De Treinkapingen in Wijster ('75) en De Punt ('77)

quote:

Bij aanvang van de kaping werd de machinist Hans Braam, die de stoptrein bestaande uit de twee Hondekoppen 328 en 378[1] bestuurde, doodgeschoten. Toen bleek dat de Nederlandse overheid de eisen niet snel wilde inwilligen wilden de kapers de passagier Rob de Groot executeren, maar hij wist uit de trein te springen; de kapers schoten op hem waarna hij deed of hij dood was; na 5 tot 10 minuten rende hij weg en was hij vrij.[2] Vervolgens werd een andere passagier, de dienstplichtig soldaat Leo Bulter, doodgeschoten. Op 4 december werd ook Bert Bierling gedood. De meest gewelddadige van de kapers was Eli Hahury die in twee gevallen de trekker overhaalde. De lichamen van de doodgeschoten gijzelaars werden uit de trein gegooid en bleven daar enkele dagen liggen voordat toestemming werd gegeven om ze weg te halen.
Na bemiddeling door ingenieur Manusama en de weduwe van Chris Soumokil gaven de kapers zich op 14 december over, waarbij meespeelde dat er berichten waren over represailles op de Molukken. Bovendien was het intussen flink gaan vriezen, waardoor het verblijf in de trein ook voor de kapers onaangenaam werd. Tijdens hun berechting in 1976 werden ze veroordeeld tot gevangenisstraffen van veertien jaar. Allen zaten hun straf uit, op Hahury na: in 1978 pleegde hij in de gevangenis zelfmoord.
Journalist Ger Vaders - hoofdredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden en een van de gijzelaars - schreef over de gijzeling een boek onder de titel IJsbloemen en witte velden (1989). Eén van de zeven gijzelnemers, de destijds 18-jarige Cornelis Thenu, schreef eveneens een boek over deze kaping: Korban: het verhaal van een Molukse activist (1998).

quote:

Begin
De hoofdconducteur (Chef Trein) en machinist werden onder bedreiging van een vuurwapen gesommeerd de trein te verlaten. Kort daarna mochten 40 reizigers de trein verlaten; de overige 45 reizigers werden gegijzeld. Onder hen de latere burgemeester van Utrecht Annie Brouwer-Korf, toen enkele weken zwanger. Enkele dagen voor de bestorming mocht Annie Brouwer de trein verlaten vanwege haar zwangerschap.
Tegelijkertijd begonnen vier Zuid-Molukkers met de gijzeling van een lagere school in Bovensmilde waarbij 105 kinderen en 5 onderwijzers gegijzeld werden. Met deze acties wilden ze de Nederlandse regering dwingen zich in te zetten voor een onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken en bovendien eisten ze de vrijlating van 21 Zuid-Molukse gevangenen. Als voor 25 mei 14:00 uur deze eisen niet zouden worden ingewilligd zouden de trein en de school worden opgeblazen. De Nederlandse regering liet echter weten pas over het ultimatum te willen praten als alle kinderen zouden zijn vrijgelaten.
[bewerken]Crisisteam
De regering (het demissionaire Kabinet Den Uyl) vormde een crisisteam, waarin naast minister-president Den Uyl ook de ministers van Justitie, Van Agt, en van Binnenlandse Zaken, De Gaay Fortman, zitting hadden. Van Agt bleek voorstander van een harde aanpak, waar de anderen voorstander waren van onderhandelingen.
Voor 25 mei stonden de verkiezingen voor de Tweede Kamer gepland. Door de lijsttrekkers werd besloten de verkiezingscampagne te staken maar de verkiezingen zelf door te laten gaan. Den Uyl zei hierover: "Enkele tientallen mensen mogen ons niet afbrengen van de weg van onze eigen parlementaire democratische orde waarin de verkiezingen thuishoren."
Na het verstrijken van het ultimatum kwamen nieuwe eisen: een vrije aftocht per vliegtuig vanaf Schiphol met de 21 Zuid-Molukse gevangenen, vijf gijzelnemers en de vijf leerkrachten. Met behulp van afluisterapparatuur was men te weten gekomen dat de gegijzelden op dat moment geen gevaar liepen zodat minister Van Agt ook dat ultimatum liet verstrijken.
[bewerken]Bemiddelaren
Ir. J.A. Manusama, destijds president van de Zuid-Molukken, en dominee Metiarij speelden een rol als bemiddelaars tussen de kapers en de Nederlandse regering.
Als gevolg van een ziekte in de school (mogelijk door middel van het voedsel opzettelijk verspreid) werd besloten de kinderen vrij te laten maar de leerkrachten bleven gegijzeld. Volgens de als bemiddelaar optredende arts Frans Tutuhatunewa (later de opvolger van Manusama als president van de RMS) was er tijdens zijn bezoek aan de trein geen sprake van een slechte gezondheid bij de gegijzelden. Desondanks speelde de slechte gezondheid van de gegijzelden mee bij het besluit om de trein te bestormen.
Volgens een verslag van De Gaay Fortman: "Even voor vier uur belde ik Dries uit het Catshuis. Hij verzekerde mij dat de volgende ochtend een eind aan de gijzeling zou worden gemaakt. (...) Wat mij betreft had hij groot gelijk. De toestand in de trein was onhoudbaar, de hygiënische omstandigheden waren allerverschrikkelijkst. De mensen werden steeds meer prikkelbaar en agressief. Er waren al doden (in 1975) gevallen, er waren mensen in koelen bloede geëxecuteerd."
[bewerken]De aanval
Zaterdagochtend 11 juni 1977, bijna drie weken na het begin van de kaping, openden mariniers van de BBE het vuur op de trein, bijgestaan door zes Starfighters die drie keer in groepjes van twee over de trein vlogen. De jongste van de piloten was de latere Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten en CDS Dick Berlijn. Bij deze grote militaire operatie kwamen twee gegijzelden (de 19-jarige Ansje Monsjou en de 40-jarige Rien van Baarsel) en zes kapers (naast de leider Max Papilaya ook Hansina Uktolseja, Ronnie Lumalessil, George Matulessy, Minggus Rumahmory en Mateus Tuny) om het leven. De overige treinreizigers werden bevrijd. De Zuid-Molukkers in de school gaven zich zonder verzet over. Tijdens de persconferentie na de bestorming zei Den Uyl: "Dat geweld nodig was om een einde te maken aan de gijzeling ervaren wij als een nederlaag."

quote:

Op zondag 12 juni 2011 22:21 schreef Stokstaart het volgende:
Het betreffende treinstel (747) dat doorzeeft is met kogels heeft nog tot enkele jaren geleden dienst gedaan, is wel vernummerd.
Als je trouwens een goede docu daarover wil zien zou ik Dutch Approach ook aanraden

quote:

Op zondag 12 juni 2011 22:44 schreef boem-dikkie het volgende:
Die film over 'De Punt' was best wel goed.

Keek trouwens wat krantenknipsels die mijn oma heeft bewaard terug laatst. Destijds stonden de gedode Molukkers gewoon met hun hoofd in de krant. De enige persoon die er niet in stond was het overleden meisje (volgens mij) omdat die te zwaar gewond was om niet 'al te shockerend' in de krant te poseren. Best wel vreemd, zou nu nooit gebeuren.

quote:

Op maandag 13 juni 2011 10:18 schreef boem-dikkie het volgende:

[..]

Nou ja, het verslag in de krant van de hele situatie bedraagt volgens mij zo'n 3-4 pagina's.