26-03-2014
Robot betovert publiek met TED-lezing...misschien ooit...
De X-Prize Foundation looft een grote prijs uit voor de eerste robot die een TED-lezing houdt. De hoofdprijs? Dat mag jij bepalen.
'Me robot; you human. Me created by you; you product of evolution. Welcome at this first TED-talk presented by a non-human…'
Wie weet begint over een paar jaar zo de eerste TED-lezing gehouden door een robot. Als het aan de X-Prize Foundation ligt, is dit namelijk de volgende grote uitdaging in de kunstmatige intelligentie. Dat maakte de organisatie afgelopen donderdag 20 maart bekend.
Making the Impossible Possible – dat is het motto van de X-Prize. Uitdaging: realiseer een grote technologische doorbraak en win daarmee miljoenen dollars. Zo staan er onder andere X-Prijzen open voor de eerste door een private partij gerealiseerde maanlanding (twintig miljoen dollar) en voor het eerste draagbare apparaat dat een betere medische diagnose stelt dan een groep artsen (tien miljoen dollar).
In 2004 werd de tot nu toe enige X-Prize toegekend: de ruimtevaart-X-Prize ging toen naar het team dat SpaceShipOne had gebouwd. Hier was de uitdaging dat een private partij een ruimteschip zou bouwen dat tweemaal binnen twee weken drie mensen heen en weer naar de ruimte kon vervoeren. En dat lukte.
Applausmeter
De precieze regels voor de nieuwe Artificial Intelligence-X-Prize liggen nog niet vast. Voorlopig staat de organisatoren het volgende scenario voor ogen: Een groep mensen selecteert van te voren honderd mogelijke onderwerpen voor een TED-lezing die een robot moet geven. Vervolgens kiest het aanwezige publiek één onderwerp uit. Daarna krijgt het menselijke robotteam een half uur om de robot te prepareren.
Dan is het de beurt aan de robot. Hij neemt plaats op de beroemde rode TED-stip en houdt een lezing van drie minuten. Na afloop stelt de menselijke presentator en curator van de TED-conferentie Chris Anderson twee vragen aan de robot. Ten slotte geeft het publiek een oordeel over de kwaliteit van de lezing via de hoeveelheid applaus en geeft een panel van experts een beargumenteerd oordeel.
Dat is het ruwe idee.
Maar de organisatie nodigt vanaf nu iedereen uit om via hun website mee te denken over de spelregels. Moet de robot een TED-lezing van 3, 5, 10 of 18 minuten houden? Wie mag het onderwerp van de lezing kiezen? En moet het wel een robot zijn die de lezing houdt, of is het realistischer om de uitdaging te geven aan een computer zonder lichaam, die alleen maar sprekend aanwezig is (net zoals supercomputer Watson die in 2011 de Jeopardy-quiz won).
Hoeveel is de uitdaging waard? 1 miljoen dollar? 5 miljoen? 10 miljoen? En de belangrijkste vraag: wat moeten de criteria worden op grond waarvan het robotteam al dan niet de prijs wint?
Supercomputer Watson verslaat de twee beste menselijke spelers in de Jeopardy-quiz (2011)
Zoom
Vliegende vogels
Een robot die een TED-lezing houdt klinkt prachtig. Toch is het maar zeer de vraag of deze uitdaging de kunstmatige intelligentie (en de mensheid) vooruit helpt. Net zoals de beroemde Turingtest is de A.I.-X-Prize gericht op het nabootsen van menselijke intelligentie. Maar net zoals een Boeing 747 heel anders vliegt dan een vogel, zo kan kunstmatige intelligentie best heel anders zijn dan menselijke intelligentie, en daar is niets mis mee.
Ruim zes decennia aan ontwikkelingen in robots en computers laten zien dat kunstmatige intelligentie in sommige dingen veel beter is dan menselijke intelligentie, en in andere dingen juist veel slechter. Computers en robots kunnen sneller en nauwkeuriger rekenen; ze hebben een enorm en feilloos geheugen; ze raken nooit vermoeid; ze zijn goed in exacte feiten en hebben geen last van zenuwen of andere psychologische belemmeringen.
Mensen zijn echter beter dan computers en robots in het leren van nieuwe dingen, in patroonherkenning en -interpretatie; in sociaal-emotionele intelligentie; in cognitieve vaardigheden die geworteld zijn in het lichaam, in het omgaan met vaagheden en onzekerheden; in het begrijpen van de rijke, alledaagse wereld en in creativiteit. Voor sommige taken is de biologische, levende hardware van mensen beter en voor andere taken de elektronische, niet-levende hardware van computers en robots.
Golem XIV
Een robot die een TED-lezing geeft, kent trouwens een literaire voorloper. De Poolse science-fictionschrijver Stansilaw Lem laat in zijn verhaal Golem XIV uit 1981 al een supercomputer met dezelfde naam een lezing voor mensen houden. De computer begint om de mensen er fijntjes op te wijzen dat zij door hun evolutionaire achtergrond een lezing willen die verhalend is en hen emotioneel raakt. Golem XIV vindt dat een groot nadeel van de mens. Liever wil hij meteen tot de kern komen, desnoods met abstracte formules: "Ik zal mijn lezing larderen met voorbeelden en parabels, omdat jullie mensen ze zo nodig hebben. Ikzelf heb ze helemaal niet nodig."
Een robot kan best een lezing van drie minuten houden door op een slimme manier kennis van Wikipedia, de Encyclopaedia Britannica en ontelbare andere internetbronnen te combineren. Je zou hem best kunnen programmeren om er enkele grapjes in te verwerken. Maar persoonlijkheid heeft hij niet en contact met de zaal zal hij ook niet of nauwelijks maken. Waarom zou een robot echter op een menselijke manier een lezing moeten geven? Helpt die robot ons vervolgens om grote uitdagingen in de kunstmatige intelligentie op te lossen en zo de mensheid te helpen?
Kopje koffie
Een van die grote uitdagingen is het onder de knie krijgen van een algemeen leerproces, zoals mensen met een-en-hetzelfde brein uiteenlopende taken kunnen leren: van leren voetballen of viool spelen tot een nieuwe taal leren. Een tweede grote uitdaging is het leren van alledaagse kennis: bijvoorbeeld dat een glas water kapot valt op de grond wanneer je het uit je handen laat glippen − typisch kennis die mensen leren door te doen. En wij doen enorm veel van zulke alledaagse kennis spelenderwijs op, zonder dat er taal aan te pas komt.
Een derde grote uitdaging is het omgaan met een ongestructureerde omgeving die een robot nooit eerder heeft gezien. Zet de robot in een onbekende woning en vraag hem om een kop koffie of thee te zetten. Dat is een veel moeilijkere uitdaging. Toegegeven, dat spreekt minder tot de verbeelding dan het houden van een TED-lezing, maar het zou meer opleveren voor de mensheid.
(wetenschap24.nl)