Met uitsterven Bedreigd

19-01-2008

Medicinale planten met uitsterven bedreigd

LONDEN - Honderden geneeskrachtige planten worden met uitsterven bedreigd door onder meer ontbossing en omdat ze te vaak uit de natuur worden weggehaald.

Het gevolg kan zijn dat in de toekomst minder medicijnen tegen ziekten als kanker en hiv worden ontwikkeld.

Dat meldt de BBC zaterdag op gezag van de Botanic Gardens Conservation International. Deze organisatie vertegenwoordigt botanische tuinen in ongeveer 120 landen.

Gevaar

Volgens de groep worden ongeveer vierhonderd medicinale planten met uitsterven bedreigd. De ontwikkeling van nieuwe medicijnen komt daardoor in gevaar. Meer dan 50 procent van de voorgeschreven medicijnen worden uit chemische stoffen gehaald, die in eerste instantie in planten zijn geïdentificeerd.

Onder de geneeskrachtige planten en bomen die met uitsterven worden bedreigd is de taxusboom. De schors van de boom is de basis voor paclitaxel, een belangrijk medicijn tegen kanker.

(c) ANP

(nu.nl)

29-02-2008

Uitsterven dreigt voor Oostenrijkse bruine beer

WENEN - De Oostenrijkse bruine beer wordt met uitsterven bedreigd. Dat heeft het Wereld Natuur Fonds (WNF) vrijdag bekendgemaakt.

Met behulp van DNA-testen zijn er nog maar twee beren in de Noordelijke Alpen getraceerd. Het gaat om de 19-jarige beer Djuro en zijn 7-jarige zoon Moritz.

In de jaren negentig waren er nog 35 beren. De Oostenrijkse berenpopulatie kwam toen tot stand met veel beren uit Slovenië. In 2006 waren er nog zes beren, waaronder drie jongen.

Met nog twee mannetjes over lijkt het uitsterven van de Oostenrijkse bruine beer een feit. Stropers zouden volgens het WNF verantwoordelijk zijn voor de afnemende berenpopulatie.

(c) ANP

(nu.nl)

21-03-2008

Pas op voor de Rode Lijst!

40 procent van alle levende organismen met uitsterven bedreigd



Bedreigde diersoorten staan weer even volop in de aandacht. In Den Haag komen 172 landen bij elkaar om over hen te praten. De World Conservation Union schat dat ongeveer 40 procent van alle levende organismen op aarde met uitsterven wordt bedreigd.

Je wordt niet zomaar bedreigde diersoort op de beruchte Rode Lijst. Daarvoor moet je eerst gevoelig worden: een soort waarvan er zo weinig zijn dat biologen je in de gaten gaan houden. Gaat het daarna mis, dan heet je kwetsbaar, daarna pas bedreigd, of zelfs: ernstig bedreigd.

Maar dan is het echt oppassen geblazen, want er rest nog een stempel: uitgestorven. En door die poort, om met Dante te spreken, keren maar weinig soorten terug. Gelukkig zijn er ook dieren die de omgekeerde weg bewandelen. Ze kunnen van de lijst worden afgevoerd.

En dan heb je natuurlijk ook soorten die we kunnen missen als kiespijn, exoten, indringers uit vreemde streken. Je herkent ze direct. Ze zijn meestal veel te kleurig voor doe maar gewoon Nederland. Op de foto diersoorten die bijna niet meer in Nederland te vinden zijn, of te veel.

(depers.nl)

30-03-2008

Vis dreigt snel uit oceaan te verdwijnen


Een visser bedenkt zijn vangst met ijs, Mexico. (Foto AP)

De vis in de oceanen verdwijnt veel sneller dan tot dusver werd aangenomen. Als er niet snel drastische maatregelen worden genomen, zwemmen er binnenkort alleen nog kwallen en plankton in zee.


De Frans-Canadese visserijbioloog Daniel Pauly.
(Foto Evelyne Jacq)

Dat zegt de Frans-Canadese visserijbioloog Daniel Pauly, die eerder deze maand een eredoctoraat kreeg van de Wageningen Universiteit. Pauly bestudeerde kritisch de wereldwijde visvangstcijfers die de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, de FAO, jaarlijks publiceert en ontdekte een verborgen daling. Te hoge rapportage van China en sterk schommelende ansjovisvangsten, maskeerden het feit dat de mondiale visvangst vanaf eind jaren tachtig jaarlijks met 0,4 miljoen ton daalt. Niet omdat er minder gevist wordt, integendeel, maar omdat de vis steeds schaarser wordt.

Het zijn de voortekenen van het instorten van de visserij op wereldschaal, waarschuwt Pauly. Het is alarmerend dat er ondanks een toegenomen visserij-inspanning een mondiale trend bestaat van afnemende vangsten. Dat betekent dat visbestanden overal ter wereld zijn overbevist.

Consumenten hebben hiervan nog weinig gemerkt omdat vissers zijn uitgeweken naar andere soorten of andere gebieden. Vijftig procent van de vis wordt geconsumeerd op een ander continent dan waar het gevangen is, heeft Pauly berekend. De markt blijft zo voorzien, maar het is allesbehalve duurzaam. Volgens Pauly heeft de visserij de laatste grens bereikt: Ze kan niet verder uitbreiden.

Alleen radicale maatregelen kunnen nog soelaas bieden, zegt de bioloog. De visserijsubsidies zouden moeten worden afgeschaft en het visserijbeleid moet overschakelen van een soortgerichte op een ecologische benadering. Ook moet ten minste 20 procent van de wereldzeeën tot beschermde mariene zone verklaard worden waarbinnen niet mag worden gevist. Alleen dan kunnen vispopulaties zich herstellen en kunnen we duurzaam oogsten uit zee.

(nrc)

09-04-2008

'Natuurparken Zuid-Afrika bedreigd'

KAAPSTAD - De Zuid-Afrikaanse natuurparken worden door klimaatsveranderingen "serieus en op korte termijn" bedreigd. Het land heeft snel meer hulp nodig van rijke landen om de problemen te lijf te gaan.

Dit zei woensdag de Zuid-Afrikaanse minister van Milieuzaken en Toerisme, Marthinus van Schalkwyk op een conferentie bij Kaapstad over natuurparken. Hij wil onder meer grotere parken creëren om de natuur meer uitwijkmogelijkheden te bieden.

Het bekende Kruger Nationale Park bijvoorbeeld krijgt hoogstwaarschijnlijk te maken met hevigere regens maar met grotere tussenpozen. De langere droogteperiodes leiden tot een grotere concurrentiestrijd om het beschikbare water in de natuur, aldus Van Schalkwyk.

Gewassen

Er zouden planten- en boomsoorten verdwijnen. Inheemse gewassen zoals het fynbos worden bedreigd in het Nationale Park Tafelberg in het zuidwesten van het land.

Van Schalkwyk wil nationale parken groter maken zoals het Namaqua Nationale Park en het Tankwa Nationale Park om ze meer weerstand te geven bij schommelingen in het klimaat.

Alternatieven

Grotere parken hebben meer variëteit in hoogte en in landschap. Dat kan flora en fauna meer alternatieven bieden. Er is een groot bedrag geïnvesteerd in de uitbreiding van nationale parken waarvan er inmiddels 22 zijn in Zuid-Afrika.

(c) ANP

(nu.nl)

07-05-2008

'Orang-oetan Borneo over drie jaar uitgestorven'

AMSTERDAM - De grootste populatie van orang-oetans ter wereld, op het Indonesische eiland Borneo, is binnen drie jaar uitgestorven, zo heeft het Centrum ter Bescherming van de Orang-oetan woensdag gewaarschuwd. De voornaamste oorzaak ligt bij de almaar uitbreidende palmolieplantages.

Leefden er in 2004 nog ruim 31duizend exemplaren in het tropische regenwoud van Midden-Kalimantan, nu is hun aantal gereduceerd tot nog maar twintigduizend apen, zo stelt een rapport van de natuurbeschermers.

Als de regering geen dieren gaat beschermen tegen commerciële exploitatie, illegale kap en stropers dan zou de orang-oetan op Borneo in 2011 al uitgestorven kunnen zijn, zei Hardi Baktiantoro, het hoofd van de organisatie.

Natuurgebied

Doordat de leefomgeving van de orang-oetan almaar beperkt wordt, neemt de populatie op Borneo sinds 2004 jaarlijks met zo'n vijfduizend mensapen af, aldus Baktiantoro.

Het probleem wordt nog eens vergroot door de beslissing van de Indonesische regering om 455 duizend hectare beschermd natuurgebied op te offeren voor palmolieplantages.

Reddingsactie

De Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono kondigde vorig jaar bij de klimaatconferentie van Bali een grootscheepse reddingsactie voor de orang-oetan aan, maar blijkbaar ontbreekt het aan politieke steun om dat plan werkelijk door te voeren.

Gebrek aan geld voor en kennis van natuurbescherming frustreren de overheidsplannen om dieren te beschermen, liet het ministerie van bosbouw weten.

(c) ANP

(nu.nl)

15-05-2008

VS erkennen ijsbeer als bedreigde diersoort

WASHINGTON/OTTAWA - De Verenigde Staten erkennen de ijsbeer als bedreigde diersoort. Dit heeft het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Zaken woensdag bekendgemaakt.

Bekijk video

"Het ijs is beslissend voor het overleven van de beren", aldus een zegsman. Door het broeikaseffect neemt de hoeveelheid ijs in het Noordpoolgebied af.

Computersimulaties geven bovendien aan dat het poolijs in de toekomst wellicht snel zal blijven afsmelten.

Deadline

Een rechtbank had de regering een deadline opgelegd om uiterlijk donderdag een beslissing te nemen. Het besluit zou al in januari worden genomen, maar de regering zei meer tijd nodig te hebben om wetenschappelijke data te bestuderen.

Schatting

Er zijn naar schatting 20.000 à 25.000 ijsberen, waarvan 4700 in de Amerikaanse staat Alaska leven.

Amerikaanse wetenschappers hebben voorspeld dat tegen 2050 twee derde van de huidige ijsberenpopulatie is verdwenen.

Wereld Natuur Fonds

Het Wereld Natuur Fonds (WNF) is gelukkig met de beslissing van de Amerikaanse regering. "Het is voor het eerst dat de regering-Bush het verband erkent tussen het broeikaseffect en de noodzaak deze diersoort te beschermen", zei een woordvoerster in Nederland.

Canada

Buurland Canada, waar naar schatting ruim 15.000 ijsberen leven, zal het voorbeeld van de VS niet volgen. Dat liet de Canadese minister van Milieu in een reactie weten.

Een Canadese commissie die zich over bedreigde diersoorten in het land buigt oordeelde onlangs dat de ijsbeer niet met uitsterven wordt bedreigd.

De diersoort verkeert echter wel in nood en heeft speciale bescherming nodig, luidde het oordeel.

(c) ANP

(nu.nl)

19-05-2008

Een op acht vogelsoorten bedreigd

BONN - Een op de acht vogelsoorten wereldwijd wordt met uitsterven bedreigd. Dat stelde de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN maandag in Bonn bij de presentatie van de jaarlijkse lijst van soorten die gevaar lopen.

De organisatie noemt klimaatveranderingen een belangrijke oorzaak. Zij zijn een 'versneller' voor factoren die een bedreiging vormen voor vogels, zoals lange periodes van droogte en plotselinge extreme weersomstandigheden.

De IUCN noemt ruim 1220 bedreigde soorten, waaronder de nu nog wijdverspreide wulp (Numenius arquata), die ook in Nederland voorkomt. Brazilië is het land met de meeste bedreigde vogelsoorten (141).

Biologische rijkdom

De IUCN kwam met het jaarlijkse overzicht op de eerste dag van een conferentie van de Verenigde Naties over natuurbescherming, die tot 30 mei in Bonn wordt gehouden. In zijn toespraak op de openingszitting benadrukte de Duitse minister van Milieu, Sigmar Gabriel, de noodzaak om de "biologische rijkdom" van de aarde te beschermen.

(c) ANP

(nu.nl)

20-05-2008

'Na 2010 verdwijnen nog steeds dieren en planten'

UTRECHT - Het aantal planten- en diersoorten is de afgelopen eeuw sterk achteruit gegaan in Nederland, maar vorig jaar was de afname minder snel.

Tot die slotsom komt het Planbureau voor de Leefomgeving dat zijn bevindingen dinsdag presenteert tijdens de internationale conferentie over biodiversiteit in Bonn.

De onderzoekers denken daarom dat de Nederlandse maatregelen vruchten beginnen af te werpen. Maar ze voorzien wel dat "dit waarschijnlijk onvoldoende is om de Europese afspraak na te komen om in 2010 het verlies aan biodiversiteit te stoppen".

Bedreigde soorten

Want hoewel het aantal natuurgebieden stijgt, neemt ook het aantal bedreigde soorten toe en daalt het aantal soorten dat internationaal van belang is, aldus het planbureau. 15 tot 45 procent van de soorten komt leefruimte tekort.

Ook de invloed van de klimaatverandering wordt steeds duidelijker. "Veel zuidelijke insecten die snel reageren op een langer en warmer seizoen nemen in snel tempo toe. Een aantal andere planten en dieren trekken zich terug naar koudere streken."

(c) ANP

(nu.nl)

17-06-2008

Noordelijke witte neushoorn nagenoeg uitgestorven

AMSTERDAM - De noordelijke witte neushoorn uit Midden-Afrika is waarschijnlijk uitgestorven. De laatste vier in het wild levende exemplaren van deze zeldzame ondersoort zijn al sinds augustus 2006 niet meer gezien.

De vier leefden in het Congolese reservaat Garamba. Dat heeft Martin Brooks van de Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN) dinsdag gezegd.

Beter nieuws is er over de andere neushoornsoorten. De populatie zuidelijke witte neushoorns, die in verschillende landen van zuidelijk Afrika leven, is sinds 2005 gegroeid van 14.540 tot 17.480, en de populatie zwarte neushoorns van 3730 tot 4180.

Om nu te denken dat het wel goed zit met de neushoorn zou fout zijn, want de neushoorn blijft een zeer bedreigde soort, zegt Richard Emslie, de neushoornspecialist van de IUCN.

Vooral stroperij en burgeroorlogen vormen een bedreiging. De hoorns van de neushoorn zijn gewild als trofee en ingrediënt voor traditionele medicijnen.

(c) Novum

(nu.nl)

01-07-2008

Pinguïns in problemen door klimaatverandering



Steeds meer pinguïnsoorten worden met uitsterven bedreigd. Volgens wetenschappers van de universiteit van Washington is dat een gevolg van de opwarming van de aarde, de olievervuiling van de zee, intensieve visserij en toerisme.

Dat pinguïnpopulaties steeds kleiner worden is een duidelijk signaal dat de waterkwaliteit in de zuidelijke oceanen verslechtert, zo beweren de wetenschappers deze maand in een artikel in het tijdschrift Bioscience. "Tegenwoordig zien we de gevolgen van de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde en de vervuiling in de verste uithoeken van de wereld", schrijft milieubioloog P. Dee Boersma. "We dachten dat veel pinguïns wel veilig zouden zijn, omdat ze zo ver bij mensen vandaan leven. Maar dat is niet zo."

Wetenschappers onderscheiden tussen de zestien en negentien soorten pinguïns. Ongeveer twaalf daarvan zitten volgens Boersma in de problemen. Een klein aantal soorten, zoals de koningspinguïn, die leeft op eilanden ten noorden van Antarctica, neemt in aantal toe.

Volgens de International Union for the Conservation of Nature worden drie pinguïnsoorten bedreigd en zijn zeven soorten kwetsbaar, wat wil zeggen dat zij 'grote kans lopen in het wild uit te sterven'. Nog eens twee soorten hebben het label 'bijna bedreigd' gekregen.

Zo'n vijftien jaar geleden golden volgens wetenschappers slechts vijf tot zeven pinguïnsoorten als kwetsbaar.

De grootste pinguïnkolonie bevindt zich in Punta Tumbo, Argentinië, maar het aantal broedparen daar is sinds het eind van de jaren zestig gehalveerd, tot tweehonderdduizend in 2006. In honderd jaar tijd is het aantal Afrikaanse pinguïns teruggelopen van anderhalf miljoen tot 63 duizend.

Die teruglopende aantallen hebben uiteenlopende oorzaken.

Voor de Adeliepinguïn, die veel van ijs houdt, is de opwarming van westelijk Antarctica een probleem, omdat hij daardoor steeds moeilijker voedsel kan vinden. Dat vertelt Phil Trathan, een vooraanstand pinguïnexpert, die overigens niet bij het onderzoek betrokken was.

Pinguïns op de Galapagoseilanden hebben veel hinder van El Nino: doordat het water te warm is geworden zwemmen de pinguïns steeds verder weg op zoek naar voedsel. Daarbij laten zij vaak hun jongen achter.

De problemen verschillen misschien per plek, maar ze geven een duidelijke boodschap af, vindt Trathan.

Pinguïnkenner Susie Ellis waarschuwt : "Wat pinguïns overkomt, kan een paar jaar later met andere soorten gebeuren, ook met mensen

(depers.nl)

07-07-2008

Eén op drie diersoorten bedreigd bij Zuiderburen

AMSTERDAM - In België wordt een derde van de dier- en plantensoorten bedreigd. De reptielen hebben de grootste overlevingsproblemen. Voor het voortbestaan van 71 procent wordt gevreesd.

Dat concludeert het Gazet van Antwerpen op basis van onderzoek van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek in België.

De wetenschappers die de cijfers presenteerden maken zich ook druk om de vlinders, waar 60 procent problemen heeft. "Zij hebben het moeilijk omdat de schrale graslanden waar ze wonen, verdwijnen door de stikstof uit overbemesting."

De percentages bij amfibieën en reptielen moeten gerelativeerd worden, vindt Dirk Maes. Hij is medewerker aan het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. "Omdat daar weinig verschillende soorten van voorkomen in België. Als er tien soorten zijn, waarvan zes bedreigde, zit je al aan 60 procent."

Planten

De 460 plantensoorten staan er ook slecht voor. Eén op drie soorten wordt bedreigd. "Dan zullen we nu iets moeten doen", zegt Maes. "De landbouw stoppen is natuurlijk geen optie. Maar er zal toch iets in die richting moeten gebeuren."

(c) NU.nl

(nu.nl)

11-07-2008

Koraal sterft door verzuring oceanen

FORT LAUDERDALE - De oceanen verzuren zo snel dat halverwege deze eeuw een derde van de koraalriffen zal sterven. De oceanen verzuren omdat ze het broeikasgas CO2 opnemen.

Dat schrijven wetenschappers in het magazine Science, meldde de Britse omroep BBC vrijdag.

Ook overbevissing, ontwikkeling van kustgebieden en de opwarming van de aarde spelen een rol bij het verdwijnen van koraal. Tot 1998 waren 13 van de 704 koraalsoorten bedreigd. Dat aantal is nu opgelopen tot 231, concluderen de wetenschappers.

De onderzoekers stellen dat als niets aan de uitstoot van CO2 wordt gedaan, al het koraal zal verdwijnen. Een kwart van de dieren in de oceanen is afhankelijk van koraalriffen. Als het koraal verdwijnt, zullen die ook uitsterven, verwachten de onderzoekers.

(c) ANP

(nu.nl)

05-08-2008

'Diverse apensoorten met uitsterven bedreigd'

AMSTERDAM - Het aantal apensoorten neemt schrikbarend snel af. De International Union for the Conservation of Nature (IUCN), een internationaal samenwerkingsverband dat zich ondermeer bezighoudt met het behoud van dierensoorten, luidt de noodklok.

Op de Rode Lijst van de IUCN, die in 1963 is opgesteld, blijkt dat de organisatie zich het meest druk maakt om de leefgebieden van zeldzame dieren. Bosbranden en het kappen van tropische regenwouden beperken de leefomgeving van veel diersoorten aanzienlijk.

Andere bedreigingen voor de aapachtigen zijn jagers en de mensen die apenvlees consumeren. Vooral dat laatste lijkt de afgelopen jaren een trend in diverse landen, zo meldt de organisatie.

Azië

Uit een groot onderzoek van de Union blijkt dat de situatie voor 48 procent van de bedreigde diersoorten uiterst nijpend is. Vooral voor veel aapachtigen is het vijf voor twaalf, blijkt uit de laatste update van de lijst. In Azië hebben inmiddels 70 procent van de aapsoorten het stempel 'bedreigde diersoort' gekregen.

Het IUCN deed nog niet eerder zo'n omvangrijk onderzoek. De resultaten worden in oktober gepubliceerd, de eerste uitkomsten werden maandag door de BBC naar buiten gebracht.

Top 5

De Britse omroep maakte aan de hand van de Rode Lijst een top 5 van landen waar het percentage van bedreigde diersoorten het hoogst is:

Cambodia - 90 procent
Vietnam - 86 procent
Indonesië - 84 procent
Laos - 83 procent
China - 79 procent

(c) NU.nl/Dennis van Luling

(nu.nl)

10-11-2008

Kwart haaisoorten ernstig bedreigd

LONDEN - Het gaat niet goed met de haaien in de Atlantische Oceaan. Een kwart van de haaiensoorten dreigt uit te sterven door overbevissing. Dat blijkt uit onderzoek, waarvan de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN maandag de resultaten bekend maakte.

Volgens de IUCN is dit aantal flink hoger dan het wereldwijde gemiddelde. De organisatie hoopt dat de Europese Unie een totaal vangstverbod in zal stellen voor alle haaien die in diep water leven.

De IUCN stelt de rode lijst van bedreigde diersoorten samen. Een aantal haaien zijn na het onderzoek op een andere plaats op de lijst gezet. De ruwe zwelghaai, die leverolie levert voor gebruik in cosmetica, is nu ernstig bedreigd.

Die classificatie is de zwaarste voor het stempel uitgestorven op een soort gedrukt wordt. Ook de doornhaai en de haringhaai, die geliefd zijn om hun vlees, staan in deze klasse.

Kwestbaar

De reuzenhaai, de op een na grootste vis ter wereld, werd bestempeld als kwetsbaar. In deze categorie valt nu 26 procent van de haaien- en roggensoorten uit de Atlantische Oceaan. Wereldwijd ligt dat gemiddelde op 18 procent.

Voor de doornhaai en de haringhaai heeft de EU een vangstquotum ingesteld, maar volgens de IUCN is deze norm veel te gul. "Dit voorkomt niet dat de populatie instort", aldus een woordvoerster. De EU praat in december over de nieuwe vangstquota voor haaien en roggen.

(nu.nl)

08-12-2008

'Mannelijk geslacht bedreigd door chemicaliën'

AMSTERDAM - Het toenemende aantal chemicaliën in de natuur zorgt ervoor dat het mannelijk geslacht bij zowel dieren als mensen wordt aangetast, zo blijkt uit een wereldwijde studie.

Het rapport (PDF) van de natuurorganisatie CHEM Trust is gebaseerd op 250 internationale studies naar de effecten van hormoonverstorende chemicaliën op de natuur.

Vooral zogenaamde weekmakers in verpakkingen en chemische stoffen in cosmetica en voedsel hebben volgens het onderzoek een negatieve invloed op het mannelijk geslacht in vrijwel alle diersoorten.

Mannetjesvissen

Zo is bijvoorbeeld aangetoond dat de chemicaliën van anticonceptiepillen die in het riool belanden, ervoor zorgen dat veel mannetjesvissen in zoetwater nu ook vrouwelijke geslachtskenmerken vertonen, zoals eitjes die in hun testikels groeien.

Ook bij krokodillen, schildpadden, panters en elanden worden volgens onderzoekers steeds meer mannetjesdieren geboren die beschikken over uitzonderlijk kleine penissen en testikels. Een onderzoek naar de geslachtsverhoudingen bij ijsberen toonde zelfs aan dat relatief veel van de dieren hermafrodiet zijn.

De voortplanting van de diersoorten loopt volgens de schrijvers van het rapport dan ook groot gevaar door hormoonverstorende chemicaliën.

Hormoonreceptoren

"Dit onderzoek toont aan dat het mannelijke 'gereedschap' wordt bedreigd", zo verklaarde hoofdonderzoekster Gwynne Lyons tegen de Britse krant The Independent. "De vervrouwelijking van grote aantallen gewervelde dieren komt nu overal voor. Al die dieren hebben dezelfde hormoonreceptoren en die worden beïnvloed door het toenemende aantal chemicaliën in het milieu."

Ook het mannelijk geslacht bij mensen zou gevaar lopen. Zo worden er in het onderzoek enkele studies aangehaald die uitwijzen dat chemicaliën ook de geslachtskenmerken van baby's kunnen veranderen.

Kleine penissen

Een studie aan de Amerikaanse universiteit van Rochester heeft bijvoorbeeld aangetoond dat vrouwen die grote hoeveelheden van de chemische stof ftalaat in hun lichaam hebben, vaker baby's krijgen met relatief kleine penissen en nauwelijks ontwikkelde testikels.

Uit een onderzoek aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam bleek dat vrouwen die hebben blootgestaan aan de chemische stof PCB vaker jongens op de wereld zetten die in hun jeugd graag met poppen spelen in plaats van met traditioneel jongensspeelgoed.

Snel optreden

Het rapport van CHEM Trust krijgt wereldwijd steun van wetenschappers, die aandringen op strengere regelgeving komt voor het gebruik van chemicaliën. "Er moet snel worden opgetreden tegen hormoonverstorende chemicaliën", aldus Gwynne Lyons. "We hebben nu aangetoond dat verschillende van deze stoffen gezamenlijk een groot effect kunnen hebben op de natuur, ook al zijn de chemicaliën in producten individueel gezien misschien niet schadelijk."

(c) NU.nl/Dennis Rijnvis

(nu.nl)

11-12-2008

Vlaamse en Europese vlinders bedreigd door klimaatverandering



Van de 49 vlindersoorten die in Vlaanderen voorkomen, zouden er de komende tijd een aantal kunnen verdwijnen wegens de klimaatverandering en de stijgende temperaturen. Dat meldt Natuurpunt op basis van de Climatic Risk Atlas of European Butterflies. Europese vlindersoorten zien daardoor de voor hen geschikte biotoop oprukken naar het noorden.

Noorden
Tegen 2080 zal de gemiddelde temperatuur in Europa met 2,5 tot 4,1 graden gestegen zijn. Daardoor zou tot 95 procent van het verspreidingsgebied van 70 vlindersoorten te warm worden om er nog te overleven. "De gebieden waar die vlinders wel nog kunnen voorkomen vind je dan verder in het noorden. In theorie zouden de vlinders dus mee kunnen verhuizen, maar zo eenvoudig is het niet altijd. We verwachten dat dat wel zal lukken voor grotere soorten die ver kunnen vliegen, maar heel wat vlinders vliegen slechts enkele honderden meters", legt Wouter Vanreusel van Vlinderwerkgroep Natuurpunt uit.

Leefmilieu
"Vlinders hebben bovendien meer nodig dan enkel het geschikte klimaat", benadrukt hij nog. "Het leefmilieu moet goed zijn, ze moeten een koude winter kunnen overleven, er liggen steden of industriegebieden op hun weg naar het noorden... We pleiten daarom voor verbinding tussen grotere eenheden natuur." (belga/gb)

(HLN)

30-12-2008

Zeeschildpad meest bedreigd door klimaatverandering

ZEIST - De zeeschildpad komt door de klimaatverandering het ergst in de verdringing. Ook de tijger, orang-oetan, de bonte vliegenvanger vogel en het koraal hebben veel last van de temperatuurstijging. Dit maakte het Wereld Natuur Fonds dinsdag bekend.

Volgens de natuurbeschermingsorganisatie kan de zeeschildpad zich niet goed meer voortplanten als het warmer wordt. De warme bodem waarin de eieren liggen, heeft een sekseveranderende invloed op de baby's, waardoor onvoldoende mannetjes worden geboren. Ook verdwijnen de legstranden door de stijging van de zeespiegel..

De tijger kampt vooral met verzilting van de grond in de delta van de Ganges in India en Bangladesh. Daardoor sterft vegetatie en verdwijnen de prooidieren. De tijger zoekt daarom in de dorpen naar voedsel. De bewoners zijn daar niet van gediend en maken jacht op de tijgers.

De orang-oetan vindt door de extremere regenperiode minder vruchten. Koraal sterft af bij de kleinste temperatuurstijging. De bonte vliegenvanger, die ook in Nederland voorkomt, kan te weinig voedsel vinden voor zijn jongen. Door de warmere temperaturen komen de rupsen tevoorschijn voordat de vogel arriveert. Het eten voor de jonkies is bijna op als hij gaat nestelen.

© ANP

(nu.nl)

26-01-2009

Pinguïn tegen 2100 uitgestorven



De toekomst ziet er niet goed uit voor de Keizerspinguïn. Volgens recente voorspellingen zouden de dieren tegen het einde van deze eeuw zo goed als uitgestorven kunnen zijn. Hun aantal zou tegen 2100 met liefst 95 procent afnemen. In dat geval zouden nog slechts 600 broedende paren overblijven, meldt de Telegraph.



Lange tochten
De Keizerspinguïn is de grootste en bekendste pinguïnsoort. We kennen ze uit de met een Oscar bekroonde documentaire 'March of the Penguins'. Tijdens de winter op de Zuidpool maken ze lange reizen om te paren. De ouders moeten nadien tussen de oceaan en de broedplaats reizen om het jong in leven te houden. De dikte van het ijs op die oceaan is dus van groot belang. Anders dreigt hun missie te mislukken.

Geen tijd
De onderzoekers gaan er niet van uit dat de pinguïns, zoals sommige andere pooldieren, hun broedgewoontes zullen aanpassen aan het veranderende klimaat. Pinguïns hebben meer tijd nodig, maar die lijkt de opwarmende planeet hen niet te gunnen. (gb)

(HLN)

28-01-2009

Bij bijna het haasje



Van uitsterven is nog geen sprake maar de honingbij gaat in Nederland net als in de rest van de wereld hard achteruit. De wilde honingbij is hier eigenlijk al uitgestorven, terwijl de dichtheid aan bijenvolken bij imkers dicht bij de ondergrens van het voortbestaan zit. Het bestuiven van planten dreigt onvoldoende te worden, zowel in de landbouw als in de natuur.

Dat is de strekking van een rapport, dat onderzoekers van de Wageningen Universiteit woensdag hebben aangeboden aan minister Gerda Verburg (LNV). Ook de Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV) kwam woensdag met een rapport. Volgens de imkers is een 'deltaplan' nodig om de bij te behouden.

Reden voor alle ongerustheid is de massale sterfte van bijenvolken, waarbij gesproken wordt over wintersterfte en verdwijnziekte. Deze massale sterfte lijkt steeds vaker voor te komen.

De achteruitgang van de natuur, de toenemende bevolking en het gebruik van landbouwgif spelen de bij en andere bestuivers parten. De afnemende vitaliteit van de bijen heeft daarnaast andere oorzaken. Zo is de bijenhouderij in ons land in handen van een sterk vergrijzende groep hobbyisten die er niet zijn brood mee kan verdienen.

Die bijenhouderij wordt al lang geplaagd door de parasiet varraomijt en daar is een tweede gevaarlijke ongevraagde gast bijgekomen; de Nosema ceranae. Volgens de wetenschappers is er een groot gebrek aan onderzoek, dat nodig is om oplossingen te vinden.

Gevreesd wordt voor onherstelbare vermindering van soorten van planten en dieren in de natuur. Ook land- en tuinbouw, inclusief de glastuinbouw, gaan de nadelige gevolgen ondervinden. Minder groenten en fruit gaat ook onze economie bedreigen.

De honingbij is onze belangrijkste bestuiver en die rol kan niet worden overgenomen door andere bestuivers, zoals de hommel. De achteruitgang van de honingbij kan directe gevolgen hebben voor de teelt van hommels, omdat die afhankelijk zijn van van stuifmeel dat door bijen verzameld wordt.

De wetenschappers pleiten niet alleen voor meer onderzoek, maar ook voor professionalisering van de bijenhouderij. Ook zou de tuinbouwsector zijn verantwoordelijkheid moeten nemen en zorgen voor het veilig stellen van de bestuiving in de toekomst.

(depers.nl)

09-02-2009

Krijt-Tertiair uitsterving nog steeds zichtbaar

De uitsterving op de Krijt-Tertiair grens heeft een onomkeerbaar effect op de overlevenden. Dit effect is nog steeds zichtbaar in tweekleppigen. Hun diversiteit nam sinds de extinctie versneld toe. Deze schelpen zijn belangrijk in verschillende ecosystemen op aarde.

De Krijt-Tertiair uitsterving lijkt heel ver weg. Toch zijn de gevolgen van de uitsterving 66 miljoen jaar geleden nog steeds zichtbaar. Zo is er geen niet-vliegende dinosauriërs meer te bekennen. Maar de extinctie had ook invloed op de overlevenden. Uit nieuw onderzoek blijkt dat tweekleppigen (bivalven) steeds sneller evolueerden na de Krijt-Tertiair grens. Dit nieuws van Krug (University of Chicago) en collegas is gepubliceerd in het Amerikaanse blad Science.

Onder de tweekleppigen (schelpen) vallen onder andere de oester, kokkel en mossel. Deze groep komt voor in allerlei ecosystemen en zijn een belangrijk onderdeel hiervan. Vooral in de tropische regio is er een explosie van nieuwe tweekleppigen sinds de Krijt-Tertiair grens. Voor de extinctie was er nauwelijks verschil tussen de polen en de evenaar. Er kwamen nieuwe soorten bij met gelijke snelheid. Naast het normale uitsterven van diergroepen heeft de beroemde extinctie dus ook een lange termijn effect.


Tridacna gigas , één van de grootste tweekleppigen op aarde.

Waarom deze diergroep?
De onderzoekers kozen de 854 geslachten (5132 soorten) tweekleppigen voor hun studie. Maar liefst 711 hiervan zijn ook fossiel te vinden. De fossielen blijven goed bewaard en zijn relatief veel te vinden. Hun evolutie is daarom relatief goed bekend. Een betere bewaring in de loop van de miljoenen jaren is niet waarschijnlijk. Hetzelfde patroon vonden de wetenschappers namelijk voor tweekleppigen die zeer resistent zijn tegen oplossing van hun kalkschaal.

Oorzaak
De redenen voor de versnelde toename van de tweekleppigen zijn divers. Eén mogelijkheid is het wegvallen van organismen die ook in/op de zeebodem woonden en dus competitie waren voor voedsel en ruimte. Ten tweede kunnen belangrijke roofdieren uitgestorven zijn. Tenslotte zou de toename van boorders van deze schelpen voor de toename gezorgd hebben. Hierdoor moesten de tweekleppigen inventief zijn en zich beschermen op diverse manieren. Dit zou kunnen leiden tot een grotere diversiteit. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen wat nu de (belangrijkste) oorzaak was.


Zijn boorders de reden voor de explosie van de tweekleppigen sinds de Krijt-Tertiair grens? Hier is een Cyclocardia aangeboord door een slak. Bron: Adiël Klompmaker

Referenties:
Krug et al., 2009. Signature of the End-Cretaceous Mass Extinction in the Modern Biota. Science 323: 767-771.
Crame, J.A., 2009. Times Stamp on Modern Biogeography. Science 323: 720-721.

(Kennislink)

09-02-2009

Salamanders sterven uit in Mexico en Guatemala



Amfibieën zijn als de kanarie in de koolmijn Vorige week ontdekten wetenschappers nog tien nieuwe amfibieën in Colombia, maar in Mexico gaat het minder goed met de barometer onder de diersoorten. De salamander wordt steeds zeldzamer in Mexico en Guatemala. Dat is een slecht signaal, want het verdwijnen van amfibieën is doorgaans de voorbode van problemen bij de andere dierenfamilies.

Vier soorten uitgestorven
Bioloog David Wake van de universiteit van Californië Berkeley onderzocht tientallen salamandersoorten in Guatemala en Zuid-Mexico. Hij ontdekte dat het aantal salamanders sinds de jaren 70 fel is teruggeslagen. Vier soorten zijn zelfs helemaal verdwenen en een vijfde staat op het randje van uitsterving.

Kanarie
De oorzaak ligt bij verschillende factoren: de opwarming van het klimaat, de vernieling van de habitat en ziekten. Wetenschappers vrezen dat dieren in gevoelige gebieden, zoals ijsberen in het poolgebied, het eerst zullen sterven aan de gevolgen van de klimaatverandering. Ze beschouwen salamanders en andere amfibieën als een soort kanarie in een koolmijn. Als deze dieren sneuvelen, is het hoog tijd om aan de alarmbel te trekken. (gb)

(HLN)

12-03-2009

Rode lijst bedreigde dieren klopt niet

De rode lijst met bedreigde dieren klopt niet en kan pogingen verstoren om dieren te beschermen, zo stellen milieubeschermers. De lijst, die jaarlijks gepubliceerd wordt, vestigt onze tijd en aandacht op diersoorten die eigenlijk 'veilig' zijn, terwijl andere dieren geleidelijk aan uitsterven.


Schildpadden zijn veel minder bedreigd dan we denken.

Schildpad
Schildpadden zijn een voorbeeld van een diersoort die volgens Dr. Brendan Godley van de universiteit van Exeter onnodig beschermd worden. "De schildpadden zullen niet verdwijnen", zegt hij. Sommige soorten lopen inderdaad een risico omdat er te weinig eieren uitkomen. "Maar dat kan je niet vergelijken met een vijftig papegaaien die op een klein eiland leven dat steeds meer ontbost wordt."


De populatie potvissen is wereldwijd nog relatief groot.

Gegevens
Ook de potvis zou een dier zijn dat veel aandacht krijgt, terwijl de populatie wereldwijd relatief groot is. De lijst wordt samengesteld met de hulp van ongeveer 7.500 vrijwilligers, meestal verbonden aan milieuorganisaties of universiteiten, die gegevens over de diersoorten verzamelen. Daarna wordt een graad van bedreiging toegekend. Een soort wordt een 'risico' als hun aantal onder een vooropgestelde limiet valt.

Geen alternatief
De lijst zou het risico van heel wat diersoorten fel overdrijven. Er staan ruim 45.000 soorten op de rode lijst. Bij het IUCN (International Union for Conservation of Nature), dat de leiding heeft over de lijst, beseffen ze dat het systeem fouten bevat, maar voorlopig weten ze niet hoe ze het probleem kunnen oplossen. Bovendien bestaat er nog steeds geen alternatieve lijst om de rode lijst te vervangen, aldus het IUCN. (gb)

(HLN)

23-04-2009

Kuikens Jan-van-gent bedreigd door overbevissing

GRONINGEN - Het ecosysteem van de beschermde vogelsoort Kaapse jan-van-gent is ontwricht. Dit meldde de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) donderdag.

De vogel kan door overbevissing niet genoeg voedsel vinden om zijn jongen mee te voeden. Daarnaast is er voor zeehonden en pelikanen ook niet genoeg vis, waardoor ze zich tegoed doen aan de kuikens van de jan-van-gent.

Voedsel

Namibië en Zuid-Afrika zijn de enige twee landen waar de jan-van-gent broedkolonies heeft. Vanuit het nest vliegt de vogel gemiddeld 450 kilometer per dag om voedsel voor de kuikens te halen.

Het onderzoek naar de kuikengroei van de jan-van-gent komt van bioloog Ralf Mullers. Hij promoveert op 4 mei aan de RuG op dit proefschrift.

(nu.nl)

07-05-2009

Wilde fruitbomen dreigen uit te sterven

LONDEN - De wilde bomen waarvan onze hedendaagse appel-, peren-, pruimen- en kersenbomen afstammen, dreigen uit te sterven.

Daarvoor hebben wetenschappers gewaarschuwd, meldde de Britse omroep BBC donderdag.

De bomen groeien in de wouden van Centraal-Azië, waarvan de laatste vijftig jaar 90 procent is vernietigd, zegt de internationale natuurbeschermingsorganisatie Fauna & Flora International.

Boomsoorten

De organisatie heeft een 'rode lijst' opgesteld van 44 boomsoorten in Kirgizië, Kazachstan, Oezbekistan, Toerkmenistan en Tadzjikistan die dreigen uit te sterven.

Volgens Antonia Eastwood, leidster van de onderzoekers die de lijst hebben opgesteld, betreft het een ''unieke plek van soortenverscheidenheid in de wereld''.

Veel van de bomen waarvan onze fruitsoorten afstammen, komen alleen in Centraal-Azië voor. ''Het is er erg bergachtig en droog, zodat vele soorten zeer goed bestand zijn tegen koude en droogte. Veel van ons fruit berust op een zeer smalle genetische basis'', zegt Eastwood.

Mensheid

Zij waarschuwt dat de mensheid ''gezien de bedreigingen die ziekten en het veranderend klimaat voor onze voedselvoorziening betekenen'' misschien naar deze soorten moet terugkeren en ze moet opnemen in een teeltprogramma van fruitbomen.

Kazachstan en Kirgizië gelden als de landen waar bekende appelsoorten als de red en de golden delicious vandaan komen.

© ANP

(nu.nl)