quote:
Speel je bij Telstar? Koude douches zeker’Door: Iwan Tol
Gepubliceerd: gisteren 23:20
Update: vandaag 08:06
Clubs uit de Jupiler Leaguestaan onder druk. FC Eindhoven kreeg al een brief van de KNVB waarin het werd aangespoord te stoppen met betaald voetbal. Hoe houden de ‘kleintjes’ het hoofd nog boven water? De Pers ging een week op bezoek bij Stormvogels Telstar.
Maandagmorgen. Van de lente is nog weinig te merken op sportpark Schoonenberg. De regen valt in slierten langs de lichtmasten. In het spelershome staat Ome Gerard achter de bar. Hij smeert de broodjes voor de spelers, kijkt naar buiten en zegt: ‘Een meeuw op het land is een storm in je hand.’
Ome Gerard bestierde vroeger een visrestaurant in IJmuiden. Hij is nu gepensioneerd en verdeelt zijn tijd tussen zijn kleinkinderen en Telstar, waar hij als vrijwilliger werkt. Aan de muren van het spelershome hangen zwart-witfoto’s van Kees van Kooten, Jos Jonker, Hennie Meijer en Heinz Stuy. Verleden genoeg bij Telstar. Maar hoe ziet de toekomst van de club eruit?
Telstar bezet momenteel een vijftiende plaats in de Jupiler League. De begroting van de club bedraagt 1,7 miljoen euro en het gemiddelde toeschouwersaantal is 1.163. Geen cijfers die veel reden tot optimisme geven.
Daarbij komt dat de eredivisieclubs vanaf 2009 nog maar 4,7 miljoen euro naar de Jupiler League zullen doorsluizen. Nu is dat bedrag nog 11,5 miljoen. Aan het einde van deze maand krijgt de Coöperatie Eerste Divisie definitief uitsluitsel, maar dat de subsidiekraan wordt dichtgedraaid is zo goed als zeker. Clubs in de Jupiler League moeten zichzelf gaan bedruipen. Maar hoe?
| Foto: Kick Smeets
Ome Gerard wijst naar de verouderde hoofdtribune. Die is nu al een jaar gesloten voor publiek, omdat de tribune niet meer aan de moderne veiligheidseisen voldoet. Betonrot, instortingsgevaar en meer van dat soort narigheid. Met de bouw van een nieuwe tribune is nog niet begonnen, omdat Telstar wacht op toestemming van de gemeente.
Wat Ome Gerard betreft, en hij is niet de enige bij Telstar, wordt er vandaag nog begonnen met de nieuwbouw. Hij redeneert: ‘Zodra we hier een mooie tribune hebben staan, kunnen we meer sponsors herbergen. Meer sponsors betekent meer geld. En met meer geld kunnen we betere voetballers halen. Zo simpel is dat.’
Dinsdagavond. Algemeen directeur Pieter de Waard verlaat de businessruimte om een sigaret te roken. Hij heeft net een groep ondernemers toegesproken. Zijn boodschap: Telstar lééft in de regio. Uit eigen onderzoek van de club is gebleken dat 60.000 mensen in de regio IJmond geïnteresseerd zijn in het wel en wee van Telstar. ‘Er zijn zoveel mogelijkheden om te benutten’, zegt hij.
Met zijn bloemetjesoverhemd, puntschoenen en strakke spijkerbroek heeft De Waard nog het meeste weg van een manager van een rockband. In 2006 begon hij bij Telstar als algemeen directeur. De bedoeling was voor 20 uur in de week. Het werd 20 uur per dag. Zijn motto: ‘Opgeven bestaat niet.’
De Waard spreekt graag in metaforen. Over de voortgang van de nieuwe tribune: ‘Het hangt op punten en komma’s.’ En later: ‘De kogel zit tegen de kerk.’ Volgens de directeur is het een kwestie van dagen, hooguit weken voordat het besluit definitief is. En dat is maar goed ook, stelt hij. ‘Want de nieuwe tribune is cruciaal in de plannen van Telstar.’
De Waard vreest niet voor de toekomst van Telstar. ‘Wij hebben altijd onze eigen broek kunnen ophouden. Zonder financiële steun van de gemeente, zoals dat in andere steden wél het geval is. Daarnaast moet ik nog zien of de bijdrage van de tv-gelden omlaag gaat, want voorlopig wordt er alleen gespeculeerd. Maar als dat werkelijk gaat gebeuren, moeten wij er voor zorgen dat we meer sponsorgelden binnenhalen. Zo werkt dat in een markteconomie. Lijkt mij niets mis mee.’
Woensdagmiddag. ‘Tongetjesdag’ bij Telstar, want dan bakt ome Ed, de andere vrijwilliger in het spelershome, scholletjes voor de spelers en trainers. Trainer Luc Nijholt ziet in de verte Shirley aankomen. ‘O, o, die is niet blij,’ voorspelt hij. Dat klopt. Shirley is verstandelijk gehandicapt en komt elke woensdag langs. Ze loopt normaal gesproken weg met de trainer. Maar een dag eerder is bekend geworden dat Nijholt volgend seizoen bij Red Bull Salzburg gaat werken, als assistent van Co Adriaanse.
Boos beent Shirley het spelershome binnen, richting de trainer. ‘Jij gaat weg. Hoe zit dat?’ Nijholt legt geduldig uit waarom hij weggaat bij Telstar en zegt dat ze best mag langskomen, straks in Oostenrijk. Probleem opgelost. ‘Ik hou van je’, zegt Shirley. Nijholt: ‘Ik ook van jou, dat weet je toch?’
Even later, in zijn kantoortje, vertelt Nijholt waarom hij zijn contract niet heeft verlengd bij Telstar. Het vooruitzicht van weer een tussenjaar zag hij niet zitten. ‘De begroting gaat omlaag, terwijl ik juist het idee had dat we met twee, drie nieuwe spelers erbij de weg omhoog konden inzetten. Dat gaat ook wel gebeuren, als die tribune geld gaat genereren, maar nog niet nu dus. Als trainer heb ik hier de afgelopen drie jaar veel geleerd, ik ben hier volwassen geworden. Maar nu is het tijd voor een volgende stap in mijn carrière.’
Toen hij drie jaar geleden van Jong AZ overstapte naar Telstar, kreeg hij de belofte dat binnen een jaar de nieuwe hoofdtribune er zou staan. Hij staat er dus nog steeds niet. ‘Op dit moment is de club niet levensvatbaar. In ziekenhuistermen gesproken: we liggen aan de monitor. Maar de stekker eruit trekken is geen optie. Daarvoor heeft deze club te veel toekomst.’
Nijholt houdt zaken graag simpel en duidelijk. Hij heeft er een uitdrukking voor, als zaken in zijn ogen heel simpel zijn: daar hoef je geen geleerde voor te zijn. Vanuit zijn kantoortje – waarop aan de muur een uitgeprint A4-tje hangt met de tekst Luck is when preparation meets opportunity – kijkt hij naar het complex van Telstar. ‘De klok heeft hier een paar jaar stilgestaan, dat lijkt me duidelijk. Daar hoef je geen geleerde voor te zijn.’
Vrijdagavond. Er zijn 1.302 betalende toeschouwers afgekomen op de wedstrijd tussen de nummer veertien (Telstar) en nummer dertien (Omniworld). Op de noodtribune achter het doel, die nu als hoofdtribune fungeert, kijkt de geblesseerde Misha Salden (34) naar de verrichtingen van zijn ploeggenoten. Van de vier tribunes van Schoonenberg zijn er twee in gebruik. De leegte achter het doel aan de overkant wordt opgevuld met reclameborden. Dat brengt meer geld op dan wanneer de club er toeschouwers zou toelaten. ‘Het went, die kale plekken,’ zegt Salden.
Een paar jaar geleden liep zijn contract af bij FC Volendam. ‘Dan denk je: wat nu?’ Hij kon kiezen tussen Go Ahead Eagles en Telstar. Hij koos voor het laatste. ‘Profvoetballer worden was altijd mijn droom. Natuurlijk zou ik het liefst bij Ajax spelen. Maar ik kom uit de regio, heb affiniteit met Telstar. Hier sta je toch meer in de picture, omdat de mensen je kennen. Dat gevoel zou ik bij Go Ahead veel minder hebben gehad.’
Hij krijgt wel eens opmerkingen vanuit zijn omgeving. Telstar? Koude douches zeker? Ergens begrijpt hij dat wel. ‘Toen ik zelf met Volendam hier speelde, stonden we voor de wedstrijd een lekkage in de kleedkamer te repareren met tape.’
Salden erkent dat de omstandigheden bij Telstar niet optimaal zijn. Het veld kan beter en een uitgebreide fitnessruimte ontbreekt. ‘Maar wie wil, kan gratis sporten in een sportschool in het dorp. Het moet hier meer uit jezelf komen. Voor spelers die overkomen van bijvoorbeeld de jeugdopleiding van Ajax of AZ is Telstar een goede leerschool.’
En je kunt het ook anders bekijken, vindt hij. ‘We hebben hier de twee beste koks uit het betaalde voetbal rondlopen. Als we hier ’s middags eten, kunnen we kiezen uit vier soorten soep. Als er wat over is, krijg je dat mee naar huis. Waar maak je dat nou mee?’
Woensdagmorgen. In de kleedkamers heeft Mink Verbaan de shirts klaargelegd voor ‘De Witte Leeuwen’, zoals de bijnaam van de spelers van de club luidt. De materiaalman is 61 jaar en werkt al vanaf 1976 bij Telstar. ‘De club is mijn leven, simpel zat,’ zegt hij.
Hij heeft ze allemaal zien komen en gaan, spelers, trainers, bestuurders, noem maar op. Hij heeft op een lijstje de bekendste namen uit de historie van Telstar geschreven. Een greep: de trainers Louis van Gaal en Henk ten Cate, scheidsrechter Ben Haverkort, presentator Hans Kraay jr en de spelers Ruud Geels, Jerrel Hasselbaink, Jerry de Jong en Andwelé Slory. ‘Dus kom niet aan met het verhaal dat wij geen bestaansrecht zouden hebben.’
In de rubriek Persoonlijk van Voetbal International wordt voetballers regelmatig gevraagd naar het lelijkste stadion. Niet zelden luidt het antwoord: De Schoonenberg. Sfeerloos, koud water uit de kraan. Verbaan: ‘Bij AZ was het tot twee jaar terug nog een bouwval. Maar het rook er naar voetbal. Zo is dat hier ook. Maar hoe gaat dat? Spelers verliezen hier en geven het veld of de douches de schuld. Nooit zichzelf. Laat me dit zeggen: we hebben zes douches in de kleedkamers en er komt bloedheet water uit.’
Nijholt: ‘Dat laagdunkende toontje is niet terecht. Ploegen gaan hier vaak mentaal onderuit. Die komen aan en denken: ‘Wat is dit hier?’
En Salden: ‘Weet je wat het is? Voetballers zijn net papegaaien. Ze praten elkaar allemaal na. Er werd een voetballer een keer gevraagd wat hij het lelijkste tenue vond. En ja hoor, dat van Telstar, antwoordde hij. Terwijl hij het shirt van Real Madrid het mooiste vond. Zoveel verschilt dat niet. Snap jij het dan nog?’
Vrijdagavond. Directeur De Waard heeft de eerste helft overgeslagen. Hij kan niet tegen de spanning en moet bovendien nog een presentatie voor potentiële sponsors voorbereiden. Hij loopt van zijn kantoor naar de tribunes en passeert de verouderde wc-hokjes. ‘ Ik snap wel dat vrouwen niet naar Telstar komen kijken. Ze kunnen hier niet eens naar de wc.’
Hij is reëel en erkent dat Telstar twee problemen heeft. ‘Een imagoprobleem en, hardnekkiger, een draagvlakprobleem. ‘Dat komt te voet en gaat te paard.’
Hij moet aan de slag. En snel. Potentiële sponsoren zitten al lang en breed in Alkmaar, waar ze bij AZ wel gerieflijk zitten en, normaal gesproken, topvoetbal te zien krijgen. Dat is wat anders dan op een noodtribune in de kou anderhalf uur naar Telstar -Omniworld kijken. Van de ’60.000 mensen die geïnteresseerd zijn in het wel en wee van de club’ vinden er maar 1.302 de weg naar sportpark Schoonenberg. En dan doemt er ook nog eens een verlaging van de inkomsten uit tv-gelden op.
‘We hebben een inhaalslag te maken,’ weet De Waard.
Hoe wil hij het tij gaan keren? ‘We moeten meer willen zijn dan alleen een voetbalorganisatie. Mijn visie is: we moeten een verkooporganisatie worden die naast voetbal ook aan relatiemarketing doet en faciliteiten verkoopt. De nieuwe tribune gaat uit twee lagen bestaan. De onderste laag worden kantoren en kleedkamer. Daarboven wordt de businessruimte gebouwd. Daar kunnen sponsoren hun relaties waardig ontvangen. Die ruimtes willen we ook gaan verhuren. Je kunt wel blijven zeggen: we moeten investeren op het veld, maar dat kan alleen als je Abramovic heet.’
Materiaalverzorger Verbaan is van een andere stroming. Hij is niet iemand die denkt in termen van relatiemarketing en faciliteitenverkoop, maar in voetbal. Volgens Verbaan is de levensader van de club het voetbal: het opleiden van talent. ‘Wij moeten onze eigen Alvessies gaan opleiden. Daar zijn wij een ideale club voor. Dat heeft AZ goed gezien.’
Verbaan doelt op de overeenkomst die Telstar sloot met AZ om de jeugdopleidingen te verenigen in een regionale voetbalacademie die de naam van AZ zal krijgen. De samenwerking houdt onder meer in dat talenten van AZ in de Eerste Divisie bij Telstar gaan voetballen. De Waard benadrukt dat Telstar zijn eigen identiteit behoudt. Maar welke precies? ‘Onze rijke historie, het aanvallende voetbal, onze jeugdspelers die overal doorbreken, de ouderwetse sfeer op Schoonenberg. Die identiteit moeten we gaan uitbouwen.’
Historie heeft elke club en aanvallend voetbal wil iedereen. Waarin onderscheidt Telstar zich? De Waard: ‘Het belangrijkste is de talentontwikkeling. Daar plukt de eredivisie zijn vruchten van. Dat wordt wel eens vergeten, heb ik de indruk. Ik las in VIdat Sankoh onhoudbaar is geworden voor FC Groningen. Die speelde een paar jaar terug nog hier. Kivuvu, Slory, hetzelfde verhaal. Zoiets vervult mij met trots. Ik zeg altijd maar: aan de rand van het ravijn groeien de mooiste bloemen.’
Vrijdagavond. Telstar verliest met 1-0 van Omniworld door een doelpunt van Wamberto in de 67e minuut. Het seizoen is definitief voorbij voor ‘De Witte Leeuwen’.
Op de tribune schudt Ome Gerard het hoofd. Als doelman Van Strien de bal verkeerd uittrapt, waarschuwt hij voor de laatste keer: ‘Als hij dat nog één keer doet, krijgt hij geen vreten meer.’