abonnement bol.com Unibet Coolblue
  donderdag 27 januari 2011 @ 14:52:47 #1
328436 Verrekijker
De blik op oneindig
pi_91941967
Wetenschappers hebben verbanden gevonden tussen de grootte van het zwarte gat in het centrum van een melkwegstelsel en de omvang van de “bobbel” in het centrum van een melkwegstelsel. Ook vonden ze verbanden tussen de grootte van de spiraalschijf en de hoeveelheid donkere materie. Wat echter ontbreekt, blijkt uit de nieuwste analyses, is een verband tussen de grootte van het zwarte gat in het centrum en de hoeveelheid donkere materie.

Dat is vreemd. Immers: als er vijf keer zoveel donkere materie is als zichtbare materie (wat de meeste kosmologen geloven), zou je verwachten dat er veel meer donkere materie dan zichtbare materie door zwarte gaten opgeslokt zou worden, m.a.w. dat er een sterk verband bestaat tussen de hoeveelheid donkere materie en de grootte van de zwarte gaten.



In een nieuwe analyse hebben de Duitse astronomen John Kormendy en Ralf Bender aan het Duitse Max Planck Instituut voor buitenaardse fysica het antwoord gevonden. Ze bestudeerden zes naburige melkwegstelsels die wel een zwart gat bevatten maar geen bobbel, zoals de hier getoonde NGC 2988. Ze deden dit om te kunnen vaststellen of bij het ontbreken van de gebruikelijke correlatie met een bobbel (zoals bij deze zes ontbrak), zwarte gaten wellicht worden verklaard door de hoeveelheid donkere materie. Voorlopige conclusie: een dergelijke correlatie is afwezig. Hoeveel donkere materie ook aanwezig is, het heeft geen invloed op de grootte van zwarte gaten. Er bestaat slechts een correlatie met het melkwegstelsel zelf: hoe groter het melkwegstelsel, hoe groter het zwart gat.

[ Bericht 4% gewijzigd door #ANONIEM op 31-03-2012 12:49:56 ]
pi_91942714
Misschien omdat donkere materie geen interactie heeft met zichtbare materie? Dat ze overlappen als het ware, de druk van de donkere materie heeft geen invloed op de zichtbare materie waardoor het gat niet groter is dan normaal, maar wel een hogere zwaartekracht heeft.. Naja het is maar een gedachtespinsel :)
  donderdag 27 januari 2011 @ 15:22:04 #3
328436 Verrekijker
De blik op oneindig
pi_91943195
Op zich kan dat. Plus dat donkere materie neem ik aan geen synchrotronstraling uitzendt waardoor omloopbanen stabiel blijven en de materie niet naar binnen spiraleert. Wat ik verder. Heel. Verdacht vindt is de aanwezigheid van de ster S2 vlakbij ons eigen zwarte gat Sagittarius A*. Zware sterren van die grootte houden het niet langer dan een paar miljoen jaar uit en zo vlak bij een zwart gat met die enorme getijdekrachten zijn de omstandigheden voor stervorming bepaald niet ideaal. Wat doet die ster daar?
pi_91954964
Hi TS,

In tegenstelling populaire opvatting, zijn zwart gaten niet zomaar cosmologische stofzuigers die gewoon alles opslokken zonder meer. Ook zij hebben beperkingen, en enkel omdat licht er niet ontsnappen kan, betekent niet dat ze oppermachtig zijn.

Ze kunnen wel vervormd worden door sterren die vele malen groter zijn.

Ook is het mijn theorie dat zwart gaten wel energie weer loslaten, ze zetten dus licht om in een andersoortige energie wat volgens mij hitte-energie is.
pi_91960403
Bij veel sterrenstelsels zijn z.g. jets waar te nemen.
Dit zijn krachtige stromen van materie die langs de draaiingsas worden uitgestoten, deze bestaan voornamelijk uit waterstofgas.
Hieruit kunnen weer nieuwe sterren ontstaan, zodoende dragen ze bij aan de "bobbel" van het sterrenstelsel.
Zou dit de verklaring zijn dat sommige sterrenstelsels wel en andere geen "bobbel" hebben?
  zaterdag 29 januari 2011 @ 00:13:10 #6
99851 ZureMelk
Bow to your master
pi_92020710
quote:
1s.gif Op donderdag 27 januari 2011 15:11 schreef bert_van_dirkjan het volgende:
Misschien omdat donkere materie geen interactie heeft met zichtbare materie? Dat ze overlappen als het ware, de druk van de donkere materie heeft geen invloed op de zichtbare materie waardoor het gat niet groter is dan normaal, maar wel een hogere zwaartekracht heeft.. Naja het is maar een gedachtespinsel :)
Donkere materie wordt nu juist vanwege de zwaartekrachteffecten op gewone materie gehypothetiseerd.
En er is ook juist geen overlapping, donkere materie is anders over het universum verdeeld dan gewone materie. Er lijkt wel enige correlatie te zijn maar er is geen sprake van een totale overlapping.
Wat er in heilige boeken geschreven staat is niet belangrijk, aan de vruchten herkent men de boom.
  zaterdag 29 januari 2011 @ 00:45:02 #7
99851 ZureMelk
Bow to your master
pi_92022566
quote:
1s.gif Op donderdag 27 januari 2011 15:22 schreef Verrekijker het volgende:
Op zich kan dat. Plus dat donkere materie neem ik aan geen synchrotronstraling uitzendt waardoor omloopbanen stabiel blijven en de materie niet naar binnen spiraleert. Wat ik verder. Heel. Verdacht vindt is de aanwezigheid van de ster S2 vlakbij ons eigen zwarte gat Sagittarius A*. Zware sterren van die grootte houden het niet langer dan een paar miljoen jaar uit en zo vlak bij een zwart gat met die enorme getijdekrachten zijn de omstandigheden voor stervorming bepaald niet ideaal. Wat doet die ster daar?
Die ster is uiteraard niet vlak naast het zwarte gat ontstaan en door de snelheid van de ster (5000 km/s, snelst bekende object in een baan om een ander object) kan deze zo dicht bij het zwarte gat blijven zonder er in getrokken te worden:
quote:
Although the central black hole should be too massive to allow any new stars to form within three or four light-years because its gravity would tear apart any large clouds of gas and dust that would otherwise condense into stars, a cluster of stars less than 10 million years old has been observed to be located less than half a light-year from the central black hole. The cluster probably formed at a safe distance of at least five light-years away from the black hole, around a middle-weight black hole with around 1,000 to 10,000 Solar-masses. As the cluster's black hole has been gravitationally dragged towards its supermassive neighbor, however, it has dragged its stars along with it.
quote:
In 2004, a team of astronomers (Jean-Pierre Maillard, Thibaut Paumard, Susan R. Stolovy, and François Rigaut) announced the possible discovery of a middleweight black hole with around 1,300 Solar-masses orbit about three light-years from the central black hole, called GCIRS 13E, with strong x-ray emission (press release); nature.com; and Maillard et al, 2004). A compact cluster of seven massive stars (spectral type O and Wolf-Rayet, as well as a luminous blue object), each with five to 10 Solar-masses but reduced from more than 40 Solar-masses during their prime, orbit GCIRS 13E. Just 0.065 light-years (0.02 parsecs) across, GCIRS 13E is racing around the galactic center at 626,300 miles per hour (280 kilometers per second). Indeed, the gravity of the nearby, supermassive central black hole should have precluded the contraction of gas clouds into GCIRS 13E's stars. The astronomers believe, however, that the stars did form too far from their present location because the seven massive stars must be less than 10 million years old, or they would have exploded already since such massive stars do not live that long. Hence, the seven stars and GCIRS 13E must have migrated inward toward the central black hole within the past 10 million years, probably from about 60 light-years further out its current orbit. The seven stars are the remains of what likely was once a much larger and massive cluster of many stars, possibly a globular cluster where a middleweight black hole could develop through runaway star collisions, as indicated by other research.
Bron:
http://www.solstation.com/x-objects/s2.htm
Wat er in heilige boeken geschreven staat is niet belangrijk, aan de vruchten herkent men de boom.
  zaterdag 29 januari 2011 @ 00:51:35 #8
99851 ZureMelk
Bow to your master
pi_92022895
quote:
1s.gif Op donderdag 27 januari 2011 19:45 schreef vergezocht het volgende:
Hi TS,

In tegenstelling populaire opvatting, zijn zwart gaten niet zomaar cosmologische stofzuigers die gewoon alles opslokken zonder meer. Ook zij hebben beperkingen, en enkel omdat licht er niet ontsnappen kan, betekent niet dat ze oppermachtig zijn.

Ze kunnen wel vervormd worden door sterren die vele malen groter zijn.

Ook is het mijn theorie dat zwart gaten wel energie weer loslaten, ze zetten dus licht om in een andersoortige energie wat volgens mij hitte-energie is.
Die theorie van jou heet Hawkingstraling:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Hawkingstraling

Ik denk dat zwarte gaten zelf maar minimaal vervormen gezien de enorme kracht die er op de waarnemingshorizon van binnenuit uitgeoefend wordt.
De accretieschijf om het zwarte gat heen kan uiteraard wel flink vervormd worden door andere zwaartekrachtbronnen.
Wat er in heilige boeken geschreven staat is niet belangrijk, aan de vruchten herkent men de boom.
pi_92032122
Ik denk dat zwarte gaten een enorm hoog toerental moeten hebben omdat ook alle rotatieenergie van invallende materie geabsorbeerd wordt.
Zou deze rotatie ook niet het zwarte gat kunnen vervormen?
Het is alleen de vraag of je nog van rotatie van een zwart gat kunt spreken.
pi_92054234
http://en.wikipedia.org/wiki/Rotating_black_hole

yep, zwarte gaten kunnen ronddraaien ;)
pi_92065231
27-01-2011

Jacht op donkere materie nadert ontknoping



Natuurkundigen zitten de donkere materie - de onzichtbare substantie die een kwart van de massa/energie-inhoud van het heelal voor zijn rekening neemt - op de hielen. Die conclusie trekken zij na het eerste succesvolle onderzoeksjaar met de CMS-deeltjesdetector van de Large Hadron Collider (LHC) in Genève.

De onderzoekers hebben het afgelopen jaar protonen met bijna de snelheid van het licht tegen elkaar laten knallen. Dat resulteert in energieën en dichtheden die vergelijkbaar zijn met die in het heelal kort na de oerknal, 13,7 miljard jaar geleden. De verwachting is dat bij zulke botsingen dezelfde soorten deeltjes zullen ontstaan die in de prille begintijd van het heelal bestonden.

De natuurkundigen zeggen dat ze goed op weg zijn om een van de belangrijkste theorieën te bevestigen of ontkrachten die veel van de openstaande vragen in de deeltjesfysica zou kunnen beantwoorden: de supersymmetrie. Deze theorie moet onder meer duidelijkheid geven over de samenstelling van de donkere materie.

De verwachting is dat binnen enkele jaren uitsluitsel kan worden gegeven. Als de theorie van de supersymmetrie klopt, zouden er heel af en toe bijzondere botsingen tussen protonen moeten plaatsvinden waarbij nog niet eerder waargenomen deeltjes ontstaan. Deze zogeheten 'sparticles' zijn een belangrijke kandidaat voor de verklaring van de donkere materie.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

Het Astronomie Topic #5
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_92292253
iets wat we niet direct kunnen waarnemen houdt de boel bij elkaar. ik geloof dat meer dan 80/90 procent van het heelal uit deze ''materie'' zou moeten bestaan. wat het precies is weten we niet, maar wel ''dat'' het er is! het antwoord lijkt me dus: JA!
  woensdag 9 februari 2011 @ 00:28:55 #13
99851 ZureMelk
Bow to your master
pi_92530600
quote:
1s.gif Op donderdag 3 februari 2011 20:45 schreef sigurros88 het volgende:
iets wat we niet direct kunnen waarnemen houdt de boel bij elkaar. ik geloof dat meer dan 80/90 procent van het heelal uit deze ''materie'' zou moeten bestaan. wat het precies is weten we niet, maar wel ''dat'' het er is! het antwoord lijkt me dus: JA!
Nee dat is incorrect.
Iets van 74% is donkere energie al noemen sommigen het liever de cosmologische constante. Deze houdt de boel niet bij elkaar maar duwt juist alle uit elkaar.
Vervolgens is er iets van 22% donkere materie. Dit weten we doordat er op sommige plekken meer zwaartekracht is dan verklaarbaar door de aanwezige zichtbare materie. Donkere materie is in tegenstelling tot donkere energie ongelijkmatig verdeeld over het universum en heeft een flinke overlap met gewone materie. We weten echter niet wat voor soort deeltjes donkere materie nu eigenlijk zijn aangenomen dat zwaartekracht door materie veroorzaakt wordt.
Voordeel is dat we donkere materie hier op aarde kunnen proberen aan te tonen bijvoorbeeld in de LHC.
Wat er in heilige boeken geschreven staat is niet belangrijk, aan de vruchten herkent men de boom.
pi_92532538
Ik kwam laatst iets tegen over donkere materie. Een paar wetenschappers hadden een of andere veel zwaardere verwant van het neutrino voorgesteld als een significant onderdeel van donkere materie. Neutrino's worden nu volgens mij al gerekend als een deel van donkere materie.

[ Bericht 0% gewijzigd door KoningStoma op 09-02-2011 02:05:30 ]
pi_103314125
17-10-2011

Donkere materie wordt steeds mysterieuzer

De donkere materie in dwergsterrenstelsels is anders verdeeld dan voorspeld.


Foto: NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl

Dat blijkt uit metingen aan de posities en bewegingen van duizenden afzonderlijke sterren in de Fornax- en Sculptor-dwergstelsels - twee kleine begeleiders van ons eigen Melkwegstelsel.

De nieuwe resultaten doen vermoeden dat er iets fundamenteel mis is met onze ideeën over donkere materie. Volgens de huidige theorieën bestaat het heelal grotendeels uit donkere energie en donkere materie.

.De donkere materie zou bestaan uit nog niet ontdekte elementaire deeltjes die wel zwaartekracht op hun omgeving uitoefenen, maar op geen enkele andere manier in wisselwerking treden met 'gewone' materie.

Nieuwe metingen

Dwergsterrenstelsels, die hooguit enkele tientallen miljoenen sterren bevatten, bestaan voor bijna 99 procent uit donkere materie. Computersimulaties voorspellen dat die donkere materie zich vooral in de kernen van de dwergstelsels moet ophopen. Uit de nieuwe metingen blijkt echter dat de donkere materie veel gelijkmatiger door de sterrenstelsels is verdeeld.

Volgens de onderzoekers zijn de nieuwe metingen alleen te verklaren wanneer er toch een sterkere wisselwerking bestaat tussen gewone en donkere materie, of wanneer de donkere materie niet uit langzaam bewegende, relatief zware deeltjes bestaat, maar uit veel snellere, lichtere deeltjes.

© NU.nl/Allesoversterrenkunde.nl

(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_104752442
24-11-2011

Donkeremateriedeeltjes moeten zwaar zijn



De donkere materie, die bijna een kwart van het totaal aan massa en energie in het heelal voor haar rekening neemt, bestaat uit deeltjes die zeker veertig keer zo zwaar zijn als het proton. Dat concluderen natuurkundigen van Brown University uit waarnemingen van de gammastraling die van dwergsterrenstelsels afkomstig is.

De nieuwe minimale massa voor de donkeremateriedeeltjes roept twijfels op over recente claims dat bij ondergrondse experimenten donkere materie is opgespoord. Bij die experimenten zouden deeltjes zijn gedetecteerd die zeven tot twaalf keer zo zwaar zijn als een proton, wat duidelijk minder is dan de ondergrens ligt die de Brown-onderzoekers hebben vastgesteld.

De natuurkundigen zijn uitgegaan van het feit dat als zo'n donkeremateriedeeltje - ook wel WIMP genoemd - in botsing komt met zijn antideeltje, zij elkaar annihileren en er (uiteindelijk) gammastraling vrijkomt. Uit een statistische analyse van de hoeveelheid gammastraling die de onderzochte dwergstelsels de afgelopen drie jaar hebben uitgezonden, kon worden afgeleid hoeveel WIMP-annihilaties er gemiddeld plaatsvinden en hoe zwaar deze deeltjes minimaal moeten zijn.

De afgelopen jaren is steeds duidelijker geworden dat alles wat zichtbaar is in het heelal - planeten, sterren, sterrenstelsels enzovoorts - slechts vier procent van het totaal aan massa en energie uitmaakt. Ongeveer 23 procent komt voor rekening van donkere materie, de rest is donkere energie - de kracht die het heelal versneld doet uitdijen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_104997281
28-11-2011

Nieuwe metingen Fermi-ruimtetelescoop wijzen niet op donkere materie



Nieuwe waarnemingen van de Amerikaanse Fermi Gamma-ray Space Telescope, uitgevoerd door wetenschappers van het Kavli Institute for Particle Astrophysics and Cosmology aan de Stanford-universiteit, wijzen niet op het bestaan van donkere materie.

Eerder had het Russische PAMELA-experiment in een baan om de aarde een overschot aan positronen gevonden - de positief geladen antideeltjes van elektronen. Dat antimaterie-overschot zou verklaard kunnen worden door het verval van donkere-materiedeeltjes. Algemeen werd dan ook aangenomen dat een bevestiging van de PAMELA-resultaten een ondersteunend bewijs zou vormen voor het bestaan van die donkere materie.

Met Fermi is het overschot aan positronen weliswaar bevestigd, maar de voorspelde plotselinge afname van het overschot beneden een bepaalde drempelenergie is niet waargenomen. De onderzoekers concluderen dat ook dat hun nieuwe metingen niet in overeenstemming zijn met de theorie dat het overschot aan positronen te danken is aan het verval van donkere materie.

Voor de Fermi-metingen werd hert magnetisch veld van de aarde gebruikt om een onderscheid te kunnen maken in gammastraling die geproduceerd wordt door negatief geladen elektronen en gammastraling die terug te voeren is op positief geladen positronen.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_105015214
Las net ook in het 'sneller dan het licht?' topic dat donkere materie weer wordt aangehaald om te ontkrachten dat neutrino's sneller dan het licht kunnen gaan.

Voor zover ik begrijp en gelezen heb, is er geen direct bewijs geweest voor het bestaan van donkere energie en materie, slechts indirect bewijs omdat de rekensommetjes van de huidige theorieën niet uitkomen met de werkelijkheid. Maw dat donkere energie/materie verzonnen is om die theorieën kloppender te maken. Maar is het niet gewoon aannemelijker dat het helemaal niet bestaat, en dat er gewoon nog wat gesleuteld moet worden aan de theorieën omdat ze gewoonweg nog niet compleet zijn? Dat lijkt mij een veel logischer verklaring voor de 'onverklaarbare' waarneming door zomaar donkere energie en materie als magische oplossing voor alles te maken.

Het begint een beetje op een religie te lijken... Weten we nog niet hoe iets kan, of hebben we onverklaarbare waarnemingen? Donkere energie, donkere materie!

[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 30-11-2011 18:21:05 ]
pi_105122218
quote:
0s.gif Op woensdag 30 november 2011 18:20 schreef MAHL het volgende:
Las net ook in het 'sneller dan het licht?' topic dat donkere materie weer wordt aangehaald om te ontkrachten dat neutrino's sneller dan het licht kunnen gaan.

Voor zover ik begrijp en gelezen heb, is er geen direct bewijs geweest voor het bestaan van donkere energie en materie, slechts indirect bewijs omdat de rekensommetjes van de huidige theorieën niet uitkomen met de werkelijkheid. Maw dat donkere energie/materie verzonnen is om die theorieën kloppender te maken. Maar is het niet gewoon aannemelijker dat het helemaal niet bestaat, en dat er gewoon nog wat gesleuteld moet worden aan de theorieën omdat ze gewoonweg nog niet compleet zijn? Dat lijkt mij een veel logischer verklaring voor de 'onverklaarbare' waarneming door zomaar donkere energie en materie als magische oplossing voor alles te maken.

Het begint een beetje op een religie te lijken... Weten we nog niet hoe iets kan, of hebben we onverklaarbare waarnemingen? Donkere energie, donkere materie!
Ze doen het niet alleen om theoriëen kloppender te maken. Sterker nog, ze willen deze bewijzen of omver werpen maar er bestaat vooralsnog geen andere theorie voor dit verschijnsel. De roodverschuiving die wordt waargenomen betekend dat iets van ons verwijderd. Maar wat? Tot op heden hebben we hier donkere energie als term genomen. Wetenschappers hebben hier voor "donker" gekozen, ten eerste omdat het niet zichtbaar is, en ten tweede omdat ze eigenlijk gewoon niet weten wat het is. Hetzelfde geldt voor donkere materie. Om een gelijke stabiele balans in energie te hebben moet je evenveel negatieve als positieve energie hebben. Donkere energie zien ze als de negatieve energie, en materie waar wij onder andere uit bestaan (materie = energie?) als positieve energie. Wat betreft donkere materie is voor mij ook een raadsel want dit is way out of balance.
pi_105579180
ooit gehoord van tired light? iets hoeft niet perse van ons af te bewegen, tijd/afstand afleggen kan ook energie kosten.
Hi, I'm a signature virus, put me in your signature to help me spread :)
pi_106632390
09-01-2012

Rimpelingen kunnen verdeling donkere materie verraden



De Amerikaanse astronome Sukanya Chakrabarti heeft een nieuwe methode ontwikkeld om de donkere materie in sterrenstelsels in kaart te brengen. Zij presenteert haar resultaten bij de winterbijeenkomst van de American Astronomical Society, die deze week in Austin (Texas, VS) wordt gehouden.

De meeste materie in het heelal zendt geen waarneembare vormen van straling uit. Dat sterrenstelsels voor het overgrote deel uit deze materie bestaan, blijkt uit de zwaartekrachtsinvloed die zij uitoefent. Zo kan uit het gedrag van sterren in de buitenste regionen van spiraalstelsels worden afgeleid dat deze stelsels zijn omgeven door kolossale halo's van donkere materie.

Hoe die donkere materie precies verdeeld is, is echter nog onduidelijk. Chakrabarti heeft ontdekt dat deze verdeling kan worden afgeleid uit de 'rimpelingen' in het gas in het buitenste deel van de schijf van een spiraalstelsel, die ontstaan door de getijdenwerking van een naburig kleiner stelsel. Die rimpelingen hebben weliswaar betrekking op normale materie, maar indirect verraden ze ook de verdeling van de donkere materie in het stelsel.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_106632405
09-01-2012

Donkere materie in kaart gebracht



Een internationaal team van astronomen, onder wie Koen Kuijken van de Universiteit Leiden, is er voor het eerst in geslaagd om de grootschalige verdeling van donkere materie in het heelal in kaart te brengen. De nieuwe bevindingen, die vandaag tijdens de winterbijeenkomst van de American Astronomical Society zijn gepresenteerd, tonen een heelal bestaande uit een complex netwerk van donkere materie en sterrenstelsels, verspreid over afstanden van meer dan een miljard lichtjaar.

Dat resultaat is verkregen door opnamen van ongeveer tien miljoen sterrenstelsels in vier verschillende hemelgebieden te analyseren. De astronomen onderzoeken de kleine vervormingen die ontstaan doordat het licht van deze stelsels wordt afgebogen als het onderweg naar de aarde grote concentraties van donkere materie passeert.

Hun project, dat de Canada-France-Hawaii Telescope Lensing Survey (CFHTLenS) heet, maakt gebruik van gegevens van de Canada-France-Hawaii Telescope Legacy Survey. De gebruikte opnamen zijn gemaakt met MegaCam, een 340-megapixel camera met een beeld van één bij één graad die gekoppeld is aan de CFHT-telescoop op Hawaï. De stelsels die bij de survey zijn vastgelegd, bevinden zich doorgaans op afstanden van ongeveer zes miljard lichtjaar. Het licht van deze stelsels is dus uitgezonden toen het heelal ruwweg half zo oud was als nu.

Het gevonden resultaat stemt goed overeen met de voorspellingen van de materieverdeling in het heelal op basis van computersimulaties. Door het onzichtbare karakter van de donkere materie was het echter niet eenvoudig om deze te verifiëren.

Overigens zijn ook gedetailleerde kaarten van de verdeling van donkere materie verkregen op basis van metingen van de Sloan Digital Sky Survey.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_106659728
0s.gif Op dinsdag 10 januari 2012 09:26 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
09-01-2012

Mysterieuze donkere materie in het heelal in kaart gebracht



Een internationaal team van astronomen is erin geslaagd de meest uitgebreide kaart ooit te maken van de mysterieuze donkere materie die 25 procent van de massa van de kosmos zou uitmaken. Dat is vandaag bekendgemaakt, op de jaarlijkse bijeenkomst van de American Astronomical Society in de Texaanse stad Austin. Er was reeds lang naar deze studie uitgekeken.

Optisch onzichtbaar
Volgens Catherine Heymans van de Universiteit van Edinburgh en Ludovic Van Waerbeke van de Universiteit van British Columbia in Canada is de kaart het resultaat van computersimulaties. De verificatie was echter moelijk omdat de donkere materie per definitie optisch onzichtbaar is. Ze is enkel waar te nemen door de gravitationele kracht die zij op andere materie uitoefent.

tien miljoen sterrenstelsels
De astronomen zijn vertrokken van de analyse van tien miljoen sterrenstelsels in vier verschillende gebieden van de kosmos. Het merendeel bevindt zich op zes miljard lichtjaar, dus ongeveer de helft van de leeftijd van het universum (die 13,7 miljard jaar zou zijn). Om de donkere materie te omschrijven, bestudeerden de wetenschappers de verstoring van het licht door de massa's donkere materie terwijl dit licht zijn lange reis maakt naar de Aarde. (afp/adha)

(HLN)
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
pi_108932366
09-03-2012

Onzichtbare waarheid

Op zoek naar de donkere kant van het heelal
Door: Florentine Sterk

Hoe doe je onderzoek naar iets waarvan je niet precies weet wat het is? Dat is de vraag waar wetenschappers, op zoek naar de waarheid achter het mysterieuze fenomeen van donkere materie en donkere energie, zich dagelijks in storten. Wat gebeurt er met je resultaten als de wetenschappelijke fundamenten waar je onderzoek op gebaseerd is anders blijken te zijn dan gedacht?


Henk Hoekstra

Henk Hoekstra, sterrenkundige aan de Sterrenwacht van de Universiteit Leiden, is onderdeel van het internationale team van sterrenkundigen dat onder de naam The Canada-France-Hawaï Telescope Lensing Survey onderzoek doet naar donkere materie en donkere energie. Het team bracht de verdeling van zichtbare en donkere materie in een deel van het heelal in kaart. Zo hopen ze te berekenen hoe de structuur van het heelal is ontstaan, en welke rol donkere energie speelt bij de uitdijing van het heelal. Hoe gaat dat eigenlijk, onderzoek doen naar iets dat je niet kan zien en waarvan je ook niet precies weet wat het is?

Onderzoek naar de donkere hoeken van het heelalHet team van Hoekstra liet de Canada-France-Hawaï Telescope op Mauna Kea, Hawaï met een camera van 340 Megapixels, maar liefst vijf jaar lang opnamen maken van de hemel. Op deze beelden werd naar een specifiek verschijnsel gekeken, namelijk gravitational lensing. Wat is gravitational lensing precies?

Hoekstra: ‘Het licht dat door sterrenstelsels wordt uitgezonden komt op haar weg naar de aarde vaak langs andere hemelobjecten, bijvoorbeeld clusters van melkwegstelsels. Zo’n cluster heeft een grote massa en daarom ook een grote zwaartekracht. Die zwaartekracht trekt als het ware aan het licht waardoor de baan van het licht iets afgebogen wordt. Die afbuiging wordt gravitational lensing genoemd, omdat de zwaartekracht de lichtstralen breekt zoals een lens dat ook doet.’

‘Sterrenstelsels, die normaal gesproken ongeveer rond zijn, zijn op opnamen dan in de breedte samengedrukt of juist uitgerekt. Aan de hand van deze afwijkingen kunnen we bepalen hoe groot de zwaartekracht op een bepaalde plek is, en daarmee kunnen we berekenen hoeveel massa die zwaartekracht veroorzaakt. Zo komen we tot een massaverdeling in het heelal. Maar op veel plekken blijkt veel meer massa te zijn dan we terug zien aan zichtbare materie, er zou gemiddeld maar liefst zes keer zo veel massa moeten zijn. Het meeste licht wordt dus afgebogen door het zwaartekrachtsveld van donkere materie. Zo kunnen we precies aanwijzen waar de donkere materie zich moet bevinden.’


© CFHTLenS Collaboration
Gedeelte van de kaart van verdeling van donkere materie.

Hoekstra vervolgt: ‘Als je die gegevens eenmaal hebt, dan kan je ook op zoek gaan naar donkere energie. We weten hoeveel zichtbare en donkere energie er is, en waar die zich bevindt. Dan is het mogelijk om berekeningen uit te voeren naar de structuren in het heelal en de manier waarop ze zijn ontstaan. We weten dat de uitdijing van het heelal in principe steeds trager zou moeten verlopen als gevolg van de zwaartekracht, maar we zien juist dat die steeds sneller gaat. Er moet dus nog een andere kracht in het spel zijn. We denken dat dit donkere energie is, en proberen nu aan te tonen welke rol donkere energie precies speelt bij de uitdijing van het heelal.

Het kosmische wrakHet team van Hoekstra zocht niet alleen naar donkere materie en donkere energie, maar richtte haar blik ook op clusters van melkwegstelsels. ‘We zagen een afwijkende waarde in onze resultaten. We dachten oorspronkelijk dat er sprake was van ruis, maar besloten toch de Hubble ruimtetelescoop erop te zetten. Tot onze grote verassing bleken we een hele speciale opeenhoping van botsende sterrenstelsels te hebben gevonden.’

Het cluster Abell 520, al snel omgedoopt tot ‘een kosmisch wrak’, is een uitzonderlijke vondst binnen de sterrenkunde. Maar liefst vier clusters van melkwegstelsels botsen daar vanuit verschillende richtingen op elkaar. Wat dit cluster zo’n speciaal geval maakt, is dat er bijna geen sterren te zien zijn; het hele cluster bevat amper zichtbare materie. Waar donkere materie normaal gesproken altijd samen met veel zichtbare materie voorkomt, komt het nu bijna op zichzelf voor. De donkere materie heeft zich dan ook nog eens op een manier door het cluster verspreid die nog nooit eerder gezien is, namelijk een beetje aan de rand en gescheiden van de rest van het stelsel.


Abell 520. Rood is gas, blauw is alle overige materie (voornamelijk donkere materie, gemeten met gravitational lensing).

Wat kan een mogelijke verklaring zijn voor deze uitzonderlijke vorm van het cluster en de verhouding tussen zichtbare en donkere materie? Hoekstra: ‘Van donkere materie is sowieso nog maar weinig bekend. Dat maakt een verklaring voor het resultaat van deze botsing al snel speculatief. Misschien dat donkere materie zich niet altijd hetzelfde gedraagt. Zo zou donkere materie bij een botsing op lage snelheid misschien wel kunnen botsen op andere deeltjes, terwijl dat het bij hoge snelheden niet doet. Maar we moeten erg voorzichtig zijn met interpreteren. Gaat het bij Abell 520 om de regel, of om de uitzondering op de regel? Dat we verder helemaal geen objecten zoals deze hebben gevonden, hoeft niet per se te betekenen dat ze er niet zijn. Wat je wel kan stellen is dat dit niet is zoals je verwacht dat het heelal zich gedraagt.’

Veranderende fundamentenDat waarnemingen en voorspellingen tegenstrijdigheden laten zien, lijkt binnen het universum van de donkere materie eerder regel dan uitzondering. Halverwege de 20e eeuw werd het Standaardmodel ingevoerd, een complete theorie van de manier waarop interacties tussen deeltjes moet verlopen, dat tot op de dag van vandaag gebruikt wordt. Maar het Standaardmodel kraakt aan alle kanten, zo kunnen de zwaartekracht en donkere energie niet volledig verklaard worden. Binnen de wetenschappelijke wereld komen daarom uit verschillende hoeken voorstellen voor radicale andere basisideeën. En dat kan in de praktijk betekenen dat hetgene waar je onderzoek naar doet, heel anders in elkaar blijkt te zitten dan gedacht. Wat gebeurt er met je resultaten als die wetenschappelijke basisideeën, die je voor kloppend aanneemt en waar je je onderzoek op baseert, anders blijken te zijn dan je dacht?

Hoekstra: ‘Je kan onze situatie vergelijken met die van de Grieken. Zij dachten dat de aarde het centrum van het heelal was, en dat alle planeten om de aarde cirkelden. Maar dit klopt niet met hun waarnemingen, soms bewogen planeten zelfs in een totaal tegengestelde richting! Om dit te verklaren besloten ze ‘epicycles’ toe te voegen aan hun model. Planeten beschreven dan cirkelbewegingen binnen hun cirkelbeweging om de aarde. Net zoals de Grieken zijn wij nu steeds meer parameters aan ons model toe aan het voegen. Je kan je dus afvragen of er iets fundamenteel mis is met wat wij nu aan het doen zijn.’

Zo is het ook met het Standaardmodel. Wetenschappers kunnen wel verklaren op welke manier deeltjes interactie vertonen, maar niet waarom ze dat op die manier doen. Hoekstra: “Het kan best zijn dat ons model radicaal anders vormgegeven moet worden, maar vaak roepen nieuwe theorieën die simpel lijken in de praktijk ook weer nieuwe problemen op. Het is wachten op een model dat alles kloppend kan verklaren op een dieper niveau. Maar aan de andere kant: de sterrenkunde heeft aangetoond dat donkere materie en donkere energie bestaan aan de hand van waarnemingen. Die waarnemingen staan op zichzelf, en zullen niet achterhaald zijn als een andere basistheorie aangenomen wordt.”

De ToekomstHet team achter The Canada-France-Hawaï Telescope Lensing Survey laat zich dan ook niet afschrikken door mogelijk veranderende ideeën over het heelal, en vervolgt zijn onderzoek. De European Space Agency (ESA) heeft goedkeuring gegeven voor een nieuw project van het team. Binnenkort start de bouw van Euclid, een ruimtetelescoop waarmee nog scherpere opnamen gemaakt kunnen worden.

‘Met Euclid kunnen we een gebied bekijken dat 100 keer groter is dan het huidige onderzoek. We kijken naar de vorm en verdeling van twee miljard sterrenstelsels op 6 miljard lichtjaar weg, zodat we de groei van de structuur van de verdeling van sterrenstelsels kunnen achterhalen. Zo kunnen we meer te weten komen over de uitdijing van het heelal en hopelijk dichter in de buurt komen van een verklaring wat donkere nou precies is.’ Het duurt zeker nog tot 2019 voor Euclid operationeel kan zijn.

(wetenschap24.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_108937994
Is het niet voor de hand liggender om te denken dat de zwaartekracht relatief groter wordt naarmate er zeer veel materie opeengehoopt is? Of zeg ik nu iets heel doms :P
abonnement bol.com Unibet Coolblue
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')