Kerstverhalenwedstrijd - Historisch overzicht 2004-2014

quote:

De regen striemde over straat, aangejaagd door een koude wind die je tot op het bot verkleumde. Kerstmis in Nederland. Nou ja, één dag voor kerstmis. Morgen zou de boekhandel gesloten zijn, maar vandaag gelukkig nog niet. Meneer Graan bleef in de deuropening van de boekwinkel onder de hete luchtstroom staan. Hèhè, daar knapte je van op. Thuis zette hij de thermostaat nooit boven de 17 graden.
Dat kon zijn energierekening niet aan, niet als er ook nog een halfje brood op de plank moest komen. Het viel niet mee als je 72 was en nooit aan pensioenopbouw gedaan had. Maar hij zeurde niet. Zeker niet als hij hier was.
Tot zijn genoegen zag hij dat het erg druk was. Mooi. Rustig schuifelde hij tussen de mensen door naar de tafel literatuur, keek uit zijn ooghoeken of iemand op hem lette – nee. Het boek van Maarten ’t Hart dat hij gelezen had, had hij al uit zijn binnenzak gehaald, de stapel had hij al gevonden, en hij legde het boek bovenop de andere. Niemand zag iets.
Zijn ruilboek had hij ook al uitgezocht. De nieuwe Philip Roth. Aan de andere kant van de tafel lag die stapel, hij pakte het bovenste boek op en bladerde. Waar zat de beveiligingsstrip? Ah. Geroutineerd schudde hij het stripje eruit.
Zijn ogen gingen naar de kassa. Een rij mensen stond daarvoor, de mensen erachter hadden geen aandacht voor de winkel – hij schoof het boek onder zijn jas en liep naar de uitgang. Weer gelukt.
“Meneer!” Hij bleef net buiten de winkel staan omdat een zware hand op zijn schouder drukte. Hij draaide zich om naar een donkerharige man. Het was de boekhandelaar, ze kenden elkaar want hij maakte wel eens een praatje. De man hield hem een schaal voor. “Wilt u geen kerstkransje? ”
Meneer Graan begon te stotteren. “Ik, ik … het was niet mijn bedoeling om …” Zijn hart bonkte in zijn keel. Wat zei hij nu? Er was niks aan de hand. Hij dwong zichzelf tot een glimlach en pakte een kransje van de schaal. “Lekker, dank u.”
“Alstublieft,” zei de boekhandelaar. “Eet smakelijk. Ik moet weer naar binnen.”
Meneer Graan knikte. “Dank u.”
De boekhandelaar gaf hem een vriendelijk klopje op zijn schouder. “Prettige feestdagen nog.”
“Dank u, en u van hetzelfde.” Meneer Graan zette aarzelend een paar stapjes.
De boekhandelaar knikte nog een keer. Toen boog hij zich naar meneer Graan toe en zijn stem daalde tot een gefluister: “Legt u hem wel weer op dezelfde stapel terug? Het is de moeite waard om te lezen. Tot na de kerst.”
Verbluft bleef meneer Graan staan. De boekhandelaar liep terug zijn volle winkel in, met de schaal kerstkransjes.

quote:

Vroeger zag ik hem niet staan, of liever gezegd, alleen als ik een brief op de bus moest doen, maar sinds ik met pensioen ben kan ik er uren naar kijken. Naast het raam op de eerste etage staat mijn oude luie stoel, verbannen uit de huiskamer nadat mijn vrouw het tijd vond voor wat nieuws en vanuit die stoel houd ik de brievenbus in de gaten en speel spelletjes als: ‘raadt de volgende’ (vrouw met zwarte laarsjes) of ‘raadt de inhoud’ (verjaardagskaart). Bij die laatste weet ik natuurlijk zelden of ik gelijk heb, maar daar gaat het ook niet om. Soms zie je iets bijzonders. Iets wat je niet had willen missen. Zoals vlak voor de kerst.

Hoewel ik met de drukte bij de brievenbus rond kersttijd mijn lol niet op kan, zat ik dit keer niet in mijn luie stoel. Op vrijdag help ik mijn vrouw met schoonmaken en ik was net bezig met de stofdoek toen ik het rode busje van de TPG bij de brievenbus zag stoppen. Ik woon in een drukke straat en iedereen komt met hele ladingen kerstkaarten, zodat de brievenbus iedere dag tot aan de rand toe gevuld is. Een jonge postbode, de opvangtas in zijn handen, stapte uit het busje en wandelde naar de brievenbus. Hij hing de tas onder de brievenbus, opende de klep en een hele lading kaarten viel langs de tas op de grond, waar de wind ze meteen oppikte.

Ik zag de blik in de ogen van de postbode veranderen van verbazing in afschuw, terwijl hij de wegvliegende brieven nakeek. Hij was snel, dat moet ik hem nageven, want binnen een paar tellen had hij de opvangtas al in zijn busje liggen en rende hij, wild graaiend naar de opwaaiende brieven, door de straat. Een man aan de overkant, zijn handen in de zakken van zijn jas, keek het tafereel aan. Ik verwachtte dat hij door zou lopen, maar hij stapte resoluut op een langsdartelende kaart en begon ook kaarten op te rapen.

Hij was niet de enige. Een meisje met een mobieltje aan haar oor plukte, bijna onverschillig, met haar vrije hand kaarten van de grond, ondertussen nog diep in gesprek met wie ze dan ook aan de andere kant had. Een zakenvrouw in mantelpak sprong op haar hakken, een vastberaden blik in haar ogen, naar een kaart die gevangen zat in een wervelwind en hoger en hoger opsteeg. Twee jongetjes gingen lachend achter de kaarten aan die al kans hadden gezien een flinke afstand af te leggen en onderweg waren naar het einde van de straat. Binnen een paar minuten was de straat vol met mensen die achter de ronddwarrelende kaarten aan zaten. Auto’s stonden met deuren open en draaiende motor midden op straat, terwijl hun eigenaars over de straat renden. Om de zoveel tijd liep iemand met twee handen vol kaarten naar het busje, waar de postbode dankbaar de gevangen post aannam en in een mum van tijd waren alle kaarten van de straat. Sommige mensen bleven nog even hangen, maar zonder gezamenlijk doel verdween ook het gevoel van saamhorigheid en vervolgde ieder zijn weg.

Achter mij kwam mijn vrouw de kamer in, ‘zit je nou alweer naar die brievenbus te staren? Er gebeurt toch nooit iets bijzonders.’
‘Bijna nooit,’ zei ik glimlachend.

quote:

Mijn zusje hield op met eten omdat ze kerstengel wilde worden. Dat was op zich niets nieuws. Zolang ik me kon herinneren deed ze pogingen om engel te worden.
Het begon onschuldig; kriebeltjes in de kantlijn van harkenpopjes met vleugels en lange, blonde krullen, die ze in grote cirkels over het papier heen kraste. Later, diezelfde poppetjes geknipt uit papier, tientallen, door de hele kamer. Mijn moeder vloekte, omdat ze de stofzuiger verstopten, maar mijn zusje knipte door.
Weer later kwamen de eerste natuurkundige experimenten. Mijn zusje sneed grote vleugels uit bordkarton en liet zich door mijn vader de lucht in slingeren. Maar hoe vaak ze het ook probeerde en hoe heftig ze ook met haar vleugels sloeg, iedere keer maakte ze hetzelfde keurige boogje en landde op haar voeten.
“Het is jouw schuld,” zei ze tegen vader. “Je bent niet sterk genoeg.” In haar mening was het God zelf die zijn engelen met een oerkracht het heelal in slingerde.
“Nee hoor,” zei mijn vader. “Het komt door de zwaartekracht. Je bent te zwaar voor die vleugels van je.”
Mijn zusje huilde.
Ik nam haar mee naar de duinen, het jaar daarop. Wees haar op de heuvels die een beter uitgangspunt waren dan de arm van vader. Ik zette haar op de slee en trok haar naar beneden, terwijl de sneeuw opspatte en haar papieren vleugels klapperden in de wind.
Ze had drie blauwe plekken en haar duim was gebroken. Mijn ouders keken mij er op aan, maar ik had alleen maar willen helpen.
Drie maanden voor de volgende Kerstmis hield ze op met eten. Mijn moeder dacht eerst dat het gewoon een bevlieging was. Net zoals af en toe de Zielige Beesten Discussie opleefde. Dit zou ook wel overwaaien. Zwijgend kieperde ze het eten van mijn zusje in de vuilnisbak.
Na twee weken was mijn zusje drie kilo afgevallen. En omdat ze bepaald niet overdadig gebouwd was, stelde moeder gelijk een noodplan op. Ze kookte al mijn zusjes lievelingsgerechten en probeerde eetlust af te dwingen door op de befaamde ‘daar komt het treintje tuut-tuut’ methode terug te grijpen. Zonder resultaat, want mijn zusje hield haar kaken stijf op elkaar. Tenslotte kwam de buurtdokter opdraven, die een rij modieuze eetstoornissen uit een boek opdreunde, maar de wens van mijn zusje ‘om engel te worden’ niet kon plaatsen. Hij droop af, verward, het dikke boek onder zijn arm.
Mijn zusje vroeg me mee naar de duinen. Er was weinig meer van haar over. Haar witte prinsessenpyjama hing slap rond haar lichaam. Ze had nog het meeste weg van het geraamte van een kaalgeplukte kerstboom.
“Hier,” zei ze en drukte een stuk touw in mijn hand. Ze had het uiteinde rond haar enkel gebonden.
“Wat ga je doen?” zei ik verbaasd.
“Vliegen,” zei ze en het klonk heel logisch.
Ze nam een aanloop en rende langs me heen, richting de helling. Steeds harder ging ze, steeds maar naar beneden, tot ze plots wind ving. Een harde bries zwiepte haar de lucht in, in één vloeiende beweging, of ze niets woog. Ik was te verbaasd om maar iets te denken, te voelen, te schreeuwen. Hoog boven mij zweefde mijn zusje in de lucht.
Het touw was uit mijn hand gesprongen. Het bengelde in de lucht, een paar meter boven mij en sprong plagerig op en neer, steeds hoger en hoger, tot het met mijn zusje in het niets was verdwenen.

quote:

Luc was alleen mee gegaan vanwege de glühwein. Op weg naar de kerk, door de natte lanen, had hij zich verheugd op de warme, kruidige smaak, op het krakende plastic bekertje in zijn handen, de alcohol die zijn slokdarm aangenaam in brand zou zetten. Hij was van plan er twee of drie achter elkaar te nemen, dan zou hij tijdens de intens saaie dienst kunnen wegdoezelen, tot het afgelopen was en hij weer snel naar het kraampje kon rennen om meer te halen.

Hij had het kunnen weten. De kerkgemeenschap was voorbereid op mensen zoals hij en voor de dienst werd er alleen thee, warme chocola en koffie geschonken. Mopperend bestelde hij een bekertje koffie, dat hij na een slok leeg goot in het hooi rond de levende kerststal. De aftandse kameel keek even naar het stoomwolkje dat naast hem opsteeg, ging toen weer verder met herkauwen.

Het regende. Nooit was een kerstavond eens zoals het zou moeten zijn. Elk jaar verheugde hij zich al vanaf oktober op deze dagen, altijd viel het tegen. Hij hoopte op rust, gezelligheid, met een boek bij de open haard zitten. Hij vergat de kerstboodschappen die uit geplunderde supermarkten gehaald moesten worden. In de Albert Heijn op kerstavond voelde hij zich een jager, iemand die moet vechten voor zijn voedsel. Hij stelde zich voor dat hij een krijger was, met een speer achter een everzwijn aan zat. Als hij zijn kar vol zalm, peppadews en Japanse nootjes de parkeergarage in duwde, voelde hij zich een man, een man die een mammoet aan zijn slagtanden zijn grot binnensleepte.
Maar hij wist heel goed dat hij een één-en-twintigste-eeuwse sukkel met een gezinsauto was.

Zijn vrouw porde hem in zijn ribben. Het kerkvolk stond op en hief een lied aan. Zijn vrouw zong ook mee, te hard, te hoog. Ooit, toen hij nog verliefd op haar was, had hij haar gecomplimenteerd met haar prachtige zangstem. Dat was een grote fout geweest.

Buiten was het stil. Zijn vrouw had hem woedend nagekeken toen hij tijdens het 'Kyrie eleison' de kerk uit was gelopen. Ze was al decennia van haar geloof af, maar het respect, het respect ging er nooit uit.
De levende kerststal stond er treurig bij. De bult van de kameel hing slap over zijn rug, de ezel zocht tevergeefs een beschut plekje en de regen was alleen maar erger geworden. Bij het kraampje stond een jonge, zwakbegaafde vrouw de glühwein op te warmen. Luc liep naar haar toe, vroeg of hij alvast wat mocht. De vrouw keek erg geschrokken, maar schonk uiteindelijk voor hem in. Hij sloeg het achterover en brandde zijn tong en keel, zette het bekertje met een klap neer en gebaarde dat hij meer wilde. Dat kreeg hij.

De kameel keek hem droevig aan. Luc had nooit geloofd dat dieren werkelijke gedachten of emoties hadden. Maar deze blik, deze kameel, was anders. In zijn ogen las Luc dezelfde pijn die hij voelde. Het besef dat je hier niet hoort, maar dat je nergens anders meer heen kunt.

quote:

Toen ik thuiskwam knipperde het verklikkerlichtje van de voice-mail.
Nieuw bericht: ’Ha mam!’ de stem van mijn jongste dochter is ternauwernood hoorbaar in het stadsverkeer. Zo belt ze mij de laatste jaren altijd: op de fiets. Ik vrees op die manier eens oorzaak en auditief getuige te moeten zijn van een ongeluk. Maar ze wuift mijn bezwaren altijd luchtigjes weg. ‘Dat doet iedereen.’ Ze heeft het druk met teveel. Alleen op deze manier passen haar ouders er nog net tussen.
‘Mam, we hebben een kerstboom met kluit gekocht. Nu ga ik ballen kopen, roze en paarse.’
Ik zie het voor me. Roze en paars, passend bij de gloedvolle kleuren van hun recent betrokken etage in multiculti Lombok. Passend bij de parafernalia uit alle windstreken, de glimmende blingbling, het boeddha beeldje, de wierookstokjes en veelkleurige blokkaarsen.
‘En nu vroeg ik me af,...oh wacht even.’
Een brommer knettert langs, maar daar is ze weer.
‘Ik vroeg me af of…. toen jullie het huis van oma uitruimden, waar is toen de kerststal gebleven?‘
Wat is dit, vraag ik me af. Opleving van weemoed en verlangen naar kindertijd? Of zelfs hernieuwde belangstelling voor het geloof, waarin ze ooit groot werd?
‘Ik weet nog zo goed, de drie koningen, die we dan elke dag een stukje dichter bij de kribbe mochten schuiven.. en ik dacht zo, misschien is het leuk om een paar van die beeldjes onder onze boom te zetten.’
Een alles overstemmend getoeter van een auto verhindert haar verder te praten.
‘Kun je me snel terugbellen, als je dit hoort?’ schreeuwt ze nog.
Ik zie het voor me. Onder hun kerstboom een gipsen kindje Jezus en een os en ezel in het stro. Waarom niet? Wat is er mis mee? Moet ik niet blij zijn met elke immateriële neiging van mijn kinderen? Niet meer strak in een speciale geloofsleer, niet groot geworden in de vreze Gods. Kerstmis vieren, niet meer samen als vroeger, maar toch los van het ouderlijk huis met een eigen traditie, postmodern kiezend uit de veelheid van opsmuk, religieuze ervaringen en herinneringen van weleer.
Ik bel haar terug op haar vaste telefoon. Ze neemt op.
‘Hallo lieve schat. Toen we oma’s huis uitruimden, dachten we dat geen van de kleinkinderen belangstelling zou hebben voor de bontjas, de platenspeler, de koffiemolen en nog wat van die dingen. Voorbij, voorbij, voorgoed voorbij. Dus weg ermee. En het spijt me…datzelfde dachten we dus ook van de kerststal.’
‘Hoe hebben jullie dat kunnen doen!?’ Haar stem klinkt verontwaardigd. ‘Wat dacht je! Zo’n oude kerststal is een echte hype. Nu moet ik gaan zoeken bij de kringloopwinkel. Of anders op Marktplaats.nl…En weet je wat ze daarvoor vragen?’
‘Dat geld krijg je dan wel van ons,’ probeer ik onze omissie te vergoelijken.
Ze zwijgt. Hoor ik daar Stille Nacht op de achtergrond?
‘Ach nee, dat is het niet. Ik weet nog precies hoe lief Maria keek.’ Ze slikt even. ‘En die herder, waarvan het hoofd gelijmd moest worden. Weet je, dat ik het nu pas durf te zeggen? Ik was het, die hem had laten vallen’

quote:

Je staat op een dergelijk moment voor een tweesprong. Ga je mee met haar besneeuwde hersenspinselen of zet je haar met beide benen terug op de warme zomeraarde. Een overpeinzing waard, doch: tien minuten later zat ik aan de warme chocolademelk met slagroom. “Verrukkelijk kerstkransje, he?” zei ze gniffelend, al wijzend naar haar rol biscuitjes. Na de koffie werd oma onrustig. “Godsgruwelijke godverdomme,” zei ze. Nijdig stampte ze op de grond. Ik had haar nooit horen vloeken, maar sinds haar dementie vloekte ze als een ADO Den Haag-supporter. Een tiental kastjes haalde ze volledig overhoop, alvorens ze vond wat ze zocht. Engelenhaar. Vastberaden strompelde ze naar de vensterbank, haar trillende handen woest in het zakje graaiend. De botanische Kalanchoë kreeg een extreme make-over, en waande zich die dag heel even kerstboom. “En nu zingen,” krijste oma. Voor ik het Ave Maria kon aanheffen, zeeg ze neer.

Daar lag ze, haar bleke gezicht in schril contrast met het donkerbruin hoogpolig tapijt. In haar haar prijkten enkele sliertjes engelenhaar, weerkaatsend in de zomerzon. Zonder aarzeling sjouwde ik haar tere hoopje mens naar de bank. Ik depte haar voorhoofd met een koud washandje, tot ze beetje bij beetje bijkwam. Haar wanhopige blik en trillende gezicht grepen me bij de keel. Ieder mens breekt een keer, en ik brak tijdens de kerst van afgelopen zomer. Tranen biggelden over mijn wangen en ik voelde de chocolademelk omhoog komen. In haar badkamer kreeg de term ‘chocoladefontein’ een geheel nieuwe betekenis. Terwijl de biscuitjes via mijn neus hun uitweg vonden, bracht mijn mond een artistiek druppelpatroon aan op de toiletbril. Met moeite raapte ik mezelf bij elkaar. Omdat ik gestommel dacht te horen, liet ik de boel de boel en keerde terug naar de woonkamer. De woonkamer waar de ventilator overuren draaide om de zomerhitte te bestrijden. Oma had schijnbaar een nieuw vaatje energie aangebroken en speurde op haar bespataderde knietjes de grond af. Ze keek onder de vitrinekast, achter de televisie en zelfs de bank werd verschoven. Toen ze mijn aanwezigheid opmerkte, dacht ik een vlaag van herkenning te bemerken. “Henk,” zei ze. Ze noemde me vaak Henk, de naam van mijn reeds jaren overleden grootvader. “Henk, heb je de eieren al verstopt?”

quote:

Ik was de enige die in het vervallen bushokje onder het gele schijnsel van een eenzame straatlantaarn midden in een bos, stond te wachten op de laatste bus, naast een mooi meisje in rode lingerie. Zij was van papier. Ik ademde wolkjes. Als het meisje al kippenvel had gehad, had Photoshop daarmee afgerekend. Een gure wind waaide door grote barsten in de glazen wand tegenover het meisje. In het pakje in mijn linkerbroekzak zaten nog drie sigaretten. Ik stak er een op en ademde nog meer wolkjes. Ik probeerde kringetjes te blazen. Het werden mislukte kerstkransjes.

Een andere, eveneens laatste bus, had mij bij het bushokje afgezet. Midden in het bos is wellicht een vreemde plaats voor twee buslijnen om elkaar te kruisen, maar in de zomer is hier een zwemvijver in de buurt. Ik had drie treinen en twee bussen nodig om kerstmis te vieren bij mijn ouders. Dat, en vijf hertentamens begin januari, waren mijn excuses geweest om van het familiekerstdiner af te zien. Op het laatste moment leek mijn komst me toch wel een leuke verrassing. En een welkome afleiding.
Ik probeerde niet te klappertanden, maar de sigaret viel tussen mijn trillende lippen vandaan op de grond.

Onder twee truien en een jas hoorde ik mijn maag knorren. Binnen zeven minuten zou de bus moeten arriveren. Ik telde niet af. De bussen waren hier nooit zo stipt. In mijn rechterbroekzak zat mijn telefoon, met de oordopjes er nog aan. De batterij was leeg. Stom, ik had er vanmorgen nog kerstmuziek opgezet. Met een tweede sigaret probeerde ik de honger te verdrijven. Ik zuchtte diep. De rookwolken veranderden in aardappelkroketjes. Toen ik mijn vingers bijna verbrandde, trapte ik de sigaret uit in grijze smurrie die geen sneeuw meer te noemen was.

Ik had al zeven minuten in de bus moeten zitten, bedacht ik me, omdat ik eigenlijk niet had kunnen nalaten af te tellen. Ik richtte mijn blik op de duisternis, naar waar de horizon ergens zou moeten liggen. De weg was lang, dat wist ik, en ik zag nog altijd geen koplampen. Andere dingen zag ik trouwens ook niet, buiten het bereik van het straatlantaarnschijnsel. Ik had zin om te schaatsen op de zwemvijver, maar het leek me verstandiger om in het bushokje te blijven. Ik kende de weg hier niet zo goed. Bovendien had ik geen schaatsen bij me.

Mijn aansteker haperde een paar keer voor de derde sigaret aanging. Daarna was hij leeg. Ik inhaleerde zo diep mogelijk en even later omringde de rook mijn hoofd. Vlak voor de rook verdween meende ik heel zacht Merry christmas everybody van Slade te horen. Weer probeerde ik kringetjes uit te blazen. Het eerste kringetje leek op het hoofd van mijn moeder. Het tweede niet echt op het hoofd van mijn vader. Daarna aardappelkroketjes.

Ik voelde geen honger meer en nauwelijks kou. Ik keek naar het meisje in de rode lingerie. Haar papieren ogen staarden naar daar waar waarschijnlijk geen koplampen meer zouden verschijnen. Ik liet me op de grond zakken en kroop tegen haar aan. Ik legde mijn hoofd tegen haar bovenbenen. Ze voelden warm aan. Een hand woelde door mijn haar. Ik blies de laatste rook uit.

quote:

Het was eerste kerstdag, ik was bij mijn ouders en de deurbel ging. Ik deed de deur open en tante Marie kwam vrolijk binnen, gaf me drie zoenen, pakte mijn hand vast, keek me indringend aan en fluisterde: ‘Kerst zal nooit meer hetzelfde zijn! Dank je wel,’ wat nogal dubieus leek, want het was precies een jaar geleden dat ze door een tragisch ongeluk haar man verloor.

Een jaar geleden
Het was eerste kerstdag, ik was bij mijn ouders en de deurbel ging. Ik deed de deur open en daar vulde het omvangrijke lichaam van oom Teun de deuropening. Teun was getrouwd met tante Marie, de zus van mijn moeder, en derhalve mijn oom.
Hij stapte over de drempel, sloeg zijn armen om me heen en in deze verstikkende positie moest ik ook nog drie zoenen incasseren, waarbij zijn gezichtshaar me in mijn gezicht prikte en zijn lippen net iets te dicht bij die van mij kwamen.
Ik werd al misselijk van de goedkope whiskylucht toen oom Teun mijn schouders vastpakte, me van top tot teen bekeek en zei: ‘Meid, als je ooit nog een man aan de haak wil slaan moet je toch een iets korter rokje aantrekken.’ Hij gaf me er een dikke knipoog bij.
Hierna vertrok hij gelukkig naar de woonkamer, waardoor ik in de gang achterbleef met een timide tante Marie die nog steeds zwijgend in de deuropening stond. Ze gaf me een slap handje, hing haar grijze jas aan de kapstok en sloop de woonkamer in.
Daar zat oom Teun al overtuigend te vertellen wat er fout was aan de politiek in Nederland. Hij stopte zijn monoloog om een slok te nemen en een uiterst onsubtiele opmerking over de borsten van mijn zus te maken. Gelukkig kon hij er zelf hard om lachen, want verder bleef iedereen stil, maar hierdoor zette hij zijn glas zo lomp op het randje van de tafel dat het kletterend op de plavuizen in scherven viel.
Tante Marie schoot naar voren om de scherven en splinters van de vloer op te rapen, die ze in het half kapotte glas deed. Ik nam het glas van haar over en zette het in de keuken op het aanrecht. Terwijl mijn moeder de laatste splinters opzoog, stelde ze voor dat iedereen vast aan tafel zou gaan zitten.
Ik zei onmiddellijk dat ik de soep zou opdienen. Als laatste gaf ik oom Teun zijn soepkom en ik hield hem nauwlettend in de gaten. Nadat hij ongeveer de helft van de soep naar binnen had geslurpt, liet hij abrupt zijn lepel in de soep kletteren. Hij sprong op, greep met twee handen naar zijn keel en probeerde iets uit te brengen terwijl hij ons allemaal aankeek.
Toen viel hij neer. We stonden langzaam op en mijn vader voelde zijn pols, waarna hij kordaat ‘Bel 112!’ riep.
Het lichaam van oom Teun werd meegenomen door de ambulancebroeders, terwijl ze nog een vergeefse poging tot reanimeren deden.

Dit jaar zat een stralende tante Marie aan tafel te vertellen hoe goed het ging met haar bedrijfje, dat was ze begonnen met de schadevergoeding ze had ontvangen van de soepfabrikant. Er was nooit een verklaring gevonden hoe er vorig jaar in onze soep – die, zoals mijn moeder schaamtevol moest bekennen, niet zelfgemaakt was – een aantal glassplinters terecht was gekomen.

quote:

Kerstavond achter tralies, niet hoe ik het me had voorgesteld. Mijn Kerstmaal werd net gebracht, het lijkt op iets met rundvlees. Niet dat het me iets interesseert, eten is het laatste waar ik nu aan denk. De man die het eten bracht sprak geen woord tegen me, maar even kruisten onze blikken elkaar: medelijden droop van z’n gezicht af. Die blik zei me alles wat ik wilde weten, beantwoordde die ene vraag die door mijn hoofd rondspookte: Karin is dood.

Verdomme, Karin….

Ruim vijf jaar samen. Het lijkt bijna een heel leven geleden, maar ik herinner het me nog als de dag van gisteren: je glimlach, je stem, je geur…. Het moment dat ik je zag, wist ik het: wij waren voor elkaar bestemd, ook al heb je me nooit één keer in de ogen gekeken. Het klinkt flauw maar dat was de realiteit, Karin was blind. Niet dat me dat ooit dwars heeft gezeten, onze liefde voor elkaar was onvoorwaardelijk. Iedereen vond dat we zo goed bij elkaar pasten. Ik zorgde voor haar, overal gingen we samen naar toe. Samen uit eten, samen naar de kroeg, samen boodschappen doen, zelfs mee naar die verdomde parfumerie waar je elke maand wel weer een nieuw luchtje uit moest zoeken. Volgens mij heb je nooit geweten hoe veel ik die winkel haatte.

Misschien had ik moeten klagen, had ik je moeten laten weten dat we langzaam uit elkaar groeiden. Maar ik hield vast aan de mooie momenten die we deelden. Zelfs een paar dagen geleden nog: samen op de bank liggend, luisterend naar Sky Radio met al die dertien-in-een-dozijn kerstnummers, je vingers die zachtjes in kringetjes over dat gevoelige plekje in mijn nek wreven… Even kende ik weer geluk. Je had altijd een zwak voor Kerst, zelfs zonder al die symbolen die anderen er mee associëren. Ik zou het wel leuk hebben gevonden – zo’n boom in huis – maar jij zag er het nut niet van in. Jij begon dan weer te mijmeren over alles aan Kerst wat jij wegens je blindheid moest missen. En op zulke momenten kwam die andere Karin weer bovendrijven, die Karin die niemand ooit heeft gezien, behalve ik.

Laten we wel wezen, Karin: als je dronk was je een totaal ander mens. Niets kon ik goed doen, je veranderde in een snauwende commandant, de ene na de andere order vloog me om mijn oren, gevolgd door je klaagzang over hoe afhankelijk je je wel niet voelde. Hoe vaak heb ik niet geprobeerd je te troosten? Het je naar de zin te maken? Soms maakte je het zelfs zo bont dat ik je gewoon een tijd alleen liet in de woonkamer. Totdat je me uiteindelijk weer lief probeerde te roepen, of tot het moment waarop je weer dronken op de bank in slaap was gevallen, de lege fles als stille getuige onder de tafel. Eén keer heb ik geprobeerd een paar druppels van dat spul te proeven, ik begrijp nog steeds niet waarom jij het wel lekker vond.

En toch bleef ik in je geloven: we hielden van elkaar, we hadden elkaar nodig! Tenminste: dat dacht ik. Maar jouw liefde voor de drank won. En die ene keer dat ik probeerde om die godvergeten fles van je af te pakken, kwam je ware aard boven. Je trok je hand los en sloeg me met de fles, jij vuile takketeef. Dagenlang heb ik koppijn gehad en zoals jij blind was voor mijn gevoelens ben ik dagenlang doof geweest voor jouw excuses. Je dacht waarschijnlijk dat ik je zoenoffer had aanvaard. Wat dacht je nou werkelijk? Dat alles weer goed zou zijn nadat je stiekem mijn favoriete Spareribs had laten bezorgen?

Nee, Karin. De pijn zat te diep. Het verbale geweld kon ik nog wel hebben maar toen het fysiek werd, knapte er iets in mij. Ik weet nog steeds niet wat me vanochtend precies bezielde. Was het die fles? De herrie van al die mensen en het podium dat ze op het plein aan het bouwen waren? Was het het feit dat je me weer richting die klote-parfumerie probeerde te lokken voor een “feestelijk Kerstluchtje”? Waarom deed ik niets, terwijl ik het wel aan zag komen? Het was voorbij in een flits: een klap, piepende remmen, gillende mensen, jij die daar zo stil op straat lag, iemand die mij vastgreep…..

En hier zit ik dan, te staren naar het eten, sfeervol verlicht door koud en kil TL-licht. Ongetwijfeld gaan ze me vandaag of morgen onderzoeken, in hoe verre ik schuldig ben, of me iets valt toe te rekenen. Hoe het ook zij: ik ga hier doorheen komen. Ze kunnen me niets maken. Ik zal braaf alle testjes doen die ik krijg voorgeschoteld. En ik zal een nieuwe liefde vinden; eentje die nog liever en vooral beter zal zijn dan jij, Karin. Ik ben nog nooit lang alleen geweest. Daar zorgen ze wel voor.
---
“Goedemiddag, het is vier uur, dit is AT5 met het nieuws van maandag 24 december: vanochtend is bij een noodlottig ongeval recht voor winkelcentrum Magna Plaza op de Nieuwezijds Voorburgwal een 28-jarige blinde vrouw onder een stadsbus terecht gekomen. De politie onderzoekt nog de toedracht, maar volgens ooggetuigen deed haar geleidehond geen poging om haar van het naderende gevaar te behoeden. Gedragsexperts van KNGF Geleidehonden spreken van een raadsel, de hond is voor nader onderzoek overgebracht naar een kennel.”

quote:

Op het Fok!forum waande Antoon zich onaantastbaar. Met een solide reputatie als zichzelf respecterend pickup-artist had hij een klein groepje volgers op weten te bouwen die aan zijn lippen hingen als hij weer eens met een hoop voorgenomen dedain uit de doeken deed hoe je meisjes voor je kon winnen. Veelal zaken die hij uit boekjes en youtube-video’s haalde en waar hij vervolgens uren op kauwde om het zo geloofwaardig mogelijk in zijn online pua-identiteit te integreren. Hij hield van trollen en hij was er heer en meester in. Antoon genoot ervan om andere users op het verkeerde been te zetten en het kwam aan zijn kant van het scherm regelmatig voor dat hij zijn kwabbige buik met beide handen moest omklemmen terwijl de tranen over zijn wangen biggelden van het lachen.

De waarheid was wat minder verheven. Hier zat hij, in zijn veel te krappe, morsige flatje in een met schotelantennes vergeven treurwijk van Den Haag. Een dertigjarige krantenjongen die de huur maar net kon bekostigen. Meisjes kwamen hier nooit en bij gebrek daaraan had Antoon een online droomwereld rondom zichzelf opgetrokken waarin hijzelf de protagonist was op een decor met in bikini gehulde vrouwen, om hem heen dartelend om zich door zijn pickupskills te laten verleiden. Een gebrek aan fantasie was nooit zijn probleem geweest.

Het aanspreken van meisjes wel. Antoon was een pafferig, vroegkalend kereltje die zwaar geteisterd werd door acne en schuchter was. Op straat vermeed hij liever oogcontact met vrouwen, ofschoon zij hem toch al geen blik waardig gunden. Hij kwam nog het dichtst bij fysiek contact met een vrouw, als zijn moeder, die haar eigen sleutel had en soms wat boodschappen bracht, de bos woekerend haar op zijn rug bij kwam scheren. Hoe anders was hij op Fok!, waar hij zijn fantasie de vrije loop kon laten en zich met verve in de rol van alphaman stortte die maar in de trein hoefde te stappen om telefoonnummers te scoren van wulps lachende meisjes!

Er waren ook wel wat vervelende users die deze kant van hem waagden te betwijfelen en hem bruut uit zijn droom probeerden te helpen, maar rapaille bleef je houden. ‘’Niks aan te doen.’’ bromde hij, terwijl hij zuchtend zijn MacBook afsloot en zich zoals elke avond in slaap masturbeerde. Dat hielp.

Ieder jaar tegen kerst besloot Antoon zichzelf extra te verwennen en ook dit jaar was hij weer in het bezit van een uitgeholde meloen, in de koelkast wachtend om met zijn mannelijkheid gevuld te worden. Een klusje dat met behulp van een broodmes en een klein formaat lepel zorgvuldig uitgevoerd was om een diep, rond gat erin te krijgen. Hij was gek op het aangename gevoel wat de zich nauw om zijn penis sluitende meloen hem gaf. Een beetje koud in het begin, maar na een tijdje met zijn warme, kloppende lid in de opening te hebben rondgelopen door zijn flatje ging het wel en kon hij beginnen aan zijn ''daygame''.

Kerstavond van vorig jaar daagde hem voor de geest. Met alleen zijn sokken nog aan stond hij grommend met de meloen tegen het aanrechtkastje aan te bonken. Zo opgaand in zijn spel was hij dat hij zijn moeder niet binnen had horen komen. Antoon schrok er zo van dat zijn penis met een hard ploppend geluid uit de meloen schoot en zijn zaad samen met een regen aan meloenpitten in het rond sproeide. De blik in haar ogen was nog het ergst. Er lag een mengeling van walging en teleurstelling in die hij niet licht vergeten zou. Zwijgend had ze het voor hem meegenomen stoofpotje op tafel neergezet en de flat weer verlaten.

Met dit besef op hem neerdalend besloot Antoon dat het dit jaar anders zou zijn en hij scooterde richting een club in nachtelijk Den Haag. Het kostte hem al zijn bijeengeschraapte moed en een fles Euroshopper wijn die inmiddels lelijk op begon te spelen maar hij arriveerde. Als zij op Fok! in hem geloofden, waarom kon hij dat dan zelf niet? Het duurde niet lang voor hij uit zijn comfortzone durfde te stappen en onhandige dansbewegingen begon te maken terwijl hij krampachtig oogcontact probeerde te maken met een uitdagende Oosterse schone. Ze beantwoordde zijn blik en zo ontmoette hij Nguyen-Bak-Pao, een Thaise uitwisselingsstudente. Ze schuurde ritmisch tegen hem aan op de dansvloer.

Hij wilde haar vingeren, hier, in de club, en zijn hand kroop onder haar rokje, maar nog altijd lachend duwde ze deze weg. ''Come with me.'' hijgde ze zwaar in zijn oor. ''I need a little more privacy.'' Antoon, overdonderd door het geluk wat hem zojuist was overkomen, knikte slechts. Terwijl zij zijn hand nam en zich een weg baande door de dansende menigte maakte een gevoel van euforie zich meester van Antoon. Zou het dan toch eindelijk...?

Eenmaal bij de herentoiletten en na in het dichtstbijzijnde hokje gedoken te zijn, drukte zij haar mond op de zijne en probeerde Antoon wanhopig haar tongbewegingen na te bootsen voor ze zich omdraaide en haar billen tegen de dikke bobbel in zijn broek aandrukte. Antoon bestierf het. Met een ferme ruk wist hij haar rok omhoog te krijgen en trok hij haar string opzij. ''Easy, easy...'' kirde ze nog terwijl ze haar hand bevochtigde met speeksel en Antoon hielp haar verboden ingang te betreden. ‘’Die Aziaten hebben verdomd harige billen!’’ dacht hij verbaasd, een gedachte die al snel verdrongen werd door de pure, geile magie van deze kerstavond en voor het eerst in zijn miserabele bestaan voelde Antoon zich man.

Niet veel later stapte Nguyen-Bak-Pao naar buiten, hief voor de tweede keer binnen afzienbare tijd haar rokje op en begon, terwijl Antoon een verbijsterde blik wierp op haar set bungelende kerstballen, wijdbeens haar blaas te legen in het urinoir.

Antoon, nooit te beroerd om ergens de ironie van in te zien, had nog tijd zich af te vragen wie hier nu feitelijk de pickup-artist was alvorens de euroshopper wijn van eerder die avond zijn tol eiste en hij begon te braken.

quote:

Ik maak me zorgen om een vriend van me. Ik noem hem Klaas, maar in jullie deel van de wereld is hij voornamelijk bekend onder de naam Sinterklaas. En om maar meteen met de deur in huis te vallen: het gaat niet goed met Klaas. Hij zit al een tijdje niet zo lekker in zijn vel. Klassiek gevalletje burnout volgens mij. Ik heb trouwens begrepen dat daar onlangs al op werd gezinspeeld in het zogenaamde Sinterklaasjournaal op jullie nationale televisiezender. Hij oogde dit jaar vermoeider en warriger dan anders. En ik weet toevallig dat dat niet zo zeer te wijten is aan zijn extreem hoge leeftijd, maar meer aan de heisa rond zijn bezoek dit jaar.

Dat gaat mij aan het hart. Ik ken Klaas namelijk al heel wat jaren. En hoewel hij een stuk ouder is dan ik, ben ik hem door de eeuwen heen toch een beetje als mijn kleine broertje gaan beschouwen. Ook omdat hij nu eenmaal een stuk minder stevig in zijn schoenen staat dan ik en geplaagd wordt door onzekerheden. Daar heb ik zelf weinig last van. Het is mij zakelijk gezien dan ook behoorlijk voor de wind gegaan. Qua decemberfestiviteiten heb ik wereldwijd toch een riant monopolie in handen. Mijn naamsbekendheid is zo goed als 100% en de zaak floreert als nooit tevoren. De wereldbevolking groeit gestaag door dus ook mijn toekomst zit geramd. Overal ben ik een succesverhaal. Behalve dan in het Nederlandse taalgebied. Daar heeft Klaas al die jaren, soms met hangen en wurgen, zijn eigen toko draaiende kunnen houden. Dat respecteer ik en het is hem ook gegund. Niets mis met een beetje concurrentie. Dat houdt je scherp.

Maar dat, weliswaar geringe, succes kan hem schijnbaar toch niet gelukkig maken. Ik heb hem de laatste jaren zien veranderen in een vermoeide en verbitterde oude man. De oorzaak daarvan zocht ik in eerste instantie in de druk die het zijn van een internationale mediapersoonlijkheid met zich meebrengt. Je bent namelijk publiek bezit. Iedereen heeft een mening over je en denkt die vervolgens ook te moeten ventileren. En laten we niet vergeten dat het vooral keihard aanpoten is. Het hele jaar werk je toe naar die ene maand waarin je het allemaal waar moet maken. December is onze piekmaand, zo zeggen wij hier in het magazijn nog wel eens gekscherend tegen elkaar. Stukje beroepshumor. Dus dat Klaas er nu echt uit begon te zien als een oude man vond ik in principe niet zo gek. De jaartjes gaan zelfs voor ons een keer tellen. Maar ik had geen idee hoe slecht het werkelijk met hem gesteld was tot hij zo’n twee weken geleden opeens bij me voor de deur stond, meer dood dan levend. Hij maakte een onverzorgde indruk, was slecht ter been en de blik in zijn ogen was allesbehalve helder. Ik heb hem binnengelaten en zijn verwarde en onsamenhangende relaas aangehoord. Met verbijstering, want wist ik veel wat er allemaal speelde in Nederland.

Het komt hierop neer: alle discussies en de juridische touwtrekkerij rond zijn persoontje zijn hem niet in de koude kleren gaan zitten. Hij was de laatste jaren toch al wat onrustig, door alle media-aandacht voor misbruik binnen de katholieke kerk. Daar heeft Klaas een flinke mentale tik van meegekregen. Wat wil je ook. Een man met een mijter die voortdurend wordt omringd door opgewonden kinderen met rode blosjes op hun wangen, dan heb je de schijn natuurlijk tegen. Maar ik kan jullie verzekeren dat het tegendeel waar is. Klaas is namelijk dol op vrouwen. En de vrouwen op hem. Het aantal dames dat bij hem onder de tabberd is gekropen, daar kan Jeroen Pauw een puntje aan zuigen. En ik geef hem geen ongelijk. We hebben een eenzaam beroep, Klaas en ik. God weet dat ook ik op menige eenzame poolnacht troost heb gezocht bij de warmte van een rendier. Voor alle duidelijkheid: een vrouwtjesrendier! Dat daar geen misverstand over bestaat. Maar ik dwaal af.

Feit is dat het intern inmiddels ook behoorlijk rommelt bij Klaas op de zaak. Zijn personeel is onrustig. Hij zou zich te autoritair opstellen waardoor medewerkers het gevoel krijgen een knecht te zijn in plaats van een volwaardige medewerker. Dat is niet de Klaas die ik ken. Ik durf er voor in te staan dat hij zich keurig aan de CAO houdt en een prima werkgever is. Geruchten over geweldpleging zijn in ieder geval pertinent onwaar. Als er daar al eens met een roe wordt geslagen, dan is het wanneer een vrouwelijke Piet een gewillige Klaas een liefdevol pak rammel geeft. Maar dat is dus uitsluitend uit erotische overwegingen, dat heeft niets met de bedrijfsvoering te maken.

Het afgelopen jaar waren er wel talloze incidenten met opstandige Pieten die tegen alle bedrijfsvoorschriften in bijvoorbeeld opeens wit geschminkt op de werkvloer verschenen. Het schijnt dat deze tegenbeweging wordt geleid door een zekere Opa Piet, een medewerker op leeftijd die driftig aan Klaas’ stoelpoten zaagt en recent heeft geprobeerd om middels een charmeoffensief ook de Nederlandse bevolking om zijn vingers te winden. Ik weet niet waar dit twijfelachtige figuur opeens vandaan is gekomen. Als je niet beter weet zou je denken dat het een B-acteur is die een Pietenpak heeft aangetrokken om zijn kwakkelende carrière uit het slop te trekken. Maar ondertussen heeft hij wel een flink deel van zijn collega’s ervan weten te overtuigen dat Klaas niet meer naar behoren functioneert en een labiele en weifelende manager is. Bovendien maakt hij handig gebruik van het geruchtencircuit om de positie van Klaas verder te ondermijnen. Zo doet het aloude drugsverhaal weer hardnekkig de ronde.

Boze tongen mompelen al langer over vermeend drugsgebruik en dat moet ik helaas bevestigen. Klaas heeft de laatste jaren zijn toevlucht gezocht in de geestverruimende middelen. Kijk, de drank en de vrouwen waren altijd al zijn zwakke punt, maar de wijze waarop hij nu met zijn lichaam omspringt kan alleen maar fataal aflopen. Ik heb dat toen hij bij mij logeerde van dichtbij meegemaakt. Een lijntje om uit bed te komen, een pilletje om naar de wc te kunnen, nog een pilletje om de kater van de vorige avond te verdrijven, een poedertje om de eetlust op te wekken, uppers, downers, slaapmiddelen, het gaat de hele dag door. Hij pleegt roofbouw op zijn toch al uitgeteerde lijf. Ik heb, zo goed en zo kwaad als het kon, geprobeerd om hem weer een beetje op te lappen maar ik weet niet of dit zielige hoopje mens ooit nog de oude wordt. Ik hou er in ieder geval rekening mee dat ik er binnen afzienbare tijd een hoop klanten bijkrijg in Nederland en België. Eerlijk gezegd hoop ik van niet. Dat zou namelijk betekenen dat Klaas de strijd heeft opgegeven en dat zijn tegenstanders aan het langste eind trekken. Daarom vond ik dat ik dit in de openbaarheid moest brengen, om de menselijke kant van het verhaal te schetsen maar ook om de noodklok te luiden. Straks is het te laat en is uw feestdag gekaapt door onbetrouwbare mensen die op 5 december helemaal niets meer weggeven maar alleen uit zijn op macht en financieel gewin. U bent gewaarschuwd.
(naam en adres bij de redactie bekend)