Tom Egbers: Jubilerende Duizendpoot

quote:

’’ Wat wordt de outfit van Heracles in uítwedstrijden? Welbeschouwd zijn er maar vier eredivisionisten die een shirt dragen dat, voor half blinden en scheidsrechters, tot mogelijke verwarring met het Heracles-shirt zou kunnen leiden, zwart/witkijkers niet meegerekend. Die vier zijn: PSV, ADO, Willem II en Vitesse. Dat uitshirt is een zaak van belang. In de eerste plaats omdat dat de club, qua merchandising, een hoop geld op kan leveren. Zo zijn er, twee dagen na het winnen van het kampioenschap door Heracles, zes en een half duizend Heracles-shirts verkocht, á toch snel 75 Euro per exemplaar. In de tweede plaats: een uitshirt roept ook van alles op. Herinnert u zich het uitshirt van Willem II een paar seizoenen geleden? Paars en laf groen! Bij Wimbledon is het schitterend, in Tilburg was het niks. De allure van de Wimbledonkleuren sloeg bij Willem II dood als bier in een vet glas. Het was, in vijf woorden: niet-om-aan-te-zien.

Een kleur waarvoor Heracles nu zou kúnnen opteren is roze. Maar dat wordt in Nederlandse voetbalkringen ervaren als een uitgesproken nichtenkleur. Hetgeen, in dezelfde kringen, bepaald geen aanbeveling is. Als jeugdspeler van Heracles had ik de bijnaam Marie, uitsluitend omdat ik met twee woorden sprak. Palermo, in de Serie A, is de enige club die ik ken die in roze shirts speelt. Maar Twente en Sicilië zijn als planeten die miljoenen lichtjaren van elkaar verwijderd zijn. Roze dus maar niet. Wit. Helemaal wit, zou dat iets zijn? Nee. Nee. Al was het maar omdat er eigenlijk in de hele wereld maar één club is die in smetteloos wit zou mogen spelen: Real Madrid. [/b]Helemaal zwart dan? Ja prachtig, en dan met gouden rugnummers, zoals AS Roma twee jaar geleden. De Romeinen verloren weliswaar in de Arena van Ajax, maar zelden zag Europa zo'n schitterend geklede voetbalploeg.[/b]* Maar, clubs die een geheel zwarte outfit hebben, daar zit de nieges op. Kent u een club die, geheel in zwart gekleed, kampioen is geworden? Precies.

quote:

‘Wij zitten in het dna van Nederland’

Hij werkt bijna onafgebroken een kwart eeuw bij Studio Sport - de laatste jaren als presentator van de zondagavond, goed voor ruim drie miljoen kijkers. Tom Egbers (51) over sport, de tol van de roem en zelfspot.

Hij arriveert op de fiets, de ogen verscholen achter een klassieke zonnebril. Tom Egbers is de 50 gepasseerd, maar oogt allesbehalve een senior. Niet in de laatste plaats door zijn handelsmerk, het bewust nonchalant gemodelleerde blonde haar, dat in zijn jonge jaren op tv soms op een ontplofte zuurkoolschotel leek.

Streepjeshemd met de twee bovenste knoopjes open, blauw maatjasje, spijkerbroek waaronder hoge schoenen met krokodillenlederen motief. Vorsende en oplettende blik die tevens pret en relativering verraadt. Complimenten over zijn jongensachtige voorkomen wuift hij licht blozend weg. ,,Ik ben een man van 51. Voor sommigen ben je dan al op het randje van de dood, maar ik draag het met trots. De jaren hebben ook vat op mij. Je ziet mij op tv geschminkt, haar op z’n plek. Maar kijk, ik heb al wijkende slapen hoor...

Vorig jaar zag ik mezelf bij Andere Tijden over het EK Voetbal in 1988. Een kind met een microfoon. Ik ben nu ouder dan mijn vader ooit is geworden - hij stierf toen hij 46 was. Als ik naar een foto van hem kijk zie ik een oude man, terwijl hij in de kracht van zijn leven was. Het heeft, geloof ik, te maken met hoe je geestelijk in elkaar zit.’’

Zeker, beaamt Egbers, hij is ijdel. ,,Ik vind het fijn om er naar mijn vermogen op z’n best uit te zien. Ben geen fatje, geen dandy, maar het is prettig een mooi jasje te dragen. Een goed hemd. Functioneel belangrijk, maar privé ook. Al draag ik volgens mijn dochter hopeloos verouderde kleding. Die vindt me in dat opzicht een ouwe lul.’’

Tom Egbers werkt bijna 25 jaar onafgebroken voor Studio Sport. Hij is de anchorman van het voetbal op zondagavond, dat sinds de terugkeer naar de NOS ruim drie miljoen kijkers trekt. ,,Die eerste avond toen het voetbal terug was op het oude nest was voor mij een roerende - ik zeg niet ontroerende. Maar het deed me wel wat, ja. Zondagavond zeven uur is toch het dna van televisiekijkend Nederland, een monumentje. Wat de Beatles, Big Ben, de Mini en Wimbledon voor Engeland betekenen, zijn de Keukenhof, Johan Cruyff, de haven van Rotterdam en Studio Sport voor Nederland. In zo’n rijtje horen wij thuis.’’

Zeker, ook hij werd destijds door Talpa benaderd. ,,Niet door John de Mol, wel via via. Ook andere zendgemachtigden dachten: ‘Nu kunnen we Egbers misschien strikken’. Minzaam glimlachend: ,,SBS6 bijvoorbeeld, maar die hadden Edward van Cuilenborg. Die zaten goed.’’

Tegen RTL zei hij eveneens ‘nee’. ,,Ik zou daar, behalve sport, ook RTL Boulevard moeten presenteren. Ik roep nu politiek incorrecte dingen, maar het is een zeer goed gemaakt programma. Kunnen wij bij de NOS qua lenigheid, vorm en efficiency van leren. Toch gaat het om een wereld, om Wim T. Schippers te citeren, van ‘lampen, roem en daverend applaus’, waar ik niets mee heb.

Ik ben niet iemand die in de spotlights van de grote trap afdaalt. Ik ga wel eens met mijn vrouw naar een première, maar die rode loper, da’s geen feest.’’ Hij imiteert een plat Amsterdams accent van een polder-paparazzo: ‘Tom kijk effe hier, effe lachen, hou d’r ff goed vast...’ Iedereen mag zien dat ik zij aan zij met mijn vrouw sta, maar ik ben meer van de journalistiek dan van het entertainment.’’

Als Bekende Nederlander tegen wil en dank kreeg hij evenwel te maken met de klauwen van het klatergoud toen in De Bladen (‘Die elkaar klakkeloos kopiëren’) de suggestie werd gewekt dat de presentator en zijn vrouw, de actrice en tv- presentatrice Janke Dekker, uit elkaar waren. ,,Als het uitsluitend mezelf betreft heb ik daar minder moeite mee, maar ik heb een gezin met kinderen. Die krijgen van schoolvriendjes te horen wat hun ouders hebben gelezen. Mijn zoon en dochter moesten steeds zeggen dat wij gewoon bij elkaar zijn.

Er valt hélémaal niets te ontkrachten. Als jij naar mijn vrouw kijkt en je hoort haar praten, dan zie je een persoonlijkheid. Ik hoop dat ik zelf ook geen beige muis ben, dus dat knettert soms. Zij heeft vuur, ik ben ook wel iemand. De dagen schrijden bij ons niet voorbij zonder dat we weten dat we nog leven. Ik ben al achttien jaar gelukkig getrouwd met Janke. Het is ons heilige voornemen dat nog heel lang te blijven.’’

Bovendien, echt voer voor de roddel- en achterklapmarkt is hij niet. ,,Ik ben geen feestbeest dat in kroegen en trendy tenten hangt. Kan ik me financieel niet permitteren. Ik leid een oppassend burgermansbestaan. Door mijn onregelmatige werktijden en klussen in het buitenland moet ik fit blijven. Ik ben nooit dronken, kan me dat niet veroorloven. Maar toch... Klaarblijkelijk ben ik interessant. Het gebeurt in toenemende mate dat ik op straat fiets en er zo’n grote lens uit een zwarte jeepachtige auto priemt. Ik stap nu op die mensen af.’’

Hij geeft een voorbeeld van de dialoog tussen prooi en jager. ‘Hoe heet jij?’ ‘Ik ben een freelancer.’ ‘Maar wat is je naam?’ Dan komt er soms schoorvoetend een naam, meestal niet. ‘En wat doet u?’ ‘Ik maak een foto van u.’ ‘Ik verzoek u beleefd: wilt u dat niet doen?’ ‘Daar heb ik uw toestemming niet voor nodig.’ Je krijgt dan foto’s van mijn vrouw en ik waarop we hand in hand lopen en dát wordt omcirkeld. Of je stapt net een hoek om, de wind blaast in je gezicht. Als zo’n foto wordt afgedrukt waarop je geknepen kijkt, ben je aan de alcohol.

Laatst zet ik m’n fiets op slot en zie een lens op me gericht. Daarachter een jongetje, niet veel ouder dan mijn dochter. ‘Wie ben je, wat doe je?’ ‘Ik ben Floris meneer en verzamel foto’s van mensen.’ Ik heb hem gezegd dat hij op z’n minst toestemming moet vragen. ‘Ja meneer, afgesproken’. Lachwekkend en beangstigend tegelijk. Een knulletje dat het stoer vindt ‘sterren’ te fotograferen.’’

Toch weet hij dat ook de journalistiek ‘zijn parasitaire kanten kent’. ,,Ik ben geen reserve-Jezus. Beweer niet dat ik me aan dat soort praktijken, die op hetzelfde zouden kunnen neerkomen, nooit schuldig heb gemaakt. Maar: geen privézaken. Ik vind het voldoende vast te stellen dat een voetballer niet lekker in zijn vel zit door een privéomstandigheid. Vroeger zag je bij een kruidenierszaak het bordje ‘wegens omstandigheden gesloten’ hangen. Dan wist je hoe laat het was. Uit piëteit stel je geen vragen.’’

Bij Studio Sport is Egbers nu een van de oudsten, maar hij kan zich nog altijd ‘jongensachtig verkneukelen en verlustigen’ als het om zijn werk gaat. ,,Heerlijk op reportage, een verhaal vertellen. De grootste verworvenheid bij Studio Sport de afgelopen 25 jaar is dat ik mijn beperkingen heb leren kennen. Er zijn mensen, veel meer dan ik, in de wieg gelegd voor dit vak. Ik heb collega’s van wie je je afvraagt: ‘Waar was die camera toen ze in de wieg lagen’.

,,Ik ben geen voetbalcommentator. Toen ik net begon was dat mijn ambitie. Tijdens voor mijn part Kazachstan - Filipijnen. Op de tentoonstelling ter gelegenheid van een halve eeuw Studio Sport zie je briefkaarten van kijkers waarop onze ploeg wordt getypeerd. ‘Komt dat schoooot’ - Hugo Walker. ‘’t Is een lucky, maar wat geeft het’ - Eddie Poelman. ‘Het Volksparkstadion is van Oranje’ - Evert ten Napel. ‘Wat een goal, wat een goal’ - Theo Reitsma. ‘Timmertje, Timmertje, wat maak je me nou?’ - Frank Snoeks, de Herman Kuiphof van nu. Nee, van mij geen typerende uitspraak, wel een foto waar ik op een camera leun: de presentator. Maar ik kan een verhaal vertellen. Waarom is Kees Jansma zo’n fantastische presentator? Omdat zijn verhalen aanstekelijk zijn. Dan doet het er niet toe of je een zachte g hebt, de juiste bijvoeglijke naamwoorden gebruikt of je scheiding goed zit.’’

Zijn prettig losse, achteloze stijl van presenteren met soms mooi ingehouden tongue in cheek past bij hem, al vermoeden sommigen een pose. ,,Ik neem mijn vak ernstig, maar we moeten sommige zaken niet te serieus nemen. Er zijn mensen die dat vervelend vinden: ‘Meent-ie dat nou’? En: ‘Neemt hij het voetbal wel serieus’. Ja, dat doe ik, maar aan sport mag je ook plezier beleven.’’

,,Natuurlijk,’’ vervolgt hij, ,,maak ik ookruzie. Vraag dat maar aan de redactie. Ik denk dat ik een van de weinigen ben bij Studio Sport die wel eens met een deur heeft geslagen. Ik sta voor iets. Als dat met voeten wordt getreden, word ik echt ontzettend kwaad. Onredelijk soms. Ik heb een vreselijke hekel aan mensen die verantwoordelijkheid afschuiven op anderen. En: je mag me een lul vinden, maar treed me tegemoet met open vizier.’’

,,Ik heb gevoel voor humor, maar ben geen humorist. Jack van Gelder is uitgesproken komisch, heeft de witz aan zijn kont. Kees Jansma heef het vermogen zichzelf geheel niet serieus te nemen. Hij kwam een keer met zijn broek op z’n enkels de de redactie op. ‘Van dat traplopen val je flink af.’ Een man voor wie je een stap extra zette. Hij kon je ontslaan, vijf minuten later stond hij met een bos bloemen voor je neus.

Zelfspot? Jazeker. De redactie steekt regelmatig de draak met me. Ik heb geen goede ogen, moet eigenlijk aan een leesbril. Vind ik lastig. Collega’s imiteren mij, drukken hun mobieltje tegen hun oogkas om een sms te ontcijferen.

Mijn achilleshiel is dat ik Anglofiel ben, erg van Engels voetbal hou. Dan roept iemand ineens: ‘het ademt hier voetbal, de vijfde divisie uit Engeland...’ Ook over die publiciteit over mijn privéleven namen ze me op de hak. Volgens een blad zou ik, ontheemd, ’s nachts bij de NOS hebben geslapen. ‘Waar is Tom?’ zei een collega ’s ochtends. ‘Ik stond al beneden met de croissantjes...’.’’

Hij zou nog een eigen programma willen maken zoals destijds voor Veronica. ,,Soms denk ik: wat doe ik over vijf jaar? Ik praat er over met mensen uit Hilversum, maar ook met vrienden die prettig weinig met tv te maken hebben. Ik voel me schatplichtig aan de NOS, maar dat zegt niet dat ik nooit ergens anders mag kijken.

Het moet wel een actuele, nieuwsachtige formule zijn. Volgens het Angelsaksische credo To make the truth more entertaining. Een beetje The icing on the cake. We zijn niet voor straf geboren.’’

Hij noemt zichzelf een ‘gelukkig mens’. Bij de NOS ‘waar niemand weggaat en altijd terugkeert’, maar ook buiten de studio’s en stadions. Van zijn ouderlijk gezin is alleen zijn oudere broer Dick over. Zijn moeder, een Engelse, overleed toen ze 68 was. ,,Dick en ik hebben haar begraven in haar geboortegrond even buiten Bristol.’’

Hij laat een foto zien. ,,De eerste foto die mijn vader van haar maakte,’’ zegt hij. ,,En dit ben ik.’’ Hij toont een plaatje van een blond cherubijntje, maart 1960. Tommy, the peril of the Kroosstraat schreef zijn moeder achterop: Tommy, de schrik van de Kroosstraat. En: Don’t be taken in by his angelic expression - laat je niet in de luren leggen door zijn engelachtige uitdrukking.

,,Ik heb geen foto van mijn vader bij me. Er zijn er niet veel van. Ik stam uit de tijd dat vaders foto’s maakten. Maar hij staat wel op mijn netvlies.’’