[Reisverslag] Reizen door Bosnie/ voormalig joegoslavie

Ik weet niet of er al een topic over is maar kon het zo gauw niet vinden. Ik ben op dit moment bezig met een reis door het voormalige joegoslavie en wilde graag mijn ervaringen hier delen. Ik ben ook benieuwd of er al anderen zijn die dit geweldige gebied ontdekt hebben.

Via Slovenie en Kroatie (waar we 5 dagen zijn gebleven) zijn we verder gegaan naar Bosnie. Vlak over de grens overnacht in Bihac (spreek uit als biatch). De stad zelf is niet veel bijzonders, allemaal nieuwbouw omdat de stad waarschijnlijk verwoest is door de oorlog. Maar wat een nachtleven! Iedereen liep op straat, zat op terrasjes of in het park. Supersfeer!

Daarna doorgegaan naar Jajce, wat tussen Bihac en Sarajevo in ligt. Dit ooit zo toeristische oord met zijn bekende watervallen is desolaat. De bekendste waterval van Bosnie is hier te vinden maar het lijkt te zijn verstopt. Via een achteraf straatje kom je bij een idylisch stukje natuur. Zover je kijkt alleen maar prachtige beelden. Draai je je echter om dan zie je een kapotgeschoten en verlaten gebouw wat ooit waarschijnlijk een bruisend cafe was. Dit beschrijft precies hoe Bosnie eruit ziet. Aan de ene kant prachtig, aan de andere kant verwoest.

Via een meisje in Bihac kregen we de tip om naar Visoko te gaan omdat daar een eeuwenoude pyramide zou staan. We gelven er niet veel van maar besluiten toch even een kijkje te gaan nemen. Van een afstand zien we een wel erg driehoekige berg en grappen dat dat dan waarschijnlijk die pyramide is. En ja hoor, dichterbij aangekomen staan er borden waarop aangegeven is dat de pyramide naar rechts is. We rijden naar boven over een stijl weggetje. Aangezien het een wel erg stijle weg is (25%) maken we rechtsomkeerts en besluiten een hotel te zoeken en vervolgens een taxi naar boven te nemen. Het dorp is een mix tussen middeleeuws en wat moderne elementen. Alleen alles wat modern is is beschadigd. Midden in de stad staat een groot gebouw dat in de jaren 70 ongetwijfeld supermodern was (met weerspiegelende ruiten) maar waar nog weinig van over is. Bijna al het glas is eruit weggeslagen, het dak ingestort. Onderin zitten allemaal winkeltjes. Bizar dat ze zoiets niet afbreken. Omdat we geen hotel kunnen vinden besluiten we Visoko later aan te gaan doen en door te gaan naar Sarajevo. Later horen we dat er inderdaad een pyramide is in Visoko die 5000 jaar oud is en pas net ontdekt. Ze zijn momenteel bezig het gevaarte uit te graven. We gaan het morgen bekijken.

We rijden verder naar Sarajevo, daar waar de oorlog het zwaarst geweest is. 4 jaar lang was de stad ingesloten en werd men van alle kanten aangevallen door serviers. Omdat de stad ingesloten ligt in bergen kon men geen kant op. De entree naar de stad beloofd niet veel goeds. Tientalllen hoge vervallen oostblok flatgebouwen. Mijn zus zegt dat het verderop mooier wordt maar ik heb er een hard hoofd in. De stad oogt depressief aan, beschadigd. We rijden toch door en na een tijdje komen we in een moderner gedeelte met in de verte moskees en kerken. We nemen hier een hotel waar we op de negende verdieping een kamer hebben. Vanaf ons balkon heb je overzicht over de hele stad. Het oude turkse gedeelte, de kathedraal, de oude moskee en de synagoge. Ongelovelijk dat in een stad waar op het eerste gezicht het geloof hand in hand lijkt te gaan er zoveel rottigheid is geweest. Ik kijk uit over de heuvels en zie diverse begraafplaatsen. Elk stukje groen is bezaaid met duizenden witte grafstenen. In Sarajevo zijn 12.000 mensen omgekomen.

We nemen een kijkje in de oude stad die door de turken gebouwd is. Je waant je hier inderdaad in Turkije. Allerlei bazars, hobbelige weggetjes, tientallen restaurantjes die kevapci (kebab) verkopen. Je vergeet de oorlog heel even.

Sarajevo is prachtig, maar je voelt de oorlog nog. Het centrum is snel weer opgebouwd en hier zie je nauwelijks nog tekenen van de oorlog. Maar zodra je in een zijstraatje loopt dan zie je de gepleisterde gaten in huizen, de kogelgaten in het trottoir en in de verte de duizenden graven als stille getuigen van wat hier 15 jaar geleden heeft plaatsgevonden.

We wilden eigenlijk naar Servie maar we kwamen er vandaag achter dat je daar een internationaal rijbewijs voor nodig hebt. We zijn ons nu aan het orienteren op Montenegro, Kosovo en Macedonie. Iemand tips? Morgen gaan we via Visoko naar Mostar en daarna zien we wel verder

quote:

Op zaterdag 2 augustus 2008 20:20 schreef iamredleader het volgende:
Erg mooi allemaal

Ben zelf nooit in die contreien van Europa geweest, lijkt me erg spannend! Heb je daar nog wat meegemaakt naar aanleiding van de arrestatie van Karadzic?

We waren helaas niet in Sarajevo toen Karadzic werd opgepakt, toen was het hier een groot feest. Gelukkig waren we ook niet in Belgrado waar rellen waren Het nieuws is er helemaal vol van, je ziet het overal, op kranten, tijdschriften, op tv. Wel heftig toen we laatst een nieuwsbericht zagen met allemaal beelden uit die tijd. Zo vreemd als je dan net hier zit. Heb er wel even een traantje om gelaten...

Na Sarajevo verwacht je eigenlijk niet dat het nog mooier kan worden, maar als je in Mostar aan komt blijkt dat toch wel degelijk te kunnen.

Onze laatste dag in Sarajevo was geweldig. In de boekenwinkel verschillende boeken gekocht over de oorlog, persoonlijke verhalen, een geschiedenis van de oorlog en een politieke analyse over de huidige situatie. Genoeg leesvoer voor de rest van de vakantie. Via de jongen van de boekenwinkel kregen we de tip om naar Blagaj te gaan, vlak bij Mostar.

's Avonds gegeten in een geweldig restaurant. De eigenaar was superaardig en liet vol trots allemaal foto's zien van mensen die zijn restaurant ooit bezocht hadden, waaronder Bill Clinton. We hebben heerlijk gegeten, voor Bosnische begrippen erg prijzig, namelijk 90 mark (45 euro) voor 3 personen inclusief drank. Normaal ben je een euro of 20 kwijt voor een diner met drankjes. Het leven is hier sowieso super goedkoop. Een pakje Lucky Strike kost 1,25 euro en het lokale merk Drina zelfs maar 60 cent.

Touristen zie je hier erg weinig, ik denk dat de naam Bosnie Herzegovina teveel oorlogsassociaties heeft. Zonde want het is zo'n prachtig land! De natuur is geweldig, supergroen, overal bergen en prachtige blauwe meren. Ik kijk mijn ogen hier uit.

Maar terug naar Sarajevo. Deze stad met zijn moderne winkels en het oude turkse gedeelte heeft veel indruk op me gemaakt. De sfeer is er super. De mensen zijn op het eerste gezicht nors maar zodra je een woordje bosnisch spreekt lichten ze op. Zeg een keer dobro dan (goededag) of hvala (bedankt) en je tovert een brede glimlach op hun gezicht. We kunnen nu ook tellen tot 10 in het bosnisch waardoor we vrijwel in het bosnisch dingen kunnen bestellen.

Naast de natuur en de vriendelijke mensen is het eten hier ook geweldig. Ik ben helemaal fan van sopska salata, wat bestaat uit tomaat, ui, komkommer en parmezaanse kaas. Sinds ik dit ontdekt heb eet ik het elke dag

Gisteren zijn we uit Sarajevo vertrokken om de pyramide van Visoko te gaan bekijken. Door een verkeerde afslag kwamen we uit op de weg naar Mostar en hebben we besloten om eerst naar Mostar te gaan. Aangezien Blagaj er maar 15 kilometer vandaan ligt zijn we daar eerst een kijkje gaan nemen. De jongen van de boekwinkel had ons al gewaarschuwd dat het heet zou zijn in de omgeving van Mostar en hij bleek gelijk te hebben. Was het op het moment dat we uit Sarajevo vertrokken 27 graden, 2 uur later in Blagaj was dat gestegen naar 42 graden!

Blagaj is bekend om zijn dervisch klooster uit de 14e eeuw. Het is nog compleet in originele staat, gemaakt van hout en met allerlei oude tapijten bedekt. We mochten het klooster alleen betreden met een hoofddoek en een schort voor om mijn blote benen te bedekken. Het klooster ligt aan een meer met allemaal schattige restaurantjes, heel lieflijk allemaal.

Terug onderweg naar Mostar wordt je weer teruggesleurd naar de werkelijkheid. Dacht je in Sarajevo de ergste schade van de oorlog gezien te hebben dan kom je in Mostar bedrogen uit. Midden in het centrum staan ingestorte gebouwen, zonder ruiten, waar inmiddels bomen ingroeien. Boven de stad torent een groot flatgebouw met kapotgeschoten ruiten, de glasscherven zitten er nog in. Bijna ieder gebouw heeft kogel- en bomgaten. Heftig.

Mostar was 15 jaar geleden overal in het nieuws omdat de Kroaten de 14e eeuwse Turkse brug die het Kroatische (christelijk) en het Bosnische (moslim) gedeelte met elkaar verbond opgeblazen hebben. Sindsdien is de scheiding tussen het Kroatische en Bosnische gedeelte nog strikter. De brug is inmiddels weer hersteld maar de twee groepen blijven elk aan hun eigen kant.

Gisteravond hebben we het Bosnische gedeelte verkend, vanavond gaan we naar het Kroatische deel. Ik kan nauwelijks beschrijven hoe ontzettend mooi dit oude centrum is. Het ligt langs de rivier, omringt aan beide kanten door een oude stadsmuur, hobbelige straatjes met aan weerskanten bazars en in de verte de oude brug. Je waant je bijna in de middeleeuwen.

Na wat gegeten te hebben aan de rivier wilden we ergens nog wat gaan drinken. In een achterafstraatje hoorden we muziek en we zijn eens gaan kijken waar het vandaan kwam. We kwamen in een enorme grot terecht waarin een club zit, de Ali Baba Lounge. Er is een bar ingebouwd en een dj tafel maar voor de rest is alles authentiek. De rotsen zijn bedekt met kussens waarop je kan zitten en op de lege plekken zijn turkse bankjes neergezet. Een bizarre ervaring, zo'n gave club ga ik nooit meer meemaken! Hier heerlijk zitten chillen met op de achtergrond de lounge muziek en ondertussen genietend van een wijntje. Aanrader!

We blijven hierna nog 1 dagje in Bosnie en Herzegovina en gaan dan naar ons volgende land: Servie.

quote:

Op zaterdag 2 augustus 2008 20:41 schreef misteriks het volgende:
Montenegro en FYROM zeker doen !
Begrijp niet goed waarom je niet door servie kan met je rijbewijs?! Heb zelf, als belg met nederlandse huurwagen zonder probleem alle grenzen in europa kunnen doortrekken..
In FYROM moet je zeker skopje aandoen. Let op de neus van de gemiddelde schoonheid daar. Hilarisch ! Op het voetgangersvrije hoofdplein in skopje bevindt zich een groot terras/restaurant met daarboven een klein hoteltje ! Nemen die hap !!! de beste deal uit de ganse balkanregio imo !Van skopje tot de bulgaarse grens is ook een hele mooie streek.
In montenegro moet je zeker een ritje rond het jadarsko (?)-meer doen. Imo het mooiste stuk van Europa !
Budva is de place to be voor de jeugdige strandvakantieganger; Kotor is ook prachtig !
Vergeet ook niet sveti stefan te bezoeken; en wees dan jaloers dat ik daar 2 weken in de suite heb kunnen logeren
ben best wel jaloers, die contrijen zijn mijn favoriete vakantiebestemming, by far !

Dobre Vecher and F fun there

We hebben besloten om alleen nog Servie aan te doen, aangezien we nog maar een week hebben. We zijn namelijk wat langer in Bosnie blijven hangen Ik heb al wel besloten om volgend jaar terug te gaan en dan een paar weken te interrailen. Ik ben helemaal verliefd op de balkan!

Ben je ook in Servie geweest, nog tips? We gaan in ieder geval naar Belgrado maar moeten ons verder nog orienteren

quote:

Op maandag 4 augustus 2008 21:46 schreef misteriks het volgende:
zelf vind ik Servie iets minder; of tenminste het noordelijke deel, tussen belgrado en de roemeense grens is nogal desolaat. Belgrado zelf vond ik ook niet echt aansprekend. Extreem drukke stad qua verkeer. Als je toch de moed neemt zorg er dan echt wel voor dat je de spitsuren vermijdt; ook parkeren is daar een ramp.
Ik kan het best begrijpen; de balkan is zoooooo mooi dat je overal wel wil blijven "plakken".
Mijn bescheiden advies is; skip Servie dit jaar; trek door naar Montenegro; ook al is het klein; you know, alle goeie dingen komen in kleine pakjes REMINDER : JADARSKO meer ( prachtige omgeving, waar je eilandjes ziet, met enkel een kerk op enzo...); en in het terugkeren in Kroatie moet je de plivicka meren aandoen..
Ga volgend jaar terug, en ga via servie (nic is wel een leuk stadje) naar FYROM en trek nadien via het zuiden Bulgarije in. Heb je meteen weer een dikke boterham balkan voor de boeg...

Ik weet niet of je het al opgemerkt hebt, maar de balkanmuziek is hyperfantastisch. Er geeft me niets zoveel voldoening als een van die typische fanfarebandjes live bezig te horen

Alvast , gefeliciteerd met deze nieuwe passie. Ik garandeer je, je raakt er niet meer vanaf
Ben zelf al een aantal jaren niet meer uit deze regio weg te slaan, and i'm proud of it

Thanks voor de tips!

We zijn toch naar Servie gegaan. Gisteren in Valjevo overnacht (erg leuk stadje, de binnenstad dan, de buitenkant is oerlelijk ) en we zitten nu in Belgrado. Mijn eerste indruk is goed maar we gaan zo pas echt de stad verkennen. We zijn al naar Plitvice geweest Inderdaad super mooi!

We blijven nu 2 dagen in Belgrado en gaan dan naar Novi Sad. En daarna weer huiswaarts Maar ik kom zeker terug, ik heb mijn hart verloren aan de balkan!

quote:

Op maandag 11 augustus 2008 09:24 schreef MouseOver het volgende:
Mooi verslag!

Ik heb gehoord dat je Bosnie gewoon binnen zou komen met een ID kaart, ook al zou die officieel niet geldig moeten zijn daar. Ik ben erg benieuwd, we gaan over twee dagen die kanten uit en overwegen ook langs bosnie te gaan. Het is een mooie uitvlucht van het weer hier trouwens, ik ben de afgelopen dagen de weersites eens aan het volgen en ik heb al 39 graden langs zien komen

Hoe zit het daar eigenlijk met corruptie? Merk je daar in de praktijk iets van? Moet je er op rekenen dat je bepaalde dingen niet zonder iets extra's voor elkaar krijgt?

Ik heb in Bosnië niks gemerkt van afzetten, in Servië is het wel een paar keer gebeurd. Corruptie zal er ongetwijfeld wel zijn maar we hebben er niets mee te maken gehad. Het kan namelijk ook de andere kant op werken. Een hotel wat je te duur vindt kun je altijd wel de prijs naar beneden krijgen. Ik vond de Bosniërs erg vriendelijk. Op het eerste gezicht ogen ze gesloten maar als je iets in hun taal zegt zoals Dobro Dan dan verschijnt er meteen een glimlach op het gezicht

Mijn laatste deel van het verslag (ben weer terug)

Onze tweede dag in Mostar hebben we lekker rustig aan gedaan. Het reizen door dit gebied gaat je niet in de koude kleren zitten en af en toe even uitrusten is dan wel fijn. Dit keer zijn we het kroatische deel gaan checken, wat eigenlijk resulteerde in dat we wel aan de andere kant van de rivier zaten maar dan nog in het turkse gedeelte. We hadden namelijk het chillste cafe gevonden met een grote tuin met loungekussens en relaxte muziek. Daar lekker biertjes gedronken en daarna op zoek gegaan naar een restaurant. Ik moet nog maar eens terug naar Mostar om de stad beter te verkennen, maar mijn eerste indruk is dat het een supermooie relaxte stad is met geweldige loungeclubs.

De volgende dag weer richting Sarajevo gereden om vanaf daar naar de Servische grens te rijden. Omdat je hier vaak niet harder kan rijden dan 60km per uur hebben we 40km van de grens een hotel gezocht. We vonden een motel aan een prachtig meer in Bosnie, in de republika Srpska. Om het allemaal nog ingewikkelder te maken: de helft van Bosnie bestaat uit de republiek Srpska, dit is ook het gebied waar Kardzic vandaan komt (Pale). De oorlog ging er ook deels om om dit gebied te veroveren en tot Servie te laten behoren.

'S Ochtends op tijd weer vertokken richting de grens. We hebben even zitten twijfelen of we het wel aandurfden om naar Servie te gaan. Eerst waren er rellen ivm de uitlevering van Karadzic en daarna hoorde we dat je een internationaal rijbewijs nodig zou hebben om het land in te mogen. Na goed uitzoeken bleek dit alleen te zijn als je langer dan 6 maanden in Servie verbleef. Als je een groene kaart had waar SRB opstond kon je zo het land in, als er SCG opstond (oude naam) zou je een verzekering bij de grens af moeten sluiten. Op onze groene kaart stond SCG maar we besloten toch een poging te wagen.

Aangekomen bij de grens knepen we hem wel een beetje toen een norsogende man ons om de groene kaart vroeg. Maar toen hij hem daarna weer teruggaf en wij vroegen of het echt goed was, zei hij 'perfect' en konden we met een gerust hart Servie in.

Eenmaal in Servie aangekomen zetten we de koers in richting Valjevo, een relaxt dorpje zo'n 100km van Belgrado. Onderweg merkte je dat de natuur erg veranderde. In het begin nog net zo bergachtig als Bosnie maar na een tijdje steeds platter. In Valjevo een leuk pension gevonden die gerund werd door twee relaxte gasten. In de lobby wilde we een sigaretje opsteken omdat er een asbak stond, maar onze blik ging al snel naar het verboden te roken bord op de muur. Toen we vroegen hoe het zat vertelde de eigenaar dat er een algeheel rookverbod is in Servie maar dat niemand zich daaraan houdt. 'De Serven doen lekker wat ze zelf willen'. 'S avonds ontdekten we inderdaad dat er in ieder restaurant en cafe gewoon gerookt werd.

Hier hebben we ook onze eerste vervelende ervaring van de vakantie meegemaakt: we werden afgezet door een ober in het restaurant. Nadat we betaald hadden zagen we dat er op de rekening 5 cola en 8 bier stond terwijl we 2 cola en 4 bier hadden gehad. Toen we om opheldering vroegen zei de ober dat we het verkeerd hadden en dat dat de ordernummers waren. We hadden echter de prijzen op de kaart gezien en die lagen een stuk lager dan op onze rekening. Uiteindelijk gaf hij toe dat de 5 cola inderdaad niet klopte maar van het bier bleef hij overtuigd. Een deel van het geld kregen we terug en hebben het toen maar zo gelaten. Wel vervelend dat iemand zo glashard liegt in je gezicht.

Daarna naar een kroeg gegaan waar live muziek was. Een Servische vrouw die jammerend zong begeleid door een keyboard met accordeonachtige klanken. Geweldig! We hebben al een paar bosnische en servische cd's aangeschaft, I like balkan beats!

Daarna door naar Belgrado. Het eerste wat opvalt aan Belgrado is de chaotische opbouw van de stad. Omdat de stad zwaar gebombardeerd is in 1941 heeft Tito besloten om de nieuwe stadsplanning rond die schade te maken. Dit resulteert in veel lange straten af en toe gezellige pleintjes en straatjes die heel erg verdeeld liggen over de stad. De communistische Tito was erg gecharmeerd van het oostblokmodel en de stad is daarom grauw en grijs. Brede straten, grotesque gebouwen met enorme pleinen ervoor, precies wat je je bij het oostblok voorstelt. Het verschil is echter dat de stad wel echt de uitstraling heeft van een metropool. Midden in de stad bevindt zich een lange winkelstraat met alle grote merken van het moment.

Gisteravond gingen we de stad in op zoek naar een restaurant. Na door allemaal dodgy achterafstraatjes gelopen te hebben hadden we er weinig vertrouwen in dat het ook maar ergens in de stad gezellig kón zijn. Gelukkig kwamen we uiteindelijk uit bij een straat met allemaal terrasjes. Daar voor het eerst deze vakantie weer eens gezond gegeten. Elke avond vlees met patat komt na een tijdje wel je neus uit dus dan is een gezonde salade een welkome afwisseling

Omdat het al laat was zijn we vandaag weer verder gegaan met onze verkenning van de stad. Het was bloedjeheet en we sjokten daarom met trage tred door de stad. We kwamen in een leuk buurtje, Bohemian Quarter dat bekend staat om zijn terrasjes en live roma muziek. Daarna verder gewandeld door de stad, met afwisselend prachtige pleinen met enorme parlementsgebouwen en ministeries, maar een straat later weer een ogenschijnlijke verlaten achterafstraat midden in de stad. Onderweg zagen we dat ook Servie zijn wonden van de oorlog nog niet gedicht heeft. Een straat met ambassades en ministeries is tijdens de NAVO-bombardementen in 1999 (tijdens de Kosovo oorlog) zwaar beschadigd geraakt. Grote gebouwen met uitgebrande bomgaten en verwrongen stalen constructies. Heftig.

Toen we later weer een terrasje hadden gepakt in de grote winkelstraat begon het weer opeens om te slaan. Binnen een paar minuten ging het van stralende zon naar donkerzwarte lucht en voor we het wisten raaste er een soort storm door de straat en begon het keihard te hosen. Dit is niet de eerste keer dat we zo'n heftige weerswisseling meemaken dat we snel naar binnen moeten rennen. In Sarajevo is ons dit ook twee keer gebeurd. Blijkbaar slaat het weer hier een stuk sneller om dan in Nederland.

We hebben gelijk maar daar gegeten zodat het buiten droog was toen we weggingen. Nog verschillende boekwinkels afgestruind op zoek naar boeken over de oorlog met het Servische standpunt. NERGENS te vinden. De boekenzaken verkopen diverse boeken over WOI en WOII (waarin Servie zwaar geraakt is, 60% van de mannelijke bevolking is toen omgekomen) maar niks over de recente geschiedenis. Blijkbaar is de wond inderdaad nog te open...

Wel een leuk boekje gekocht over de servische mentaliteit en een boek van nobelprijswinnaar Andric. Ik hou wel van de relaxte mentaliteit van de Serven. We hebben al diverse keren 'nema problema' gehoord.
Hoe laat is het ontbijt? "Oh daar staat geen speciale tijd voor, kijk maar wanneer je gaat. No problem."
Hoe laat moeten we uitchecken? "Officieel om 12 uur maar als je om 1 uur wilt uitchecken is dat ook ok. No problem."
Het rookverbod hier vind ik nog het geweldigst. Hier in het hotel hangt een groot bord 'verboden te roken' en eronder paft de receptioniste de saffies weg.

Helaas gaan we morgen Servie weer verlaten, op naar een nieuw avontuur: Hongarije. Nog een paar dagen te gaan en dan huiswaarts. Maar 1 ding weet ik zeker, ik heb mijn hart verloren aan de balkan en kom hier zeker terug!