf in de smiezen kreeg.

(HLN)
eightmaandag 12 maart 2012 @ 19:57
wormhole-300x219.jpg
Een wormgat laat je doorsteken naar een ander deel van het heelal.

Door een wormgat naar het Andromedastelsel
Visionair 12 maart 2012

Wormgaten blijken toch mogelijk. Althans, dat is wat een groep fysici uit Duitsland en Griekenland heeft laten zien. Dit zelfs zonder de exotische negatieve energie. Wanneer kunnen we een reisje naar bijvoorbeeld het spectaculaire Hoags Object boeken?

Wat zijn wormgaten?
Ze vormen één van de wiskundige oplossingen van de differentaalvergelijking die de algemene relativiteitstheorie vormt: wormgaten. Zo ontdekte de Oostenrijkse fysicus Ludwig Flamm in 1916 al. Dus kunnen ze in theorie bestaan. Wormgaten, ook bekend als wormtunnels, zijn een soort dwarsverbindingen die ver van elkaar gelegen punten in ruimtetijd met elkaar verbinden. Zo zou er een wormgat kunnen bestaan dat bijvoorbeeld ons zonnestelsel met het stelsel van de ster Wega verbindt. We zouden dan in zeer korte tijd de tientallen lichtjaren die ons van Wega scheiden kunnen doorkruisen. Tot nu toe wil het echter niet echt opschieten met het bouwen van – of zelfs ontdekken van – een wormgat. Logisch ook. Volgens de huidige theoretische stand van zaken heb je namelijk materie met negatieve energie nodig om een wormgat open te houden. Dat is volgens de huidige stand van de natuurkunde onmogelijk. Er bestaan voorzover we weten geen deeltjes met een negatieve energie (al zijn er onderdelen van kwantumvelden met een negatieve energie; ook het Casimireffect wordt door negatieve energie veroorzaakt).
Een wormgat laat je doorsteken naar een ander deel van het heelal. Bron: Hong Kong Space Museum

Wormgat creëren niet moeilijk
Nu is dit alles veranderd. Een groep natuurkundigen uit Duitsland en Griekenland heeft laten zien dat wormgaten kunnen worden geschapen zonder negatieve energie. Wat heet: zelfs zonder materie met positieve energie, aldus Burkhard Kleihaus van de universiteit van Oldenburg in Duitsland. “Wormgaten kunnen open worden gehouden met niets.”
Als dat zo is, is de kans groot dat er al wormgaten actief zijn, gebouwd door buitenaardse wezens. Ons heelal zou wel eens op gatenkaas kunnen lijken, doorsneden met een dicht metronetwerk van wormtunnels die verre sterrenstelsels met elkaar verbinden. Misschien dat we ze zelfs kunnen gebruiken om naar een ander, jong, universum te ontsnappen als dit universum op het punt staat ten gronde te gaan.

Wormtunnel naar een ander universum en ons eigen heelal
In 1935 werkte Einstein met collega Nathan Rosen een wormgat uit, bestaande uit twee zwarte gaten waartussen een tunnel door ruimtetijd bestond. Reizen door hun wormgat kon echter alleen als de zwarte gaten geen waarnemingshorizon hadden. De vergelijkingen van Einstein en Rosen voorspelden nog iets vreemds: de wormtunnel kwam uit in een ander heelal. iets wat in die tijd voor onmogelijk werd gehouden. Nu zijn we daar niet meer zo zeker van. In 1955 toonde fysicus John Wheeler aan dat het volgens de algemene relativiteitstheorie ook mogelijk is om twee delen van ons heelal door middel van een wormgat met elkaar te verbinden.

Stabiel wormgat vraagt compleet melkwegstelsel
Helaas blijken al deze wormgaten instabiel. Stuur ook maar een enkel foton door een wormgat en er vormt zich ogenblikkelijk een waarnemingshorizon, die het wormgat afsluit. Dankzij astronoom Carl Sagan, die voor zijn SF-roman Contact een snelle, wetenschappelijk verantwoorde transportmogelijkheid nodig had om de hoofdpersonen naar de aliens te kunnen sturen, is er nu toch een oplossing. Sagan vroeg theoretisch fysicus Kip Thorne om hulp. Deze visionaire vraag sprak Thorne sterk aan en met twee studenten, Michael Morris en Uri Yertsever vond hij een oplossing: negatieve energie. Negatieve energie heeft namelijk volgens de algemene relativiteitstheorie een afstotende vorm van zwaartekracht, die de mond van het wormgat open drukt.

Er was alleen een probleempje. Om een enkel Thorne-Morris-Yertsever wormgat, groot genoeg om een person doorheen te sturen, open te drukken, heb je de energie (in negatieve vorm) nodig die een stevig dwergsterrenstelsel in een jaar uitzendt.

Wat als Einstein geen gelijk heeft?
De laatste jaren zijn er de nodige twijfels gerezen over het gelijk van Einstein in extreme omstandigheden. Zo slaat de algemene relativiteitstheorie op tilt in het centrum van een zwart gat. Er ontstaat dan een singulariteit. Ook blijkt kwantummechanica incompatibel met de algemene relativiteitstheorie. Zou Einsteins theorie (net als die van Newton) een benadering zijn van een dieper gelegen theorie? Veel fysici denken dit.

Meer dan drie dimensies plus tijd
Als er meer dan drie ruimtedimensies plus één tijddimensie zijn, verdwijnen deze beperkingen in enkele gevallen. In 2002 ontdekten de Rus Kirill Bronnikov en zijn Koreaanse collega-fysica Sung-Won Kim de mogelijkheid van een wormgat zonder exotische materie (Physical Review D, vol 67, p 064027). In een ‘braanwereld’ variant zwaartekrachtstheorie, die ons heelal beschrijft als een vierdimensionaal eiland dat zweeft in hogere dimensies, blijkt er een enorme variatie aan mogelijke wormgaten – van allerlei groottes – voor te komen. Dit zonder spookmaterie. Er is alleen één maar. Er is nog steeds geen experimenteel bewijs voor de snaartheorie, waar deze theorie deel van uitmaakt. Ook deze theorie is uiterst ingewikkeld en onhandelbaar.

Eenvoudig alternatief voor de snaartheorie
Kleihaus, collega Jutta Kunz van dezelfde universiteit van Oldenburg en Panagiota Kanti van de universiteit van Ioannina in Griekenland werken aan eenvoudiger, gemakkelijker te hanteren uitbreidingen van de algemene relativiteitstheorie. De allereenvoudigste: dilatonic Einstein-Gauss-Bonnet theory (DEGB theorie). In deze theorie zijn de hogere dimensies “opgerold” in nanoformaat. Dit verklaart waarom we in het dagelijks leven slechts vier dimensies waarnemen. Hierdoor ontstaan verschillende nieuwe krachtvelden, waaronder het zogeheten dilatonveld. In DEGB hangt zwaartekracht niet alleen af van de kromming van ruimtetijd zelf, maar ook de kromming tot een hogere macht. Als deze extra krommingsterm wordt toegevoegd aan de zwaartekrachtsvergelijking, ontstaat er een oplossing voor een wormgat, dat niet met negatieve energie (of wat voor energie dan ook) opengehouden hoeft te worden. Er is een maar: ook deze theorie is nog niet onderbouwd door experimentele toetsing.

Uitzetting heelal kan wormgaten hebben opgeblazen
Volgens Wheeler (we zagen hem al voorbij komen) vormen zich voortdurend kleine wormgaten in ruimtetijd als we afdalen tot de Plancklengte (1,6*10-35 m, vergeleken met een proton is dit even klein als een proton is, vergeleken met de aarde). Toen het heelal vlak na de Big Bang, in de inflatiefase, bliksemsnel uitzette, kunnen zich dergelijke wormgaten gevormd hebben, die met de snelle uitzetting van het heelal ook afstanden van lichtjaren gingen overbruggen. Kleihaus en zijn collega’s hebben de eigenschappen van dergelijke wormgaten uitgebreid onderzocht (arxiv.org/abs/1111.4049). Subatomaire deeltjes kunnen zonder problemen ook door kleine wormgaten reizen, maar voor een groot object als een mens is een doorsnede van tientallen tot honderden lichtjaren vereist om de reis te overleven.

Op wormgatenjacht met de telescoop
Het goede nieuws is dat wormgaten van deze grootte gemakkelijk waar te nemen zijn. Een wormgat betekent dat er een abrupte verstoring van het patroon van achtergrondsterren optreedt. Immers: de muil van een wormgat biedt een blik op een ander heelal, aldus Kleihaus. Althans: in theorie. Wormgaten hebben namelijk in de praktijk veel weg van zwarte gaten, zeker als ze door stofsluiers worden verborgen. Echter: juist dit stof biedt een bruikbare methode om wormgaten te onderscheiden van zwarte gaten. Een wormgat kent immers geen waarnemingshorizon. Dat betekent dat waar de röntgenstraling van invallend stof plotseling wordt afgekapt (als het de waarnemingshorizon passeert), dat in een wormgat niet gebeurt. Op dit moment is een samengestelde radiotelescoop in aanbouw, de Event Horizon Telescope, die groot genoeg is om het dichtsbijzijnde reuzenzwartegat, Sagittarius A* in het centrum van de Melkweg op 26 000 lichtjaar afstand, in detail waar te nemen. Misschien zijn alle zwarte gaten in de centra van melkwegstelsels wel de uiteinden van wormgaten.

Met de dichtstbijzijnde sterren op ‘slechts’ vier lichtjaar afstand, is onze kosmische buurt geen geschikte plaats om een gerieflijk wormgatstation te vestigen. Dat is uiteraard anders voor de onafzienbare leegte tussen de melkwegstelsels. Zouden aliens al een druk intergalactisch metronetwerk in gebruik hebben?
Googolplexianmaandag 12 maart 2012 @ 23:03
Ik had deze al eens gepost op het FOK!Weblog ... maar vind het zo'n mooi filmpje en zo'n rustige insteek dat ik 'm hier gewoon nog eens post. Ik ga ervan uit dat bezoekers alhier dit wel kunnen waarderen.

Enjoy!


Let op : kijk 'm meerdere keren en val niet zomaar over gegeven info ... denk erover na.
KoningStomadinsdag 13 maart 2012 @ 14:12
Ga weg met die pseudowetenschap rommel :')
Googolplexiandinsdag 13 maart 2012 @ 18:51
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 maart 2012 14:12 schreef KoningStoma het volgende:
Ga weg met die pseudowetenschap rommel :')
Grappige opmerking... maar heeft wat onderbouwing nodig (goh).

Welk deel is volgens jou pseudo-wetenschap?
KoningStomadinsdag 13 maart 2012 @ 20:33
Het deel waarbij er dingen compleet uit de lucht gegrepen worden. :')
Eyjafjallajoekullwoensdag 14 maart 2012 @ 01:59
Foto van Andre Kuipers van 10 maart. Geweldig!

6970353311_1f50e1ab87.jpg
Over het zuiderlicht tussen Antarctica en Australie. by André Kuipers, on Flickr
KabulCuisinewoensdag 14 maart 2012 @ 03:10
Het lijkt me toch geweldig om te werken bij NASA en mee te kunnen doen aan deze projecten O+
Hashtagwoensdag 14 maart 2012 @ 09:39
Ik weet niet of deze al voorbij is gekomen maar het is ook heel interessant om Andre Kuipers te volgen via Twitter (@astro_andre). Hij tweet (bijna) dagelijks foto's vanuit de ruimte.
Googolplexianwoensdag 14 maart 2012 @ 20:07
quote:
0s.gif Op dinsdag 13 maart 2012 20:33 schreef KoningStoma het volgende:
Het deel waarbij er dingen compleet uit de lucht gegrepen worden. :')
Kun je specifieker zijn?

quote:
2s.gif Op woensdag 14 maart 2012 01:59 schreef Eyjafjallajoekull het volgende:
Foto van Andre Kuipers van 10 maart. Geweldig!

[ link | afbeelding ]
Over het zuiderlicht tussen Antarctica en Australie. by André Kuipers, on Flickr
_O_ wow!
starladonderdag 15 maart 2012 @ 19:47
Mooi hoor...

Venus en Jupiter in het westen aan de hemel als 2 lichten die de liefde bedrijven. Kijk je naar het oosten dan zie je de jaloerse Mars, zijn gezicht staat op oorlog.

Hemels aanzicht.
KabulCuisinedonderdag 15 maart 2012 @ 23:19
quote:
0s.gif Op woensdag 14 maart 2012 09:39 schreef Hashtag het volgende:
Ik weet niet of deze al voorbij is gekomen maar het is ook heel interessant om Andre Kuipers te volgen via Twitter (@astro_andre). Hij tweet (bijna) dagelijks foto's vanuit de ruimte.
Zit ie al in de ruimte?! :') Ik leef onder een steen...
ExperimentalFrentalMentalmaandag 19 maart 2012 @ 08:28
14-03-2012

NASA brengt nieuwe hemelatlas uit

nieuws5224a_wide.jpg

Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA heeft een nieuwe hemelatlas en -catalogus gepresenteerd die gebaseerd is op gegevens die in 2010 met de infraroodsatelliet WISE zijn verzameld. De catalogus omvat meer dan een half miljard sterren, sterrenstelsels en andere objecten.

In het jaar dat WISE de complete hemel in kaart bracht, zijn ruim 2,7 miljoen opnamen gemaakt op vier verschillende infraroodgolflengten. Dat leverde in totaal meer dan 15.000 gigabyte aan gegevens op. De eerste helft van deze gegevens werd in april 2011 gepresenteerd.

Veel van de sterren en sterrenstelsels die door WISE zijn vastgelegd, waren nog nooit eerder waargenomen. En dat heeft onder meer geleid tot de ontdekking van een extreem koele klasse van bruine dwergsterren, die zo ongeveer de temperatuur van het menselijk lichaam hebben. Dergelijke objecten zenden geen zichtbaar licht uit en zijn alleen op infraroodgolflengten waarneembaar.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

http://wise.ssl.berkeley.edu/gallery_images.html

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalmaandag 19 maart 2012 @ 08:30
16-03-2012

Laatste zonneminimum was echt ongewoon

nieuws5228a_wide.jpeg

Het recente minimum in de activiteit van de zon was ongebruikelijk diep en langdurig. Maar dat was niet de enige bijzonderheid van deze rustige periode. Analyse van variaties in het aardmagnetische veld laat zien dat er meer aan de hand was.

Wetenschappers meten sinds anderhalve eeuw de veranderingen die in het magnetische veld van onze planeet optreden. Die geomagnetische activiteit vertoont allerlei cyclische veranderingen, bijvoorbeeld eentje met een periode van 27 dagen die verband houdt met de rotatie van de zon.

Tijdens het recente zonneminimum, dat ruwweg duurde van 2006 tot 2010, werden ook variaties gemeten met perioden van bijna 7 en 9 dagen - niet alleen in het aardmagnetische veld, maar ook in het interplanetaire magneetveld en de zonnewind.

Een analyse van historische geomagnetische gegevens uit de periode 1868-2011 laat zien dat die snellere veranderingen in de 140 jaar vóór het recente zonneminimum niet voorkwamen. Volgens de wetenschappers die de analyse hebben gedaan, zou dat erop kunnen wijzen dat er een tijdelijke verstoring is opgetreden in de 'zonnedynamo' - het turbulente plasma in het inwendige van de zon dat het magnetische veld genereert.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 20 maart 2012 @ 08:54
19-03-2012

Jupitermaan Io geologisch in kaart gebracht

nieuws5231a_wide.jpg

De United States Geological Survey heeft in samenwerking met planeetdeskundigen van het Planetary Science Institute in Tucson, Arizona, de eerste geologische kaart geproduceerd van de vulkanisch actieve Jupitermaan Io. In 1979 ontdekte de ruimtesonde Voyager 1 dat er op Io actieve zwavelvulkanen voorkomen, die aangedreven worden door de inwendige hitte van de Jupitermaan, opgewekt door de getijdenkrachten van de moederplaneet. In de jaren negentig werd Io opnieuw uitgebreid bestudeerd door de ruimtesonde Galileo.

Alle waarnemingen aan vulkanen, zwavelafzettingen, lavastromen enzovoort zijn nu na een uitvoerige geologische analyse op een kleurrijke manier in kaart gebracht, waarbij de geologen wel met een probleem werden geconfronteerd: door de enorme vulkanische activiteit van Io is het oppervlak aan voortdurende veranderingen onderhevig. Een ander belangrijk verschil met de meeste andere hemellichamen in het zonnestelsel is dat er op Io geen inslagkraters voorkomen - nieuwe kraters worden binnen de kortste keren 'uitgesit' door de grote activiteit van het oppervlak. De nieuwe kaart is in hoge resolutie te downloaden op de website van de USGS.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 20 maart 2012 @ 09:03
19-03-2012

Messier 9 schittert in nieuwe foto

messier9.jpg

Hubble levert het meest gedetailleerde kiekje dat ooit van Messier 9 is gemaakt, af. En het schittert.
Messier 9 staat op een afstand van zo’n 25.000 lichtjaar van aarde en is met het blote oog niet te zien. Maar Hubble kan Messier 9 natuurlijk wel prima waarnemen en maakte er één van de beste foto’s ooit van.

Groter
Op de foto zijn zeker 250.000 sterren te zien. Als u het kiekje ziet, is het moeilijk te geloven dat Charles Messier – de ontdekker van Messier 9 – de bolvormige sterrenhoop ooit als een soort zwak schijnsel aan de hemel zag en deze onterecht aanzag voor een nevel.

Dankzij Hubble hebben we nu een beter beeld dan ooit van de sterrenhoop. Niet alleen zijn de sterren prima zichtbaar, ook de verschillen tussen de sterren zijn goed te zien. En wel aan de kleuren: de blauwere sterren zijn aanzienlijk warmer dan de rode.

messier91.jpg
Messier 9. Foto: ESA/NASA.

(Scientias)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 22 maart 2012 @ 08:49
21-10-2012

Rechthoekig sterrenstelsel ontdekt

nieuws5241a_wide.jpg

Met de Japanse 8,2-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea is bij toeval een merkwaardig rechthoekig sterrenstelsel ontdekt, dat wel wat weg heeft van een geslepen smaragd. Het gaat om het kleine dwergstelsel LEDA 074886, dat zich in de directe omgeving bevindt van het grotere stelsel NGC 1407, op 70 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Eridanus.

Op de bewerkte foto van het dwergsterrenstelsel is te zien dat zich in de kern een schijfvormige verdeling van voornamelijk jonge sterren bevindt. De onderzoekers denken dat de ongebruikelijke rechthoekige vorm in feite een zijaanzicht is van een min of meer cilindrische verdeling van oudere sterren - alsof je van opzij tegen een blikje tomatenpuree aankijkt.

Die verdeling van oudere sterren is mogelijk het gevolg van de botsing van twee kleinere spiraalstelsels. Bij die botsing zouden de sterren alle kanten op geslingerd zijn, terwijl het gas van de twee stelsels zich ophoopte in het centrum, waar vervolgens nieuwe sterren ontstonden in een mooie, afgeplatte schijf.

De ontdekking van het stelsel wordt op 1 mei gepubliceerd in The Astrophysical Journal .

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalvrijdag 23 maart 2012 @ 08:32
22-03-2012

Ontsnapte planeten bereiken recordsnelheden

nieuws5244a_wide.jpeg

Zeven jaar geleden ontdekten astronomen voor het eerst een ster die met een snelheid van enkele miljoenen kilometers per uur ons Melkwegstelsel verlaat. Deze ontdekking riep de vraag op of iets dergelijks ook met planeten zou kunnen gebeuren. Nieuw onderzoek laat zien dat deze vraag bevestigend kan worden beantwoord. Zulke planeten kunnen zelfs nóg grotere snelheden bereiken - tot wel 50 miljoen kilometer per uur oftewel bijna drie procent van de lichtsnelheid.

Deze hypersnelle planeten zouden op dezelfde manier ontstaan als de hypersnelle sterren. Als een dubbelster zich dicht in de buurt van een superzwaar zwart gat in het centrum van de Melkweg waagt, worden de beide sterren door de zwaartekracht uit elkaar getrokken. Het resultaat is dat de ene ster door het zwarte gat wordt ingevangen, terwijl de andere wordt weggeslingerd.

Bij het nieuwe onderzoek hebben de wetenschappers gekeken naar wat er gebeurt als er dicht om beide sterren één of twee planeten cirkelen. Computersimulaties laten zien dat de ontsnappende ster zijn planeten dan gewoon bij zich kan houden. Maar de planeten van de ingevangen ster worden met enorme kracht de interstellaire ruimte in geslingerd.

In de meeste gevallen bereikt zo'n ontsnapte planeet een snelheid van 10 tot 15 miljoen kilometer per uur. Onder ideale omstandigheden zou de planeet echter een aanzienlijk hogere snelheid kunnen meekrijgen. Met de huidige instrumenten kunnen zulke hypersnelle planeten overigens niet worden waargenomen. Daarvoor zijn ze te zeldzaam, te donker en te ver weg.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Eyjafjallajoekullzaterdag 24 maart 2012 @ 16:29
7007650759_ae92f45949_z.jpg

Niks bijzonders zou je denken, gewoon wat sterren.

Nee dit zijn STERRENSTELSELS.

20.000 maar liefs! Edit: correctie: 200.000!

"And this picture is still just a tiny piece of it: it’s 1.2 x 1.5 degrees in size, which means it’s only 0.004% of the sky!"

http://blogs.discovermaga(...)thats-full-galaxies/

Ik kan er zelf met m'n hoofd gewoon niet bij. Ik vraag me af of je uberhaupt ooit een ander sterrenstelsel kan bereiken of dat dat vrijwel onmogelijk is. En je waarschijnlijk altijd vast zit in je eigen sterrenstelsel. De afstand tussen sterren in onze eigen melkweg is al onvoorstelbaar, maar de afstanden tussen sterrenstelsels zelf?

Laten we eerst maar eens onze dichtstbijzijnde ster bezoeken :')

[ Bericht 2% gewijzigd door Eyjafjallajoekull op 24-03-2012 17:10:16 ]
KoningStomazaterdag 24 maart 2012 @ 16:42
Ahem, 200.000.
Eyjafjallajoekullzaterdag 24 maart 2012 @ 17:09
oeps ;)
NutKeesdinsdag 27 maart 2012 @ 14:53
Misschien niet de juiste plek voor deze vraag maar kan iemand mij wat docu's voor de eenvoudige mens aanbevelen? Ik krijg er namelijk maar geen genoeg van...

Al gezien:
-Cosmos
-Elegant Universe
-Fabric of the Cosmos
-Into the Universe
-Space
-Through the Wormhole
-History Channel's The Universe (s1t/m4)
-Stephen Hawking's Universe
-Wonders of the Solar System
-Wonders of the Universe
Papierversnipperaarwoensdag 28 maart 2012 @ 23:16
quote:
ESO: Miljarden 'leefbare' superaardes in Melkweg

Een nieuw resultaat van ESO's 'planetenzoeker' HARPS laat zien dat er in de leefbare zones rond zwakke rode sterren in de Melkweg tientallen miljarden rotsachtige planeten te vinden zijn die niet veel groter zijn dan de aarde. Op deze superaardes is wellicht vloeibaar water. Honderd ervan bevinden zich op minder dan dertig lichtjaar van de zon.

'Onze nieuwe waarnemingen met HARPS geven aan dat bij ongeveer 40 procent van alle rode dwergsterren een superaarde in de leefbare zone cirkelt', zegt Xavier Bonfils. De leefbare zone is de gordel waarbinnen vloeibaar water op een planeetoppervlak kan voorkomen.

Bonfils leidt een internationaal onderzoeksteam dat zes jaar waarnemingen deed met de HARPS-spectrograaf, een 3,6-meter telescoop van de ESO-sterrenwacht 'La Silla' in Chili.

'Nu we weten dat er bij nabije rode dwergen veel superaardes te vinden zijn, moeten we er meer van kunnen opsporen. Naar verwachting zullen sommige van deze planeten tijdens elke omloop eventjes voor hun moederster langs bewegen - dat biedt de spannende mogelijkheid om de atmosfeer van de planeet te onderzoeken en naar tekenen van leven te zoeken', zegt mede-teamlid Xavier Delfosse enthousiast.

Gliese 667 Cc
Tot nu toe werden negen superaardes, planeten die één tot tien keer zo zwaar zijn als de aarde, opgespoord, waarvan zich twee binnen de leefbare zones van de sterren Gliese 581 en Gliese 667 C bevinden.

Een van de planeten die bij de HARPS-survey van rode dwergen is opgespoord, is Gliese 667 Cc. Hoewel de planeet meer dan vier keer zo zwaar is als de aarde, vertoont hij van alle tot nu toe ontdekte exoplaneten de sterkste overeenkomst. De omstandigheden op zijn oppervlak maken de aanwezigheid van vloeibaar water zeker mogelijk. Na Gliese 581d - aangekondigd in 2007 en bevestigd in 2009 - is dit de tweede superaarde die bij deze HARPS-survey in de leefbare zone van een rode dwerg is ontdekt.
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 29 maart 2012 @ 09:21
29-03-2012

Nieuwe Melkwegfoto toont meer dan een miljard sterren

nieuws5267a_wide.jpeg

Een internationaal team van astronomen heeft een reusachtige fotocollage van de Melkweg samengesteld, waarop meer dan een miljard sterren te zien zijn. Het kleurenpanorama wordt donderdag 29 maart gepresenteerd tijdens een gezamenlijke bijeenkomst van Britse en Duitse astronomen in Manchester.

Aan de totstandkoming van de foto is tien jaar gewerkt door wetenschappers uit Europa en Chili. Daarbij zijn gegevens gebruikt van de UK Infrared Telescope op Hawaï en ESO's VISTA-surveytelescoop in Chili. Er is voor deze telescopen gekozen omdat zij opnamen in het nabij-infrarood kunnen maken - een golflengtegebied waarin de stofwolken tussen de sterren tamelijk transparant zijn.

Helemaal compleet is de foto nog niet: hier en daar zitten er nog wat 'gaten' in. Maar desondanks geeft hij een goede indruk van het centrale vlak van ons Melkwegstelsel, waarvan de vorm wel wordt vergeleken met twee ruggelings op elkaar gelegde gebakken eieren met een (donkere) vulling daartussen.

Wie dat wil kan het volledige panorama van 39.300 bij 3750 pixels downloaden (let op: het bestand is 304 MB groot), maar ook online inzoomen op verschillende delen van de foto.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
humorduck28donderdag 29 maart 2012 @ 14:10
quote:
Alleen al in de Melkweg. Laat staan in alle andere ontelbare sterrenstelsels. onvoorstelbaar.
Perrinvrijdag 30 maart 2012 @ 14:51
quote:
New 'life in space' hope after billions of 'habitable planets' found in Milky Way

Researchers discovered that at least 100 of the ''super-Earths'' may be on our galactic doorstep, at distances of less than 30 light years, or about 180 trillion miles, from the sun.

Astronomers say the findings were made after conducting a survey of red dwarf stars, which account for about four in five stars in the Milky Way.

They calculate that around 40 per cent of red dwarfs have a rocky planet not much bigger than Earth orbiting the ''habitable zone'', in which liquid surface water can exist.

Scientists say that where there is water, there also could be life although they add that being in the habitable zone is no guarantee that life has evolved on a planet.
ExperimentalFrentalMentalzaterdag 31 maart 2012 @ 08:42
30-03-2012

Mooie foto van sproeiers op ijzig maantje

enceladus2.jpg

Cassini heeft een prachtige foto gemaakt van het sproeiende maantje van Saturnus: het ijzige Enceladus.

sproeien.jpg
Sproeiers op Enceladus. Foto: NASA / JPL-Caltech / Space Science Institute.

Op de foto zien we de zuidpool van Enceladus. Waterijs en waterdamp verlaat hier de poolregio. Een deel ervan komt rondom Saturnus terecht en beregent de planeet. Dat is heel bijzonder: voor zover bekend is Enceladus het enige hemellichaam dat een ander hemellichaam beregent.

Nadat Cassini de foto gemaakt had, naderde deze Enceladus nog verder. Het doel? De samenstelling van hetgeen Enceladus sproeit vaststellen. Hiervoor naderde Cassini het maantje tot de afstand tussen de twee slechts 74 kilometer bedroeg.

Nadat ook die metingen achter de rug waren, maakte Cassini ook nog een foto van het kleine maantje Janus en de maan Dione. De foto’s werden gemaakt terwijl tussen Cassini en Janus een afstand van zo’n 44.000 kilometer zat. En ook Dione werd vanaf ongeveer zo’n afstand vereeuwigd.

manen.jpg
Links een close-up van Dione. Rechts Janus. Foto: NASA / JPL / Space Science Institute.

(scientias.nl)
Heatseekerzaterdag 31 maart 2012 @ 10:41
Inderdaad mooie foto's.

* Heatseeker blijft dit topic op de voet volgen

Keep it going ExperimentalFrentalMental.
-CRASH-zaterdag 31 maart 2012 @ 12:52
quote:
0s.gif Op zaterdag 31 maart 2012 08:42 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
30-03-2012

Mooie foto van sproeiers op ijzig maantje

[ afbeelding ]

Cassini heeft een prachtige foto gemaakt van het sproeiende maantje van Saturnus: het ijzige Enceladus.

[ afbeelding ]
Sproeiers op Enceladus. Foto: NASA / JPL-Caltech / Space Science Institute.

Op de foto zien we de zuidpool van Enceladus. Waterijs en waterdamp verlaat hier de poolregio. Een deel ervan komt rondom Saturnus terecht en beregent de planeet. Dat is heel bijzonder: voor zover bekend is Enceladus het enige hemellichaam dat een ander hemellichaam beregent.

Nadat Cassini de foto gemaakt had, naderde deze Enceladus nog verder. Het doel? De samenstelling van hetgeen Enceladus sproeit vaststellen. Hiervoor naderde Cassini het maantje tot de afstand tussen de twee slechts 74 kilometer bedroeg.

Nadat ook die metingen achter de rug waren, maakte Cassini ook nog een foto van het kleine maantje Janus en de maan Dione. De foto’s werden gemaakt terwijl tussen Cassini en Janus een afstand van zo’n 44.000 kilometer zat. En ook Dione werd vanaf ongeveer zo’n afstand vereeuwigd.

[ afbeelding ]
Links een close-up van Dione. Rechts Janus. Foto: NASA / JPL / Space Science Institute.

(scientias.nl)
In oktober 2015 zal Cassini nog lager gaan dan nu...
Hij zal dan tot op een hoogte van 25 KM dalen
ExperimentalFrentalMentalmaandag 2 april 2012 @ 08:34
30-03-2012

Sterrenstelsels vertonen grootschalige gaskringloop

nieuws5273a_wide.jpg

Met de Keck-telescoop op Hawaii is ontdekt dat sterrenstelsels niet alleen grote hoeveelheden gas de ruimte in blazen, maar dat een aanzienlijk deel van dat gas later ook weer terugvalt, het stelsel in. Die grootschalige gaskringloop vormt een verklaring voor een nijpend probleem in de sterrenkunde.

In sterrenstelsels zoals ons eigen Melkwegstelsel wordt naar schatting per jaar één zonsmassa aan interstellair gas omgezet in sterren. Maar de hoeveelheid interstellair gas in het Melkwegstelsel is onvoldoende om dat tempo miljarden jaren lang vol te houden. Voor andere sterrenstelsels geldt iets soortgelijks.

Dat raadsel wordt door de nieuwe waarnemingen (aan tientallen stelsels op 5 tot 8 miljard lichtjaar afstand van de aarde) opgelost. Het komt erop neer dat niet al het 'bouwmateriaal' voor nieuwe sterren zich in het betreffende sterrenstelsel bevindt; op elk moment bevindt misschien wel de helft van het gas zich tijdelijk op redelijk grote afstanden buiten het stelsel.

Gas wordt een stelsel uitgeblazen door onder andere supernova-explosies en krachtige sterrenwinden. De nieuwe waarnemingen laten zien dat het weggeblazen gas in veel gevallen niet de zogeheten ontsnappingssnelheid bereikt, en dat het na verloop van tijd dus weer terugvalt.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldinsdag 3 april 2012 @ 08:29
02-04-2012

ASTRON en IBM gaan samen op zoek naar de oorsprong van het heelal

nieuws5276a_wide.jpg

ASTRON, het Nederlands instituut voor radioastronomie, en IBM hebben vandaag aangekondigd zeker vijf jaar te gaan samenwerken aan onderzoek naar extreem snelle, energiezuinige computersystemen op exaschaal. Deze computersystemen maken het mogelijk om de gigantische hoeveelheid aan informatie van radiotelescopen te lezen, opslaan en analyseren. De samenwerking, waarmee een bedrag van 32,9 miljoen euro is gemoeid, staat in het teken van de internationale Square Kilometre Array (SKA), de volgende generatie radiotelescoop, die in 2024 klaar moet zijn. De telescoop kan straling uit het heelal waarnemen die meer vertelt over zijn oorsprong. Volgens schattingen van onderzoekers is er voor het aansturen van de telescoop een verwerkingskracht nodig die gelijk staat aan die van een miljard computers.

In een nieuw op te richting 'Center for Exascale Technology' in Drenthe gaan wetenschappers en ingenieurs hoogstaand onderzoek uitvoeren naar energiezuiniger computergebruik met behulp van geavanceerde versnellers en 3D-gestapelde chips. Daarnaast doen ze onderzoek naar nieuwe optische verbindingstechnieken, high-performance opslagsystemen en 'nanophotonics' (het bestuderen van het gedrag van licht, op nanoschaal) om de overdracht van grote hoeveelheden gegevens te optimaliseren. De samenwerking vindt plaats met financiële steun van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en de Provincie Drenthe.

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentaldonderdag 5 april 2012 @ 08:33
03-04-2012

NASA's 'planetenspeurder' krijgt minstens twee jaar respijt

nieuws5285a_wide.jpg

De teams achter NASA's belangrijkste ruimteonderzoeksmissies kunnen opgelucht ademhalen: alle negen missies hebben de tweejaarlijkse 'Senior Review' doorstaan. Bij eerdere reviews werd de geldkraan voor de zwakste missies dichtgedraaid, maar ditmaal had de reviewcommissie lovende woorden voor het huidige arsenaal aan satellieten.

Vooral voor de leiding van de Kepler-missie, die naar planeten buiten ons zonnestelsel zoekt, zag het er een tijdje somber uit. Maar ook voor deze satelliet is er toekomst: zijn missie is verlengd tot en met 2016. Voorlopig althans, want in 2014 is de volgende Senior Review.

Slechts enkele van de doorgelichte ruimteonderzoeksmissies hebben bij deze review wat kleerscheuren opgelopen. Zo krijgt de missie van de gammasatelliet Fermi vanaf 2014 te maken met een bezuiniging van tien procent per jaar, en zal voor infaroodsatelliet Spitzer naar alle waarschijnlijkheid in 2015 het doek vallen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 11 april 2012 @ 08:46
10-04-2012

Wetenschappers zien ‘iets nieuws’ op de zon

coronale-cellen.jpg

NASA-wetenschappers hebben iets nieuws gevonden op de zon: coronale cellen. Deze coronale cellen bevinden zich in de atmosfeer van de zon en kunnen het beste vergeleken worden met kaarsjes op een verjaardagstaart.

Wetenschapper Neil Sheeley van het Naval Research Laboratory in Washington keek naar foto’s van de zon, gemaakt door het Solar Dynamics Observatorium. Hij trof een bijzondere reeks cellen aan in de atmosfeer van de zon, oftewel de corona. De cellen leken sterk op de cellen op het oppervlak van de zon. Ze hadden een heldere kern en donkere randen.

Sheeley besprak zijn vondst met collega’s en al snel werden verschillende belangrijke zonneobservatoria ingeschakeld om de vreemde cellen nader te bestuderen. Uit het onderzoek blijkt nu dat de cellen inderdaad ‘iets nieuws’ zijn. De cellen worden voortaan ‘coronale cellen’ genoemd.

coronale-cellen-2.jpg

Verjaardagskaarsjes?
De coronale cellen bevinden zich in coronale gaten. Dit zijn relatief koude gebieden in vergelijking met de corona. “We denken dat coronale cellen vlammen zijn die omhoog schieten, zoals kaarsen op een verjaardagstaart”, legt Sheeley uit in het persbericht op de website van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie. “Van de zijkant zien ze eruit als vlammen, maar van bovenaf lijken het net cellen.” Dit is goed te zien op de foto rechts. De bovenste foto’s zijn gemaakt van boven. Hierdoor hebben de coronale cellen een celachtige structuur. Op de onderste foto’s lijken de coronale cellen juist op vlammen.

De coronale cellen gedragen zich raar. Soms verdwijnen ze voor altijd, alsof iemand het kaarsje uitblaast. Maar het komt ook voor dat de cellen plotseling weer verschijnen. De grote vraag is: wat steekt de kaars aan?

Meer onderzoek
Wetenschappers denken dat de coronale cellen zichtbaar zijn als magnetische velden gesloten zijn en niet zichtbaar zijn als de magnetische velden open zijn. Er is echter meer onderzoek nodig om meer te weten te komen over deze bijzondere structuren.

(scientias.nl)
ExperimentalFrentalMentalwoensdag 11 april 2012 @ 09:08
hier verder

Het Astronomie Topic #7